OSMANLIDA PARA ve BANKACILIK

Osmanlılarda bilinen ilk para, Osman Bey döneminde basıldı (1320) Para basılan yerler, darphaneler, defterdarın sorumluluğunda ve veziriazamın denetimindeydi. İlk Osmanlı darphanesi Bursa’da açıldı Ve burada gümüşten basılan paralara akçe denildi

OSMANLI DARPHANESİ

İlk altın para ise Fatih zamanında basıldı İlk altın para ise Fatih zamanında basıldı.Bunlara da sultani adı verildi. Darphanede paradaki altın ve gümüş miktarını kontrol eden görevliye vezzan denirdi. Zaruri ihtiyaç maddelerinin azami satış fiyatlarını devletin belirlemesine narh adı verilirdi.

Coğrafi keşifler ile ticaret yollarının değişmesi ve Amerika’nın keşfi ile Avrupa’nın bolca altın ve gümüşe sahip olması Osmanlı ekonomisini etkileyen dış etkenlerdir. 1580 yılında ilk devalüasyon yapıldı. 18.yy’dan sonra Osmanlı, para düzenini gözden geçirmeye başladı ve Tanzimat döneminde ilk kez Kaime-i Nakdiye-i Mutebere adı ile kağıt para çıkarıldı.

Sahte paraların da piyasaya sürülmesi üzerine devlet, kaimeleri bonoya çevirerek bu uygulamadan vazgeçti 1844’te 20 kuruş değerinde mecidiye adında yeni bir para çıkarıldı. 100 kuruş da 1 Osmanlı lirası olarak belirlendi

1336 100 kuruş 1327 5 kuruş

15 Aralık 1279, 1863, 2 Mecidiye 6 Ağustos 1332, 1916, 50 Lira

BANKACILIK Osmanlı Devletinde ilk kredi kurumu, II.Selim zamanında Portekizli Yahudi Mendes ailesi tarafından kuruldu Osmanlı Devletinde ilk banka 1847’de Bank-ı Dersaadet adıyla kuruldu. Bu banka Kırım savaşı yıllarında iflas etti 1856’da İngilizlerin girişimi ile Bank-ı Osmani kuruldu.1863’te bu bankanın adı Bank-ı Osmani-i Şahane’ye çevrildi.Aynı zamanda bu bankaya para basma yetkisi de verildi

Osmanlı Devleti'nin ilk bankası olan İstanbul Bankası'na ait bir ilan Yarım Yüzyıl kadar süren bir zaman içinde Galata'da sesini en çok duyuranlardan biri olan Banker Eliasko'nun bir karikatürü   Osmanlı Devleti'nin ilk bankası olan İstanbul Bankası'na ait bir ilan Osmanlı Bankası'na ait bir belge

Bankacılık alanında ilk milli adımı Mithat Paşa, köylüye kredi sağlamak amacıyla kurduğu Memleket Sandıkları ile attı. 1883’te kurulan Menafi Sandıkları geliştirilerek 1888’de Ziraat Bankası kuruldu. 1905’de Osmanlı İtibarı Milli Bankası kuruldu. Ancak çıkan savaşlar bankanın gelişimine imkan tanımadı

1863-1888 yıllarında kullanılan tarihi "Demir Çemberli Memleket Sandığı (T.C. Ziraat Bankası Müzesi)

Osmanlı,19.yy’ın sonlarına doğru özel kişilerce yapılan yatırımları desteklemeye başladılar.Bu durumdan en fazla gayrimüslimler yararlandılar. Ortaya yabancılarca işletilen yeni şirketler çıktı. İki Ermeni kardeşin kurduğu Sarraf Cemiyeti, İzmir ve Konya’daki halı fabrikaları bu şirketlerdendir. Yine İngiliz sermayesi ile Beykoz’da kağıt fabrikası, İngiliz-İsveç sermayesi ile Kartal’da mum ve konserve fabrikaları kuruldu.1883’te Reji adı ile bilinen Alman-Fransız şirketi ülkedeki tüm tütünleri işletme hakkına sahip oldu.