5. SINIF SOSYAL BİLGİLER ATATÜRK İLKELERİ KONU ANLATIMI

Atatürk ilkelerinin temelinde halk ve millet sevgisi, cumhuriyetimizi koruma ve yüceltme duygusu vardır . Devletin her alanda ilerlemesi bu ilkelerin önderliğinde gerçekleşmiştir. Yönetimde, eğitimde, hukukta, sosyal ve ekonomik alanda yapılan inkılaplar gücünü Atatürk ilkelerinden almıştır. Atatürk’ün en büyük eseri, kurduğu Türkiye Cumhuriyeti’dir . Atatürk kurulan yeni cumhuriyeti sağlam temellere oturtmak istiyordu. Böylece devlet, bağımsız, demokratik ve çağdaş özellikleriyle sonsuza kadar varlığını sürdürebilirdi.

ATATÜRKÇÜ DÜŞÜNCE SİSTEMİ Atatürkçülük; Türk ulusunun bugün ve gelecekte tam bağımsız olması, huzur ve refaha sahip olması, Devletin, millet egemenliği esasına dayandırılması Aklın ve ilmin rehberliğinde Türk kültürünün çağdaş uygarlık düzeyinin üzerine çıkarılması amacını hedef alır. Atatürkçülük, Atatürk ilkeleri doğrultusunda olmuştur.

Yeni Türk devletinin dayandığı bu temel altı ilke şunlardır: ATATÜRK İLKELERİ Cumhuriyetçilik İnkılapçılık Milliyetçilik Devletçilik Halkçılık Laiklik

CUMHURİYETÇİLİK İLKESİ Cumhuriyet, demokratik bir yönetim şeklidir. Bu yönetim şeklinde egemenlik hakkı halka aittir. Halk bu hakkını seçtiği temsilciler (milletvekilleri) aracılığı ile kullanır. Ulusal egemenlik, seçim , ulusal irade, çok partili seçim, seçme ve seçilme hakkı gibi kavramlar bu ilke ile ilgilidir.

Cumhuriyetçilik İlkesinin Özellikleri: Devlet başkanı ve milletvekilleri seçimle belirlenir. Ülke, halkın seçtiği vekiller tarafından yönetilir. Yönetimde demokrasi esastır. Vatandaşların hak ve özgürlükleri devlet koruması altına alınmıştır.

Cumhuriyetçilik İlkesiyle İlgili Yenilikler: TBMM’nin açılması Saltanatın kaldırılması Türkiye Cumhuriyeti’nin ilan edilmesi Birden fazla siyasi partinin kurulması Çok partili seçim yapılmaya başlanması Kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın hazırlanması

MİLLİYETÇİLİK İLKESİ Milliyetçilik ;milletini sevmek, milletini yüceltmek, birlik ve beraberliğin korunması için çalışmaktır . Ortak vatan, dil ve kader birliği kavramları bu ilke ile ilgilidir. Milliyetçilik İlkesinin Özellikleri: Birlik ve beraberliği esas alır. Milletini seven herkes ülkenin kalkınması için çalışmalıdır. Kendini Türk ulusuna adayan herkes Türk’tür.

Milliyetçilik İlkesiyle İlgili Yenilikler: Yeni Türk Devleti’nin kurulması Yeni Türk harflerinin kabulü Türk Tarih Kurumu’nun kurulması Türk Dil Kurumu’nun kurulması İstiklal Marşı’nın kabulü Kabotaj Kanunu’nun kabulü (Denizcilikte millîlik)

HALKÇILIK İLKESİ Halkın yararına yapılan her türlü faaliyeti kapsar. Devlet ayrım yapmadan halka eşit hizmet götürmekle yükümlüdür. Ayrıcalıkların kaldırılması, eşitlik, dayanışma, sosyal devlet kavramları bu ilke ile ilgilidir. Halkçılık ; halkın mutlu, huzurlu bir şekilde yaşamını sürdürmesi için çalışmaktır. Halkçılık İlkesini Özellikleri: Halk devlet yönetimine katılır. Herkes kanunlar önünde eşit haklara sahiptir.

Halkçılık İlkesi İle İlgili Yenilikler: Saltanatın kaldırılıp , cumhuriyetin kurulması Türk Medeni Kanunu’nun kabul edilmesi Tekke , zaviye ve türbelerin kapatılması Kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi Kıyafette değişiklik yapılması Soyadı Kanunu’nun çıkarılması Tehvid-i Tedrisat(Öğrenim Birliği)Kanunu’nun kabulü Aşar vergisinin kaldırılması

DEVLETÇİLİK İLKESİ Devletin ekonomik hayatın içinde yer almasıdır. Yani gerektiğinde fabrika ve şirket kurup işletmesidir . Bu ilke ekonomiyle ilgilidir. Ekonomi, yatırım, kamulaştırma, bütün yatırımların devlet eli ile yapılması gibi kavramlar bu ilke ile ilgilidir. Devletçilik İlkesinin Özellikleri: Devletin ekonomik sosyal ve kültürel alanda gelişmesini amaçlar. Devlet ülkede kaynakları belirler ve işletir. Vatandaşların işyeri kurmasını destekler, örnek olur.

Devletçilik İlkesi İle İlgili Yenilikler: Devlet öncülüğünde çeşitli fabrikaların kurulması Sümerbank ve Etibank gibi devlet bankalarının kurulması Maden Tetik Arama Enstitüsü’nün kurulması Tarım , ticaret , sanayi ve ulaşım alanlarında devlet tarafından çeşitli yatırımların yapılması

LAİKLİK İLKESİ Laiklik en kısa tanımıyla din ve devlet işlerinin birbirinden ayrı tutulmasıdır . Kişilere din, ibadet ve vicdan özgürlüğü sağlar .Bu ilkeye göre herkes inandığı dinin ibadetlerini ve gereklerini yapmalıdır. Laiklik sadece din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılması değil , herkesin din ve vicdan özgürlüğünün olmasıdır. Din ve devlet işlerinin ayrı tutulması, akılcılık ve bilimsellik, din ve vicdan özgürlüğü, çağdaşlaşma kavramları bu ilke ile ilgilidir.

Laiklik İlkesinin Özellikleri: Devlet yönetiminde din ve devlet işleri birbirinden ayrı tutulur. Akla ve bilime önem verilir. Yasalar din kurallarına dayandırılmaz. Düşünce ve inanca saygı esastır .Herkesin inanç özgürlüğü vardır. Herkes istediği dine inanma , inancının gereklerini yerine getirme konusunda serbesttir.

Laiklik İlkesi İle İlgili Yenilikler: Saltanatın kaldırılması Halifeliğin kaldırılması Tekke, zaviye ve türbelerin kapatılması Medeni Kanun’un kabulü

İNKILAPÇILIK İLKESİ İnkılapçılık ilkesi sürekli yenilenmeye açık olmayı ve çağdaş uygarlık düzeyini yakalayıp üste çıkmayı hedef alır . Bütün yapılan inkılaplar bu ilke ile ilgilidir. İnkılapçılık İlkesinin Özellikleri: Kurumların sürekli yenilenmesi ve çağa ayak uydurması demektir. Gelişmesi durmuş bütün kurum ve kuruluşları kaldırıp yerine daha yeni ve daha çağdaş olanını getirir.

İnkılapçılık İlkesi İle İlgili Yenilikler: İnkılapçılık ilkesi bütün Atatürk ilkeleri ve Atatürk inkılaplarının tümün kapsamaktadır. Saltanatın ve halifeliğin kaldırılması Tehvid-i Tedrisat Kanunu Harf İnkılabı Soyadı Kanunu gibi bütün ilkeler İnkılapçılık İlkesi doğrultusunda yapılmıştır.

BU SUNUYU İZLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM.

HAZIRLAYAN: ABC200566www.dersimizsosyal.com