Sevimli kahramanımız Pinokyo, her zamanki gibi yalan söylemekten kendini alamıyor. Pinokyo, her yalan söylediğinde burnu 20cm uzuyor. Pinokyo 1 tane yalan söylediğinde burnu 20cm, 2 tane yalan söylediğinde 40cm, 3 tane yalan söylediğinde 60cm uzuyor.

YALAN SAYISI BURNUNDAKİ UZAMA MİKTARI 1 20cm 2 40cm 3 60cm 4 80cm … … Aşağıdaki soruları cevaplayınız. Pinokyo’nun burnu söylediği her yalana karşılık uzuyorsa; 2,3,4,.. tane yalan için burnundaki uzama 20cm’nin 2,3,4,… katı oluyor mu? Yalan sayısı 2,3,4,… kat arttığında, burnunun uzunluğu da 2,3,4,… kat arttı mı? Pinokyo, az yalan söylerse, burnunun uzunluğu da az olur mu? Pinokyo, 20 tane yalan söyleseydi, burnu ne kadar uzardı, bulabilir misiniz?

İki veya daha fazla çokluktan biri artarken diğeri de aynı oranda artarsa veya biri azalırken diğeri de aynı oranda azalıyorsa; böyle çokluklara doğru orantılı çokluklar denir.

Ali, kız arkadaşına mesaj atmak istiyor. Cep telefonuna baktığında 60 kontörünün kaldığını görüyor. Her kontörle 1 mesaj gönderebildiğine göre; Ali, günde 1 mesaj gönderse kontörü 60 günde biter, günde 2 mesaj gönderse kontörü 30 günde biter, günde 3 mesaj gönderse kontörü 20 günde biter, günde 4 mesaj gönderse kontörü 15 günde biter, günde 5 mesaj gönderse kontörü 12 günde biter…

Bu durumu tablo ile gösterirsek; Aşağıdaki soruları cevaplayınız. Ali, az mesaj gönderirse kontörleri daha çok günde mi yoksa daha az günde mi biter? Ali’nin gönderdiği her mesaja karşılık 1 kontör gidiyorsa, mesaj sayısı 2,3,… kat artarken, kontörlerin bitme süresi aynı oranda azalıyor mu? Mesaj sayısı Kontörün bitme süresi (gün)

İki veya daha fazla çokluktan biri artarken diğeri de aynı oranda azalıyorsa veya biri azalırken diğeri de aynı oranda artıyorsa; böyle çokluklara ters orantılı çokluklar denir.

BAROMETRE HİKAYESİ Bir lisede fizik dersinden sınav yapılmaktaydı. Sınav bitiminde öğretmen kağıtları topladı ve o akşam kağıtları okumaya başladı. Son kağıdı eline aldığında soruya verilen cevap çok ilgisini çekmişti. Soru şöyleydi: -Açık hava basıncını ölçen bir barometreyi kullanarak bir binanın boy uzunluğunu nasıl ölçersiniz?

Öğrencinin verdiği cevap ise şuydu: -Barometreyi elime alırım. Binanın zemin katının duvarına barometreyi dayarım. Barometrenin boyu kadar olan yeri işaretlerim. İşaretlediğim yere yine barometreyi koyarım, işaretlediğim çizgileri sayarım. Daha sonra şöyle bir orantı kurarım. Örneğin barometrenin boyu 30cm olsun, 100 tane de çizgi olsun. 1 çizgi 1 barometrenin boyunu ifade etsin.

1 barometre boyu 30cm ise 100 barometre boyu x 1. x = x = 3000cm = 30m Öğretmen değişik bir fikir olsa da bu cevabın istediği cevap olmadığına karar verir ve bu soru için 0 puan verir. Fakat 0 verdiğinde öğrenci geçmek için yeterli puan alamamıştır. Notlar açıklandığında öğrenci notuna itiraz eder. Öğretmenlerden bir heyet kurulur ve öğrenci toplantıya çağırılır.

Öğretmenler öğrencinin böyle zekice bir cevap vermesinden dolayı sorunun istenilen cevabını öğrencinin bildiğini düşünmektedirler. Öğrenciye doğru cevabı vermesi durumunda dersten geçeceğini belirtirler. Öğrenci de peki vereyim der: -Güneşli bir günde binanın yanında barometreyi dik olarak yere koyarım ve gölgesinin uzunluğunu ölçerim.aynı anda binanın gölgesinin uzunluğunu da ölçerim. Barometrenin de boyunu ölçerek şöyle bir orantı kurarım. Barometrenin boyu 30cm olsun. Gölgesinin boyu 10cm olsun. Binanın gölgesinin uzunluğu da 10m olsun.

30cm’lik barometre 10cm gölge oluşturuyorsa x cm’lik bina 1000cm’lik gölge oluşturur 10. X = X = X = 3000cm = 30m Öğretmenler öğrencinin gerçekten zeki olduğuna karar verirler ve geçer not verirler. Çocuk kapıdan çıkarken öğretmenlere döner ve şöyle der: -Size bir cevap daha… Binanın müdürüne giderim ve bana binanın boyunu söylemesi karşılığında ona bir barometre hediye edeceğimi söylerim.

SORULARSORULAR

30kg undan 36kg ekmek yapıldığına göre, 50kg undan kaç kilogram ekmek yapılır?

16 işçi bir duvarı 9 saatte örerse, 12 işçi bu duvarı kaç saatte örer?

Aynı miktar su akıtan 3 musluk, boş bir havuzu 24 saatte dolduruyor. Bu musluklardan 4 tanesi, boş havuzu kaç saatte doldurur?