DİSK SÜRÜCÜLERİ

DISK SÜRÜCÜLERI  Günümüzde yazılımların da ğ ıtımı,  bilgi ar ş ivleme  ve sistem yedekleme de bilgilerin kalıcı olarak saklandı ğ ı ortamlardır.

SABIT DISKLER Bilgisayar temel bile ş enlerinden içerisinde sadece sabit disk yapısal olarak di ğ erlerinden farklılık gösterir.  Sabit diskler, günümüz teknolojisinde, büyük boyutlardaki verilerimizi uzun vadeli saklamak için kullandı ğ ımız bile ş enlerdir.  Bilgisayar çalı ş ırken i ş lenmekte olan veriler ve çalı ş makta olan dosyalar RAM de saklanır ve burada i ş lem görür.  RAM'ler sistemin çalı ş ma hızına uyumlu olarak çalı ş ır. RAM'ler üzerinde içeri ğ i de ğ i ş tirilebilen (yazılabilen) yongalar bulundurur ve bu sistem tamamen elektrik akımı ile çalı ş ır.  Bilgisayarı kapattı ğ ınızda ya da bir elektrik kesintisi oldu ğ unda RAM yongasındaki bilgiler kaybolacaktır.  Bu nedenle bilgilerin kalıcı olarak saklanabilmesi için "manyetik" bir ortam olan sabit diskler kullanılır.

SABIT DISKLERIN YAPıSı VE ÇALıŞMASı  Sabit disk mekanik bir donanım olması sebebiyle bilgisayar temel bile ş enleri arasında, di ğ erlerinden daha yava ş tır.

SABIT DISKIN YAPıSıNDA;  Manyetik plakalar  Plakaların dönü ş ünü sa ğ layan devir merkezi,  Kolların ve plakaların hareketini sa ğ layan hareket motoru,  Hakaret kolları ve bunların ucunda yer alan okuma yazma kafaları,  Verilerin aktarıldı ğ ı ş erit kablo ve SATA arayüz ba ğ lantısı,  Motora enerji sa ğ layan enerji ba ğ lantısı ve en son disk içindeki hassas hava dengesini ayarlayan hava filtresi bulunmaktadır.

 Bütün sabit sürücüler özel bir motor tarafından kontrol edilen kolların üzerinde yer alan okuma/yazma ba ş lıkları ve manyetik malzeme ile kaplı alüminyumdan yapılmı ş plaklardan olu ş ur.  Kolların ucundaki iki küçük okuma/yazma kafası, bu plakalar üzerinde okuma ve yazma i ş lemleri gerçekle ş tirir.  Plakalar dakikada ile devirle dönerler ve devir hızı RPM olarak ifade edilir.  Plakalar ile kafalar arasındaki bo ş luk uçu ş yüksekli ğ i olarak ifade edilir ve bu yükseklik, bir parmak izinin kalınlı ğ ından bile daha azdır.  Okuma/yazma ba ş lıkları diske ne kadar yakla ş ırsa bilgi sürücüye o kadar yo ğ un depolanır.

Manyetik plakalar  Esnek olmayan ve metal ya da plastikten imal edilen parçalardır ve üzeri demir-oksit veya di ğ er manyetize edilebilir bir madde ile ince bir katman hâlinde kaplanmı ş tır. Bu plakalar yuvarlaktır ve ortalarından elektrik motorunun miline ba ğ lıdır. Bir hard diskin içinde birden fazla disk plakası olabilir ve bu plakaların tümü aynı hızda döner. Hareket motoru  Manyetik diskleri okuma/yazma kafalarının tüm yüzeyleri okuyabilece ğ i ş ekilde çok yüksek hızlarda (dakikada 7200 tur gibi) döndürme görevini yerine getirir. Kümeler (Cluster)  Disk üzerinde varsayılan, i ş letim sisteminin disk yönetimi ile alakalı bir büyüklük olup dosya ve dizinlerin yerle ş tirildi ğ i en küçük disk alanına denir. Boyutu dosya sistemine göre de ğ i ş ir.

 Okuma/yazma kafaları  Her disk plakasının iki tarafındaki kollar üzerinde okuma yazma kafaları bulunur. Bu kafalar tüm yüzeyleri okuyabilece ğ i ş ekilde küçük bir elektromıknatıstan olu ş up diskin merkezinden dı ş yüzeyine kadar hareket edebilir ve diskin dönmesi ile okuma/yazma kafasının altında var olan veri okunur veya yenisi yazılır.  Resimdeki kesitte okuma yazma kafalarının disk yüzeyine göre duru ş u ş ematize edilmi ş tir.

İZ (TRACK) VE SINDIRLER (CYLINDERS)

 Tüm plakaların üzerinde, verilerin kaydedilmesi amacıyla iç içe halkalar ş eklinde tam bir tur atan, yani daire ş eklinde izler vardır.  Bu izler, track olarak adlandırılır. Bir plaka üzerinde merkezden dı ş a do ğ ru aynı uzaklıkta iç içe dairesel halkalardan binlerce track çizebilirsiniz.  Ş ekilde de gördü ğ ünüz gibi bir sabit diskin içinde üst üste birkaç tane plaka vardır.  Her plakada aynı çapa sahip trackları bir bütün olarak dü ş ündü ğ ünüzde bu track birle ş imi bir silindire benzetilebilir.  Dolayısıyla her sabit disk, plakalar tek ba ş larına dü ş ünüldü ğ ünde binlerce track’a, plakalar üst üste de ğ erlendirildi ğ inde ise bir plakadaki track sayısı kadar silindire sahip olacaktır.  Okuma yazma kafaları hep birlikte hareket eder. Bir okuma yazma kafası 4. iz üzerinde ise di ğ erleri de aynı iz üzerindedir.  Okuma yazma kafasının konumunu de ğ i ş tirmeden okuma yazma yapabildi ğ i tüm izler silindir yapıyı olu ş turur.  E ğ er sabit disk tek bir disk tabakasından olu ş saydı silindir ve track aynı anlama gelecekti.

SEKTÖRLER  Plaka üzerindeki 2 track arasında kalan bölge; bir silindir parçasıdır ve sektör olarak adlandırılır. Sektörler sabit disklerin atomudur yani bilgiyi depolarken bölümden daha küçük bir ş eye bölünemez.

BAD SECTÖR  Harddisk üzerinde bozulan sektörlere bad sektör denir.

SABIT DISK ÇEŞITLERI  Fiziksel olarak tüm HDD çe ş itleri birbirine benzemekle beraber güç ve veri kablo soketlerine göre ayrılır. Bu özelliklerini belirleyen faktör bilgisayara ba ğ landıkları arabirim açısından farklılık gösterir.  Sabit diskler günlük kullanımda en çok kapasiteleri ile anılıp di ğ er teknik özellikleri teferruat kabul edilir. Fiziksel büyüklük sınıflandırmasında ise günlük hayatta, 3.5” veya 2.5” yerine PC sabit diski veya notebook sabit diski ş eklinde kullanılmaktadır.

 Sabit disklerin sınıflandırılmasında kullanılan di ğ er özellikler ise içindeki plakaların dönü ş hızları, ön bellek miktarları ve sundu ğ u yeni teknolojileri sayabiliriz.  ATA sürücülerinin temelde iki türü vardır.  İ lki paralel ATA yani PATA sürücüleri,  di ğ eri de seri ATA, yani SATA’dır.  PATA, SATA ve IDE kavramlarının sektörde yanlı ş bir ş ekilde tanımlanması söz konusudur.  IDE ve SATA iki ayrı sınıflandırma olarak de ğ erlendirilir; oysaki SATA’da, PATA’da IDE arabirimini kullanan disk teknolojileridir.  Klasik ATA terimi, SATA’ nın çıkmasıyla PATA olarak revize edilmi ş tir.

VERI KABLOLARı

PATA (PARALLEL ADVANCED TECHNOLOGY ATTACHMENT – PARALEL ILERI TEKNOLOJI EKLENTISI)  Tek bir ş erit kablo üzerine en fazla 2 tane sürücü tanımlanabilir. Tek kablo üzerinde yer alan 2 sürücüden birinin “master”, di ğ erinin ise “slave” olarak ayarlanması zorunlulu ğ u vardır.  Kablo üzerinde 2 master veya 2 slave aygıt olursa kontrolcü bunlardan birini veya ikisini birden göremez.  Master ve slave ayarları kablo üzerinden otomatik olarak veya sabit disk üzerinden jumper ile ayarlanır.  Paralel olarak veri iletimine sahiptir. Sahip olunan arabirim CDROM, DVDROM ve HDD (hard disk drive)ler için de aynıdır.  PATA sabit diskler, 40 ve 80 iletkenli kablo (ribbon kablo) ile anakarta ba ğ lanır. 80 iletkenli kablo daha yüksek bant geni ş li ğ ine sahiptir.  Bu kablolar 45 cm’den uzun olmamalıdır. PATA disklerde veri kablosunun bir kenarında kablo boyunca genelde kırmızı renkte bir ş erit bulunur. Kablo disk üzerine ba ğ lanırken bu renkli ş erit tarafı mutlaka güç kablolarına bakmalıdır.

SATA  Veri kablosu maksimum 100 cm uzunlu ğ unda olmalıdır.  Kapladı ğ ı yer ve uzunluk olarak IDE kablosundan daha avantajlıdır.  SATA3 teknolojisinin çıkmasıyla veri transferinde 600MB/s hıza ula ş ılmı ş tır.

SABIT DISK SEÇIMI  Satın alaca ğ ınız sabit diske karar verirken öncelikle kullandı ğ ınız i ş letim sistemi kapasitesine dikkat etmelisiniz. Buna depolamak iste ğ iniz müzik, video, resim dosyaları ve grafik programları eklenince büyük ebatta bir ar ş iv ihtiyacı ortaya çıkacaktır.  Sabit diskler için belirleyici olan di ğ er bir kıstas ise sabit diskin dönü ş hızıdır.  RPM (Revolutions Per Minute): Diskin bir dakikadaki tur sayısını ifade eder.  RPM’nin yüksek olu ş u veriye ula ş ım açısından avantaj sa ğ lar. Ancak “RPM” yükseldikçe tüketilen enerji miktarı ve fiyatı artar. Bu yüzden dizüstü bilgisayarlarda pil kullanım süresini kısalttı ğ ı için yüksek “RPM” tercih edilmemektedir.  Ayrıca anakartın SATA, IDE veya SCSI veri kablolarından hangisini ya da hangilerini destekledi ğ ine bakılarak sabit disk seçimi yapılabilir.  Bunun yanında genelde gözden kaçan ön bellek, aslında dikkat edilmesi gereken bir husustur. Çünkü sabit diskte artan ön bellek miktarı performansı artırır.

 Dizüstü Masa üstü seçimi yapılır.  Kapasitesine karar verilir. (kaç gigabyte veya terabyte)  Dönü ş hızı (5400rpm-7200rpm – 10000rpm 15000rpm)  Önbellek boyutu 16MB – 32MB – 64MB  Anakart ba ğ lantı arayüzü (IDE-SATA)

SABIT DISK MONTAJı  Montaj için kasayı açmak, sabit diski vidalarla kasaya tutturmak için yıldız bir tornavida yeterli olacaktır.  SATA sabit disklerde olmamakla birlikte, IDE sabit disklerde master/slave ayarlarının yapılması gerekir.  Bunun için sabit disk üzerindeki jumper ayarlarına dikkat edilmelidir.