gen kromozom cekirdek hucre Buyutulmus kromozom Canli vucudu hucrelerden olusur. Hucre cekirdeginde kromozomlar bulunur, kromozomlardaki DNA yapisi canlinin gensel ozelliklerini belirler .
cekirdek Hucrenin yapisi
Normal bir Insanin 23 cift, 46 kromozomu vardir Her kromozom farkli gensel ozelliklerimizi icerisinde tasir
Elektron mikroskobunda bir kromozomun gorunumu. Butun kalitim ozelliklerimiz kromozomlar tarafindan tasinir ve belirlenir
cekirdek hucre kromozom genler
DNA, Deoksi Ribo Nükleik Asit, isimli bir tür molekül grubunun kısaltılmış isimidir ve genlerin temel kalitim maddesidir. Organik Bazlar: Adenin, Guanin, Sitozin ve Timin. Omurga: Seker Fosfat (Fosforik asit ) Şeker: Deoksiriboz
Her canli turnun ve bireyin degisik DNA yapisi (protein dizilimi) vardir. Genler dedigimiz bu ozellikler gorunen (sac rengimiz, goz rengimiz v.b.) gorunmeyen, (sinirli olmamiz ,kansere yatkin olmamizi v.b.) ozelliklerimizidir. Baskin olan gensel ozellikler gorunen ,cekinik olan gensel ozellikler gorunmeyen gensel ozelliklerimizdir.
Insanin 20.000 ile 30.000 arasinda degisen gensel ozelligi oldugu varsayilmaktadir. Her ozelligimiz mevcut 46 kromozomlardan birindeki gen sifresi tarafindan belirlenir. Mesela goz rengimiz , 46 kromozomdan birinin belirli bir bolgesi tarafindan belirlenir. Ayni bolgede , atalarimizdan devraldigimiz alternatif goz renkleri de vardir ancak bunlar cekinik durumdadir. Biz siyah gozluyuzdur ama genlerimizde cekinik vaziyette , alternaif mavi goz sifresi tasiyor olabiliriz. Bu gensel ozellik sartlar uygun oldugunda, yani mavi goz rengi ozelligi alternatif renklere baskin duruma gecince cocuklarimizdan veya torunlarimizdan biri mavi gozlu olacaktir.
Gen muhendisligi, agirlikli olarak hayvanlar uzerinde yaptigi calismalarla canlinin genetik sifresini cozmeye calismaktadir. Goz rengimiz, kansere karsi zayif olma ozelligimiz hangi genin hangi bolgesinde saklidir, v.b. Su anda dogacak cocuklarin cinsiyeti ismarlanabillmekte, gelecekte dogacak cocugun goz rengi ismarlanabilecek. Calismalar sonuc verdiginde kansere yakalanmak kader olmaktan cikacak.
Kansere yatkinligi belirleyen kromozomun ilgili bolgesi tesbit edildiginde ; burdaki DNA yapisi degistirilerek yani, mevcut ozellik silinerek veya bolgeye kansere dayanikli bir baska birey vaya canlinin DNA yapisi nakledilerek kanser riskinin ortadan kaldirillmasi hedefleniyor. Mesela ,kopekbaliklari nin kansere yakalanmadiklari biliniyor. Kopekbaliginin bu gensel ozelligi nin insana nakledilebilinecegi tartisiliytor.
Genetik Muhendislik su ana kadar neler yapti? DNA yapisi degistirilerek: Ingilterede genetik duzenleme ile daha fazla et veren hayvanlar uretildi uretildi.
Ingilterede , kuslarin tuylenmesini saglayan genetik ozellik silinerek tuysuz tavuklar uretildi.
Baska bir canlinin DNA ozelligini baska bir canliya naklederek Guney Koreli bilim adamlari karanlikta florasan isini yayan, yani karanlikta kizil isin yayan kediler uretti (Elbette bu kedilerin gece fare yakalama sansi yok).
Amerikada geceleyin renkli florasan isini yayan baliklar uretildi.
Ingilterede deniz anasinin DNA ozelligi nakledilerek karanlikta yesil florasan isini yayan tavsanlar uretildi (Tavsan aydinlikta isildamadigindan fotograg karanlikta laser isini altinda cekilmistir).
Almanya’da genetikli akraba hayvanlar uretildi.
Genetik asilama ile Ilerde nasil canlilar ortaya cikabilir.
DTCF Birlik camiasina selamlar saygilar, Fazil Cetiner Herzaman oldugu gibi birgun pratik veya teorik olarak bu gelismelere de muhtac olacagiz. Sonra bu gelismeleri ulkemize getirmek icin buyuk bedeller odeyecegiz. Disari ogrenciler gonderecegiz, disardan ogretim uyeleri, doktorlar getirecegiz, ilac alacagiz, damizlik hayvan alacagiz. En onemlisi de o ulkelerin dillerini ogrenmek zorunda kalacak, dillerini ogrenirken kulturel ozelliklerini de ogrenmek zorunda kaliacagiz. Belki o dilleri ve kulturleri kendi dil ve kulturumuzden ustun gorecegiz. Bu gelismelerin temelinde Sir Charle Darwin in su bilimsel gorusler yatiyor: 1.Kim tarafindan, nicin yapildigini sorgulamadan, bir makine incelenerek o makinenin nasil calistigi anlasilabilir. (Ornek: Kim tarafindan nicin yaratildigi bir tarafa birakilarak yilanlarin incelenmesi, yilanlarin dilleri araciligi ile termal goruse sahip olmasi bugun PKK yi izledigimiz termal gece gorus cihazinin icadina onculuk etti). 2.Insan anatomik olarak hayvanin daha gelismis ve komplex halidir. Daha basit olan ve incelenmesinde etik acisindan engel olmayan hayvanlari inceleyerek insan anatomisini daha kolay anlayabiliriz. (Her turlu saglik calismalari insandan once hayvanlar uzerinde yapildi). Darwin bir bilim adamiydi. Hayatini bilimsel calismalara adadi. Din ile bir alip veremedigi yoktu. Biz ise Darwin in bir eserini okumadan. enerjimizin buyuk bir kismini Darwin ile mucadele de harcadik ve harciyoruz. DTCF Birlik camiasina selamlar saygilar, Fazil Cetiner