ERGENLİK DÖNEMİ YAŞ
BİLİŞSEL GELİŞİM * * Soyut işlemler dönemidir. * Tartışmaları sever, düşüncelerini ifade etmek isterler. * Mantık üzerinde yoğunlaşırlar. * Olaylara çok yönlü bakabilirler. Ergen ben-merkezliliği izlenir
ÖNERİLER * * Her konuda ergenle konuşun, onun fikrini alın. *Ailede alınan kararlara dahil edin. * Ergen ben merkezliliği ile ilgili olarak makul ve anlayışlı davranın.
PSİKO-MOTOR GELİŞİM * * Kemikler hızla gelişir. * Büyük ve küçük kaslar boyut yönünden gelişir. * Değişik spor dallarına yönelirler. * Kilo artışları gözlenir. * Çok enerjiktirler.
ÖNERİLER * * Spor aktivitelerini destekleyin. * Kilo ve boy artışı üzerinde durmayın. * Sakarlıklarını doğal karşılayın.
PSİKO-SEKSÜEL GELİŞİM * * Vücutta tüylenme başlar. * Genital sistem cinsiyet yönünden gelişmeye,bir takım salgılar ve hormonlar işlevsellik kazanır. * Kızlarda adet kanaması başlar. * Karşı cinse karşı ilgi artar.
ÖNERİLER * * Çocuklarla ailelerin duygusal bir bağ kurmaları için önemli bir dönemdir. * Kız çocuklarını özellikle adet kanamaları konusunda bilgilendirin. * Karşı cinse duyulan ilgiyi doğal karşılayın. * Baskıcı bir tutum sergilemeyin,uygun iletişim kurun.
SOSYAL-DUYGUSAL GELİŞİM * * Çocuğun benlik algısı değişmeye başlar, kimlik arayışı içine girer. * Bir gruba dahil olma ve arkadaşlık ilişkileri çok önemlidir. * Fiziksel görünümleri konusunda çok hassastırlar. * Yoğun bir duygusallık yaşarlar.
ÖNERİLER * Kimlik karmaşası içinde olduğu için uygun model olun. * Ergene özerklik tanıyın. * Arkadaşları ve karşı cinsle iletişimine müdahale etmeyin. * Fiziksel görünümü hakkında ona rehberlik edin.
AHLAK GELİŞİMİ * * Geleneksel ahlaki değerler ön plandadır. * Hem geleneksel değerlere önem verir, hem de isyankar olur. * Sevdikleri kişileri model alırlar.
ÖNERİLER * Ebeveynler söylemlerinde ve davranışlarında tutarlı olmalıdırlar. * Ebeveynler, geleneksel değerler hakkında onlara örnek olmalı, rehberlik etmelidirler.
EĞİTİMCİYE ÖNERİLER * Eğitimciler iyi bir model olmalıdırlar. * Kız-erkek iletişimini doğru kanalize edici grup etkinliklerine ağırlık verilmelidir. * Çocukların kendilerini tanımaları için etkinlikler düzenlenmelidir.
* Değişen fiziki görünümü kabul edici etkinlikler düzenlenmelidir. * Duygusal konularda birebir rehberlik yapılmalıdır. * Aile ile eğitimci arasındaki konuşmalarda tutarlılık olmalıdır.
BİLİŞSEL GELİŞİM * Karmaşık sorunlara mantıksal çözümler geliştirir. * Düşünce ile oynayabilir. * Mantıksal oyunları sever. * Bilişsel gelişimin büyük bir kısmı tamamlanmasına rağmen, yine de beyni geliştirici etkinlikleri ihtiyaçları vardır.
ÖNERİLER Boş zamanlarında zeka oyunları ile oynamasına fırsat tanıyın. Aile bireyleri ile birlikte bu oyunların oynanması, duygusal yakınlık için önemlidir.
PSİKO-MOTOR GELİŞİM * Fiziksel değişimler düzene girmeye başlar. * Boy uzaması devam eder. * Grup faaliyetlerine katılım artar. * Sportif faaliyetler önem kazanır.
ÖNERİLER * * Spor faaliyetleri destekleyin. * Derslerini etkilemediği sürece kısıtlama yoluna gitmeyin. * Özellikle sınırlarını keşfetme konusunda yardımcı olacak doğa sporlarına yönlendirin.
PSİKO-SEKSÜEL GELİŞİM * Erkeklerde genital sistemlerin gelişimi daha yoğun yaşanır. * Kızlarda gelişim daha önceden başlar. * Cinsel öğelere ilgi artar. * Cinsel deneyimler yaşanabilir. * Özellikle erkek çocuklarda mastürbasyon görülür. * Kızlar olgunluk kazanmaya başlar.
ÖNERİLER * Erkek çocukların merakını anlayışla karşılayın, uygun durumda cinsel deneyimlerin yaşanabilmesi için uygun zamanın ve koşulların olması konusunda rehberlik edin. * İlgili internet siteleri konusunda suçlamadan rehberlik edin.
Kız çocuklarına toplumsal değerlerden ve uygun olmayan ve zamansız yaşayacağı cinsel deneyimlerin yaşamını nasıl etkileyeceğini suçlamadan anlatın. * Mastürbasyon konusunda suçlama yapmayın, davranışı görmezden gelin ve genci başka aktivitelere yönlendirin.
SOSYAL-DUYGUSAL GELİŞİM * * Bu dönemde kimlik kazanılır ya da kimlik karmaşası devam eder. * Karşı cinse ilgi kız çocuklarda duygusal açıdan daha yoğundur. * Erkekler karşı cinse hem cinsel hem duygusal açıdan ilgi duyar. * İletişimleri genelde iyidir. * Özenti denilen davranış ortaya çıkar.
ÖNERİLER * Kız-erkek çocuk ayrımı kesinlikle yapmayın. * Gençle iyi bir iletişim kurun. * Yalnız kalmasına izin verin. * Özenti konusunda önce kendinizi gözden geçirin.
AHLAK GELİŞİMİ *Bu dönemde ya kurallara uyma ya sıra dışı olma eğilimi görülür. * İntihara, suça, kanun dışı olaylara eğilim görülebilir. Bunun sebebi kimlik karmaşasıdır.
ÖNERİLER * Hatalara karşı anlayışlı olun, gencin üzerine gitmeyin. * İntihar düşüncesi, madde kullanımı konularında hassas olun ve psikolojik destek alın.