Medulla spinalis morfolojisi Levent SARIKCIOĞLU

medulla spinalis -Merkezi sinir sisteminin canalis vertebralis içindeki bölümüdür. -Atlasın üst kenarı hizasında beynin medulla oblongata bölümü ile birleşir.

- Koni şeklindeki alt ucuna conus medullaris denilir.

♂ L1-2 ♀ L2 Medulla spinalis’in sonlanma seviyesi Doğum anında L3 Yetişkinde L1-2 seviyesindedir ♂ L1-2 ♀ L2

Cauda equina Kemik dokusu, sinir dokusundan daha hızlı gelişme gösterir

Medulla spinalis’in genişlemeleri Intumescencia cervicalis Intumescentia lumbosacralis

C5 Th1 Th9 Th12 Intumescencia cervicalis Intumescentia lumbosacralis Vertebra seviyesine göre (Skeletotopik) C5 Intumescencia cervicalis Th1 Th9 Intumescentia lumbosacralis Th12

C3 Th2 L1 S3 Intumescencia cervicalis Intumescentia lumbosacralis Medulla spinalis segmentine göre C3 Intumescencia cervicalis Th2 L1 Intumescentia lumbosacralis S3

Fissura mediana anterior Sulcus medianus posterior Septum medianum posterior Sulcus anterolateralis Sulcus posterolateralis

Fissura mediana anterior Sulcus anterolateralis Sulcus anterolateralis Septum medianum posterior Sulcus posterolateralis Sulcus posterolateralis Sulcus intermedius posterior Sulcus intermedius posterior Sulcus medianus posterior

Canalis centralis

Cornu posterior Pars intermedia Cornu laterale Cornu anterior

Funiculus anterior Funiculus posterior Funiculus lateralis Columna anterior Columna posterior Columna intermedia

Radix anterior Radix posterior

Radix posterior Radix anterior

Medulla spinalis meninges adı verilen 3 kat zarla sarılıdır. Dıştan içe doğru bu zarlar; -dura mater spinalis -arachnoidea mater spinalis -pia mater spinalis ‘tir.

Lig. denticulatum

L2 S2 C2 Mnedulla spinalis Dura mater spinalis Pia mater spinalis Conus medullaris L2 Filum terminale internum S2 Filum terminale externum C2

Medulla spinalis 33 segmentten oluşur: (1-8) Pars cervicalis (1-12) Pars thoracalis (1-5) Pars lumbalis (1-5) Pars sacralis (1-3) Pars coccygea 7 adet servikal vertebra vardır.

MEDULLA SPINALIS’İN HÜCRE GRUPLARI

COLUMNA ANTERIOR Bu kolumnadaki hücrelerin büyüklükleri değişiklik gösterir Hücre çapı 25 m’den fazla olan nöronların aksonları -efferent olarak çizgili kaslara gider Hücre çapı 15-25 m olan nöronların aksonları -efferent olarak kas iğciğinin intrafusal liflerini innerve eder Bu kolumnadaki daha küçük çaplı pekçok nöron efferent değil sadece ara nöron olarak görev yapar

COLUMNA ANTERIOR Medial Central Lateral Medulla spinalis’in tümü boyunca uzanır Torasik ve üst 4 lumbal segmentte ventromedial ve dorsomedial olarak iki gruba ayrılır Sadece bazı servikal ve lumbosakral segmentlerde bulunur C3-7 segmentler arasında frenik nükleus yerleşmiştir L2-S1 segmentler arasında lumbosakral nükleus yerleşmiştir. Aksesuar grup: N. accessoius’un spinal parçasına katılan liflerin başlama yeri Ventrolateral Dorsolateral Retrodorsolateral Onufrowicz tarafından tanımlanmıştır ve Onuf nükleusu olarak bilinir. perineal çizgili kaslara giden lifler (S1-2) buradan başlar Onufrowicz B: Notes on the arrangement and function of cell groups in the sacral region of the spinal cord. J Nerv Ment Dis 1899; 26:498-504

Medial Ventromedial Dorsomedial 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 C S L T

Medial Lateral Retrodorsolateral Ventromedial Dorsomedial Ventrolateral Dorsolateral 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 C S L T

Onufrowicz, birinci ve ikinci sakral segmentteki ventrolateral grubu, perineal çizgili kasları innerve ettiğini bildirmiştir. Bu grup “Onuf nükleusu” olarak bilinir. Onufrowicz (1899)

phrenic nucleus Medial Lateral Central Retrodorsolateral Ventromedial Dorsomedial Ventrolateral Dorsolateral Central 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 C S L T phrenic nucleus

lumbosacral nucleus Medial Lateral Central Retrodorsolateral Ventromedial Dorsomedial Ventrolateral Dorsolateral Lumbosacral Central 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 C S L T lumbosacral nucleus

accessuar nucleus Medial Lateral Central Retrodorsolateral Ventromedial Dorsomedial Ventrolateral Dorsolateral Lumbosacral Accesuar Central 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 C S L T accessuar nucleus

COLUMNA INTERMEDIA Otonomik fonksiyon ile ilgilidir Columna intermediolateralis sempatik sistem ile ilgilidir S2-4

intermediomedial columna intermediolateral columna lateralis Medial Lateral Central Retrodorsolateral Intermediolateral Intermediomedial Ventromedial Dorsomedial Ventrolateral Dorsolateral Lumbosacral Accesuar Central 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 C S L T intermediomedial columna intermediolateral columna

sacral parasympathetic nucleus S2-4 Columna lateralis Medial Lateral Central Sacral parasymphatetic Retrodorsolateral Intermediolateral Intermediomedial Ventromedial Dorsomedial Ventrolateral Dorsolateral Lumbosacral Accesuar Central 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 C S L T sacral parasympathetic nucleus S2-4

COLUMNA POSTERIOR Substantia gelatinosa (Rolando) Bütün medulla spinalis segmentlerinde bulunur Bu yapıdan daha büyük nöronlara sahip olması ile ayrılan küçük bir lamina “marginal zone” “Lissauer’in kenar mıntıkası” olarak bilinir. Nucleus dorsalis (thoracicus) (Clarke sütunu) C8-L2 segmentlerinde bulunur Buradan başlayan myelinli aksonlar aynı tarafında olacak şekilde Tr. spinocerebellaris posterior olarak vermis cerebelli’ye uzanır.

Nucleus thoracicus Visseral grey Columna lateralis Columna posterior Medial Lateral Central Sacral parasymphatetic Retrodorsolateral Intermediolateral Intermediomedial Nucleus thoracicus Ventromedial Dorsomedial Ventrolateral Dorsolateral Lumbosacral Visseral grey Accesuar Central 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 C S L T Nucleus thoracicus Visseral grey

Substantia gelatinosa Columna lateralis Columna posterior Medial Lateral Central Sacral parasymphatetic Substantia gelatinosa Retrodorsolateral Intermediolateral Intermediomedial Nucleus thoracicus Nucleus proprius Ventromedial Dorsomedial Ventrolateral Dorsolateral Lumbosacral Visseral grey Accesuar Central 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 C S L T Nucleus proprius Substantia gelatinosa

LAMİNAR ORGANİZASYONU MEDULLA SPINALIS’İN LAMİNAR ORGANİZASYONU

Rexed, kedi medulla spinalis’i üzerinde laminaları tanımlamıştır Bror Rexed Schoenen, insanda bu laminar organizasyonu doğrulamıştır. Jean Schoenen Rexed B (1952) The cytoarchitectonic organization of the spinal cord in the cat. J Comp Neurol, 96:415-495. Schoenen J (1973) Organisation cytoarcitectonique de la moelle épiniere de differérents mammiferes et de l’homme. Acta Neurol Belg, 73: 348-358

Substantia grisea, burada bulunan nöronların büyüklüğü, şekli, hücresel özelikleri ve değişik bölgelerdeki yoğunlukları göz önüne alınarak 10 laminaya ayrılmıştır Bu laminalar çok keskin sınırlar ile ayrılmaz ve medulla spinalis’ in değişik segmentlerinde farklılıklar gösterir

Rexed laminasyonu

Spinal sinir oluşumu