MENSTRUAL DÜZENSİZLİKLER ARŞ. GÖR. KEVSER İLÇİOĞLU

Normal menstruasyon özellikleri; Ortalama 40 ml kan kaybı 21-35 günlük aralarla 2-7 gün süre

Menstrual düzensizlikler; menstrual kanamanın sıklığı, miktarı ve süresindeki değişikliklere göre isim alır.

KANAMA ŞEKİLLERİ AMENORE: Menstruasyonun olmaması, kesilmesidir. MENORAJİ-HİPERMENORE: Menstrual kan miktarının fazla olması. METRORAJİ: Menstrual kanamanın düzensiz olması ya da menstrual kanama dışında herhangi bir zamanda kanama olması. MENOMETRORAJİ: İrregüler aralıklarla oluşan aşırı kanamalardır.

HİPOMENORE: Menstrual kanama miktarının az olması. OLİGOMENORE: Menstruasyonun seyrek aralıklarla (35 günden uzun) birbirini izlemesidir. POLİMENORE: Menstruasyon kanamasının sık aralıklarla(21 günden az)birbirini izlemesidir.

PREMENSTRUEL KANAMA: Menstrual kanama öncesinde görülen hafif kanama. SPOTTİNG: Lekelenme şeklinde kanamalardır. Sıklıkla RİA veya endokrin bozukluklara bağlıdır. JUVENİL KANAMA: Menarş vaya hemen sonrasında görülen çoğunlukla anovülatuar tipte kanamalardır. OVULASYON KANAMASI: Siklus ortasında görülen hafif kanamadır.

AMENORE Menstruasyonun olamaması kesilmesi durumudur.Düzenli menstrual kanamaların 3 aydan fazla gecikmesine ‘amenore’ denir.

1. Uterus ve vajina 2. Overler 3. Hipofiz bezi 4. Hipotalamus Normalde menstrual siklusun sağlanabilmesi için kadında 4 farklı kompartmanın normal olması gerekir. Bu kompartmanlardan herhangi birinde bir anormallik mens görememe ile sonuçlanabilir. Bu kompartmanlar: 1.   Uterus ve vajina 2.   Overler 3.   Hipofiz bezi 4. Hipotalamus

Amenore Tipleri Fizyolojik Amenore Patolojik Amenore: Primer Amenore: 17 yaşına kadar genç kızın menstruasyon görmemesidir. Sekonder Amenore: Cinsel olgunluk çağında normal adet gören bir kadının 3 ay ve daha uzun bir süre adet görmemesidir.

SECONDER AMENORENİN NEDENLERİ Vücut yağ dokusu kitlesinde dengesizlik Aşırı stres Aşırı egzersiz Polikistik over Oral kontraseptifler İlaçlar: antihipertansifler, trankilizanlar Sistemik hastalıklar (tbc, anemi, nefrit, diabet, hiper ve hipotroidizm)

PRİMER AMENORENİN NEDENLERİ Genetik anomaliler (Turner Sendromu) Hipotalamus disfonksiyonu Genital organ anomalileri (hymen atrezisi, vajina, uterus ve overlerin yokluğu) Endokrin bozukluklar (tiroit, hipofiz, adrenal ve overlere ait) Anoreksiya nevroza

TANI YÖNTEMLERİ Ailevi ve bireysel öykü alınması Fiziksel muayene (genital organlar ve vücut sistemleri) Pelvik muayene Hormon incelemeleri Laparoskopi Kromozom incelemeleri

TEDAVİ Cerrahi tedavi Hormonal Tedavi Genel önlemlerde; Strese yol açan faktörler giderilir. Beslenme bozuklukları giderilir. Sistem hastalıkları tedavi edilir.

MENORAJİ- HİPERMENORE Menstrual periyodların 150 ml ve daha fazla olacak şekilde aşırı kanamalı geçmesi ve uzun sürmesi menoraji olarak tanımlanır. Menoraji olgularında her mensin sonunda halsizlik ,bitkinlik ve sonunda anemi ortaya çıkabilir.

Nedenleri Spontan abortus, İntra uterin araç kullanımı, Fibroid ve adenomyozis, Kan hastalıkları , Endokrin hastalıklar, Emosyonel stres.

Tanı: Tedavi: Endometrium biyopsisi ile konur. Nedene yönelik olarak, küretaj, östrojen ve progesteron hormonu ya da antifibrinotik ilaçlar verilerek yapılır

METRORAJİ İrregüler aralıkta oluşan kanamalardır. Bu kanamalar birkaç damla lekelenmeden yoğun kanamalara kadar değişiklik gösterebilir.

Nedenleri: 1-)Kronik servisit ve erezyon 2-)Servikal ve endometrial malignensiler 3-)Polipler 4-)Östrojen ifraz eden bazı tümörler

OLİGOMENORE 35 günden uzun aralıklarla oluşan irregüler kanamalardır. Oligomenorelerde genellikle bozulmuş bir ovarial fonksiyon mevcuttur. Rölatif FSH eksikliğine bağlı olarak, folikül gelişimi gecikir, ve foliküler faz uzar. Sonuçta 35 günden uzun aralıklarla oluşan kanamalar ortaya çıkar.

Nedenleri Üreme sistemindeki disfonksiyonel nedenler Hipoplazi Oligomenore menarştan itibaren mevcut olabildiği gibi sekonder olarakta görülür.

Sekonder oligomenorenin NEDENLERİ: Psişik bozukluklar Stres İklim değişikliği Hiperprolaktinemi Aşırı androjen üretimi Hipotalamus – Hipofiz eksenindeki bir düzensizlik Troid fonksiyon bozuklukları

TANI VE TEDAVİ Hastanın yaşının, gebe kalma isteğinin ve oligomenorenin kadında bir problem yaratıp yaratmadığının dikkate alınması gerekir.

Tedavi nedene yönelik planlanır; Bifazik sikluslarda oral kontraseptifler ile siklus düzenlenebilir, Eğer ovulasyonsuz bir siklus söz konusu ise nedene göre tedavi yapılır.

DİSFONKSİYONEL UTERUS KANAMALARI Disfonksiyonel uterus kanamaları terimi; lokal ya da sistemik bir hastalık olmadığı durumlarda ortaya çıkan menstrual düzensizlikleri tanımlamak için kullanılan terimdir.

Üreme yıllarının sonuna doğru (klimakteriumda) menopozda, Disfonksiyonel uterus kanamaları; Üreme yıllarının sonuna doğru (klimakteriumda) menopozda, menarştan sonra, hipertansiyonlu, şişman, az doğurmuş, adetleri düzensiz ve diabetli kadınlarda sık görülür.

Nedenleri Ovulasyonlu sikluslarda; Korpus luteum yetersizliği, Ovulasyonsuz sikluslarda; Endometriyum hiperplazisi, Premenstrual kanama; Progesteron yetersizliği, Postmenstrual kanama; Östrojen yetersizliği, Ovulasyon kanaması; Östrojen düzeyinin ani düşmesine bağlı gelişir.

TANI Probe kürtaj ve Endometrial biopsi ile tanı konulur.

TEDAVİ Etyolojiye yönelik olarak tıbbi tedavi, cerrahi tedavi ve radyoterapi yapılmaktadır. Hormonal tedavi önerilmektedir. Cerrahi tedavi olarak küretaj (D&C) ve histerektomi önerilmektedir. Demir takviyesi

DİSMENORE Mens kanaması esnasında ya da hemen öncesinde pelvik bölgede ortaya çıkan rahatsızlık ve kramp tarzı ağrılara dismenore adı verilir.

Primer dismenore ilk menstruasyon kanamasından 1-2 yıl sonra ortaya çıkan, 25 yaş civarında ya da çocuk doğurduktan sonra azalan ya da kaybolan ve altta yatan patolojik bir nedenin bulunmadığı dismenoredir. Sekonder dismenorede ise ağrılı periodlara neden olan spesifik bir hastalık söz konusudur.

Primer Dismenore: Genellikle menarştan 1-2 yıl sonra başlar. Ovulasyonlu siklüslarda görülür. Esas neden endometriyumda üretilen prostaglandin F2 Alfa’nın artışıdır. Dismenore; hormonal, obstrüktif ve psikolojik faktörlere bağlı olarak görülebilir. Cinselliğe ilişkin baskılar, cinsellikten korku, cinsel kimlik gelişmesinde yetersizlikler, artmış cinsel duygulardan dolayı utanma primer dismenore nedenleridir.

Pelvisin eflamatuar hastalığı(PID), Konjenital anomaliler, Sekonder Dismenore Endometriosiz, Pelvisin eflamatuar hastalığı(PID), Konjenital anomaliler, Adenomiyosis, Uterus miyom ve polipleri, Servikal stenoz , İntra-uterin araçlar sekonder dismenoreye neden olabilir.

Belirtiler Karnın alt bölgelerinde kramp benzeri ağrılar, Sırt ağrısı, Başağrısı, Bulantı, Bacakların iç yüzünde hassasiyet.

Tanı Hastanın öyküsü alınır. Öyküde; Ağrının zamanı, Ağrıyı geçirmek için ne yapıldığı, Eşlik eden başka bir şikayetin olup olmadığı, Doğum kontrol haplarının ağrıyı azaltıp azaltmadığı, Gün geçtikçe ağrının şiddetlenip şiddetlenmediği, Ağrılar nedeni ile aktivitenin bozulup bozulmadığı sorgulanmalıdır.

Tedavi Orta derecede hafif ağrı kesiciler, Ağrılar şiddetli olduğu durumlarda yatak istirahati ve karın bölgesine sıcak uygulanır ve enjeksiyon şeklinde ağrı kesiciler kullanılır, Doğum kontrol hapı kullanılır.