Soğuk algınlığı ve Grip Dr. Hayati DEMİRASLAN ENFEKSİYON HASTALİKLARI ve KLİNİK MİKROBİYOLOJİ
Anlatım planı 1. Giriş 2. Etken 3. Neden önemli 4. Bulaş 5. Klinik 6. Komplikasyonlar 7.Tanı 8. Tedavi 9. Korunma ve kontrol
Soğuk algınlığı Birçok viral patojen tarafından oluşturulan üst solunum yolu enfeksiyonudur Hafif seyirli ve kendini sınırlar Ekonomik kayıp ve verimlilikte azalmaya neden olur
Soğuk algınlığı SemptomlarBoğaz ağrısı, burun akıntısı, baş ağrısı, öksürük İnkübasyon1-3 gün EtkenRhinovirüsler ve diğerleri PatogenezSolunum epiteline tutunur, yakın hücrelere yayılır. Siliyer aktivite azalır, hücre dökülür. İnflamatuvar hücreler artar, mukus artışı olur. Antikor üretimi ile enfeksiyon düzelir. EpidemiyolojiEnfekte damlacıkların solunması Kirlenmiş parmaklarla burun ve göze mukus bulaşı Korunma ve tedaviEl yıkama Soğuk algınlığı olandan kaçınma
Burundan uzaklık
ETKENLER Virüs grubuOlguların % Rhinovirüsler40-50 Coronavirüs10-15 Parainfluenza*5 RSV5 İnfluenza*25-30 Adenovirüs*5-10 Metapnömovirüs5 Diğer: entrovirüsler ve bocavirüs Turner RB. The common cold. In: Principles of Infectious Diseases, 2009,
* N = 127,986 Solunum yolu örneklerinden izole edilen etkenler
Klinik İnkübasyon genelde 1-3 gün Burun akıntısı sık tablo 1-2 hafta sürer
Tedavi Semptomatik Yatak istirahati Pleconaril –Enterovirüs ve rhinovirüsler dahil Picornavirus ailesine etkili –Viral kapsid yüzey proteini VP1’e bağlanır –3x400mg 5 gün INF alfa 2b
Erciyes Dağı
GRİP Influenza virüsü tarafından oluşturulan, ani olarak 39°C üzerinde ateş, şiddetli kas ve eklem ağrıları, halsizlik, bitkinlik, titreme, baş ağrısı ve kuru öksürük gibi belirtiler ile başlayan bir enfeksiyon hastalığıdır. Boğaz ağrısı, burun akıntısı, öksürük, başağrısı
İnfluenza virüsü, Orthomyxoviridae ailesindendir. Üç farklı tipi vardır: A, B ve C. A insan, domuz, at, deniz memelileri ve kanatlılarda, B sadece insanlarda, C insan ve domuzlarda hastalık yapar. ETKEN
İnfluenza pandemileri YILGLİKOPROTEİNPANDEMİNİN ADI H2N H3N H1N1İspanyol Gribi H2N2Asya Gribi H3N2Hong Kong Gribi H1N1Rusya Gribi H5N1Avian (kuş gribi) H1N1Domuz gribi ( 6,250ex)
BULAŞ 1.Damlacık yoluyla bulaşır (öksürük, aksırık) 2.Temas yoluyla a) Direk temas b) İndirek temas Bulaştırıcılık, semptomların başlamasından hemen önce başlar ve 5-10 gün sürer
Bir-iki günlük kuluçka döneminden sonra tablonun birden bire ortaya çıkışı tipiktir. Hasta genellikle hastalığın başladığı saati ifade edebilir. titremeyle yükselen ateş, frontal/retroorbital baş ağrısı, miyalji (en fazla ekstremitelerde ve sırtta), halsizlik, iştahsızlık, gözlerde yanma, fotofobi ve göz hareketleriyle ağrı en sık görülen semptomlardır. Başlangıçta hafif, hastalık ilerledikçe ağırlaşan kuru öksürük, öksürüğe bağlı göğüs ağrısı ve dispne ortaya çıkar. KLİNİK Komplikasyon gelişmediği taktirde tablo 3-4 gün sürer
AKCİĞER KOMPLİKASYONLARI a)Primer Viral Pnömoni: Tipik influenza olarak başlar fakat öksürük, dispne ve siyanoz giderek ağırlaşır. Mortalite çok yüksektir. b)Sekonder Bakteriyel Pnömoni: İnfluenza bulguları geriledikten sonra yeniden ateş yükselmesi ile ortaya çıkar. H.influenzae, S.pneumoniae ve S.aureus en sık saptanan etkenlerdir. Mortalitesi primer viral pnömoniden daha düşüktür. c)Krup sendromu d)Kronik akciğer hastalıklarının alevlenmesi
AKCİĞER DIŞI KOMPLİKASYONLAR Myokardit, perikardit ve kalp tamponadı GB send., transvers myelit, ensefalit, polinörit Miyozit (myoglobinüri ve CPK yüksekliği) Parotit Otit sinüzit
1. Virüs İzolasyonu: Boğaz ve burun sürüntülerinden, boğaz çalkantı suyundan veya balgamdan izole edilebilir. Tanıda en güvenilir yöntemdir. 2. Viral antijenlerin saptanması: –Solunum sekresyonlarından –Duyarlılık %40-80, özgüllük %85-100’dir. –Duyarlılık hastalığın ilk günlerinde daha yüksektir. 3. PCR 4. Serolojik Tanı: Genellikle epidemiyolojik çalışmalar için kullanılır. TANI
Antiviral tedavi: 1. Amantadin, 2. Rimantadin, 3. Zanamivir, 4. Oseltamivir İlk 48 saatten sonra başlanan tedavinin yararı gösterilememiş olup, maksimum etki için ilk 24 saatte başlanmalıdır. TEDAVİ Destek tedavisi: Komplike olmamış vakalarda sadece semptomatik tedavi.
YAŞ (yıl) < Oseltamivir Tedavi2mg/kg/gün iki eşit dozda (max. 2X75mg)2X75mg ProfilaksiKullanılmaz1X75mg İnfluenza’da kullanılan antivirallerin günlük dozları TEDAVİ
1. Standart önlemler –el hijyeni, –eldiven, –gözlük, –önlük, –çevre bakımı, –hasta malzemeleri KORUNMA VE KONTROL
2. Damlacık yolu önlemler tek oda, gözlük, maske, yakın temastan kaçınma 3. Temas önlemleri eldiven, önlük giyilmesi, tek kulanımlık malzeme kullanımı
KORUNMA VE KONTROL -AŞI Virüste sürekli antijenik değişimler yaşandığı için her yıl yeni aşı üretilmektedir ve korunmanın sürekliliği için her yıl eylül-aralık ayları arasında aşı yapılması gerekir. Aşılar trivalandır (2 tane tip A, 1 tane tip B). İçerik her yıl değişir.
İNAKTİFCANLI ATTENUE Kullanım yoluİntramuskuler enjeksiyonİntranazal sprey Kullanılabilecek kişiler 6 ay üzerinde, riskli tüm bireylerde 5-49 yaş arası, sadece sağlıklı bireylerde Gebe ve immünsüpresiflerde KullanılabilirKullanılamaz İmmün yetmezlikli kişilerle yakın teması olanlarda Kullanılabilir Kullanılamaz (aşılanan bireylerden çevreye virüs yayılımı ihtimali vardır) Canlı aşılarla birlikteKullanılabilirKullanılamaz Ortalama etkinlik %71 %85 Yan etkiler Lokal reaksiyonlar Ateş, halsizlik, myalji Alerjik rx.lar (özellikle yumurta proteinlerine karşı alerjisi olanlarda) Nazal konjesyon Ateş Boğaz ağrısı Kas ve karın ağrıları MaliyetCanlı attenue aşılarda üç kat daha fazla KORUNMA VE KONTROL İnaktif ve canlı attenue aşıların karşılaştırılması Aşı
İnfluenza aşısı endikasyonları yaş üzeri 2. Komplikasyon riski yüksek olan kişiler 3. Komplikasyon riski yüksek kişilere virüs bulaştırma ihtimali olanlar 4. Özel gruplar - HIV(+) kişiler - Seyahatler - Gebeler ve emziren anneler aylık çocuklar - Aşı olmak isteyenler KORUNMA VE KONTROL Aşı
KORUNMA VE KONTROL Kemoprofilaksi Risk altındaki aşısız hastalar Geç aşılanmışlarda, aşıya bağlı antikorlar oluşana dek (yaklaşık 2 hafta) Aşı içeriğindeki suşların o yılki salgın suşu ile örtüşmemesi Aşılanmış fakat yüksek risk taşıyan hastalarda destekleyici olarak Aşı bulunamaması Kemoprofilaksi endikasyonları:
Soğuk algınlığı InfluenzaÖzellik YavaşAniBaşlangıç Sık değilSıkAteş Sık değilSık ve ağırMiyalji Sık değilSık ve ağırArtralji Hafif-ortaSık ve ağırKuru öksürük Hafif ve sık değil Sık ve ağır Baş ağrısı
Soğuk algınlığı InfluenzaÖzellik Hafif ve kısa süreli Daha sık, 2-3 hf sürer Halsizlik SıkAradaBurun tıkanık SıkAradaHapşırma SıkAradaBoğaz ağrısı
Erciyes Dağı