TÜRKİYEDE İHRACATA YÖNELİK DEVLET DESTEKLERİ KOBİ KAYNAK PLANLAMASI VE BÜTÇE YÖNETİMİ Öğretim Görevlisi:Mustafa İDUĞ

2015 YILI İHRACAT VERİLERİ Bir önceki yıla göre %8,56 azalarak 157 milyar 390 milyon$’dan 143 milyar 921 milyon$’a gerilemiştir. Dış ticaret hacmi geçen yılın Ocak-Aralık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %12,16 gerileyerek, 399 milyar 567 milyon$’dan 350 milyar 982 milyon$’a gerilemiştir. Dış ticaret açığı ise %25,53 azalışla 63 milyar 141 milyon$ olarak hesaplanmıştır yılında bu açık 84 milyar 787 milyon$ seviyesindeydi. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise 2014’te %65 iken 2015’te %69,5’e yükselmiştir.

2015 YILINDA EN ÇOK İHRACAT NEREYE YAPILDI? Almanya 13 MİLYAR $ İngiltere 10 MİLYAR $ Irak 8 MİLYAR $ İtalya 6 MİLYAR $ ABD 6 MİLYAR $ Fransa 5 MİLYAR $ İsviçre 5 MİLYAR $ İspanya 4 MİLYAR $ BAE 4 MİLYAR $ İran 3 MİLYAR $

2015 YILINDA EN ÇOK NE İHRAÇ EDİLDİ? Otomotiv ve otomotiv yan ürünleri Makine sanayi ürünleri Mücevher TekstilL Demir ve çelik(Ham) Demir ve çelik eşyası Plastik ve mamulleri Meyve ve sebze Mobilya

İHRACATA YÖNELİK DEVLET DESTEKLERİ Ar-ge yardımları Uluslar arası nitelikteki yurtiçi fuarların desteklenmesi Yurtdışı fuarların deseklenmesi Pazar araştırması ve pazarlama desteği Çevre maliyetlerinin desteklenmesi İstihdam yardımı Yurtdışında ofis – mağaza açma,işletme ve marka tanıtım faaliyetlerinin desteklenmesi Uluslararası rekabetçiliğin desteklenmesi(URGE PROJESİ) Tasarım desteği Turquality desteği

AR-GE DESTEĞİNİN KAPSAMI Projelere sermaye desteğinin sağlanması. Ürün geliştirme projelerine sermaye desteği Stratejik odak konuları projelerine sermaye desteği

ÜRÜN GELİŞTİRME PROJELERİNE SERMAYE DESTEĞİ Ticari değeri olan yeni ürün oluşturulması veya mevcut ürünlerin rekabet gücünün yükseltilmesine yönelik AR-GE projelerine verilen destektir Azami destek süresi : 2 yıl Azami destek tutarı : 1 milyon $

STRATEJİK ODAK KONULARINI PROJELERİNE SERMAYE DESTEĞİ Stratejik Odak Konuları Projeleri”, ülkemizde mevcut sanayi yapısı, teknoloji ve insan birikimi ile uluslararası karşılaştırmalı üstünlüklerin dinamiği esas alınarak, hangi alanlarda teknolojik projeler yürütülmesinde yarar bulunduğunu veya araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin ülkemizde gelişip yaygınlaşması için alınması gereken tedbirleri tespit eden projelerdir. Azami destek tutarı : $ Azami destek süresi : 1 yıl EUREKA projelerinin (Pazar odaklı, kısa sürede ticarileşebilecek ürün ve süreçlerin geliştirilmesine yönelik projelerin desteklendiği uluslararası AR-GE destek programı) süre kısıtlaması olmaksızın % 50 oranında, bu kapsamda üniversitelerin yapacakları harcamaların $'a kadar.

ULUSLARARASI NİTELİKTEKİ YURT İÇİ FUARLARIN DESTEKLENMESİ Uluslararası nitelikteki yurt içi ihtisas fuarlarının dış dünyaya tanıtımının yapılması ve söz konusu fuarlara uluslararasıdüzeyde katılımın artırılması amacına yönelik bir destektir. Yurt dışı tanıtım faaliyetleri ABD Dolarına kadar %50 oranında. Önemli alıcıların ulaşım giderleri ABD Dolarına kadar %50 oranında. Fuarın konusuyla ilgili seminer, konferans, panel ve ödüllü yarışma giderleri ABD Dolarına kadar %50 oranında desteklenmektedir.

YURT DIŞI FUARLARIN DESTEKLENMESİ Yurt dışı fuar organizasyonunu düzenlemek üzere Müsteşarlıkça görevlendirilen organizatöre katılımcı tarafından ödenecek katılım bedelinin %50'si katılımcıya ödenmektedir. Yurt dışı fuarın genel nitelikli milli katılım veya Türk İhraç ürünleri fuarı olması halinde ABD Doları. Sektörel nitelikli Milli Katılım, Yabancı Katılımlı Sektörel Fuar veya Sektörel Türk İhraç Ürünleri Fuarı olması halinde ise ABD Dolarına kadar.

PAZAR ARAŞTIRMASI VE PAZARLAMA DESTEĞİ Ürünleri ve sektörleriyle ilgili olarak gerçekleştirilen pazar araştırması projelerine ilişkin giderleri, şirketler için %70, Sektör Dışı Şirketler için %80 oranında ve proje başına en fazla ABD Doları. Yurt dışına yönelik pazarlama stratejileri ve eylem planlarının oluşturulabilmesi amacıyla müsteşarlıkça uygun görülen pazar araştırması hizmeti veren kurum veya kuruluşlardan satın alacakları pazar araştırması raporları ve istatistikler vb.'ne ilişkin giderler ile bu kurum veya kuruluşlara üyelik giderleri, şirketler için %50, SDŞ'ler için %60 oranında ve yıllık en fazla ABD Dolar

ÇEVRE MALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ Uluslararası pazarlarda imalat ve yazılım sektörünün rekabet gücünün arttırılması ve çevre, kalite ve insan sağlığına yönelik teknik mevzuata uyum sağlanabilmesini teminen akredite edilmiş kurum veya kuruluşlardan alınacak kalite, çevre belgeleri ile insan can, mal emniyeti ve güvenliğini gösterir işaretlere ilişkin harcamaların belirli bir bölümünü kapsamaktadır. Destek oranı:%50 Desteğin kapsamı:ISO9000-ISAO14000-CE İşaret v.b %50 oranında ve en fazla 25000$’a kadar desteklenmektedir

İSTİHDAM YARDIMI Sektörel Dış Ticaret Şirketi unvanını haiz firmaların münhasıran dış ticarete ilişkin işlemlerini yürütmek üzere konusunda tecrübeli ve yüksek öğrenimli yönetici ve eleman istihdamının sağlanması amaçlanmaktadır. Destek Oranı : % 75 Desteklenecek Eleman Sayısı : 1 Yönetici & 2 Eleman Destek Süresi : 1 yıl (azami) Alınacak kişilerin aylık brüt ücreti en fazla % 75 oranında karşılanacaktır. Yıllık destek miktarı yönetici için ABD Doları, Her bir eleman için ABD Doları karşılığı TL tutarını geçemez.

YURT DIŞINDA OFİS – MAĞAZA AÇMA, İŞLETME VE MARKA TANITIM FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ I.Mağazaların Desteklenmesi Sınai/Ticari veya yazılım şirketleri ile İşbirliği Kuruluşları : * Kira giderleri, % 60 oranında ve yıllık en fazla $ Ticari şirketler : * Kira giderleri, % 50 oranında ve yıllık en fazla $ II.Ofis, Showroom ve Reyonların Desteklenmesi Sınai/Ticari veya yazılım şirketleri ile İşbirliği Kuruluşları: * Kira giderleri, % 60 oranında ve yıllık en fazla $ Ticari şirketler : * Kira giderleri, % 50 oranında ve yıllık en fazla $

III. Depoların Desteklenmesi Sınai veya yazılım şirketleri ile İşbirliği Kuruluşları : Kira veya hizmet giderleri, % 60 oranında ve yıllık en fazla $ Ticari şirketler: Kira veya hizmet giderleri, % 50 oranında ve yıllık en fazla $ IV. Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Yurt dışı birimi bulunan; Şirket ve İşbirliği Kuruluşlarının Türk ürünleri ve birimleri ile ilgili olarak yurt dışında gerçekleştireceği reklâm, tanıtım ve pazarlama giderleri, % 60 oranında ve yıllık en fazla $ Yurt dışı birimi bulunmayan ancak yurt içi ve tanıtım yapacağı ülkede marka tescil belgesine sahip; Şirketlerin ürünleriyle ilgili olarak yurt dışında gerçekleştireceği reklâm, tanıtım ve pazarlama giderleri % 60 oranında ve yıllık en fazla $

ULUSLARARASI REKABETÇİLİĞİN GELİŞTİRİLMESİNİN DESTEKLENMESİ (URGE PROJESİ) Bu desteğin amacı, bir proje içerisinde, Türkiye’de yerleşik şirketlerin, uluslararası arenada rekabetçiliğini ve ihracatını artırmaktır. Bu kapsamda şirketler, işbirliği kuruluşlarının proje başvuruları sonucu desteklenir. Eğitimcilerin Düzenleyeceği Eğitim Programları. Şirketlerin dış ticaret mevzuatı ile ilgil alacağı eğitim giderlerinin yıllık $ geçmemek üzere %70’i desteklenir. Proje Bazlı Eğitim ve Danışmanlık Programları. Şirketlerin belirli bir Proje bazlı eğitim ve danışmanlık giderlerinin en fazla %75’i proje bazında $’a kadar desteklenir.

Proje Bazlı Yurt Dışı Pazarlama veya Alım Heyeti Programları İşbirliği Kuruluşunca düzenlenen 5 adet yurt dışı pazarlama programları için her bir program bazında ABD Dolarına kadar, 10 adet yurt dışındaki alıcı firmaların Türkiye'den alım yapmaları amacıyla düzenlenen alım heyeti programları için ise her bir program bazında ABD Dolarına kadar, Aşağıda yer alan giderlerinin en fazla %75'i karşılanır. Ulaşım. Konaklama. Yurt Dışı Pazarlama veya Alım Heyeti Programları Kapsamındaki Tanıtım ve Organizasyon Giderleri.

TASARIM DESTEĞİ Markalaşmanın önemli bir unsuru olan tasarımın doğrudan desteklenebilmesini teminen; tasarımcı şirketleri, tasarım ofisleri ile Birlikler, tasarım dernekleri-birliklerinin gerçekleştireceği tanıtım, reklam, pazarlama, istihdam, danışmanlık harcamaları ile yurt dışında açacakları birimlere ilişkin giderlerinin desteklenmesidir Destek Süresi : en fazla 4 yıl Proje bazında Destek Oranı : % 50

I. Tasarımcı Şirketlerinin Desteklenmesi Yurt dışına yönelik olarak gerçekleştirecekleri reklam, tanıtım, pazarlama vb. faaliyetlerine ilişkin giderleri %50 oranında ve yıllık en fazla ABD Doları Yurt dışında açacakları ve destek kapsamında değerlendirilen birimlerinin; Demirbaş, dekorasyon giderleri %50 oranında ve yıllık en fazla ABD Doları, Brüt kira giderleri ve bu birimlerin kiralanmasına ilişkin danışmanlık giderleri ile vergi,resim,harç giderleri %50 oranında ve yıllık en fazla ABD Dolarına kadar desteklenir

II. Birlikler, Tasarım Dernek-Birliklerinin Desteklenmesi Yurt dışına yönelik olarak gerçekleştirecekleri görsel ve yazılı tanıtım giderleri ile bu faaliyetlerin tanıtımı, marka-promosyon ajansı, stratejik danışmanlık gibi tanıtım, reklam ve pazarlama faaliyetlerine ilişkin harcamaları, %50 oranında ve yıllık en fazla ABD Doları tutarında desteklenir.

TURQUALITY DESTEĞİ TURQUALITY, Dünyanın devlet destekli ilk ve tek markalaşma programıdır. Günümüzde gittikçe ağırlaşan rekabet koşulları ve değişen tüketim kalıpları uluslararası arenada yer almak isteyen şirketleri daha fazla katma değer ve daha fazla pazar payı anlamına gelen güçlü markalar yaratmaya teşvik ediyor. 23 Kasım 2004 tarihinde başlatılan altyapı çalışmaları ile birlikte yürürlüğe girmiştir yılı sonu itibariyle dayanıklı tüketim ürünleri, endüstriyel makina, hazır giyim, kuyum/mücevherat, otomotiv ve tekstil sektörlerinde 77 şirketin 87 markası TURQUALITY programı, 28 şirketin 31 markası da Marka Programı kapsamında destek altına alınmıştır

HEDEFLENEN NEDİR? Program kapsamında bulunan firmaların yönetim birimlerine yönelik eğitim desteği vermek suretiyle toplam insan kaynaklarını güçlendirmek, İletişim ve tanıtım faaliyetleri ile yurtdışında olumlu Türk malı imajının oluşturulması ve tutundurulmasını sağlamak, Türk firmalarının pazar bilgisi dâhilinde aksiyon alabilmeleri için istihbarat desteği sağlamak, Marka potansiyeli olan firmalara global bir marka olma yolunda finansal kaynak sağlamak suretiyle, markalaşmada ivmelendirici bir rol oynamak, Global Türk markaları yaratabilmek için firmaların ve markalarının gelişimlerine yönelik strateji, operasyon, organizasyon ve teknoloji danışmanlığı çalışmaları ile destek olmak, Türk firmalarının marka potansiyelini ve bilincini artırmak, Türk firmalarının pazar bilgisi dâhilinde aksiyon alabilmeleri için istihbarat desteği sağlamak,

Marka Destek Programı Kapsamına Alınan Şirketler Açtıkları showroom giderleri yıllık $’a kadar, Kalite belgeleri ile insan can, mal emniyeti ve güvenliğini gösterir işaretlere ilişkin harcamaları yıllık $’a kadar, Marka tescil harcamaları yıllık $’a kadar, Tanıtım, reklam ve pazarlama faaliyetleri yıllık $’a kadar, Yurt dışı birimlerine ilişkin giderleri yıllık $’a kadar, Büyük mağazalarda kiraladıkları reyon giderleri yıllık $’a kadar, Müsteşarlık tarafından akredite edilmiş danışmanlık firmalarından satın alacakları danışmanlık giderleri yıllık $’a kadar, Franchising harcamaları yıllık $’a kadar, %50 oranında desteklenmektedir

TURQUALITY Destek Programına Alınan Şirketler Patent, faydalı model, endüstriyel tasarım ve marka tescil harcamaları, Kalite belgeleri ile insan can, mal emniyeti ve güvenliğini gösterir işaretlere ilişkin harcamaları, En azla üç adet Moda/Endüstriyel ürün tasarımcısının brüt maaşları, Tanıtım, reklam ve pazarlama faaliyetleri, Yurt dışı birimlerine ilişkin giderleri, Müsteşarlık tarafından akredite edilmiş danışmanlık firmalarından satın alacakları danışmanlık giderleri, %50 oranında desteklenmektedir