Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar Dr Hayati Demiraslan Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı
Hedefler Cinsel yolla bulaşan enfeksiyon kavramı Tarihçe Sıklık Nedenler Klinik tablo Korunma
Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar Kişiden kişiye cinsel ilişki yoluyla yayılabilen enfeksiyonlar ve klinik sendromlardır Cinsel ilişki Oral-genital temas veya non-seksuel yollar IV ilaç Centers for Disease Control and Prevention. Sexually Transmitted Diseases Treatment Guidelines, 2015 MMWR;64 (3) (5.6.2015)
II. Dünya savaşı CYBElerin çoğu bulaştıklarında asemptomatiktir ve yarısı hayat boyu sürer
CYBE Önemli sağlık bakımı maliyeti ve morbidite ile ilişkilidir infertilite, anorektal kanser, ektopik gebelik, fetus kaybı, yenidoğan enfeksiyonları ve ölümleri infertilite, fetus kaybı, ektopik gebelik, anorektal kanser, yenidoğan enfeksiyonları ve ölümleri World Health Organization. Guidelines for the management of sexually transmitted infections. 2003
Sıklık Incidence, Prevalence, and Cost of Sexually Transmitted Infections in the United States, FEBRUARY 2013
Dağılım Incidence, Prevalence, and Cost of Sexually Transmitted Infections in the United States, FEBRUARY 2013
Türkiye Türkiye’de 2003 yılında 3774 sifiliz, 5234 hepatit B, ve genelevde 412 gonore olgusu bildirilmiştir http://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/a%C3%A7sap42.pdf
Ülkemizden
Semptomları Veziküler (ağrılı/ağrısız) Hematüri Dizüri Döküntü Kaşıntı Şişlikler Siğil Akıntı Bubo/LGV
Rehberler 2003
Etkenler Bakteriler T. pallidum N. gonorrhoeae Hemophilus ducreyi Mycoplasma hominis Chlamydia trachomatis (LGV) Ureaplasma urealyticum Hemophilus ducreyi Calymatobacterium granulomatos (granuloma inguinale) Gradnerella vaginalis
Etkenler Phthirius pubis Sarcoptes scabiei Protozoanlar Mantarlar Virüsler HSV HIV HBV HAV HCV HPV Poxvirüs Protozoanlar Trichomonas vaginalis Mantarlar Candida albicans Ektoparazitler Phthirius pubis Sarcoptes scabiei
CYBE ilişkili sendromlar Üretral akıntılar Gonore, Klamidya, T.vaginalis Bakteriyel vajinoz (Gradnerella vaginalis) Kandida Granuloma inguinale, Calymmatobacterium or Klebsiella granulomatis
CYBE ilişkili sendromlar Genital ülserler Şankroid, sifiliz genital herpes Granuloma inguinale, LGV,
CYBE ilişkili sendromlar Skrotal şişme (epididimit, orşit) Gonore, Klamidya
CYBE ilişkili sendromlar Pelvik ağrı (PID açısından muayene) N. gonorrhoeae, C. trachomatis, Anaerobik bakteriler Bacteroides spp. Gram (+) kok Gram-negatif basiller Mycoplasma hominis
CYBE ilişkili sendromlar Neonatal konjonktivit N. gonorrhoeae, C. trachomatis,
Genital siğiller HPV
Erkekte Üretrit - Tanı Aşağıdakilerden herhangi birinin varlığı: Mükopürülan veya pürülan akıntı Üretral akıntının Gram boyasında 5 lökosit (Gram negatif diplokok + GU, - NGU) İlk atım idrar örneğinde Lökosit esteraz testi + veya mikroskopik incelemede 10 lökosit
Gonore Etken N. gonorrhoeae, Gram neg ikili kok Amerika’da her yıl yaklaşık 650 bin kişi gonore ile enfektedir Cinsel temas ile bulaşır (anal, oral ve vajinal ). Doğum sırasında anneden çocuğa geçer 5-7 günde ortaya çıkar Enfeksiyon bölgesine göre boğaz ağrısı, rektal ağrı veya akıntı
Bulgular Kadınlarda: Kuluçka 2-21 gün (ort 5-7 gün) Sarı beyaz akıntı Dizüri Kanama Kramplar Ateş ve bulantı bazen Erkeklerde: Testiste şişlik
Gonorrhea
Neonatal konjonktivit N. gonorrhoeae, C. trachomatis,
Tanı Üretral akıntının Gram boyasında 5 lökosit (Gram negatif diplokok + GU, - NGU)
NGÜ Üretranın inflamasyonudur Kadın: Ağrı Vajinal kaşıntı, yangı Akıntı Erkek: Şeffaf, bulanık akıntı Yanma, kaşıntı Asemptomatik %10 ETKEN: Chlamydia trachomatis %15–40 (NGUlerin) Yaşla sıklığı azalır (epididimitle beraber sık) M. genitalium %15-25 T. vaginalis, HSV ve adenovirus
Sifiliz Treponema pallidum subsp. pallidum tarafından neden olunan cinsel yolla bulaşan bir hastalıktır Cinsel ilişki ve kan transfüzyonu ile bulaşır İnkübasyon 10-90 gün Ağrısız ülserle başlar ve 1-5 hafta sürer Patojen treponemalar Borrelia Leptospira Treponema Leptospira interrogans Borrelia burgdorferi Treponema pallidum Treponema
Tarihçe Körbler’s theory ve Theodora I. Dünya savaşı, Geç sifiliz Sifiliz ilk kez 1500 lü yıllarda Avrupa’da Guaiacum coulteri Rebecca E. Biological Basis for Syphilis. Clin Microbiol Rev. 2006 January; 19(1): 29–49 Lascaratos J Did Justinian the Great (527-565 CE) suffer from syphilis? Int J Dermatol. 1999 Oct;38(10):787-91.
Isı terapi Kettering heat box
Sifilizin evreleri Semptom /bulgular Var Yok Primer Sekonder (3-12hf) Latent Ülser Şankr Döküntü Kondiloma lata Geçmişte; Neg sifiliz seroloji Sifilizli ile temas hikayesi Tipik bulgu hikayesi Erken Latent Geç latent Geç benign (%15) KVS (%10) MSS (%10) %25
Primer sifiliz
Sekonder sifiliz 3-6 haftada sonlanır Deri döküntüleri Saç dökülmesi
Herpes simpleks II İnkübasyon 2-20 Ağrılı Hayat boyu enfekte kalır Doğumda çocuğa bulaşabilir
Genital siğil Genital bölgede görülür Etken genelde HPV’dir En önemli özelliği kansere yolaçabilmesidir Yerine göre kaşıntı, ağrı bazen kanamalara neden olabilir
Trichomoniasis Trichomonas vaginalis Kadınlarda vajinit yapar Havlu ve iç çamaşırları ile bulaşabilir İNKÜBASYON 5-28 gün KADINLARDA Akıntı Yeşilimsi akıntı ERKEKLERDE Üretral hassasiyet (genelde yok)
Bacterial vaginosis H2O2 üreten Lactobacillus sp. yerine Gardnerella vaginalis and Mycoplasma hominis’in geçmesi ile oluşan sendromdur İlişki sonrası derin vajinal yıkama Çoklu partner Çürümüş balık kokusu RİSKİ artırır
HIV Başlıca cinsel yolla bulaşır Parenteral Vertikal Diğer (aletler, akupunktur, vs)
Kasık biti Phthirus pubis Genital ve rektal bölgede kaşıntı ile seyreder Phthirus pubis
UYUZ Sarcoptes scabiei, vücüt teması ile bulaşabilir
KORUNMADA 5 STRATEJİ Eğitim ve danışmanlık Riskli davranışlardan kaçınma Kondom Gebeliği önle Asemptomatiklerin saptanması Hastaların tanı, tedavi ve eğitimi Partnerlerin tanı, tedavi ve eğitimi Aşılama Centers for Disease Control and Prevention. Sexually Transmitted Diseases Treatment Guidelines, 2010 MMWR 2010;59(No. RR-12)
Kişisel korunma Abstinence, şüphe varsa yapma Tek ve güvenli partner Aşılama (HPV, HAV, HBV) Kondom Centers for Disease Control and Prevention. Sexually Transmitted Diseases Treatment Guidelines, 2010 MMWR 2010;59(No. RR-12)
Kondom HIV’lilerde bulaşı %80 azaltır Centers for Disease Control and Prevention. Sexually Transmitted Diseases Treatment Guidelines, 2010 MMWR 2010;59(No. RR-12) HIV’lilerde bulaşı %80 azaltır Chlamydia, gonorrhea, trichomoniasis PID riskini azaltır Latex ve kuzu deri kondom
KONDOM Şankroid, sifiliz ve genital herpes RİSK Lezyon korunma bölgesinde ise Centers for Disease Control and Prevention. Sexually Transmitted Diseases Treatment Guidelines, 2010 MMWR 2010;59(No. RR-12)
Diyaframlar Servikal gonorrhea, Klamidya ve trikonomiyazise karşi koruyucu Centers for Disease Control and Prevention. Sexually Transmitted Diseases Treatment Guidelines, 2010 MMWR 2010;59(No. RR-12)
Hijyenik yöntemler Cinsel birleşme sonrası vajina yıkama ve duş alma Korunmada yetersiz Cinsel birleşme sonrası vajina yıkama ve duş alma Centers for Disease Control and Prevention. Sexually Transmitted Diseases Treatment Guidelines, 2010 MMWR 2010;59(No. RR-12)
Özet Tarih boyunca mücadele Gonore Sifiliz HIV
Özet-Kişisel korunma Abstinence, şüphe varsa yapma Tek ve güvenli partner Aşılama (HPV, HAV, HBV) Kondom Centers for Disease Control and Prevention. Sexually Transmitted Diseases Treatment Guidelines, 2010 MMWR 2010;59(No. RR-12)