SOSYOLOJİ 1. Hafta – Giriş

Ders İçerİğİ Sosyolojik Düşüncenin Gelişimi ve Sosyoloji Teorileri Sosyolojik Araştırma Yöntemi Kültür Toplumsallaşma Toplum ve Toplumsal Etkileşim Toplumsal Gruplar ve Formel Örgütler Din Aile

SOSYOLOJİK PERSPEKTİF Günümüz gençliği ve Ebeveynlerinin gençken sahip oldukları değerler arasındaki farklar? Neden kadınlar toplumda erkeklere oranla daha geri plandadırlar? Neden aile önemlidir? Günümüz aile yapısı ve geçmişin aile yapısı…… ? Neden boşanmalar artıyor? Eğer sizi Kraliyet Ailesi evlat edinseydi….?

SOSYOLOJİYE GİRİŞ (Konu 1) Sosyoloji Nedir? Sosyolojik Hayal Gücü Toplum, Toplumsal Davranış ve Toplumsal İlişki Birey ve Toplum Sosyoloji ve Sağduyu Sosyoloji Bize Ne Kazandırır? Sosyoloji ve Diğer Sosyal Bilimler

Sosyolojİ Nedİr? Auguste Comte: Sosyolojiye isim veren kisi “Toplumsal uyeligin temellerinin incelenmesi” Genel tanım: “Toplumu inceleyen bilim dalı”?? “Toplumsal deneyimlerimizi anlamaya calisan entelektuel bir disiplin” “İnsan davranışını geniş bir perspektiften incelenmesidir”

Sosyolojİ Nedİr? Durkheim’a göre; Giddings’e göre; Toplumsal kurumların bilimidir. Giddings’e göre; Toplumsal olayların (fenomenlerin) bilimidir.

Sosyolojİ Nedİr? Weber sosyolojiyi; Simmel ise; Toplumsal eylemi inceleyen bilim Simmel ise; İnsan ilişkilerini inceleyen bilim dalı olarak tanımlamıştır.

Sosyolojİ Nedİr? Eklektik bir yaklaşımla sosyoloji: “Toplumu, grupları, toplumsal ilişkileri ve kurumları sistematik olarak inceleyen bilim dalıdır.”

SOSYOLOJİK HAYAL GÜCÜ Sorgulayıcı Sosyolojik Perspektif: Farklı dünyalar arasında pencereler açar Yaşadığımız dünyayı geniş bir sosyal bağlamdan görmeyi sağlar İnsanların toplum tarafından nasıl etkilendiğini araştırır Toplumsal Dışlanmışlar Büyük Toplumsal Krizler Sosyolojik bakış açısı daha yaygındır.

SOSYOLOJİK HAYAL GÜCÜNÜN ÖNEMİ Genel olanda özel olanı görmek. Tarih-Biyografi Toplumsal sorun Bireysel sorun Kriz ve işsiz birey Evlilik ve evli birey Kişinin birey olarak yaşam kalitesi, büyük ölçüde toplumun yaşam kalitesine bağlıdır.

TOPLUM, TOPLUMSAL DAVRANIŞ VE TOPLUMSAL İLİŞKİ Toplum? Toplumsal Davranış? Toplumsal İlişki?

TOPLUM Durkheim’a göre toplum “kendine has nitelikleri olan, özgül bir gerçekliği temsil eder”. Bir kültür ve bölgeyi paylaşan insan grubudur. Ortak kültürü paylaşan, belirli bir toprak parçasında yerleşik, kendilerini birleşik ve özgün varlık olarak gören insanlardan oluşan bir grup. Yerleşik ilişkileri ifade eden bir kurumlar bütünü. Evlilik, din, hukuk Toplum geliştikçe kurumlar örgütlü hale gelir Kurumlar arası ilişkiler Eğitim-Ekonomi-Siyaset

Kuresellesen dunyada sizce bu toplum tanimlari hala gecerli mi??

TOPLUMSAL DAVRANIŞ Weber’e göre sosyoloji? “Sosyoloji toplumsal davranış eyleminin araştırmasıdır.” Her davranış toplumsal davranış değildir. İçsel tutumlar, başkalarının davranışlarına yönelmiş olmaları halinde toplumsal davranis olur. Diğer bir deyişle; eğer birey başkalarının davranışlarını dikkate alarak hareket etmişse toplumsal davranış olabilir. Toplumsal davranış*; Başkalarına yöneliktir. Ör: Çarpışma-Yol verme-Tartışma Olmuş veya olası davranışlara karşı yapılmış olabilir. Bir grup insan tarafından yapılan aynı davranış olarak kısıtlayamayız. Ör: Yagmur aninda herkesin şemsiye kullanmasi.

Weber`e Gore: Toplumsal Davranış Turleri Amaçla ilişkili rasyonel davranış (zweckrational): Nesnelerin ve insan davranışlarının amaca ulaşmak için birer araç olarak kullanılması. Kopru insa eden muhendis Zafer elde etmis General Değerle ilişkili rasyonel davranış (wertrational): Bir davranışın ahlaki, dini vb. bakımdan taşıdığı değerlerden ötürü sergilenmesi. Gemisiyle birlikte batan kaptan Domuz yememek Duygusal davranış (affectuel): Anlık duygusal tutumla yapılan davranış. Kitap ornegi: Aglayan cocuga sinir hakimiyetini kaybedip bagiran ebeveyn ? Ağıt Yakmak Geleneksel davranış (traditional): Yerleşik alışkanlıklara göre davranmak. Bilincli duzeyde yapildiginda degerle iliskili davranislara yaklasir. Selamlasmak/Öpmek Hocam Vücut hareketleri

TOPLUMSAL İLİŞKİ Tarafların bir anlam etrafında, birbirine göre uyarlanmış ve anlama yönelmiş davranışlar sergilemesi. Toplumsal davranış sergileme ihtimalinden ibarettir. İlişkinin içeriği; Kavga, aşk, dostluk, sadakat, alışveriş, ekonomik veya cinsel rekabet vb.... Geçici ya da sürekli olabilir Çatışma ya da dayanışma olabilir Or: Toplumsal Cinsiyet.

BİREY VE TOPLUM Sosyologlar toplumun birey uzerindeki etkisini calisirlar: Birey mi toplumu; toplum mu bireyi etkiler? Pozitivist gelenek: Topluma öncelik tanıyarak bireyi anlamaya çalışmak Sembolik etkileşimciler: Bireye ve küçük gruplara öncelik vererek bireyi anlamaya çalışmak “Toplum diye bir şey yoktur, sadece bireyler, kadınlar ve erkekler vardır” M. Thatcher.

BİREY VE TOPLUM Toplum sadece bireylerin toplamindan mi ibarettir? Insan davranisi sadece bireysel secimler ve ozgur irade ile aciklanabilir mi? Yoksa bireysel gibi gordugumuz sorunlar aslinda toplumsal bir temele mi dayanir? Durkheim’in Intihar teorisi: Sosyal gruplardaki intihar olaylari kisisel sebeplerle aciklanamaz. Sosyal iceriklidir

SOSYOLOJİK BAKIŞA ÖRNEK Durkheim ve İntihar Teorisi Egoist (bencil) intihar: Bireyin toplumsal baglarinin zayiflamasiyla artar. Katolik &Protestan, Yahudiler, bekarlik Alturist (elcil) intihar: Grup kurallari ve normlari geregi intihar. Toplumsal baglarin guclu olmasina baglidir. Hint kastlarinda dul kadinin kendini yakmasi Anomik (kuralsızlık) intihar: Toplumdaki normlarin cozulmesinden kaynaklanir. Kriz donemleri, buyuk degisiklikler Fatalist (kaderci) intihar: Insanlarin uzerindeki baskici kurallar ortadan kalktiginda olusur. Koleler

Birey mi toplumu; toplum mu bireyi etkiler? Deterministik iliskiden bakmak yerine; karsilikli etkilesim surecine odaklanmak… Sosoyolojik arastirmalarda bireyler gozlemlenilir. Sosyolojik bakis gercekte toplum ve birey arasinda tek yonlu degil cift yonlu dusunmektir. Toplum bireylerin eylemleriyle yaratilirken; bireyler de toplum tarafindan sekillendirilir. Birey kavrami toplumsal olarak insa edilir.

SOSYOLOJİ VE SAĞDUYU Sağduyu, dağınık, sistematik olmayan,genelde bağlantıları belirsiz, söze dökülmeyen bilgidir. Kalıplaşmış ilişkiler üzerinde durmaz Toplumsal gelişme kısıtlı şekilde inceler Geçmiş deneyimlere dayanır ve mevcut bilgilerimiz toplumsal algımızı çok büyük ölçüde etkiler. Sosyoloji: Bilimseldir Sorumlu konuşmanın katı kurallarına uyar Kanıt Tarafsızlık

SOSYOLOJİ BİZE NE KAZANDIRIR? Eleştirel düşünmemizi sağlar. Farkındalığımızı artırır. Sosyolojik düşünme sanatını öğrenen insan daha az maniple edilebilir. Empati yeteneğini günlendirir. Diğer tolumlar hakkında bilgimizi artırır. Toplumsal sorunlara çözüm bulmamızda yardımcı olur.

SOSYOLOJİ VE DİĞER SOSYAL BİLİMLER Sosyoloji ve Psikoloji Sosyal Psikoloji Sosyoloji ve Ekonomi Sosyoloji ve Siyaset Bilimi Sosyoloji ve Antropoloji Sosyoloji ve Tarih

Sosyoloji ve Psikoloji Psikoloji bireysel farklarla, özellikle zeka ve kişilik konularına ilgi duymaktadır. Psikolojinin asıl odak noktasını bireyin algılama, öğrenme, güdülenim ve bellek gibi süreçlerini kapsayan mekanizmalar oluşturur. Sosyal Psikoloji: toplum içindeki bireyi konu alır

Sosyoloji ve Ekonomi Ekonomi, kıt kaynaklarla, maksimum üretimi gerçekleştirmeyi amaçlayan bilim dalıdır. Odak noktasında malların ve hizmetlerin üretim, tüketim, ve dağıtımı konuları yer alır. Sosyoloji de belli bir ölçüde bu konularla ilgilenir; fakat, amaçları farklıdır. Sosyoloji, ekonomik birimler arasındaki toplumsal ilişkinin incelenmesine odaklanır. Ör: Borsa Mal alim satim ve Ailenin Tanimi

Sosyoloji ve Siyaset Bilimi Siyaset bilimi, iktidarı ve iktidarın dağılımını inceler. Uluslararası ilişkiler ile hükümet yapıları gibi konular siyaset biliminin alanı içindedir. Sosyoloji ile çok sayıda ortak konusu vardır. Özellikle siyasetin toplumsal temelini inceleyen siyaset sosyolojisi; Toplumların içindeki ya da aralarındaki güç dağılımının toplumsal neden ve sonuçları ile gücün (iktidarın) dağılımında değişimlere yol açan toplumsal ve siyasal çatışmalarla ilgilenen bir alandır.

Sosyoloji ve Antropoloji Antropoloji ve sosyoloji ortak entelektüel köklere sahiptir. Antropoloji, kültürel ve fiziki antropoloji vb. çeşitli alt dallara ayrılmıştır. Antropoloji daha çok primitif (ilkel) olduğu iddia edilen toplumları incelerken, sosyoloji ağırlıklı olarak modern toplumları incelemektedir. Kültür, her iki bilim dalının ortak konusu olmakla birlikte, antropoloji kültürün içeriğine, sosyoloji ise işlevine odaklanmaktadır.

Sosyoloji ve Tarih Tarih, bilindiği şekilde geçmiş toplumların incelenmesidir. Tarih bir taraftan geçmişte ne olduğunu araştırırken, diğer taraftan da ortaya çıkan gelişmelere nelerin sebep olduğunu anlamaya çalışır. İlk sosyologlar, ağırlıklı olarak tarihsel analizler yapmışlardır. Fakat tarihçinin yaklaşımı ile sosyoloğun yaklaşımı arasında farklar vardır. Sosyolog tarihsel olayları genelleştirirken, tarihçiler her bir olayın benzersiz (unique) özellikleri üzerinde yoğunlaşır.