EĞİTİMDE İLETİŞİM SÜRECİ Davranış değişikliği meydana getirmek amacıyla bilgi, duygu,düşünce ve becerilerinin paylaşıldığı bu sürece iletişim denir.

Karşıdaki bireyin ya da insan topluluğunun özne konumunda olan bireyin aktarmaya çalıştıklarını algılayıp anlayıp özümsemesi ve yanıtlaması iletişim olur.

Etkileşimde bireylerin duygu ve düşüncelerini, tutum ilgi ve alışkanlıklarını iletişim sürecine katmaları paylaşmaları ve paylaşımlarını denetlemeleri önemlidir.

Görüşme adabını bilmeyen kişi alim bile olsa gerçek kişiliğini gösteremez.(Liard)‏

İki insanın uzun süre görüşmesi ,ikisini de öylesine etkiler ki , sadece huy ve ahlakları değil,ses tonları bile birbirine benzer. (Lavater)‏

İLETİŞİM SÜRECİNİN ÖĞELERİ İLETİ (MESAJ) KANAL KAYNAK ALICI

KAYNAK İletişimi başlatan, herhangi bir konudaki düşüncelerini alıcı durumunda olan kişilerin duyu organlarına ulaşabilecek bir biçime getiren kişidir.

Öğretmen kazandırmak istediği davranışları hareket, yazı , formül,tablo,grafik ve çizim gibi sembollere dönüştürür.

İLETİ (MESAJ) : Yaşantıların kodlanması ile sözlü, sözsüz veya yazılı hale getirilmiş semboller bütününe denir.

Bir ileti alıcının ne kadar çok duyu organına hitap ederse o ölçüde etkili olur.

Kaynaktaki davranışların doğru algılanması,uygun sembollerden oluşturulmalarına bağlıdır.

KANAL: İletinin alıcıya ulaşmasını sağlayan araç ve yöntemlere denir. Doğru kanal seçimi önemlidir.

Sınıfta kullanılan iletişimde ünite köşeleri,panolarda yer alan resim şekil ve yazılar ,okul gazetesi iletinin ulaşmasını sağlayan kanallardır.

İLETİŞİM Sözlü İletişim Sözsüz İletişim

SÖZLÜ İLETİŞİM Dil Dil ötesi

SÖZSÜZ İLETİŞİM Yüz ve beden Bedensel temas Mekan kullanımı Araçlar

Şekilden de görüldüğü gibi sadece söze dayalı iletişim az etkili iken, sözlere sesin özellikleri ve beden dilinin etkili kullanımı da eklenince daha güçlü bir paylaşım gerçekleşmektedir.

Şu öneriler öğretmenlerin sözlü ve sözsüz iletişimlerinde önemlidir : Sesin kontrolü Ses tonunun özelliği Duraklama Soru sorma

Dinleme Gözle temas kurma Öğretmenin hareketleri

ALICI : İletişimde en önemli nokta, kaynağın(öğretmen) gönderdiği iletinin alıcı(öğrenci) tarafından doğru olarak anlamlandırılmasıdır. Bu, öğretmenin duygu ve düşüncelerini öğrencinin çözebileceği şekilde kodlamasıyla doğrudan ilişkilidir.

DÖNÜT : Öğrencinin gelen iletiyle ilgili tepkilerini içerir.

İletişim Sürecinde Gürültü İletişimin başarısını olumsuz yönde etkileyen her şey ‘gürültü’ veya ‘parazit’ olarak adlandırılır. Biri anlamsal diğeri ise kanala özgü olan iki tür gürültü vardır.

İnsanlar farklı nedenlerle kendilerine ilgi çekici gelmeyen iletişimi yok sayma ve yanlış anlama eğilimindedirler. Bu konuda üç psikolojik tutumdan söz edilebilir…

SEÇİCİ DİKKAT

SEÇİCİ ALGILAMA İletişim kurulan konuda insanların önyargıları ile davranmaları eğilimidir.

SEÇİCİ SAPTIRMA

İLETİŞİM SÜRECİ VE YAŞANTI ALANI Öğretmenin sahip olduğu bilgiler ne kadar fazla öğrenciyle paylaşılırsa öğretmen öğrenci arasındaki yaşantı alanı o kadar genişler.

Ortak yaşantı alanı ne kadar geniş olursa mesaj o kadar iyi iletilir.

Çoklu Öğrenme Ortamı ve İletişim Çoklu semboller Çoklu kanal Çoklu dönütler Öğrencilerin farklı yeteneklere sahip olmaları, farklı zeka alanlarını ortaya çıkarmaktadır.

Çoklu Sembol Kullanma Bilgi yalnız yazı ile değil aynı zamanda şekille, hareketle, resimle, çizimle de gösterilebilir.

Çoklu Kanal Kullanma Öğrenme sürecinde kanal, iletiyi öğrencilere taşıyan öğretim materyalleri ile yöntem ve teknikleri ifade eder.

Çoklu Dönüt Kullanma Bilgi birden çok sembole dönüştürülerek gönderilmişse , mümkün olduğunca dönütü de tek bir sembolle değil birden çok sembolle istenmelidir.

İLETİŞİM SÜRECİ VE ÖĞRENME Etkileşim Öğrenme Öğretmen alan bilgisinin yanında, iletişim için; Akıcı, ahenkli ses tonuna, Jest ve mimiklerini kullanabilme yeteneğine sahip olmalıdır.

İletişim Engelleri Öğretmen ve öğrencilerin birbirine güvenmemesi. Ortak yaşantı alanlarının yetersiz olması. Öğretmenin derse hazırlıksız girmesi.

Uygun araç gereçlerin sağlanamaması. Öğrencinin sınıfta olma amacının farkında olmaması. İletişime girme amacının tam olarak algılanamaması. Sınıf ortamının fiziksel olarak uygun olmaması.

KAYNAKLAR Demirel, Ö., Seferoğlu, S.S.& Yağcı, E.(2001). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Pegem Yayıncılık, Ankara. Ergin, A.(2002). Öğretim Teknolojileri ve İletişim. Anı Yayıncılık, Ankara. Şahin, T. Y. & Yıldırım, S.(1999). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Anı Yayıncılık, Ankara.