İstanbul, 02 Aralık 2010 T ÜRK İ YE K ATILIM B ANKALARI B İ RL İĞİ
S. Nu.SEKTÖR BAŞLIKLARI KURULUŞ SAYISI AKTİF BÜYÜKLÜĞÜ MİLYAR TLPAYI (%) 1 BANKALAR % FİNANSAL KİRALAMA ŞİRKETLERİ %1.3 3 FAKTORİNG ŞİRKETLERİ %1.2 4 TÜKETİCİ FİNANSMAN ŞİRKET %04 5 SİGORTA ŞİRKETLERİ 5748,8%4,7 6 MENKUL KIYMET ARACI KUR.(1) %0,6 7 MENK. KIYM. YAT. ORTAKLIKLARI 330.7%0,1 8 MENK. KIYM. YATIRIM FONLARI -29.8%2.9 9 GAYRİMENKUL YAT. ORT %0,5 10 GİRİŞİM SERMAYESİ YAT. ORT. 20.2%0,0 11 VARLIK YÖNETİM ŞİRKETLERİ 60.5%0,0 Toplam %100 2 (1) Mart 2010 verisidir. (2)TCMB hariç tutulmuştur. TÜRK MALİ SEKTÖRÜNÜN BÜYÜKLÜĞÜ (Haziran 2010)
BANKALAR KURULUŞ SAYISI AKTİFLERTOPLANAN FONLAR KULLANDIRILAN FONLAR* MİLYON TLPAYI (%)MİLYON TLPAYI (%)MİLYON TLPAYI (%) Katılım Bankaları 439, , Mevduat Bankaları 32857, , Kalkınma ve Yatırım Bankaları 1328, Toplam49925, , , May-163 TÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜNÜN BÜYÜKLÜĞÜ (Eylül 2010) * Finansal Kiralama Alacakları, Kar Payı ve Gelir Tahakkuk ve Reeskontları dahil, Takipteki Alacaklar hariç tutulmuştur.
30-May-164 Bankacılık Sistemi Katılım Bankaları Kalkınma ve Yatırım Bankaları Mevduat Bankaları TÜRK BANKACILIK SİSTEMİ
KATILIM BANKALARI Türk Bankacılık Sisteminde alternatif değil, sistemi tamamlayıcı bankalardır. Mevduat Bankaları ile Kalkınma ve Yatırım Bankaları yanında üçüncü tarz bir bankacılıktır. Fonksiyonel olarak mevduat bankalarına benzemektedirler. Fon toplama ve kullandırma yöntemleri farklıdır. 30-May-165
KATILIM BANKALARININ FON TOPLAMA YÖNTEMLERİ ÖZEL CARİ HESAPLAR: -Vadesizdir, -İstenildiği anda kısmen veya tamamen çekilebilir, -Getiri ödenmez. KATILMA HESAPLARI: -Yatırılan fonların işletilmesi sonucunda elde edilen kar ve zarar paylaşılır, -Önceden belirlenmiş bir getiri ödenmez, -Ödenecek getiri vade sonunda belli olur, -Anapara garantisi verilemez. 30-May-166
KATILIM BANKALARININ FİNANSMAN SAĞLAMA YÖNTEMLERİ KURUMSAL FİNANSMAN DESTEĞİ: -Fon kullanmak isteyen müşterinin ihtiyaç duyduğu mal ve hizmet alımının finansmanıdır, -Mal ve hizmet bedeli peşin olarak satıcıya ödenir, -Mal bedeli üzerine bankanın kârı eklenir ve yeni tutar üzerinden müşteri bankaya borçlanır, -Alım-satıma ilişkin belgenin şubece saklanması zorunludur BİREYSEL FİNANSMAN DESTEĞİ: -Tüketicilerin araç, konut ve tüketim malı ihtiyacının finansmanıdır, -Alınacak konut, araç,.. vs. nin bedeli katılım bankası tarafından peşin olarak satıcıya ödenir, -Üzerine banka kârı eklenerek alıcı vadeli olarak borçlandırılır. 30-May-167
FİNANSAL KİRALAMA: -Taşınır/taşınmaz mallar katılım bankasınca satın alınır, -Müşteriye kiralanır, -Ödemeler bittikten sonra devredilir. KÂR-ZARAR ORTAKLIĞI YATIRIMI: -Müşterilerle ortak yatırım sözkonusudur, -Finansman ve kar/zarar katılma oranı belirlenir, -Kar ve zarar ortaklığı yatırım sözleşmesi yapılır. 30-May-168
KATILIM BANKALARININ GELİŞİMİ AKTİFLER TOPLANAN FONLAR KULLANDIRILAN FONLAR TOPLANAN FONLARIN KULLANDIRILMA NİSPETİ ÖZKAYNAKLAR BAŞLICA FİNANSAL RAKAMLAR ŞUBE VE PERSONEL 30-May-169
AKTİF GELİŞİMİ (Bin TL) YILLARKB.larıBÜYÜME (%) BANKACILIK SEKTÖRÜ PAYI (%) ,13% ,37% ,08% ,53% ,83% ,05% ,01% ,75% ,33% ,26% ,44% ,05% ,75% ,55% ,35% ,59% ,52% ,50% ,03% 2010/Eylül ,49% ,27% 30-May-1610
AKTİF GELİŞİMİ (Bin TL) 30-May-1611
YILLARKB.larıBÜYÜME (%) BANKACILIK SEKTÖRÜ PAYI (%) ,65% ,90% ,28% ,24% ,20% ,23% ,49% ,76% ,95% ,67% ,19% ,27% ,47% ,98% ,02% ,56% ,06% ,73% ,14% 2010/Eylül ,27% ,07% 30-May-1612 TOPLANAN FON GELİŞİMİ (Bin TL)
30-May-1613
YILLARKB.larıBÜYÜME (%) BANKACILIK SEKTÖRÜ PAYI (%) ,24% ,89% ,84% ,99% ,83% ,84% ,16% ,08% ,55% ,35% ,63% ,65% ,60% ,13% ,22% ,70% ,13% ,24% ,95% 2010/Eylül ,90% ,99% 30-May-1614 KULLANDIRILAN FON* GELİŞİMİ (Bin TL) *Finansal Kiralama Alacakları, Kar Payı ve Gelir Tahakkuk ve Reesk. dahil, Takipteki Alacaklar hariçtir.
KULLANDIRILAN FON* GELİŞİMİ (Bin TL) 30-May-1615
TOPLANAN FONLARIN KULLANDIRILMA NİSPETİ (%) 30-May-1616
YILLARKB.larıBÜYÜME (%) BANKACILIK SEKTÖRÜ PAYI (%) ,94% ,09% ,07% ,04% ,53% ,00% ,93% ,43% ,90% ,61% ,74% ,04% ,62% ,54% ,12% ,74% ,31% ,52% ,99% 2010/Eylül ,12% % 30-May-1617 ÖZKAYNAK GELİŞİMİ (Bin TL)
30-May-1618
BAŞLIKLAR TOPLAM Değişim (%) EYLÜL 2010ARALIK 2009 TOPLANAN FONLAR TL ,918%13 YP 11,3529,922%14 TOPLAM 30,40326,840%13 KULLANDIRILAN FONLAR* 29,12224,911%17 TAKİPTEKİ ALACAKLAR (NET) %-5 TAKİPTEKİ ALACAKLAR (BRÜT) / KULLANDIRILAN FONLAR %4.1%4.7- AKTİFLER ,628%17 ÖZKAYNAKLAR ,420%18 DÖNEM KÂRI (NET) ** %5 30-May-1619 KB.larının BAŞLICA FİNANSAL RAKAMLARI (Milyon TL) *Finansal Kiralama Alacakları, Kar Payı ve Gelir Tahakkuk ve Reeskontları dahil, Takipteki Alacaklar hariçtir. ** Geçen yılın aynı dönemi ile mukayese edilmiştir.
YILLARŞUBELERBÜYÜME (%)PERSONELBÜYÜME (%) , %3,52061% %4,78936% %5,74020% %7,11424% %9,21530% %11,02220% %11,8027% 2010/Eylül5956%12,4045% 30-May-1620 ŞUBE VE PERSONEL GELİŞİMİ
GENEL DEĞERLENDİRME 1-KATILIM BANKALARI bankacılık sisteminin tamamlayıcıları olup, çeşitli sebeplerle sistem dışı kalmış atıl fonları, sisteme kazandırmışlardır. 2-Bu bankalar fon kullanan sanayici ve iş adamlarına alternatif finansman imkanı sağlamışlardır. 3-Kâr / Zarara katılma esasına dayalı olarak çalışan Katılım Bankaları bu sistemin ve sağlıklı fon kullandırma yöntemlerinin tabii bir sonucu olarak ekonomide yaşanan mali ve ekonomik krizlerden daha az etkilenmektedirler. 4-Tasarrufçu kesime tatminkar getiri dağıtabilmişlerdir. 5-Ticari ve sınai kesime rekabetçi ve ekonomik maliyetlerde fonlama yapabilmişlerdir. 30-May-1621
6-Düzenli kamu denetimleri sistemin gelişmesine önemli katkı sağlamıştır. Kira Sertifikasının 7-Katılım Bankaları Körfez sermayesinin Türkiye’ye çekilmesinde önemli bir rol oynayabilirler. Türk hazinesinin ihraç edeceği Kira Sertifikasının bir an önce ihracı ile kaynak açığı bulunan ülkemize bu bölgeden önemli miktarda sermaye çekilmesi mümkündür. Bu nedenle Katılım Bankaları olarak belirtilen mali araçların bir an önce çıkarılmasını beklemekteyiz. 8-Katılım Bankaları ayrıca, körfez bölgesinden Sendikasyon yoluyla temin edilen ve giderek yaygınlaşan “Murabaha” finansmanında da önemli rol almaktadırlar. Ülkemizde yeni gelişen bu finansman modelinden şu ana kadar 1(bir) Milyar doları aşan tutarda finansman temin edilmiştir. 30-May-1622
ÖZET OLARAK Katılım Bankaları 2000 ve 2001 yıllarında yaşanan ekonomik krizlerden sonra % 50 ye varan fon çıkışına rağmen varlıklarını sürdürebilmişler, ayrıca bu krizler nedeniyle ekonomimize ve halkımıza herhangi bir yük getirmemişlerdir. Çünkü bu kurumlar bu krizlerden kendi iç dinamikleri sayesinde çıkmayı başarmışlardır. Bu iç dinamikleri şu şekilde özetlemek mümkündür: 1-Bilançonun pasifinde yer alan ve halktan toplanan tasarrufların oluşturduğu yükümlülüklerde; -Kâr ve zarara katılma yöntemi sabit oranlı yükümlülüğe nazaran katılım bankalarına rahatlık sağlayarak krizlerin aşılmasına yardımcı olmuştur. -Faiz riski almayan katılım bankaları, açık pozisyon yapmayarak kur riski de yüklenmemişlerdir. 30-May-1623
2-Bilançonun aktifinde yer alan kredilerde; -Bu bankaların çalışma prensipleri gereğince fonların mutlaka bir proje veya emtia ve ekipman tedariki karşılığında kullandırılması ve finansman bedelinin işletme yerine işletmeye mal ve hizmet temin eden satıcıya fatura karşılığında ödenmesi, bu fonların veriliş amacı dışında, riskli ve spekülatif alanlarda kullanımını önlemektedir. -Ayrıca bu yöntem kullandırılan fonun ve firmanın kontrolünü kolaylaştırmaktadır. -Fonların taksitli kullandırılması ve genellikle taksitlerin aylık tahsil edilmesi seyyaliyeti ve emniyeti arttırmaktadır. -Fonların fatura karşılığı kullandırılması, işletmenin ihtiyacından fazla fon kullanmasını engelleyerek finansmanda irrasyonel davranışları önlemektedir. 30-May-1624
-Diğer taraftan katılım bankalarının kendi bünyelerindeki fon kullandırma yöntemlerinden olan finansal kiralama yöntemi, fon kullanan firmaların nakit akımlarına uygun tarzda fonlandırılmasını ve finansmanın fon kullandırma tekniğine, başka bir ifadeyle yatırımın uzun vadeli finansmanla yapılması ilkesine uygun olmasını sağlamaktadır. -Bu yöntemler katılım bankalarının kullandırdıkları fonların emniyetini artırarak aktif kalitesini yükseltmektedir. Ayrıca Katılım Bankaları bütün finansman sağlama işlemlerini, prensipleri gereğince faturaya veya bir belgeye dayandırdıkları için kayıt dışı ile mücadele konusunda devlete yardımcı olmaktadırlar. 30-May-1625
Netice olarak KATILIM BANKACILIĞI; sadece faizsizlik özelliği olan bir bankacılık türü değil, aynı zamanda bilançonun pasifindeki yükümlülüklerin riskini azaltıcı, aktifindeki kredilerin emniyetini ve dolayısıyla aktif kalitesini arttırıcı özelliği olan bir bankacılıktır. 30-May-1626