Aile Hekimliğinde Sürekli Sağlık Bakımı Yrd. Doç. Dr. Zeliha CANSEVER Mevlana Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Konya

Amaç: Aile Hekimliğinde sürekli sağlık bakımı hakkında bilgi vermek Hedefler: Bu dersin sonunda öğrenciler; 1. Sürekliliğin tanımını yapabilecek 2. Sürekli bakımın 3 temel özelliğini sayabilecek 3. Sürekli bakımın 5 boyutunu sayabilecek 4. Sürekli bakımın aile hekimliğine sağladığı en az 5 avantajı sayabilecek

AİLE HEKİMLİĞİ NEDİR? Kendine özgü eğitim içeriği, araştırması, kanıt temeli ve klinik uygulaması olan akademik ve bilimsel bir disiplindir. Birinci basamak yönelimli klinik bir uzmanlık alanıdır.

LEEUWENHORST TANIMI, 1974 Genel Pratisyen, yaş, cinsiyet ve rahatsızlık ayrımı yapmaksızın bireylere, ailelere ve bir sağlık birimine bağlı nüfusa kişisel ve sürekli birinci basamak sağlık bakımı sunan tıp fakültesi mezunudur. Amacı erken tanı koymaktır. Bir hekim olarak kendisine sunulan her soruna ilişkin ilk kararları verir. Kronik, yineleyen ya da terminal dönem rahatsızlıkları olan hastaların sürekli yönetim sorumluluğunu üstlenir.

WONCA TANIMI, 1991 Genel pratisyen ya da aile hekimi, esas olarak tıbbi bakım arayan herkese kapsamlı bakım sağlama ve gerektiğinde diğer sağlık personelini harekete geçirme sorumluluğu taşıyan hekimdir. Genel pratisyen / aile hekimi, bakım arayan herkesi kabul eden bir genel tıp hekimi olarak işlev görür.

Aile Hekimliği Çekirdek Yeterlilikleri I. Birinci basamak yönetimi II. Kişi merkezli bakım III. Özgün problem çözme becerileri IV. Kapsamlı yaklaşım V. Toplum yönelimli olma VI. Bütüncül yaklaşım-modelleme

Kişi Merkezli Bakım 4 adet temel yeterliliğe sahiptir: – Doktor-hasta ilişkisi – Hasta- ortam merkezli olma – Hastayla ortak karar verme – Süreklilik

Aile hekimliğinin temel prensiplerinden biri bireylere yaş, cinsiyet ve hastalık ayırmaksızın kapsamlı ve sürekli sağlık bakımı sunmaktır.

Süreklilik Nedir? Süreklilik, zaman içinde kesintisiz anlamındadır. Tıbbi bakımda süreklilik ise; bireye tüm yaşamı boyunca, sağlıklı ya da hastalıklı döneminde kesintisiz sağlık hizmetinin aynı sağlık personeli tarafından verilmesidir.

Hastanın gereksinimleriyle belirlenmiş sağlık bakımının zaman içindeki sürekliliğini sağlama; süre giden ve koordine bir sağlık bakımı yönetimi. Genel pratisyenlik yaklaşımı, doğumdan (bazen daha öncesinden) ölüme (bazen daha sonrasına) kadar sürmelidir. Aile hekimliği hastalarını tüm yaşamları boyunca izleyerek bakımın sürekliliğini sağlar. Hastanın tıbbi dosyası bu sürekliliğin açık kanıtıdır.

DSÖ 1998 Aile Hekimliği İlkeleri Genel Süregen Kapsayıcı Koordine İşbirliğine Dayalı Aile Yönelimli Toplum Yönelimli

Koruyucu Hekimlik 1. Birincil koruma : Hastalıktan koruma (Sağlıklı bireylerde sağlığı iyileştirme çabaları , risk altındakilerde risk azaltma) 2. İkincil koruma : Hastalananlarda erken tanı ile dönüşümsüz hasar oluşmadan hastalığın tedavisi 3. Üçüncül koruma : Komplikasyonları azaltma çalışmaları ve engelliliği azaltmak için oluşmuş hastalığın yönetimi

Sürekli bakımın üç temel özelliği 1. Hastalığın belirli bir evresine sınırlı değildir. 2. Sağlıklı dönemlerde sunulması gereken hizmetleri de kapsar. 3. Birey tüm yaşamı boyunca izlenir.

Sürekli bakım, doktor ve hasta açısından farklılık arz eder. Doktor açısından süreklilik; Kendisine kayıtlı ya da bağlı hastaların büyük çoğunluğunu her gün görme derecesidir. Hasta açısından sürekli bakım; Sağlık sistemi içerisinde aynı hizmet sunucusu ile karşılaşma derecesidir.

Sürekli bakımın 5 boyutu Hizmet sunucusunun sürekliliği Zamanda süreklilik Coğrafi süreklilik Kayıtların sürekliliği (bilginin sürekliliği) Disiplinler arası süreklilik

1. Hizmet sunucusunun sürekliliği Kişinin her başvurusunda aynı hizmet sağlayıcı tarafından değerlendirilme derecesidir

2. Zamanda süreklilik Kadın doğum uzmanı Gebelikten doğuma kadar Genel cerrah Ameliyat öncesinden sonraki iyileşmeye kadar... Aile hekimi Tüm yaşam boyunca kesintisiz sağlık hizmeti

3. Coğrafi süreklilik Hekim coğrafi olarak yakın olmalı, ulaşılabilir olmalı Hekim aynı yerde olmalı

4. Kayıtların sürekliliği Bir hastayı gören her hangi bir hizmet sağlayıcısının, hastanın daha önceki hastalıkları ve sağlık hizmet sistemlerine başvuruları hakkında eksiksiz bilgiye erişebilme derecesidir. Kaliteli sağlık bakımı; hastaların zaman içindeki tıbbi problemleri, lokalizasyon ve hastalık epizotları hakkında kayıtların sürekliliğini gerektirir.

5. Disiplinler arası süreklilik Aile hekimi; Yalnızca bir tıbbi problem ya da organ sistemi için sağlık hizmeti vermez. Hastaların yaşadıkları tıbbi, sosyal ve ailevi problemlerin tümünün yönetiminde rol oynar. Multipl problemi olan hastalarda diğer disiplinlerle bakımın koordinasyonun sağlanması ile kişinin bakımındaki sürekliliği sağlar

Sürekli bakımın Aile Hekimliğine sağladığı avantajlar ; Zamanın daha verimli kullanılması Tanı koymak için yeterince zaman olması Tanının doğruluğunu değerlendirme imkanı olması Sorunların içeriğini tam olarak anlama imkanı olması Zamanın tanı aracı olarak kullanılabilmesi Gereksiz tetkik ve harcamaların azalması

Sürekli bakımın Aile Hekimliğine sağladığı avantajlar ; Hasta hekim arasında daha iyi bir iletişim kurulması Hastanın hekime olan güveninin artması Kronik hastalıkların düzenli takip edilmesi Tedavinin kesintiye uğramaması Sağlık hizmet kalitesinin artması.