Yazışma Yazılı iletişim yoluyla veri toplama tekniğidir. Mektup, anket, yazılı testler yazışma örnekleridir. Öteki tekniklere göre kolay ve ucuz olabilmektedir.

Yazışma Soruları Kapalı uçlu ve açık uçlu sorular sorulabilir. Kapalı uçlu soruları değerlendirmesi daha kolaydır ve objektiftir. Kapalı uçlu sorularla derinlemesine bilgi almak zordur. Açık uçlu soruların değerlendirmesi zordur ve daha özneldir. Açık uçlu soruların değerlendirilmesinde dereceleme ölçeklerinden yararlanılabilir.

SORULAR: Açık Uçlu Sorular Dereceleme ölçekleri kullanılabilir: 0-Yanlış 1-Kısmen doğru, yanlış içeriyor 2-Doğru

Yazışma Aracı Aşağıdaki faktörleri göz önünde bulundurmak gerekir: 1-Sunuş Mektubu 2-Yönerge 3-Soruların Sıralanışı

Yazışma Aracı Sunuş mektubundaki amaç araştırmayı ve amacını tanıtarak, kaynak kişiden neler beklendiğini açıklayarak onu cevaplamaya güdülemektir. Yönerge, yazışma aracındaki soruların nasıl cevaplanacağına ilişkin açıklamadır. Soru türleri belirtilir ve her birinin nasıl cevaplandırılacağı açıklanır. Soruların sıralanışı: Genelden özele doğru bir sıralama olmalıdır. Birbiriyle ilgili sorular bir arada sorulmalıdır.

Yazışma Süreci Araştırmacının en büyük kaygısı cevap oranını yeterli bir düzeye eriştirmektir. Bunun için bazı önlemler alınabilir: 1-Yazışma kaynak kişinin çok sıkışık olmadığı bir zamanda yapılmalıdır. 2-Posta ile gönderilen yazışmalar için dönüş adresi yazılmış pullu bir zarf da eklenmelidir. 3-Cevap oranının istenen düzeyde çıkmaması halinde, kaynak kişilere durum hatırlatılarak sonuçlar izlenmelidir.

Yanılgı Kaynakları İyi anlaşılmayan ya da yanlış anlaşılan sorularla, kaynak kişinin sahip olmadığı bilgileri içeren sorular… Kaynak kişinin yanlılığı… Araştırmacının yanlılığı…

Kuvvetli ve Zayıf Yönleri Geniş bir topluluktan çok miktardaki veriyi kısa zamanda ve ucuza toplanmasını sağlamasıdır. Herkese aynı form verildiğinden karşılaştırma imkanının olması Ayrı kişilerce ayrı anlamlar verilebilir. Nelerin beyan edildiğinin bir anlatımı olup gerçek durumu göstermeyebilir. Kaynak kişilerin yeterince güdülenmemesi sonucu dönüş oranının düşük olması.

Belgesel Tarama Varolan kayıt ve belgeleri inceleyerek veri toplamaya belgesel tarama denir. Belli bir amaca dönük olarak kaynakları bulma, okuma, not alma ve değerlendirme işlemlerini kapsar.

Belgesel Tarama: Türleri Genel Tarama: Literatür taraması İçerik çözümlemesi: Araştırma amacına uygun belgelerin derinliğine içerik çözümlemesi yapılır. Örn. Belgelerdeki dil ve anlatım özelliklerinin derinlemesine incelenmesi gibi.

Belge Aranacak Yerler: Kütüphaneler Kütüphaneler: Milli kütüphaneler, üniversite kütüphaneleri… Kütüphanelerdeki kitapların sınıflandırma sistemleri: Dewey Desimal sistemi: Sıfırdan başlayarak 100 ve 100’ün katları olacak şekilde 10 ana sınıf vardır. Her sınıf kendi içinde alt sınıflara ayrılır. 400 dilbilim kategorisindeki kitapları içerir, 500 nazari bilimler kategorisindeki kitapları içerir gibi… Kongre kitaplığı sistemi: 20 ana sınıf belirlenmiş ve her biri büyük harfle simgelenmiştir. Alt sınıflar bu harflere eklenen sayılarla belirlenir. C tarih kategorisindeki kitapları içerir, Q fen kategorisindeki kitapları içerir…

Belge Aranacak Yerler: Arşivler Çoğunlukla yayınlanmamış kayıtlar, kararlar, raporlar, mektup, dilekçe ve anılar gibi belgelerin saklandığı birimlerdir. Arşivler halka ya da araştırmacılara doğrudan açık değildir, yararlanmak için özel izin alma zorunluluğu vardır. Özel ve resmi arşivler olarak 2 gruba ayırabiliriz.

Belgesel Tarama Süreci Yayın taraması araştırılan konuda yayınlanmış kaynakların listesinin çıkartılmasıdır. Bazı yöntemlerle yayın taraması yapılabilir: 1.Uzman bilgisine başvurmak 2.Temel kaynakların kaynakçalarına bakmak 3.Bibliyografyalardan faydalanmak 4.İnternet üzerinden araştırma veri tabanlarını kullanmak

Verilerin Kaydedilmesi: Not Alma Not alma ve fiş kullanmayla veriler kaydedilebilir. Belgelerden doğrudan ve dolaylı biçimde not alınabilir. Doğrudan alıntı tırnak işareti ile verilir ve alıntının sayfa numarası belirtilir. Dolaylı alıntıda ise faydalanmak istenen fikir araştırmacının kendi ifadeleri ile açıklanır.

Verilerin Kaydedilmesi: Not Alma Not almada aşağıdaki hususlar gözönünde bulundurulmalıdır: 1.Amaca uygunluk 2.Kaynağa uygunluk 3.Gerçeğe uygunluk

Verilerin Kaydedilmesi: Fiş Kullanma Not alma işlemini kolaylaştırmanın bir yolu fiş kullanmaktır. Araştırmacı her yararlanılan kaynak için bir adet bibliyografik fiş ve yeterince de not fişi düzenler. Bibliyografik fiş kaynağı tanıtıcı bilgiler içerir: yazarın adı, soyadı; eserin adı; yayın tarihi; basılış sayısı; yayın yeri; yayınevi gibi…

Verilerin Kaydedilmesi: Fiş Kullanma Bibliyografik fiş kullanmanın yararları: 1.Raporun kaynakça bölümünün alfabetik sıraya göre oluşturulmasında 2.Gerektiğinde kaynağın yeniden bulunabilmesinde 3.Her kaynakta ne tür bilgilerin bulunabileceğinin anımsanmasında araştırmacıya yardımcı olur

Verilerin Kaydedilmesi: Fiş Kullanma Not fişi kullanmanın yararları: 1.Rapor yazılırken her konuya ilişkin fişlerin kolayca bulunup bir araya getirilmesinde 2.Rapora aktarılacak bilgilerin bulunup kaynak gösterilmesinde yardımcı olur. Yeni bilgisayar programları fiş kullanmanın sağladığı faydaları sağlayabilir: Örn. Endnote programı

Belgesel Taramanın Kuvvetli ve Zayıf Yönleri En kuvvetli yönü uygun durumlarda veri toplama işinin ekonomik ve güvenilir oluşudur. Zayıf yönü kendinden önce yapılmış çalışmalara dayalı olmasıdır. Önceki çalışmaların geçerlik sorunu belgesel tarama çalışmasını da etkiler.

Verilerin İşlenmesi Verilerin çözümlenecek duruma gelinceye kadar geçirdiği ön hazırlık sürecidir. Veriler elle ya da elektro-mekanik sistemler aracılığı ile işlenebilir.

Verilerin Kodlanması İşlemeyi kolaylaştırmak amacı ile verilerin amaca yönelik daha yalın ifade edilmesine kodlama denir. Örn. Cinsiyeti bilgisayar ortamına direk giremeyiz, kodlamamız gerekir. 0’ı kadınları belirtmek için; 1’i erkekleri belirtmek için kullanabiliriz. Aynı şekilde farklı eğitim durumuna sahip bireyleri kodlamak için, 0 ilkokul mezunlarına, 1 lise mezunlarına, 2 üniversite mezunlarına atanabilir.

Verilerin Girilmesi Veriler nasıl çözümleneceğine göre değişik nitel ve nicel veri işleme paket programlarına girilir. Veriler bilgisayar ortamına her bilginin karşılığındaki birey ya da elemana gelmesine özen gösterilerek girilir. Hata yapmamak için veriler girildikten sonra birkaç defa kontrol yapılır.