SÜRDÜRÜLEBİLİR BİR EKONOMİ İÇİN YENİLİKLER WORLDWATCH ENSTİTÜSÜ YAYINI TEMA YAYIN NO:54 BÖLÜM:2 İLERLEME İÇİN YENİ BİR TEMEL ÖZETLEYEN : ALAETTİN HACIMÜEZZİN ZİRAAT YÜKSEK MÜHENDİSİ TEMA VAKFI İZMİR TEMSİLCİSİ

MAKROEKONOMİK BAKIŞ Küresel ayak izi ağının yayınladığı son bulgular:Ayak izimizin dünyanın kendini yenileme becerisini % 25 aştığını gösteriyor.Yani mevcut tüketim modellerini sürdürmek için 1.25 adet Yerküreye ihtiyacımız var.Son 50 yılda dünya ormanlarının yarısı yok oldu. Yine son elli yılda Türkiye’de 4 Van gölü büyüklüğünde göl kuruttuk.Dünyanın %25’i orman.Ülkemizin ise ancak %11.2’si gerçek orman.(İstatistikler % 25.6 der.Bu rakam ormanlaştırılması gerekli miktardır.) Dünyada 20 milyar ton toprak erozyonu var. Bizde ise %7 ‘si kadar yani 1.4 milyar ton erozyon gerçekleşiyor.Bu gidişle Nasa’nın söylediği çölleşme daha erken başlayacak.Ve biz bu yüzden küresel ısınmayı çok daha derinde yaşayacağız.

Sürdürülebilir Kalkınma İçin Makroekonomik göstergeler 1-İnsanların yaşam kalitesinin farklı boyutlarına dayalı gerçek bir ilerlemeyi savunmak. 2-Yenilenebilir bir enerji platformuna hızlı bir geçişi sağlamak. 3-Kaynakların ve fırsatların eşit dağılımı 4-Doğal sermayeyi korumak ve iyileştirmek 5-Ekonomik yerelleşme

1-YEŞİL GSMH En çok kullanılan “gerçek gelişme göstergesi” (genuine progress indicator ) (GPI):Bir ülkedeki kişisel tüketim harcamalarını çocuk bakımı gibi ticari olmayan faaliyetleri yukarı doğru,gelir adaletsizliği,çevresel bozulma,uluslararası borçlar ile ilgili maliyetleri de içerecek şekilde aşağıya doğru genişletiyor.ABD’nin 2004 yılında GSMH’sı 10.8 trilyon dolar iken GPI’si 4.4 trilyon dolar. “Mutlu Gezegen Endeksi”(happy planet index) (HPI) bir başka gösterge.Refahın yüksek düzeyde tüketime bağlı olmadığı sonucuna varıyor. Yeşil GSMH ve mutlu gezegen indeksi resmen kabul görmedi.

2-KARBON AYAK İZİ Bu ölçüt 3 temel şekilde ifade ediliyor.a- Ton hesabıyla karbon emisyonu.b-Bu emisyonu telafi emek üzere Yerkürenin yüzeyinde ayrılması gereken alan.c-Her bir ekonomik üretim birimi başına düşen karbon yoğunluğu

3-KAYNAKLARIN VE FIRSATLARIN EŞİT DAĞILIMI Bu makroekonomik hedefin iki temel boyutu bulunuyor.a-Kaynakların adil dağıtılması b-sağlık hizmetleri, eğitim, ekonomik fırsatlar, temsil,kültürel imkanlar,doğal alanlar ve kaliteli bir yaşam için gerekli görülen diğer her şeye eşit erişim hakkı.

4-DOĞAL SERMAYEYİ KORUMAK VE İYİLEŞTİRMEK Uygarlık hayatta kalmak istiyorsa doğanın faizine dayanmalıdır,sunduğu sermayeye değil.Doğanın verdiği faiz,doğal sermayeden elde edilen ürün ve hizmetlerin akışıdır.Doğal sermaye yok olduğunda ya da bozulduğunda ürün ve hizmetlerin akışı azalıyor ya da tamamen ortadan kalkıyor.Dolayısıyla doğal sermaye stoklarının ve ekosistem hizmetlerinin akışının tükenmemesi,sürdürülebilirliğin ön koşullarından birini oluşturuyor.

5-EKONOMİK YERELLEŞME Ekonomik yerelleşme,bir bölge,eyalet kent,hatta mahallenin küresel ekonomiye bağımlılıktan kurtarmasını ve tükettiği ürünlerin,hizmetlerin,gıdanın ve enerjinin önemli bir kısmını kendi yerel finans,doğa ve insan sermayesiyle elde etmesini sağlayan bir süreç olarak tanımlanıyor.

MİKROEKONOMİK HEDEFLER Kurumsal sürdürülebilirlik ölçüm sistemleri de,yaygın sürdürülebilirlik çerçevesindeki ortak hedefler doğrultusunda gruplanabilir. 1-Ürün operasyon ve tedarik zincirlerinin sertifikasyonu 2-Sıfır atık 3-Ekolojik verimlilik 4-İşyeri sağlığı 5-Topluluğun canlılığı

1-Ürün,Operasyon ve Tedarik Zincirlerinin Setifikasyonu Dünyanın her yanını dolaşan arz zincirlerinden kaynaklanan üretici-tüketici kopukluğu. Tüketiciler,kullandıkları ürünleri sunan şirketlerin çevresel uygulamaları konusunda hiçbir şey bilmiyor.Hesap verme sorumluluğu olmaması nedeniyle en az yaptırım getiren bölgelerin seçilmesine bunun sonucu olarak toplulukların topraklarından ayrılmasına, düşük ücretler ve ağır koşullarda çalışmalara su kaynaklarının kirletilmesine, balık tarlalarının çökmesine, tropik ormanların tüketilmesine yol açtı.

2-Sıfır Atık Havaya yayılan emisyonlar,su kirleticiler ve süprüntüler halinde ortaya çıkan atık seli sürdürülemez operasyonların en açık göstergesi.Geri dönüşüm oranları ve sera gazları da dahil olmak üzere hava ve su kirleticilerinin emisyonları,sıfır atık stratejileri ile bağlantılı yaygın göstergeler.Uzun ömür ve geliştirilebilirlik düşünülerek tasarlanan ürünler,atıkların çöp boşaltım alanlarına akışını önemli ölçüde azaltıyor.

3-Ekolojik Verimlilik Üretilen her birimde kullanılan su-enerji-kimyasal madde ve hammadde miktarını azaltma esasına dayanıyor.Sadece çevresel kaygılarla değil,enerji tüketiminin azaltılması,su faturalarının düşmesi, hammaddeye daha az para harcanması, daha az yasal sorun yaşanması sayesinde mali anlamda ciddi tasarruf etme düşüncesiyle de hayata geçiriliyor. Yeşil bina değerlendirme sistemi,ev okul işyerleri için inşaattan yıkıma kadar tüm yaşamları boyunca elektrik,su ve atık açısından verimli kılan yeşil tasarım özelliklerine göre gümüş,altın ya da platin sıfatları ile sertifikalandırılıyor.

4-İşyeri Sağlığı İşyerinde duyulan memnuniyet,personel devir hızı ve işe gelişte kat edilen mesafe gibi sağlık ve güvenlik etkenleri başka bir sürdürülebilir kalkınma hedefi olarak bir şirketin refahını gösteriyor.

5-Topluluğun Canlılığı Ürün ve hizmetleri uzak bölgelerden ithal etmek yerine,yerel topluluklardan temin etmek.Yerel tedarik,küreselleşme nedeniyle büyük bir darbe yiyen toplulukların yeniden doğması açısından önemli bir araçtır.Kuruluşların,toplulukların canlılığını artırmaya yönelik temel yöntemlerinden birisi de yaşam koşullarına uygun maaşların verilmesini sağlamak.

TEŞEKKÜR EDERİZ ALAETTİN HACIMÜEZZİN ZİRAAT YÜKSEK MÜHENDİSİ TEMA VAKFI İZMİR TEMSİLCİSİ