OBEZİTE NEDİR? NEDENLERİ,ÖNLENMESİ Çorlu Mimar Sinan Anadolu Lisesi

Obez-Obese-şişman Obesus sözcüğünden türeyen bir isim olup, ‘’çok yemek yiyen’’ anlamına gelmektedir OBEZİTE

 Besinlerle alınan enerji miktarının, harcanan enerji miktarını aştığı durumda ortaya çıkar.  Vücutta fazla miktarda yağ birikmesi sonucu ortaya çıkan ve mutlaka tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır. ŞİŞMANLIK,

Enerji alımının fazlalığı aşırı yeme, daha çok yağ ve şeker içeren besinleri yeme, öğün atlama, hızlı yeme gibi yanlış beslenme alışkanlıkları nedeniyle olurken, Enerji harcamasının azlığı ise hareketsiz yaşam nedeniyle olmaktadır.

Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) belirlemelerine göre toplumun – %25’i obez – %25’i fazla kilolu – %25’i de normal kilolu dur. Normal kilolu olan grup genetik olarak obeziteye eğilimlidir. Diyetine dikkat etmediği zaman kolaylıkla kilo alarak fazla kilolu veya obez sınıfına geçiş gösteren bireylerdir. OBEZİTE

TÜRKİYE’DE ERKEKLERİN %21.2’Sİ KADINLARIN %41.5’İ OBEZ

FON 241 Weight Management; L. Zienkewicz Yağ hücreleri boyutlarını 20 kat, sayılarını ise 1000 kat artırabilme kapasitesine sahiptir Büyüme sırasında yağ hücrelerinin sayısı artar Enerji alımı>Enerji tüketimi Yağ hücrelerinin boyutları artar Yağ hücreleri ulaşabilecekleri en büyük boyuta ulaştıktan sonra bile fazla enerji alımı devam ederse hücre sayısı tekrar artmaya devam eder Yağ kaybıyla hücrelerin boyutu azalır ancak sayısı azalmaz

Yağ kaybıyla yağ hücresi boyutları azalır ancak sayısı değişmez. Daha fazla yağ hücresine sahip olan bireyler daha hızlı kilo almaya yatkındırlar. Bu nedenle amacımız yağ hücresi sayısını arttırmamak olmalıdır. Obeziteyle mücadele çocukluk döneminde başlamalıdır. YAĞ HÜCRESİ GELİŞİMİ

Fast-food benzeri hazır yiyeceklerin tüketiminde artış olması Yüksek enerjili içecek tüketiminin fazla olması Porsiyonların büyümesi Sebze-meyve tüketiminin azalması Ulaşımda araç kullanımının artması... Fizik aktivite yapmaya uygun olmayan çevre OBEZİTE SIKLIĞI ÜLKEMİZDE NEDEN ARTIYOR?

Kalori farkı: 257 kalori Hamburger Önceden Şimdi 333 kalori 590 kalori

K AHVE Kahve Mocha -Latte Kahve 45 kalori 350 kalori Kalori farkı: 305 kalori

Fazladan alınan 305 kaloriyi yakmak için ne kadar süre ile yürüyüş yapmak gerekir? Sağlıklı ağırlık düzeyini devam ettirmek için Alınan kalori= Harcanan kalori 1 saat 20 dk yürüyüş

YETİŞKİNLERDE OBEZİTENİN GELİŞİMİNDE BAŞLICA RİSK FAKTÖRLERİ; Fiziksel aktivitede azalma Beslenme alışkanlıkları Yaş Kadın olmak Doğum sayısı Evlilik Sigarayı bırakmak Alkol alımı Ailede obez bireylerin olması Psikolojik nedenler

ÇOCUKLUK ÇAĞI OBEZİTENİN NEDENLERİ; Anne ve babada obezitenin olması Ailesel aktivite alışkanlığı, Ailenin beslenme alışkanlığı Ayaküstü beslenme Okullarda enerji yoğunluğu fazla olan atıştırmalık besinlerin tüketilmesi

OBEZİTE ÖNLENEBİLİR BİR HASTALIKTIR.

ÇOCUKLUK TİPİ ŞİŞMANLIK YAĞ HÜCRESİ SAYISI ARTAR. ERİŞKİN TİPİ ŞİŞMANLIK YAĞ HÜCRESİ HACMİ ARTAR.

Ağırlığın Denetimi Çocukluktan başlamalıdır.

Diyabet – Obez olanlarda Tip 2 Diyabet gelişme riski obez olmayanlara göre 20 kat daha fazladır. Hipertansiyon- Yaklaşık 5 kat risk artar. Koroner arter hastalığı& inme – Obez Kadınlarda 2.4 kat erkeklerde 2 kat risk artar. Kanserler – Sigara kullanmayan bireylerde meydana gelen tüm kanserlerin %10’u obezite ile ilişkilidir. İnfertilite (Kısırlık)– Kadınlardaki primer infertilitenin %6’sı obezite ile bağlantılıdır. OBEZİTE İLE İLİŞKİLİ DURUMLAR

Antropometrik ölçümler – Beden kitle indeksi – Bel çevresi(santral obezite) – Bel-kalça oranı ERİŞKİNDE OBEZİTE TANISI

BEDEN KİTLE İNDEKSİ BKİ’niz normal olsa bile bel çevresi ölçümünüzü değerlendirin

BEDEN KİTLE İNDEKSİ SINIFLAMASI

BEL ÇEVRESİ ÖLÇÜMÜ VE ANLAMI Vücuttaki toplam yağ miktarı önemli olmakla beraber, yağın nerede biriktiğini bilmek daha önemlidir. Karın çevresinde yağ birikimi, kalça ve vücudun diğer bölgelerinde yağ birikiminden daha fazla hastalık risklerine neden olur.

102 cm 88 cm KADINLARDA ERKEKLERDE

Artmış risk Yüksek risk Erkek > 94 cm > 102 cm Kadın > 80 cm > 88 cm BEL ÇEVRESİ İLE İLİŞKİLİ METABOLİK HASTALIKLAR İÇİN RİSK

%10 ağırlık kaybının faydaları Mortalite (Ölüm) Total mortalitede %20 ↓ Diyabete bağlı ölüm %30↓ Obezite ilişkili ölümlerde ↓ Kan basıncı(hipertansif bireylerde) Sistolik kan basıncında 10mmHg ↓ Diyastolik kan basıncında 20mmHg ↓ Yeni tanılı diyabetiklerde kan şekeri Açlık kan şekerinde %50↓ Kan yağları Total kolesterolde %10↓ LDL kolesterolde %15 ↓ Trigliserid %30 ↓ HDL’de %8 ↑ Diğer yararlar Akciğer fonksiyonunda↑ Eklem ağrısı↓ Uyku apnesi↓ Insülin duyarlılığı↑ Over fonksiyonları düzenlenir NEDEN AĞIRLIK KAYBEDELİM?

OBEZİTE TEDAVİSİ 5 BASAMAKTA İNCELENEBİLİR. Beslenme tedavisi Davranış tedavisi Egzersiz İlaç tedavisi Cerrahi tedavidir.

ŞİŞMANLIĞA NEDEN OLAN HATALI DAVRANIŞLARIN EN ÖNEMLİLERİ; Günlük ihtiyacımızdan fazla besin tüketimi Hızlı yemek yeme ve öğün atlamak Akşam yemeğinden sonra yatıncaya kadar atıştırmak Gece uykudan uyanıp bir şeyler yemek Yemek yerken başka aktivitelerle ilgilenmek (TV izlemek, bilgisayar…) Uzun süre sofrada kalmak

GENEL ÖNERİLER; Planlı olmak ne yeneceğini önceden planlamak Boş vakitlerde atıştırmadan uzak durmak Yeterli su içmek (8-10 bardak) Dışarıda yemek yeneceği zaman uygun olabilecek yerleri tercih etmek Fiziksel aktiviteyi arttırmak kısa mesafelerde araç kullanmamak,gerekmedikçe asansör kullanmamak Bilinçsizce karın doyurmak yerine sağlıklı olmak için beslenme prensibini edinmek Haftada 1 kere aynı kıyafetlerle tartılmak

ALIŞVERİŞE YÖNELİK ÖNERİLER; Yiyecek alışverişini tok karnına yapmak Alışverişe bir listeyle çıkmak Yenmeye hazır besinlerin yer aldığı reyonlardan uzak durmak Özellikle unlu ve tatlı yiyecekler açısından düşük enerjili besinlerin tüketimine dikkat etmek.

SAĞLIKLI BESLENME ÖNERİLERİ Beslenme programı kişiye özgü düzenlenmelidir. Önerilen program ayaktan uygulamada güvenli olmalıdır. Ömür boyu uygulanabilir olmalıdır. Sık öğünlü olmalıdır. Posadan zengin olmalıdır. Değişime olanak sağlamalıdır. Dört temel besin grubunu her öğünde eşit miktarda tüketmeliyiz.

YEMEKLE İLGİLİ ÖNERİLER; Yemek biter bitmez sofradan kalmak Ara öğünler için düşük kalorili besinleri bulundurmak Akşam öğününü olanaklar elverdiği ölçüde 18:00 ve 20:00 saatleri arasında tüketmek, sonrasında yüksek enerjili besinlerden uzak durmak Yemek yerken tv seyretmek, gazete dergi okumak gibi başka aktivitelerle ilgilenmemek