KORNEA ve SKLERA HASTALIKLARI Yrd. Doç. Dr. Esra Ayhan Tuzcu
Kornea En öndeki, saydam tabaka Gözyaşı - “kornea” -ön kamara sıvısı Konveks Genişliği: 12.5 x 11.5 mm Kalınlığı:520 - 680 mikron Gözün en kırıcı ortamı: 43 dpt
KorneanIn Anatomİsİ Beş hücresel tabaka Epitel Bowman tabakası Stroma Descemet zarı Endotel Korneal duyu: N. Trigeminus oftalmik dalı (V1); myelin (-) Damar ve lenf dokusu yok Kornea - sklera arası geçiş bölgesi: “Limbus”
Epitel Bowman Tabakası Stroma Descement Zarı Endotel
Kornea Fizyolojisi Epitel ve endotel: Sıvı geçişine karşı bariyer işlevi Metabolik pompa Yüksek metabolik aktivite Enerji: Aerobik ve anaerobik glikoliz Glukoz: Ön kamara sıvısı (% 90) Oksijen: Epitel: Gözyaşı ve tarsal konjontiva Endotel: Ön kamara sıvısı
Kornea Muayenesi Pakimetre Kalem ışık kaynağı kalınlık Biomikroskopi Speküler mikroskopi endotel hücre sayısı ve niteliği Estezyometre duyu yeteneği Kalem ışık kaynağı Biomikroskopi Floresein ve Rose Bengal Keratometri- kornea topografisi eğrilik yarıçapı- kırıcılık
KORNEA HASTALIKLARI Keratitis Kerato - konjonktivitis sicca Kornea distrofileri Konjenital anomaliler
KERATİTLER ENFEKSiYÖZ KERATiTiS Süperfisiyel keratitis Bakteriyel kornea ülseri Viral keratitis Mikotik keratitis NON-ENFEKSIYÖZ KERATiTiS Exposure keratitis Nöroparalitik keratitis
Bakteriyel Keratitler Predispozan faktör: Epitel defekti Korneal travma Herpetik keratit Kuru göz Kontakt lens Eksposure keratopati Bağışıklık zaafiyeti, kötü hijyen, yaşlılık Sağlam epitelden penetrasyon: N. gonore, N. menenjitis, C. Difteri En sık etkenler: Streptokok, stafilokok ve psödomonas
Bakteriyel Keratit Ağrı, fotofobi, görme kaybı Aşırı pürülan sekresyon, konjontival hiperemi, kemozis, kapak ödemi Korneal opasite Hipopiyon Korneal delinme Endoftalmi riski !
Bakteriyel Keratitlerde Yaklaşım Hastanın yatırılması Konjonktiva ve kazıntı kültürü Güçlendirilmiş antibiotikli damla Gentamisin - sefazolin veya Vankomisin - amikasin Siprofloksasin Sikloplejik damla Subkonjonktival antibiotik enjeksiyonu İyileşmeyen ülser ve korneal delinmede tedavi Terapotik keratoplasti İyileştikten sonra korneal lökom gelişirse tedavi Parsiyel penetran keratoplasti
Herpetik Keratit HSV tip 1 Sınıflama: I. Epitelyal keratit Noktasal-dentritik keratit Coğrafik keratit II. Stomal keratit Diskiform keratit Nekrotizan keratit İnterstisyel keratit Herpetik keratoüveit III. Metaherpetik keratit
Epitelyal Herpetik Keratit Noktasal-dentritik keratit: Aktif viral enfeksiyon Ağrı, batma, fotofobi, kızarıklık, bulanık görme Noktasal opasite Dentritik lezyon Kendiliğinden iyileşme: 1-2 hafta Nadiren stromal veya coğrafik keratite ilerleme Tedavi: Asiklovir pomad Kortikosteroidler kontrendike !!! Rekürrens: % 30 - 50
Coğrafik (Amiboid) keratit: KS kullanımına bağlı
Stromal Herpetik Keratit Stromada ödem, infiltrasyon, NV, nekroz ve ön üveit a. Diskiform keratit: ödem, infiltrasyon ve üveit b. Nekrotizan keratit: nekroz ve infiltrasyon c. İnterstisyel keratit: infiltrasyon, ödem, NV d. Herpetik keratoüveit: üveit
DİSKİFORM KERATİT
Stromal Herpetik Keratit Diskiform keratit: Aşırı duyarlılık reaksiyonu Tedavi: antiviral ilaçlar ve steroidli damla Nekrotizan keratit: Viral çoğalma Tedavi: antiviral, antibakteriyel Stromal Keratit Korneal skar (vaskülarize lökom) Cerrahi tedavi: Parsiyel penetran keratoplasti
Metaherpetik Keratit Trofik ülser Aktif enfeksiyona bağlı değil Bazal membranın persistan defektine bağlı Persistan epitel defekti Tedavi: Yapay gözyaşı, bandaj kontakt lens
Fungal Keratit Toprak ve bitkilerden bulaşma Sıklıkla travma öyküsü (+) Klinik bakteriyel keratite benzer Flamentöz etkenler: Fuzarium, aspergillus Maya türü: Kandida Tedavi: Natamisin, amfoterisin, ketakonazol
Doğuşsal Kornea Anomalileri Megalokornea Mikrokornea Kornea plana Distrofiler
Keratokonus Korneanın irregüler koni biçimini alması Yaygın ve ilerleyici bir hastalık Puberte döneminde Sıklıkla bilateral
Keratokonus Santral ve parasantral stromada incelme Apikal protrüzyon Düzensiz astigmatizma
Keratokonus Sistemik hastalıklar Down sendromu Turner sendromu Ehler-Danlos sendromu Marfan sendromu Oküler hastalıklar Vernal hastalık Leber’in konjenital amorizisi Retinitis pigmentosa Mavi sklera,aniridi ve ektopia lentis
Keratokonus Tedavi: Gözlükle tahsis Sert gaz geçirgen kontakt lens Cross-link Korneal halka Penetran keratoplasti
Skleral hastaliklar Skleral stroma korneada olduğu gibi tek yönde yerleşim göstermeyen, muhtelif büyüklük ve biçimlerde kollajen demetlerden meydana gelmektedir Skleranın en iç tabakası uveal traktusun suprakoroidal ve suprasilyer lamelleriyle karışmış durumdadır Anterior episklera, yüzeysel sklera stroması ve tenon kapsülüyle kapsülüyle kaynaşma gösteren yoğun, vasküler bağ dokusundan oluşur
episklerit Yaygın bulunan Selim ve sınırlı Genç erişkinler Sistemik hastalık birlikteliği nadir
episklerit Basit Nodüler
episklerit Tedavisi ‒Hafif vakalarda topikal steroidler ve/veya topikal nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar ‒Tedaviye cevapsız rekürren vakalarda nüksün ilk semptomu görülür görülmez günde 3 kez 100 mg sistemik flurbiprofen alınmasını gerektirmektedir
sklerit Skleral örtünün granülomatöz inflamasyonudur Anterior sklerit ‒nekroz yapmayan: diffüz veya nodüler ‒nekrotizan: inflamasyonlu veya inflamasyonsuz Posterior
sklerit Eşlik eden sistemik hastalıklar Romatoid artrit Bağ dokusu hastalıkları: Wegener granülomatozis Poliarteritis nodosa Sistemik lupus erimatosus Diğer: polikondrit, herpes zoster ve cerrahi
sklerit Diffüz sklerit: En iyi huylu tip %30’unda bağ dokusu hastalığı birlikteliği Damarların normal radyal uzanım paterni kaybolur, geniş anastomik kanallar oluşabilir
sklerit Nodüler sklerit Nodüler episklerite benzer ancak skleradan kaynaklanan nodül hareket etmez Olguların %40’ında birden çok nodül Ön segment floresein anjiografisinde hızlı geçiş ve derin skleral boya sızıntısı
Tedavi Topikal tedavi faydalı değil Sistemik NSAİ: İndometazin 75 mg günde 2 kez, ibuprofen, fenoprofen, piroksikam NSAİ yararlı olmazsa : Sistemik steroidler: prednizolon 1-2 mg/kg/gün Sistemik vaskülit varlığında immunsüpresif tedavi
sklerit Nekrotizan sklerit Skleritlerin içinde en zarar verici %60 oranında oküler ve sistemik komplikasyonlar %40 oranında görme kaybı % 29 olgunun sistemik vaskülit nedeniyle kaybedilir %60 bilateral Gözle görülen inflamasyondan beklenilenden daha fazla ağrı Lezyonun kenarları orta kısma göre daha inflamedir
sklerit Nekrotizan sklerit İnflamasyon bulgusu olmaksızın görülen nekrotizan sklerit (skleromalazi perforan) romatoid artritin geç dönemlerinde ortaya çıkmaktadır Genellikle ağrı yok Hastalık ilerledikçe sklera incelir ve altındaki üveal doku görünü hale gelir Göz içi basıncı yükselirse stafilom gelişebilir Bu gözler en ufak travma ile rüptüre olabilir ancak spontan perforasyon nadir
sklerit Nekrotizan sklerit tedavi: Steroid ve NSAİ tedavisine cevap yoksa Metotreksat: 7.5-15 mg/hafta Azotiopirin: 1-2 mg/kg/gün Siklofosfamid: 1-3 mg/kg/gün. Wegener granülomatozisinin göz tutulumunda ilk tercih Sklera incelmeye giden ilerleyici olgularda Sklera grefti ve sistemik immunsüpresifler
sklerit Posterior sklerit: Ağrı, hassasiyet, proptozis, görme kaybı ve bazen hareket kısıtlılığı en sık yakınmalardır Koroidal katlantılar, eksüdatif retina dekolmanı, papil ödem, koroidal kalınlaşmaya sekonder ikinci açı kapanması glokomu Arka sklera kalınlaşması USG, CT ya da MRI ile gösterilebilir
sklerit Posterior sklerit tedavisi: Eşlik eden sistemik hastalıkları olan yaşlı hastaların tedavisi nekrotizan anterior sklerit tedavisi ile aynı Eşlik eden sistemik hastalığı olamyan genç hastalarda NSAİ iyi cevap verir