Kur’an-ı Kerim’i Anlama Yolları Meal ve Tefsir

“Üzerlerinde ince ince düşünsünler, öğüt ve ibret alsınlar, akıllarını kullansınlar diye, Allah ayetlerini insanlara açıklıyor.” (Bakara suresi, 221, 242.) “Kendilerine indirilen şeyi insanlara açıklayasın ve onlar da bunu düşünsünler diye sana zikri (Kur’an’ı) indirdik.” (Nahl suresi, 44. ayet.) “Andolsun biz, Kur’an’ı düşünüp öğüt almak için kolaylaştırdık. Var mı düşünüp öğüt alan?” (Kamer suresi, 17. ayet.) Yukarıdaki ayetlere göre Kur’an’ı niçin okumalıyız?

Meal, bir şeyin özü, varacağı yer ve sonuç demektir. Terim olarak ise bir sözün anlamının aynen değil de genel içeriği ve anlamıyla ifade edilmesine meal denilir. Kur’an-ı Kerim’in hiçbir dile tam olarak çevirisi yapılamayacağı için yapılan çevirilere meal adı verilmektedir. Yapılan mealler, sonuç itibariyle çeviri yapan kişinin Kur’an metninden anladığıdır. Bu sebeple tercüme ve mealler hiçbir zaman Kur’an hükmünde değildir. Kur’an, asıl lafzıyla okunurken insanlar üzerinde bıraktığı derin etkiyi, yapılan tercüme ve meallerde aynen hissetmek mümkün olmaz.

“Mâliki Yevmi’d-dîn”

Tefsir Tefsir, anlamı kapalı olan ve manası zor anlaşılan sözden ne kastedildiğini açığa çıkarma faaliyetidir. Tefsirde sadece kelimelerin tercümeleri, çevirileri değil, yorumlar da yapılır. Kelime ve cümlelerin anlam, hüküm ve hikmetleri açıklanır. Bu iş yapılırken dinî, sosyolojik, felsefi, bilimsel ve psikolojik pek çok veriden faydalanılır.

Hz. Muhammed’in Sünneti “Ey iman edenler! Allah’a itaat edin, Peygamber’e itaat edin!” (Nisa suresi, 59. ayet.) “Kim Peygamber’e itaat ederse Allah’a itaat etmiş olur.” (Nisa suresi, 80. ayet.) “De ki: Eğer Allah’ı seviyorsanız bana uyun ki Allah da sizi sevsin ve günahlarınızı bağışlasın.” (Âl-i İmrân suresi, 31. ayet.) “Allah ve Rasulü bir iş hakkında hüküm verdikleri zaman hiçbir mümin erkek ve hiçbir mümin kadın için kendi işleri konusunda tercih kullanma hakları yoktur. Kim Allah’a ve Resulüne karşı gelirse şüphesiz ki o apaçık bir şekilde sapmıştır.” (Ahzab suresi, 36. ayet.) “O, kendiliğinden konuşmamaktadır. Onun konuşması, ancak indirilen bir vahiy iledir.” (Necm suresi, 3-4. ayetler.) “Size iki şey bıraktım. Bunlara sımsıkı sarıldığınız müddetçe asla yolunuzu şaşırmazsınız; Allah’ın kitabı ve benim sünnetim.” (Ebû Davud “Sünnet” 5.)

Hz. Muhammed’in Sünneti Sözlükte sünnet; “tutulan yol, davranış, hüküm, âdet, kanun” gibi anlamlara gelir. “Daha önce gelip geçenler hakkında da Allah’ın kanunu (sünnetullah) böyledir. Allah’ın kanununda asla değişme bulamazsın.” (Ahzab suresi, 62. ayet.)

Hz. Muhammed’in sünneti kaç kısımda tasnif ederiz?

Hz. Muhammed’in Sünneti Sözlü sünnet: “Bir kimse uyuyarak ya da unutarak namazını geçirirse hatırlayınca kılsın.” (Ebu Davud “Salat” 11; Darimî “Salat” 26.) Fiilî sünnet: “Ben nasıl namaz kılıyorsam siz de öyle kılın!” (Buharî “Ezan” 18.), Takrîrî sünnet: Hz. Peygamberin, huzurunda sahabe tarafından söylenen sözler ya da işlenen davranışları reddetmeyip susması, onaylaması veya güzel karşılamasıdır. Örneğin su bulunmadığı zaman teyemmümle namaz kılan bir sahabi, namazdan sonra su bulduğu hâlde namazı iade etmemiş, Hz. Peygamber de bunu onaylamıştır.

37 38

Temel Hadis Kaynakları Abdullah b. Amr b. As’ın (öl. 93/712), “es-Sahîfetü’s-Sâdıka” Hemmam b. Münebbih’in (öl. 101/719), “es-Sahîfetü’s-Sahîha” Ma’mer bin Râşid’in (öl. 152/769), “el-Câmi’i” Abdurrezzak’ın (öl. 211/827), “el-Musannef”

Erbeûn nedir? İlk erbeûn yazarı kimdir?

erbeûn Herhangi bir konuda veya değişik konularda toplanmış kırk hadisten oluşan eserlere “erbeûn” denir. İlk erbeûn yazarı Abdullah b. Mübarek (öl. 181/797)’tir. 40 hadis geleneğinin en ünlüsü, İmam-ı Nevevi’ye aittir.

Bu sınıflandırmaları genel olarak kaç kısma ayırabiliriz?

1. Hadisi Nakleden Sahabi İsimlerine Göre Düzenlenmiş Hadis Kitapları 2. Konularına Göre Düzenlenmiş Hadis Kitapları

1. Hadisi Nakleden Sahabi İsimlerine Göre Düzenlenmiş Hadis Kitapları: Hadisi nakleden sahabi isimlerine göre düzenlenmiş hadis kitaplarına ne denir? Bu tür eserlere “Müsned” denilir. Elimizdeki en meşhur Müsned kimindir? Elimizdeki en meşhur Müsned, Ahmed b. Hanbel’e (öl. 241/855) aittir.

Bu tür eserlere “el-Câmi’, Sünen ve Musannef” adı verilir. 2. Konularına göre düzenlenmiş hadis kitaplarına hangi isimler verilir? Bu tür eserlere “el-Câmi’, Sünen ve Musannef” adı verilir. Musanneflerin sünenlerden farkı nedir? Musanneflerin sünenlerden farkı, sahabe ve onlardan sonraki tabiun neslinin sözlerine de yer vermeleridir. İmam Malik’in el-Muvatta’ adlı kitabı böyle bir eserdir.

Ebu Davud, Nesâî, İbn Mâce ve Dârimî’nin sünenleridir. Sünenlerin en bilinenleri hangi eserlerdir? Ebu Davud, Nesâî, İbn Mâce ve Dârimî’nin sünenleridir.

Konularına göre hadisleri bir araya toplayan eserlerden, daha kapsamlı olanlara ne denir? Bu tür eserlere câmi denir. Cami türündeki eserlerin en önemli örnekleri nelerdir ve bunlara hangi ad verilir? Buharî ve Müslim’in kitapları bu türün en önemli örnekleridir. Bunlar Camiu’s-Sahih adıyla bilinir. Buharî ve Müslim’e verilen hususi isim nedir? Bu iki eser, Sahihayn (en sağlam iki hadis kaynağı) olarak bilinir ve kabul edilir.

Kütüb-ü Sitte 1. Buharî, 2. Müslim, 3. Tirmizî, 4. Ebu Davud, İslam dünyasında çok tanınan ve itibar edilen 6 meşhur hadis kitabı vardır. Bunlara ne denir? Kütüb-ü Sitte denir. Kütüb-ü Sitte hangi kitaplardan oluşmaktadır? Kütüb-ü Sitte 1. Buharî, 2. Müslim, 3. Tirmizî, 4. Ebu Davud, 5. Nesâî, 6. İbn Mâce “Kim benim adıma kasten yalan söylerse cehennemdeki yerine hazırlansın!” (Buhârî, İlim 38; Müslim, Zühd 72.)

Kitabınızın 41. sayfasını açınız.