BULUŞ YOLUYLA ÖĞRETİM JEROME BRUNER

ÖĞRENCİNİN KENDİ ETKİNLİKLERİNE VE GÖZLEMLERİNE DAYALI OLARAK YARGIYA VARMASINI TEŞVİK EDİCİ BİR ÖĞRETİM YAKLAŞIMIDIR.

BİLGİ BİR ÜRÜN DEĞİL BİR SÜREÇTİR.

HER ÖĞRENCİ KAŞİFTİR.

AMAÇ 1- ÖĞRENCİNİN BİLİM ADAMI GİBİ DÜŞÜNMESİNİ ŞAĞLAMAK 2- ÖĞRENCİLERİ ÖZ YETERLİLİĞE SAHİP, BAĞIMSIZ BİREYLER OLARAK YETİŞEBİLMELERİNİ SAĞLAMAK.

Buluş yoluyla öğrenme ; * MATEMATİK * FEN BİLİMLERİ * DİL öğretiminde etkili olarak kullanılabilir.

Öğrencilere bağımsız öğrenme becerileri kazandırmak için şu dört temel esasın yerine getirilmesi gerekmektedir ; * GÜDÜLEME * YAPI(BİLGİ) * SIRALAMA * PEKİŞTİRME

Güdüleme ; Öğrencinin öğrenmeye hazır oluşunu sağlayacak yaşantıların belirlenmesini içerir.

Bruner’e göre tüm çocuklarda öğrenme arzusu mevcuttur. Öğrencinin bu öğrenme isteğini ortaya çıkarabilmek için öğrencide konuya karşı merak uyandırılmalıdır.

Öğrencide merak duygusunun oluşturulabilmesi için öğrencinin belli bir belirsizlik durumu ile karşı karşıya getirilmesi gerekmektedir.

Buluş yoluyla öğrenme sırasında öğretmenin zaman kaybını önleyici ve diğer riskleri ortadan kaldırıcı yönde rehberlik etmesi ve bu şekilde öğrenciyi desteklemesi gerekmektedir.

Yapı ; Öğretimin başarılı olması konuların anlamlı olması, temel kavram ve ilkelere dayanması ve bütünlük gösterecek şekilde yapılandırılması ile mümkündür. Konunun temel öğelerinin ve bunlar arasındaki ilişkilerin kavranması yeni öğrenmelere ve yeni buluşlara yol açabilir.

Bruner’e göre öğrenmenin bireye yararlı olabilmesi, daha sonraki öğrenmelere ve karşılaşılan problemlerin çözümüne kolaylık getirmesine bağlıdır. Öğrenmede kalıcılığı sağlayabilmek için, daha çok genellemeler üzerinde durmalı, anlamlı ve özlü özetlere ulaşmalıdır.

Sıralama ; Zihinsel gelişme bir sıra ile olduğundan dolayı öğrenme sürecindeki yaşantılar öğrencinin zihinsel gelişimine göre sıralanmalıdır.

Bruner, bir öğretim programındaki konuların ilkokuldan itibaren gittikçe genişleyen ve derinleşen bir diziliş içinde verilerek düşünmenin daha iyi gerçekleştirilebileceği görüşündedir.

Pekiştirme ; Öğrenmede başarı pekiştirme işlemine bağlıdır. Pekiştirmenin zamanlaması konusunda öğretmenler çok dikkatli olmak zorundadır. Pekiştiriciler öğrencinin anlayabileceği formda olmalıdır.

Buluş yoluyla öğrenmede öğretmen ; örnekleri sunar ve öğrenci konunun yapısını; fikirler arasındaki temel ilişkileri, ilkeleri, özellikleri keşfedinceye kadar örneklerle çalışır. Bu nedenle Bruner, sınıftaki öğrenmenin tümevarım yoluyla oluştuğunu savunmaktadır. Özel örnekler kullanılarak genel ilkeler formüle edilmelidir.

Bruner’in buluş yoluyla öğrenme yaklaşımında öğretmen, öğrencilerin kendi aktif katılımıyla öğrenmeleri için sınıfı organize eder.

Buluş yoluyla öğrenmede iki yaklaşım vardır. * Yapılandırılmamış buluş * Yapılandırılmış buluş

Yapılandırılmamış buluş Yapılandırılmamış buluş, planlanmamış, doğal bir ortamda kavramları, ilkeleri, bir problemin çözümünü bireyin kendi kendine bulmasıdır. Yapılandırılmamış buluş, bir bilim adamının bir proje üzerinde çalışırken tesadüfen herhangi bir ilkeyi, kavramı bulması gibidir.

Yapılandırılmış buluş Öğretmen kazandırılacak hedef ve davranışları belirler. Sorular sorarak öğrencilerin ellerindeki verileri analiz etmelerine ve sonuca ulaşmalarına yardım eder. Öğrencilere ilk anda şaşırtıcı gelen ve onları düşünmeye sevk eden sorular sorulur.

Yapılandırılmış ve yapılandırılmamış buluşla ilgili yapılan araştırmalar, yapılandırılmış buluş sırasında öğretmenin verdiği ipuçlarının, buluş yapmada önemli olduğunu göstermektedir. Yapılandırılmamış buluşla öğrenme durumundaki öğrencilerin, çoğu zaman belirsizlik içinde boğulup öğrenmekten vazgeçtikleri gözlenmiştir

BULUŞ YOLUYLA ÖĞRENMEYİ PLANLAMA 1- Kazandırılacak hedef ve davranışlar açıkça belirlenmeli. 2- Davranışı kazandırmada kullanılacak veriler belirlenmeli. 3- Örnekler basitten karmaşığa doğru, öğrencinin merakını sürdürecek şekilde sıralanmalıdır. 4- Zaman faktörünü göz önüne alınması gerekir.

Buluş yoluyla öğretme adımları şu şekilde sıralanabilir: 1- Öğrencinin merakını uyandırınız. 2- Öğrencinin yeni konunun yapısal düzenini kavramasına yardım ediniz. 3- Tümevarım yoluyla genellemeye ulaşılacak deneyler ve başka öğrenme etkinlikleri düzenleyiniz. 4- Öğrencileri bir kodlama sistemi geliştirmeye teşvik ediniz. 5- Bir problemi belirlemeye ve çözmeye yönelik etkinlikler düzenleyiniz. 6- Sınıfta seziş ve tümevarım yoluyla düşünmeyi besleyiniz. 7- Öğrencilere buldukları genellemeyi yazılı olarak ifade ettiriniz.

BULUŞ YOLUYLA ÖĞRENMEYİ UYGULAMA 1- Öğretmenin örnekleri sunması 2- Öğrencilerin örnekleri betimlemeleri 3- Öğretmenin ek örnek vermesi 4- Öğrencinin ek örnekleri betimlemesi ve öncekilerle karşılaştırılmaları 5- Öğretmenin ek örnekleri ve örnek olmayan durumları sunması 6- Öğrencilerin zıt örnekleri karşılaştırmaları 7- Öğretmenin, öğrencilerin teşhis ettiği özellikleri, ilişkileri yada ilkeleri vurgulaması 8- Öğrencilerin tanımlamaları, ilişkileri, özellikleri ifade etmeleri 9- Öğretmenin öğrencilerden ek örnekler istemesi

Bruner’in öğrenme yaklaşımı öğretmenler tarafından üç şekilde uygulanmaktadır. 1- Öğretmen problemleri ve çözüm için uygulanacak metotları verir, fakat çözümü öğrenciye bırakır. 2- Öğretmen sadece problem durumunu ortaya koyar, çözüm için kullanılacak metotları ve çözümü öğrenciye bırakır. 3- Öğretmen ne problemin belirlenmesine ne de çözümüne katkıda bulunur. Problemleri, çözüm yollarını ve çözümü bulmak tamamıyla öğrenciye bırakılmıştır.

Buluş yönteminin uygulanmasında öğretmen yetenekli ve esnek olmakla birlikte konuyu çok iyi bilmeli ve sabırlı olmalıdır.

Buluş yoluyla öğrenmede önemli olan, öğrencinin öğrenmeye güdülenmesini sağlamak üzere merak duygusunu harekete geçirmek; öğrencinin tanımlama yada genellemelere ve çözüme ulaşması için yeterince ve doğru sırayla örnek vermek, örnek olan ve olmayan durumları analiz etmelerine rehberlik etmek; öğrencilerin genellemeye, çözüme, tanıma ulaşmalarını sağlamaktır

BULUŞ YOLUYLA ÖĞRETİM YAKLAŞIMININ ÜSTÜN YÖNLERİ 1- Öğrencilerin bilimsel düşünme becerileri gelişir. 2- Öğrenciler problem çözme becerileri 3- Öğrencilerin etkili ve kalıcı öğrenmesi sağlanır.

BULUŞ YOLUYLA ÖĞRETME YAKLAŞIMININ YETERSİZ YÖNLERİ 1- Dersi planlama daha çok zaman alır. 2- Uygun örneklerin seçimi için daha çok araştırma gerekir. 3- Öğretmen dersi iyi organize edemezse öğrencilerde yanlış ve eksik öğrenmeler oluşur. 4- Kalabalık sınıflarda uygulanması zorlaşır. 5- Sunuş yoluyla öğretime göre daha çok zaman gerektirir.