YAPILAN ARAŞTIRMALARA GÖRE Aile şirketlerinin başarısız olup dağılmalarının ana nedeni KENDİLERİDİR

GENEL (ORTAK)SORUNLAR  Örgütlenme ve profesyonelleşme yetersizliği,  Organizasyon şemasının olmayışı  Görev tanımlarının olmayışı  Yetki ve sorumluluk dengesinin sağlanamayışı  İnsan kaynaklarına yeterince önem vermemek  Prosedür, yönetmelik, iş ve belge akışı gibi sistematik alt yapının yetersiz oluşu  Eğitim ve geliştirme etkinliklerinin yetersiz oluşu,

GENEL (ORTAK)SORUNLAR  Şirket ve kişisel banka hesaplarının ortak kasa olarak görülmesi,  Kardeşler arası denge sağlanamaması,  Gelin ve damatların işletmede konumlandırılması,  Aile fertlerinin ücretlendirilmesinde âdil bir uygulamadan ziyade “eşitlik” anlayışının esas alınması,

GENEL (ORTAK)SORUNLAR  Eltiler arasındaki kıskançlık, çekememezlik ve bunların eşlere yansıması,  Patron ve profesyonel çalışma yaşamının bütünleşememesi (ben patronun oğluyum, ben de profesyonelim şeklindeki aile üyesi ile çalışan arasında ast-üst ilişkilerinde yaşanan sorunlar),  Aile fertlerinin farklı beklentileri ve buna bağlı çıkar çatışmaları,  Aile fertleri arasında güç ve otorite paylaşımından kaynaklanan anlaşmazlıklar,

GENEL (ORTAK)SORUNLAR  Türk insanının kültürel ve sosyolojik olarak ortaklık felsefesini içselleştirememesi,  Patron ( çoğunlukla baba veya büyük kardeş)’nun her şeyi bildiği düşüncesine sahip olması ve nihai kararın her zaman “büyük patron” tarafından verilmesi,  Birinci kuşağın yönetimden bir türlü elini çekmemesi,  Herkesin yönetimden şikayet etmesine karşın bunu yönetime/lidere söyleyememesi (korku kültürü ve dedikodu),

GENEL (ORTAK)SORUNLARI  İşin gerektirdikleriyle ailenin ihtiyaçlarının birbirine karışması,  İkinci nesil aile fertlerinin, işi kuran baba kadar kendisini şirkete adamaması  Sorunların, "eğer umursamazsam geçip gider" denilerek göz ardı edilmesi,  Yüksek iş gücü devri, nitelikli profesyonel çalışanların işletmede tutulamaması,

GENEL (ORTAK)SORUNLAR  Kurallarla tanımlanmış nesiller arasıbir devir planının olmaması,  Yönetimi ve mülkiyeti devralacak neslin hazırlanmasında geç kalınması (ya da yeterince hazırlanmaması),  Kurucuların aile ve işletmeyi kurumsallaştırma konusunda zamanında harekete geçmemesi

“Eğer firma, kurucusunun çemberi içinde sıkışıp kalırsa, kurucu öldüğünde firma da ölür” Ishac Adizes

Aile şirketlerini;  Birinci nesil ‘kurar’,  İkinci nesil ‘miras alır’ ve “durumu idare eder”,  Üçüncü nesil ise ‘bitirir’, bir diğer ifadeyle ‘cenazeyi kaldırır’, yani satıp savarak parasını yemeğe başlar. Aile şirketleri Hakkında Yaygın İnanışlar

“Bir işletmeyi; Dede kurar, Baba büyütür, Oğul tutar, Torun sanat tarihi okur.” Alfred Marshall Aile şirketleri Hakkında Söylenenler

Benzer şekilde;  İngilizler;“Birinci kuşak kuruyor, ikinci kuşak çabalıyor, üçüncü kuşak cenaze kaldırıyor”  Meksikalılar, "Baba tüccarsa oğlu playboy, torunu ise dilenci olur" diyorlar.  Çinliler, "Köylü çarığından çıkan üç kuşak da köylü çarığına döner" diyorlar.  Amerikalılar ise aynı şeyi söylüyorlar, ama köylü çarığı yerine 'kolsuz gömlek‘ ten söz ediyorlar. Aile şirketleri Hakkında Söylenenler

20 İyi Tanınan Aile Şirketinin Dağılma ve Yok Olma Nedenleri 19% 43%43% 14%14% 5% 19% Aile içi çatışma Miras Kavgası Kardeşler arası çatışma Kardeş-yeğen-kuzen kavgası Aileler arası kavga

Dağılan Aile Şirketleri Uzan2. Kuşak Has2. Kuşak Cıngıllıoğlu 2. Kuşak Mermerci (Akfil Tekstil)1-2.Kuşak Sultanahmet Köftecisi2.Kuşak Komili3.Kuşak Özgörkeyler2.Kuşak Hattat1-2.Kuşak Tatari2.Kuşak Karaca2.Kuşak Bezmen3.Kuşak Sipahiler2.Kuşak Vefa4.Kuşak Simavi2.Kuşak Üstünkaya1-2.Kuşak Karacan2.Kuşak ElginkanVakfa devredildi. Çiftçiler1-2.Kuşak Köllük (Boğaziçi İplik)1-2.Kuşak

PEKİ, Bu Durum Aile Şirketlerinin Kaderi mi?

Dünyanın Bilinen En Eski 10 Aile İşletmesi İşletme AdıÜlke AdıKuruluş YılıNesilFaaliyet Alanı 1Kongo GumiJaponya57840İnşaat 2Hoshi RyokanJaponya71846Hotel İşletmeciliği 3Château de GoulaineFransa Şarap Üretimi 4 FonderiaPontificia Marinelli İtalya Döküm 5Barone Ricasoliİtalya Şarap ve Zeytinyağı Üretimi 6Barovier & Tosoİtalya129520Cam Üretimi 7Hotel Pilgrim HausAlmanya Hotel İşletmeciliği 8Richard de BasFransa Kâğıt İmalatı 9Torrini Firenzeİtalya Altın İşletmesi 10Antinoriİtalya138519Şarap Üretimi

Türkiye’nin Bilinen En Eski 10 Aile İşletmesi İşletmeKurucuKuruluş TarihiNesil 1Vefa BozacısıHacı Sadık Hacı Bekir LokumHacı Bekir Çöğenler HelvaRasih Efendi Teksima TekstilH. Mehmet Botsalı Kemal Kükrer SirkeleriKemal Kükrer ’da el değiştirdi. 6Kâmil Koç Otobüs İşletmesiKâmil Koç Eyüp Sabri Tuncer KolonyaEyüp Sabri Tuncer Doluca ŞaraplarıNihat A. Kutman TatkoA. Emin Yılmaz Koç HoldingVehbi Koç19263

“Yaşayan Şirket" kitabının yazarı Arie de Geus’agöre; (27 Şirket Üzerindeki Araştırması) Uzun ömürlü şirketler dört ortak özelliğe sahiptir:  Sahip oldukları aktifleri en verimli bir şekilde değerlendirerek, dış kaynaklardan ziyade öz kaynaklarla çalışmayı tercih etmeleri, tasarrufa önem vermeleri ve sermayelerini sebepsiz yere riske etmemeleri,  Vizyonu geniş, geleceği doğru okuyan ve kendilerini çevreleyen dünyada duyarlı, sürekli öğrenme ve uyum konusunda başarılı olmaları,

3)Çalışanları tarafından benimsenen, güçlü olduğu kadar sağlıklı da olan, çevrelerinde saygı ve sevgi uyandıran değerlerle özdeşleşmiş olmaları, 4)Her kademedeki çalışanına karar verme yetkisi veren, insanların yeni fikirler geliştirmesine imkân veren çalışma ortamı sağlayan, hoşgörü düzeyi yüksek yalın organizasyon yapılarına sahip olmaları. “Yaşayan Şirket" kitabının yazarı Arie de Geus’agöre; (27 Şirket Üzerindeki Araştırması)

“Yüzyıllık Başarılar (Centuries of Success)” kitabının yazarı Wlliam O’Hara’nın, 200 yüzyıl kesintisiz iş yaşamında kalmayı başaran şirketleri inceledği araştırma sonuçlarına göre, bu şirketlerin ORTAK ÖZELLİKLERİ ise;  Çalışanlarına, bir aile ferdi gibi davranmaları,  Aile içindeki anlaşmazlıkları hızlı ve dostane bir biçimde çözmeleri,  Gerektiğinde kadın aile fertlerinin de işin başına geçmelerini sağlamaları,  İş bilgisi ve yönetim anlayışlarını, gelecek nesile istikrarlı bir şekilde aktarmaları,  Değerlerine, geleneklerine bağlı kalmaları ve ana işe odaklanmalarıdır.

Yüzyıllardır Varlıklarını Sürdüren İşletmelerin Ortak Başarı Sırları  Araştırmaların ortak noktalarına bakıldığında, başarının asıl unsuru, “değişen dünyaya uyum”, “temel değerlere sahip olma”, aile içi güçlü bir iletişim”, “yetki devri”, “genç neslin yetiştirilmesi”, “işe odaklanma” ve “insana değer verme”  gibi konular ön plana çıkıyor.