BÖLÜM 11 DEĞERLENDİRME
ÖĞRETİMİ DEĞERLENDİRME Öğretim programının değerlendirilmesi iki amaca hizmet eder: (1) Geliştirilen öğretim plan ve materyallerinin, varsa aksayan yönlerini tespit ederek gerekli düzeltmelerin yapılmasına imkan sağlamak (süreci değerlendirme) (2) öğretimin bütün olarak etkililiğini belirlemek (ürünü değerlendirme).
SÜRECİ DEĞERLENDİRME Süreci değerlendirme (formative evaluation), öğretim tasarımı sırasında ve sonunda yapılan bir kontrol sürecidir. Toplanan bilgiler, öğretim programını biçimlendirmek, daha etkili ve yeterli hale getirmek için kullanılır.
SÜRECİ DEĞERLENDİRME Süreci değerlendirme üç aşamadan meydana gelir. Uzman değerlendirmesi 2. Birebir değerlendirme 3. Pilot değerlendirme
Uzman Değerlendirmesi Geliştirilen programın uzmanlara inceletilmesi, programdaki teknik hataları belirleme ve düzeltme fırsatı sağlar. Bu amaçla konu alanı uzmanlarından, öğretim tasarımcılarından ve öğretmenlerden yararlanılabilir.
Uzman Değerlendirmesi
Bire Bir Değerlendirme Bire bir değerlendirmede şu tür bilgiler toplanmaya çalışılır: (1)öğrencilerin giriş davranışlarının tahminindeki hatalar, (2)öğretimde anlaşılmayan kısımlar, (3) test maddeleri ve yönergelerde anlaşılmayan noktalar ve (4) kazanılamayan davranışlar.
Pilot Değerlendirme Pilot değerlendirme iki amaç için yapılır: (1) Uzman değerlendirmesi ve bire bir değerlendirme sonunda programda yapılan değişikliklerin etkililiğini ve öğrencilerin karşılaşabileceği başka öğrenme problemlerinin olup olmadığını belirlemek, (2) öğretim süresini ve öğretimin amaçlandığı ortamda yapılıp yapılamayacağını belirlemek
Pilot Değerlendirme Bir öğretim programının pilot değerlendirmesi bazı aşamaları şunlardır: *Hedef kitleyi temsil eden 8 ile 20 arasında öğrenci seçilir. * Programda öğretilecek bilgi ve becerilerle ilgili hazırlananön test uygulanır.
Pilot Değerlendirme *Amaçlanan öğrenme çevresinde kullanılacak yöntemler ve şartlara uygun olarak öğretim yapılır. *Öğretim aralarında öğrencilerle konuşarak onların öğretimhakkındaki görüşleri alınır.
Pilot Değerlendirme Öğrencilere bir tutum anketi uygulanır. Bu ankette aşağıdakilere benzer sorular kullanılabilir: Sizce, Öğretim ilgi çekici miydi? Materyaller program hedefleri ile tutarlı mıydı? Alıştırmaların miktarı yeterli miydi?
Pilot Değerlendirme *Toplanan bütün veriler analiz edilir. *Öğretim materyalleri düzeltilir. *Eğer öğretim materyallerinde çok fazla değişiklik gerekiyorsa, gerekli düzeltmeleri yaptıktan sonra ayrı bir pilot değerlendirme yapılır.
ÜRÜN DEĞERLENDİRMESİ Ürün değerlendirmesi, bir öğretim programının uygulama sonrası etkililiğini belirlemek amacıyla veri toplama ve toplanan verileri yorumlama süreci olarak tanımlanabilir. Ürün değerlendirmesi, bir öğretim programının uygulama sonrası etkililiğini belirlemek amacıyla veri toplama ve toplanan verileri yorumlama sürecidir.
sağlayacak? ve değerlendirme ne zaman yapılacak? ÜRÜN DEĞERLENDİRMESİ Bir öğretim programının etkililiğini tam olarak değerlendirebilmek için şu sorulara cevap verilmelidir: Neler değerlendirilecek? nasıl değerlendirilecek? değerlendirme verilerini kim sağlayacak? ve değerlendirme ne zaman yapılacak?
Bilgi Toplama Veri toplamadan önce, hangi bilgilere ihtiyaç duyulduğu ve bu bilgileri sağlayacak soruları belirlemek gerekir. Örneğin, eğer öğretim programı bir kurumdaki personelin hizmet içi eğitimi amacıyla geliştirilmişse, başlıca şu tür sorulara cevap aranır.
Bilgi Toplama Öğretmenler, kursiyerler ve kurs yöneticilerinin kursun farklı boyutlarının etkililiği hakkındaki düşünceleri, anket sorularıyla tespit edilebilir. Eğer programın değerlendirilmesi amacıyla anket türü araçlardan yararlanılacaksa, bu araçlar belirli kriterlere uygun olarak geliştirilmelidir.
Öneriler ve Uygulama Planlarını Geliştirme Toplanan bilgiler, eğitim faaliyetinin zayıf ve üstün yönlerini belirlemek için analiz edilir ve analiz sonuçlarına göre programda yapılması gereken değişiklik ya da düzeltmeler hakkında öneriler geliştirilir.
Ancak, sadece gerekli değişiklik ve Öneriler ve Uygulama Planlarını Geliştirme Ancak, sadece gerekli değişiklik ve iyileştirmeleri önermek yeterli değildir. Bunun yanında, değişikliğin olması için ne yapılması gerektiği, bunları kimin yapacağı, bunların ne zaman tamamlanacağını belirten belirli planların geliştirilmesi gerekir.