OSMANLI İMPARATORLUĞU’NUN YENİLEŞME HAREKETLERİ Klasik Osmanlı Dönemi VII.yüzyıl başları- 1839 Tanzimat Dönemi 1839 - 1876 Meşrutiyet Dönemi 1876 - 1918
OSMANLI İMPARATORLUĞU’NUN YENİLEŞME HAREKETLERİ XVII. YÜZYIL (DURAKLAMA) XVIII. YÜZYIL (GERİLEME) XIX. YÜZYIL (DAĞILMA) Baskı ve şiddet var. Baskı ve şiddet yok. Kişisel ve yüzeyseldir. Kişiseldir, biraz daha temellidir. Kurumsaldır, temellidir. Sadece askerî alandadır. Askerî-teknik alandadır. Her alandadır. Avrupa’nın üstünlüğü kabul edilmemiştir. Avrupa’nın üstünlüğü kabul edilmeye başlanmıştır. Avrupa’nın üstünlüğü kabul edilmiştir. Öncülüğü padişah ve sadrazamlar yapmıştır. Öncülüğü aydınlar yapmıştır. Padişahın yetkileri kısıtlanmamıştır. Demokrasiden uzaktır. Padişahın yetkileri az da olsa kısıtlanmıştır. Demokrasiye adım atılmıştır.
Tanzimat Öncesi Yenileşme Hareketleri Lale Devri Islahatları (1718-1730) Matbaa kuruldu. (1727) İlk geçici elçilikler kuruldu. Yeniçerilerden İtfaiye Bölüğü oluşturuldu. Kütüphaneler kuruldu. İlk kağıt fabrikası kuruldu. İlk kez çiçek aşısı uygulandı.
Tanzimat Öncesi Yenileşme Hareketleri III. Selim (Nizam-ı Cedid) Dönemi Islahatları (1789-1807) Nizam-ı Cedid ordusu kuruldu. Üsküdar ve Levent’te yeni kışlalar oluşturuldu. İrad-ı Cedid hazinesi kuruldu. Matbaa devletleştirildi. Avrupa’da bilimsel eserler Osmanlıcaya çevrildi.
Tanzimat Öncesi Yenileşme Hareketleri II. Mahmut’un Islahatları Sened-i İttifak (1808) Padişahlar - Âyânlar Padişah âyânların varlığını tanıyacak. Âyânlar devlete bağlı olacaklar. Âyânlar padişah adına bölgelerinde vergi ve asker toplayacak.. Osmanlı padişahı ilk kez kendi gücünün dışında başka bir gücün varlığını kabul etmiştir. Amaç: Merkezî otoriteyi güçlendirmek
Tanzimat Öncesi Yenileşme Hareketleri II. Mahmut’un Islahatları Yeniçeri Ocağı’nın Kaldırılması (Vâkâ-yı Hayriye / 1826) Merkezi otorite güçlendi. Yeniliklerin önündeki büyük bir engel kalktı. İstanbul (Merkez) isyanları sona erdi. Asâkir-i Mansure-i Muhammediye kuruldu.
Tanzimat Öncesi Yenileşme Hareketleri II. Mahmut’un Islahatları (Ülke yönetiminde) Sened-i İttifak Divan kaldırıldı. Bakanlıklar (Nazırlıklar) kuruldu. Tımar sistemi kaldırıldı. Memurlara maaş getirildi. Polis ve Posta teşkilatı kuruldu. Eyalet sistemi düzenlendi. İllere merkezden vali atandı. Köy ve mahalle muhtarlıkları kuruldu. İlk nüfus sayımı yapıldı. Amaç: Merkezî otoriteyi güçlendirmek
Tanzimat Öncesi Yenileşme Hareketleri II. Mahmut’un Islahatları (Hukuk Alanında) Müsadere kaldırıldı. Meclis-i Vâlâ-yı Ahkâm-ı Adliye kuruldu.
Tanzimat Öncesi Yenileşme Hareketleri II. Mahmut’un Islahatları (Eğitim-Kültür Alanında) İlk resmi gazete (Takvim-i Vâkâyi) çıkarıldı. İlköğretim zorunlu hale getirildi. Avrupa’ya öğrenci gönderildi. Mekteb-i Harbiye ve Mekteb-i Tıbbiye kuruldu.
Tanzimat Öncesi Yenileşme Hareketleri II. Mahmut’un Islahatları (Ekonomik Alanda) Yerli malı kullanımı getirildi. Müslüman tüccarlara gümrük indirimi getirildi. Amaç: Ekonomik bağımsızlık ve kalkınma