İNSAN İLİŞKİLERİNİ DÜZENLEYEN KURALLAR: TOPLU YAŞANAN YERLERDE UYULMASI GEREKEN KURALLAR HAZIRLAYAN:

Bir toplumun oluşmasında ve gelişmesinde, o toplumu meydana getiren insanlar arasında uygulanan Görgü kurallarının önemli bir yeri vardır.

Toplum içinde olumlu ilişkiler kurabilmek için bazı kurallar vardır, bunlardan biri de görgü kurallarıdır. Kişilerin birbirleriyle karşılaştıklarında nasıl davranmaları gerektiğini belirleyen kurallar, konuşma, giyinme, yeme-içme yöntemlerini, iş yerlerinde, okullarda, bayramlarda ve düğünlerde nasıl davranılacağını belirler. Görgü kurallarını çiğneyen kişi “kaba, tuhaf, bilgisiz ve görgüsüz” diye nitelendirilir. Bu nitelendirmelerin hoş olmaması nedeniyle insanlar görgü kurallarına uyma zorunluluğu hissederler.

Görgü kurallarına uyma insanlar arasında yakınlaşma, anlayış, hoşgörü ve dayanışma duygusu yaratır. Bu duygular ise insanları, toplumsal bütünlük ve dayanışmaya götürür

Bu kurallar, toplumdaki gelişmişlik düzeyinin de göstergesidir ve insanların kendilerine saygı duymaları ile ilişkilidir. Bu sayede insanlar,başkalarına ait olan mektubu okumaz, özel konuşmaları dinlemez, başkalarının odasına kapı çalmadan girmezler.

İnsanın bencil, kaba düşüncelerden sıyrılarak, başkalarına karşı davranışlarını bir düzene koyması , onun duyarlı ve nazik olmasını sağlar. Bu da insanların birbirleriyle olan ilişkilerini sağlıklı ve tutarlı olmasına neden olur.

Görgü kurallarını öğrenmenin bir okulu yoktur Görgü kurallarını öğrenmenin bir okulu yoktur. Görgü kuralları, bir toplumun ayrı ayrı bölgelerinde farklı olduğu gibi değişik uluslarda da farklılıklar gösterir. İnsanlar, toplum içinde bir arada yaşamak zorunda olduğuna göre, davranışlarında da göz önünde bulundurmaları gereken kurallar vardır. Bunlardan bazılarını şöyle sıralayabiliriz.

Bu kuralların bazıları şunlardır: --Hoşgörülü ve iyimser olmak; --Olgun bir kişiliğe sahip olmak için çaba göstermek; --Eleştiriyi yerinde ve zamanında yapmak; --Giyime önem vermek, Giysinin mevki yer ve zamana uygun olmasına özen göstermek; --Başkalarını rahatsız edici davranışlardan sakınmak; --Verilen sözü tutmak; --Ziyaretin kısa ve zamanlı olmasına özen göstermek; --Oturuş ve kalkışlarda hareketlere özen göstermek; --Gerektiğinde özür dilemesini bilmek; --Özel konuşma yapanların yanına gitmemek; --Uygun olmayan el ve sözlü şakalardan kaçınmak; gibi.

Giyinme Konusunda Dikkat Edilmesi Gereken Genel Görgü Kuralları: İnsanlar, bulundukları iklim şartlarına, çevrenin örf ve adetlerine, bütçelerine ve modaya göre giyinirler. Toplumsal hayatın her alanında, her sosyal faaliyette, insanlar, giyim kuşamlarıyla kabul görürler. Çalışanların iş yeri şartlarlını dikkate alarak giyinme zorunlulukları vardır. Bir maden işçisinin, bir servis memurunun ve bir öğretmenin kıyafetinin farklı olacağı doğaldır . Kıyafet iyi bir tavsiye mektubudur. Sözünden esinlenerek, insanlar; görgülü, zevkli, nazik, kültürlü ve ağır başlı vb. izlenimleri karşı tarafa yansıtacak şekilde giyinmeye özen göstermelidirler. Aksi mesajlar verecek giyim ve kuşamdan kaçınmalıdırlar.

İnsanların giyim konusunda dikkat etmesi gereken kurallardan bazıları şunlardır: --Kadın ve erkek kendisine uygun kıyafet seçmelidir --Kıyafet seçerken kişinin yaşı, fiziki yapısı, cinsiyeti, mesleği gibi hususlar dikkate alınmalıdır. --Giydiği elbise, gömlek, kravat, ayakkabı, şapka gibi eşyalar arasında uyum sağlanmalıdır. --Sökük, yırtık, ütüsüz elbise, boyasız ayakkabı giyilmemelidir. --Çalıştığı iş yerinde sade giyinmeye özen göstermelidir. --Önemli toplantılarda; toplantının yerini, zamanını ve özelliğini dikkate alarak uygun kıyafetle gidilmelidir. --Misafir karşılama veya kabul etme sırasında da uygun kıyafet seçip giyinmelidir. --Otel, kamp, spor alanı ve tatil köyü gibi yerlerde de toplumu rahatsız etmeyecek uygun kıyafetler giyinmelidir. --Bulunduğu yer veya toplumun kabul etmeyeceği kıyafetleri giyinmekten kaçınmalıdır.

Karşılama, Selamlaşma ve El Sıkma Konularında Uyulması Gereken Genel Görgü Kuralları: Selam; yaş, cinsiyet ve makam durumuna göre saygı ve incelik ifade eden bir davranıştır. Küçüğün büyüğü, Aynı yaşta olanların birbirlerini selamlamaları sevgi ve saygının bir ifadesi olarak değerlendirilir. Selam uygun sözlerle yapılmalıdır. “Selam”, “Selamünhello”, “Ne haber?” gibi kelimeler selamın karşılığı değildir.

Selamlaşma sırasında abartılmış konuşma ve davranışlardan kaçınmak gerekir. --Devlet büyüklerine (cumhurbaşkanı, başbakan, bakan, vali gibi) karşı bir saygı ifadesi olarak yolda geçerken veya karşılaşılan herhangi bir yerde baş eğilerek selam verilir. Aynı şekilde törenlerde de bayrağımız, büyük bir gururla ayakta selamlanır. --Selamlaşma; baş eğilerek, el kaldırılarak, şapka çıkartılarak olduğu gibi sözle de olur. Birisiyle sabah karşılaşıldığında , günaydın, akşam karşılaşıldığında iyi akşamlar, seyahat sırasında karşılaşıldığında iyi yolculuklar demek suretiyle selamlaşılabilinir.

Gerek ilk tanışmada ve gerekse selamlaşma sırasında, özellikle erkeklerin dikkatli olması gerekir. Bayan elini uzatmadıkça, erkeğin elini uzatması hoş karşılanmaz. --El sıkışmada, üst makamda bulunanların veya yaşlıların önce el uzatmaları, bunu gören alt makamlarda olan bayan veya bayların ellerini uzatarak tokalaşmaları genel görgü kurallarındandır. --Selamlanan kişinin yanında bulunanlar, selam vereni tanımasalar bile, selamlanan kişi ile birlikte selam almaları nezaket kuralıdır. Ancak, içten gelen nezaket makbuldür. Bu nedenle selamlaşmaların nazik hareketlerle yapılması değer taşır.

Tanıdık iki kişinin, sokakta karşılaşmaları halinde birbirlerini selamlamaları, yolu işgal etmeden bir kenara çekilerek konuşmaları veya yolda yürüyerek konuşmalarını sürdürmeleri yerinde olur. --Erkeğin bayanı; gencin yaşlıyı; kıdemsizin kıdemliyi; gelenin orada bulunanları; ayrılanın ayrıldığı yerde kalanları selamlaması gerekir. El sıkma bir dostluğun, samimiyetin ifadesidir. O nedenle el sıkma sırasında, ne kuvvet denemesi yaparcasına fazla sıkılması, ne de elin uzatılıp bırakılması doğrudur. Doğru olan elin, muhatabın elini kavrayacak şekilde tutulmasıdır. El sıkmada soğuk davranmak, eli hiç kıvırmadan kaskatı uzatıp el sıkışmak, muhatap tarafından iyi karşılanmaz, hoşnutsuzluk yaratır. El sıkarken olumsuz davranışların meydana gelmemesine dikkat edilmelidir.

Karşılama veya uğurlama sırasında kişinin, yüzünden tebessümü eksik etmemesi gerekir. Bir grubu karşılama sırasında; grubu karşılayan kişi, karşıladığı gruptaki insanlardan bir kısmını tanımayabilir. Bu gibi durumlarda, tanıdık olan kişi veya kişilerin yanındakileri, karşılayan kişi ile tanıştırmaları gerekir. Kalabalık yerlerde, tanıdıkların birbirleriyle selamlaşmalarına karşın, tanıdık olmayanların selamlaşması Kuralları mümkün olmamaktadır. Ancak şehir dışında, tenha yerlerde ve iş için gidilen herhangi bir yerde karşılaşan insanların birbirleriyle selamlaşmaları yerinde olur. Selamlaşma sırasında başkalarını rahatsız edici konuşma veya davranışlardan kaçınılır

Hitap Etmede Uyulması Gereken Genel Görgü Kuralları: Hitap etme; etkili söz söyleme, karşı tarafı etkileme anlamı taşır. İnsanlar, isteklerini sözle karşı taraf iletirler. İletişim aracı olarak kullanılan dilin, insanları etkileyecek şekilde kullanılması, insan ilişkilerini kolaylaştırır. Bu nedenle, kullanılan sözcüklerin çok iyi seçilmesi ve kullanılmasında büyük yarar vardır. Sosyal ilişkilerde insanlar, hitap etmeleri gereken kişilerin bulundukları yer veya makama göre farklı hitap şekilleri kullanılır. Konuşma bir kültür, zeka, bilgi ve görgü işidir. Her şeyde olduğu gibi konuşmanın da belli kuralları vardır. Bunlardan bazıları aşağıda sıralanmıştır.

Kişiler arasında yapılan konuşmalarda: - -Muhatabın düzeyine göre uygun hitaplar seçilmesi, sert ifadelerden kaçınılması; --Argo sözcüklerin kullanılmaması; --Yeni tanışılan kişilere karşı mesafeli davranılması; --Yüksek sesle ve hızlı konuşma yolunun tercih edilmemesi; --Muhatabın kültür seviyesine uygun bir dil kullanılması; --Davranışların söylenenleri doğrular nitelikte olması; --İncelenip kesin bilgi edinilmemiş konularda, kessin söz söylemeden kaçınılması; --Kişinin kendisinden çok söz etmemesi, muhatabı mihnet altında kalacak duruma düşürmekten sakınması;

Kişiler arasında yapılan konuşmalarda: --Samimi, güvenilir, sakin ve doğal davranışlar içinde kalınması; --Çeşitli konuşmalardan öğrenilen sırların saklanması; her yerde ileri geri söz sarf edilmemesi; --Toplumca yanlış anlaşılabilecek konuşmalardan kaçınılması --Argo sözcüklerin kullanılmaması Arkadaşları ile alay etmemeli Hiç kimseyi küçümsememeli Yüksek sesle bağırmamalı Lakap takmamalı Kötü söz (küfür) söylememeli Olumsuz eleştirilerde bulunmamalı Şakalarında ölçülü olmalı, karşı tarafın rahatsızlığı durumunda şaka bitirilmeli Diğer öğrencileri dışlayıcı şeyler yapmamalı Şiddet içeren hiçbir harekette bulunmamalı (Vurma, tekme atma vb ) Karşılık vermemeli (Önce o vurdu vb )

Telefon Konuşmaları ve Uyulması Gereken Görgü Kuralları: Telefon konuşması belli bir kültürü ve beceriyi gerektirir. Toplumda dikkat edilmesi gerekli kurallardan birisi de telefon konuşmalarıdır. Telefonla konuşurken uyulması gerekli kurallar şu şekilde sıralanabilir: --Telefon edenin, karşıdakine kendisini tanıtması; --Ölçülü ve nazik bir dil kullanılarak isteğin uygun bir ses tonu ile anlatılması; --Sabah saat 10.oo dan önce akşam saat 22.oo dan sonra telefon etmemeye özen gösterilmesi; --Telefonda gizli konuların konuşulmaması; --Cep telefonlarının uygun olmayan yer ve zamanlarda kapalı tutulması;