Çoğu bir hücreli olmakla birlikte koloni halinde yaşayanları da vardır. Çekirdek zarı ve zarlı organelleri bulunduğu için prokaryotlardan ayrılırlar. Protistaların beslenmeleri fotosentez ve fagositozladır. Çoğalmaları eşeyi(Paramesyumda konjugasyon) veya eşeysiz üreme şeklinde olabilir. Hareketsiz olanları olduğu gibi yalancı ayakları,silleri ve kamcılarıyla hareket edenleri de vardır.
Bazı protistaların beslenmesi hem ototrof hem herotroftur. Öğlena örnek verilebilir. Bazı protisler tüketiçi özellik gösterir.Bu özellikte olanlarlar insanlar için tehlikelidir.Tehlikeli olanların sebep oldukları hastalıklar genellikle ölümçüldür.Trıpanasoma gambiens uyku hastalığına neden olur. Bu mikrop beyine ulaştığı zaman beyinde iltihaplanmaya yol açar. Diğer zararlı olanları ise felç,konuşma bozuklukları ve bayılmaya neden olur.
Uyku hastalığına sebep olan protisler,genellikle afrika ülkelerinde yaygın olarak bulunur. Yakomoz oluşturan protisler sularda yaşar. Amip tek hücreli bir protistir.Tatlısularda yaşar.Besinlerini yalancıayakları ile alır,besin kofulunda sindirir.İnsan bağırsağında amipli dizanteriye neden olan türleri de vardır.Hareketini ve besinlerini yalancı ayaklarıyla yakalar. Kontraktil ve besin kofulları bulunur. Bazılarında kalsiyum karbonat ve silisten oluşan kabuk bulunur.Örnek delikliler(Foraminifera )
Sillilerdeki siller binlerce mikrotübül sistemiyle birbir ine bağlıdır.Bunlara paramesyumu örnek verebiliriz. Büyük ve küçük olarak iki tip çekirdekleri vardır. Büyük çekirdek hayatsal olaylardan ve eşeysiz üremeden sorumludur.Küçük çekirdek ise üremeden sorumludur. Genellikle bunlar tatlı sularda yaşarlar,kontraktil kofulları vardır.Denizlerde yaşayanların kontraktil kofulu yoktur. Paramesyumun ağız ve yutak dışında kalan kısımlarını peliküle örter.Pelikula dayanıklı,koruyucu bir yapıdır. Bazılarıda silleri ile hareket eder veya besin yakalar.
Cıvık mantarlar nemli ve organik madde bakımından zengin yerlerde yaşarlar. Cıvık mantarlar ağaç,yaprak ve yayvan fosilleri üzerinde yaşadığı yapıları çürüterek yaşar.Atık maddelerin üzerinde küf şeklinde görünür. Cıvık mantarların sitoplazmasında birden fazla çekirdek vardır. Mantarlar alemine dahil edilmemelerinin nedeni hücre duvarı olmadığındandır.Hareketleri amipte olduğu gibi yalancı ayaklarla olmaktadır. Cıvık mantarlar ayrıştırıcı canlılar olduğundan madde döngüsüne katkıda bulunurlar.Çevre kirliliğini önlerler.
Diyatomlar ve algler kendi besinlerini kendileri yapar. Kırmızı,kahverengi ve yeşil alg türleri vardır.Tek hücreli oldukları gibi çok hücreli olanlarıda vardır. Bitkilerden farkı kök,gövde yaprak gibi organları yoktur. Fotosentez yaparak besin ve oksijen sağlamaktadırlar. Eşeyli ve eşeysiz ürerler.