YÖNETİMDE YENİ GELİŞMELER T.C. Esenyurt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü YÖNETİMDE YENİ GELİŞMELER MODERN SONRASI ÇAĞDAŞ KAVRAMLAR Örgütsel Adalet, Yabancılaşma, Dışlanma… Öğretim üyesi: Prof. Dr. Fatih SEMERCİÖZ Hazırlayan : Süleyman SAĞIR 1432110026

MODERN SONRASI GÜNCEL KAVRAMLAR Küreselleşme, toplumsal ve bireysel hayatı etkilediği gibi işletmelerin de yapısını ve faaliyetlerini etkilemiş, önemli değişim ve gelişmeye neden olmuştur. (Organizasyon yapıları, tedarik, üretim, pazarlama, finansman, insan kaynakları, Arge gibi işletme fonksiyonları) Bu dönemde örgüt/organizasyonlar, canlı organizma olarak kabul edilmekte, çalışanlar maliyet unsuru değil, değer ve varlık olarak ele alınmaya başlamıştır. Bilgi toplumu dönemi olarak da anılan bu dönemde, bilgi ve uzmanlığı olan personele sahip olmak, işletmeler için rekabette başarının temeli olarak görülmeye başlanmıştır.

MODERN SONRASI GÜNCEL KAVRAMLAR Bu yeni görüşlerin ana fikri, küresel rekabette stratejik düzeyde önem kazanan bilgili çalışanların, organizasyon içinde daha verimli, daha istekli ve daha üretken çalışacakları, motivasyon düşüren faktörlerin en aza indirildiği, çalışmaların kesintisiz sürebileceği bir ortam oluşturmaktır. Birbiriyle yakın ilişkisi olan hatta bazen aynı konunun iki farklı yönünü ifade eden bu yeni kavramları özet olarak ele alıp anlatmaya çalışalım.

MODERN SONRASI GÜNCEL KAVRAMLAR ÖRGÜTSEL ADALET Bir organizasyondaki uygulamaların dayandığı ilkeleri net olmasını, kişiden kişiye değişen uygulamalar olmamasını, olsa bile bunun sebeplerinin şeffaf bir şekilde açıklanmasını öngören bir kavramdır. Yönetim karar ve uygulamalarının adil olduğu duygusu, çalışanların motivasyon ve performanslarını etkileyecek önemli bir faktördür.

MODERN SONRASI GÜNCEL KAVRAMLAR ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIK Organizasyonda yer alan kişinin, görev tanımı içinde olmamasına ve yapmaması halinde herhangi bir müeyyide ile karşılaşacak olmamasına rağmen, işletme içinde yardımlaşma, alınan kararları destekleme, uygulamaları işletme dışında da destekleme, işletme içinde gördüğü sorunu çözmek için gayret gösterme (uyarma, dikkat çekme, fiilen çözmeye çalışma) gibi tamamen «gönüllülük» esasına dayanan davranışlar sergilenmesini ifade eder.

MODERN SONRASI GÜNCEL KAVRAMLAR ÖRGÜTSEL YALNIZLIK İşletmede çalışan bir bireyin, diğer insanlar arasında kendisini yalnız hissetmesidir. Kavram olarak 1950’li yıllarda Psikoloji alanında ortaya çıkmıştır. Yalnızlık; örgüt içindeki diğer çalışanlarla sosyal ilişki geliştirememe, kendisini onlarla birlikte hissedememe ve adeta tek başına kaldığını ifade etmektedir. Bunun sonucunda da yalnız hisseden ve kalan çalışan, takım çalışmasına katılmayan, motivasyonu düşen ve gittikçe işletmeye yabancılaşan, verimi düşen bir kişi haline gelecektir.

MODERN SONRASI GÜNCEL KAVRAMLAR ÖRGÜTSEL YABANCILAŞMA İşletmede çalışanın işletmeye yabancılaşması ve bunun iş sonuçlarına etkisini ifade etmektedir. Küresel rekabetle birlikte ortaya çıkan hızlı, köklü ve sürekli değişim sürecine çalışanların ayak uyduramaması, yeni rollerinde kendilerini yetersiz hissetmeleri, mevcut bilgi ve becerilerinin yetersiz hale gelmesi gibi nedenlerle kendilerini güçsüz, bazen de anlamsız hissetmeleri, onları yaptıkları işten uzaklaştıracak, verim ve motivasyon düşecektir.

MODERN SONRASI GÜNCEL KAVRAMLAR ÖRGÜTSEL DIŞLANMA Dışlanma; kişinin çalıştığı işletmede ilgi görmemesi, görmezlikten gelinmesi, bulunduğu ortamlardan diğerlerinin uzaklaşması, kendisine soğuk davranılması sonucu grup dışına itilmesidir. Günümüzde mobbing/taciz, yıldırma olarak da güncelliğini korumaktadır. Netice; kişide motivasyon ve performans düşüklüğü, aidiyet hissinin kaybolması ve işten ayrılma

MODERN SONRASI GÜNCEL KAVRAMLAR ÖRGÜTSEL KAYITSIZLIK Örgüt içindeki personelin, işletmenin konularına, problemlerine, başarılarına hiç ilgi duymamasını, işletmede olmasının ya da kalmasının tek nedeninin alacağı ücret nedeniyle olduğunu ifade eder. BU kişiler, ancak kayıtsızlık nedenleri ortadan kaldırıldığında yaratıcı, takım çalışmalarında aktif ve üretken olacaklardır.

MODERN SONRASI GÜNCEL KAVRAMLAR ÖRGÜTSEL TÜKENMİŞLİK Örgütsel değişim veya reorganizasyon dönemlerinde, iş yükünün artması veya kariyeri doğrultusunda çalışma imkanı kaybolduğunda «tükenmişlik» duygusu davranışları etkiler. Kişinin, fiziki yorgunluktan ziyade iş ve çalışma düzeninin gerektirdiği, aşırı olarak algıladığı zihinsel yük, kariyer amacından sapma ve değişime uymada kendisini çaresiz hissetmesidir. Bu durumda performans, haliyle başarı da düşecektir.

MODERN SONRASI GÜNCEL KAVRAMLAR ÖRGÜTSEL ADANMIŞLIK Adanmışlık; kişinin bütün çaba ve gücünü belli hedefe yöneltmesidir. İşe dönük kısa hedefli olabileceği gibi organizasyonun hedeflerini benimseme ve bütün gayretini bu hedef için seferber etmesi veya kariyer hedefi olarak uzun vadeli çabayı ifade etmektedir. Duygusal nedenleri olabileceği gibi, işletme tarafından sağlanan imkan ve ödüller de olabilir. Adanmışlığın en üst derecesinde «örgütsel fanatiklik» ve «örgütsel fedailik» olduğu ifade edilebilir.

TEŞEKKÜRLER