Sonunda süreksiz sert ünsüzlerden (p-ç-t-k) biri bulunan sözcük ünlü ile başlayan bir ek aldığında sonundaki sert ses yumuşar P B kita p ı >kita b ı Kal p i > kal b i Ç C ağa ç a > ağa c a ama ç a >ama c a avu ç > u avu c u T D İna t ı > ina d ı yur t u > yur d u umu t u > umu d u K Ğ çocu k u > çocu ğ u uça k i > uça ğ ı yana k ı > yana ğ ı b c c d d ğ ğ ğ dola b ı >dola b ı b c d b SERT ÜNSÜZLERİN YUMUŞAMASI
AYKIRI DURUMLAR: 1.Özel isimlerde söyleyişte yumuşama olur ; ancak bu yazıda gösterilmez : Zonguldak’a > Zonguldak’a Karabük’e > Karabük’e Sinop’a > Sinop’a Yumuşama olmayanlar: ma ç - a > ma ç a a t - a > a t a to p - a > to p a su ç - u > su ç u Yumuşama olanlar: ce p - i > ce b i ço k - u > ço ğ u yur t - u > yur d u mille t – e > mille t e sana t – ı > sana t ı devle t – e > devle t e hasre t – i > hasre t i 2.Tek heceli sözcüklerde genellikle yumuşama olmaz: 3.Türkçe olmayan bazı sözcüklerin yazımında bu kurala uyulmaz. SERT ÜNSÜZLERİN YUMUŞAMASI
ÜNSÜZ YUMUŞAMASI ÖRNEKLER: Anahtarı bulamayınca kilidi kırdılar. Kardeşim kızamığa yakalandı. Masadaki kitabı bana verir misin? Geleceği günü bana da bildirmişti. Sabah ilacını içmeyi unutmamalısın. Bu bilginin kaynağı kim? ila ç ını – ila c ını kili t i – kili d i kızamı k a – kızamı ğ a kita p ı – kita b ı gelece k i – gelece ğ i kayna k ı – kayna ğ ı d ğ b ğ c ğ
ÜNSÜZ BENZEŞMESİ (SERTLEŞME) Sert ünsüzlerle ( Fı STı K ÇıŞa Ha P ) biten sözcüklere, C – D – G ünsüzleri ile başlayan ek geldiğinde, ekin başındaki bu ünsüzler sertleşir. Ç – T – K olur. C Ç kita p + c ı kita p + ç ı hafi f + c e D T G K se ç + g in se ç + k in konu ş + g an konu ş + k an k k Ç gitmi ş + d i gitmi ş + t i par k + d an par k + t an t t Ç
Bahçeye yeni fidanlar diktik. Okula erkenden gitmişti. Bunu hangi kitapçıdan aldın? Çok seçkin arkadaşları var. Sınıftaki öğrencileri dışarı çıkarın. Doğum gününde oldukça eğlendik. ÜNSÜZ BENZEŞMESİ (SERTLEŞME) dikdik – dik t ik gitmiş d i – gitmiş t i kitap c ı – kitap ç ıdan seçgin – seç k in sınıf d aki – sınıf t aki olduk c a – olduk ç a t ç k t ç t