Ne kadar bilirsen bil ; anlatabildiklerin, karşındakinin anlayabileceği kadardır.... MEVLANA.

Slides:



Advertisements
Benzer bir sunumlar
TOPRAĞIN HİKAYESİ HORİZON: Toprağı meydana getiren katmanlara horizon adı verilir. TOPRAK: Toprak taşların parçalanması ve ayrışmasıyla meydana gelen,
Advertisements

Türk Dili I Hafta 2 1 TÜRK DİLİ I Okutman Vedat BALKAN Hafta 2.
TÜRKİYENİN İKLİMİ Türkiye'de gerek matematik konumun gerekse özel konumun etkisiyle birden fazla iklim görülür. Ülkemizde dört mevsim belirgin olarak görülür.
İnsanlar; duygu, düşünce ve isteklerini cümlelerle dile getirir. Cümleler ise sözcüklerden oluştuğu için sözcükler, dilin en önemli öğesidir. Sözcükler,
1 SÖZCÜKTE ANLAM ÖZELLİKLERİ TÜRKÇE / Sözcükte Anlam Özellikleri.
Öğr. Gör. MEHMET ALİ ZENGİN
Değerli Arkadaşlar, aşağıdaki sorular 7. ve 8. sınıflar için özel hazırlanmış dil bilgisi kitabımızdan yararlanılarak oluşturulmuştur. Kendi okulumuzda.
İSLAMİYETTEN ÖNCE TÜRKLERDE EĞİTİM
Yönetim biçimi Cumhuriyet olan Türkiye Cumhuriyeti, Mustafa Kemal önderliğinde 1923'te kurulmuştur. Resmî dili Türkçe‘dir. Demokratik, laik, sosyal bir.
İleri Bir Medeniyet: Sümerler Mezopotamya, Yunancada "nehirler arasında" anlamına gelir. Bu bölge, dünyadaki en verimli topraklardan biridir ve bu özelliğiyle.
Karakalem Tekniği ve Özellikleri
COĞRAFYA PROJE ÖDEVİ ÖZGÜR SÖNMEZ 10/A Ulaşım Nedir ?
Eğitim Kültür Alanında İnkılaplar 11.Milli Eğitim Tevhid-i Tedrisat(Öğretim Birliği Kanunu) ve Medreselerin Kaldırılması: (3 Mart 1924) Osmanlı Devleti’nin.
MED 167 İnternette İstatistik. İnternetteki istatistik verileri, özellikle ülke hakkındaki makro istatistiklerden bahsediyorsak, çoğunlukla resmi kurumlardan.
AHİLİ K Güçlü bir sivil toplum örgütü. ESKİ BİR SİVİL TOPLUM ÖRGÜTÜMÜZ; AHİLİK Bilindiği gibi Türklerin tarih sahnesine çıkışı neredeyse insanlık tarihi.
İklim ve İklim Elemanları SICAKLIK. Bilmemiz Gereken … Isı : Cisimlerim potansiyel enerjisidir. Sıcaklık : Isının dışa yansıtılmasıdır.Birimi santigrat.
İSİM GRUBU. Bu konu için önerilen literatür: 1. İSİM TAMLAMASI: Leyla Karahan, Türkçede Söz Dizimi, Akçağ Yayınları, 2008, İYELİK GRUBU VE İSİM.
SÖZCÜKTE ANLAM.
TÜRK KÜLTÜRÜNÜ OLUŞTURAN UNSURLAR VE TÜRK KÜLTÜRÜ
SES BİLGİSİ MUSTAFA DEMİRCAN.
Temiz su kaynakları azalıyor. Dünyanın üçte biri sularla kaplı olmasına rağmen ancak yüzde iki buçuk kullanılabilir temiz su bulunuyor. temiz su kaynakları.
İKLİM NEDİR Türkiye,iklim kuşaklarından ılıman kuşak ile subtropikal kuşak arasında yer alır. Türkiye’nin coğrafik konumu ve yeryüzünün aldığı şekiller.
Öğretmeye bağlı, gerçekçi anlatım türlerinden biri olan günlükler, bir kişinin önemli ve kayda değer bulduğu olayları, gözlem, izlenim,duygu-düşünce.
MORFEMLER. MORFEM TÜRLERİ Şu örneklere bir göz atalım: Boyacının elleri beyaz. Öğrencilerde hefer olmalı.
ÖRGÜTLERDE İLETİŞİM TÜRLERİ
TÜRKİYE EKONOMİSİNİN SEKTÖREL DAĞILIMI
Sözsüz İletişimin Özellikleri
Hazırlayan İSMAİL ŞAHİNER. SORU ÇÖZERKEN!!! Önce soru okunur. Daha sonra parça (metin) okunur. Önce soru okunur. Daha sonra parça (metin) okunur.
Dil Nedir?   Bir sesli işaretler sistemi olan dil, aynı toplulukta yaşayan veya aynı milletten olan insanların anlaşabilmelerini sağlayan en gelişmiş iletişim.
Türkçenin Gelişim Aşamaları Dillerin Sınıflandırılması
İşlev Açısından Kelime Türleri
Metinlerin Sınıflandırması
ÇAĞDAŞ TÜRKİYE YOLUNDA ADIMLAR / Atatürk ve Türk Kadını
ÜLKEMİZ VE DÜNYA.
MORFEMLER.
T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük TÜRK DIŞ POLİTİKASI
DEPREMLER İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR
COĞRAFİ KONUM.
II.BALKAN SAVAŞI (29-30 HAZİRAN 1913).
T.C MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI TEMEL EĞİTİM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
GÖKTÜRK KİTABELERİ.
II.İnönü Savaşı Nedenleri I.İnönü Savaşı'nın üzerinden 3 ay geçmeden Yunanlılar tekrardan saldırıya geçtiler.
10. HAFTA TUR181 TÜRK DİLİ l.
İSLAMİYET  ETKİSİNDEKİ TÜRK EDEBİYATI (GEÇİŞ DÖNEMİ EDEBİYATI ) ( yy)
TOPLUMSAL YAPI Gülen SARI.
10. HAFTA TUR181 TÜRK DİLİ l.
KELİME-SÖZCÜK NEDİR? Cümlenin anlamlı en küçük birimlerine ya da tek başına anlamı olmadığı hâlde cümle içinde anlam kazanan anlatım birimlerine kelime.
Kırınım, Girişim ve Müzik
Yazı Sistemleri.
Aşağıda verilen bilgileri (dönem / ulus – destan) eşleştiriniz.
SES BİLGİSİ Ali MUTLU MUTLUCAN.
ANLATMAYA BAĞLI EDEBİ METİNLERDE DİL VE ANLATIM
BÖLÜM 2 BİLİŞSEL GELİŞİM.
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
Avrupa Coğrafyasının Temel Özellikleri
ÖĞRENME STİLLERİ.
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
Tezin Olası Bölümleri.
Öğr. Gör. Asuman Reyhan KURT
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
DİL GELİŞİMİ KURAMLARI - II
DESTAN 1. Deniz Hoca Youtube Kanalı ⇒
İÇİNDEKİLER 1. Dillerin Doğuşu 2. Dillerin Sınıflandırılması
ÜNİTE 5 TÜRK DİLİNİN BUGÜNKÜ DURUMU VE YAYILMA ALANLARI
DÜNYA DİLLERİ VE DİL GRUPLARI
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
TÜRKÇE EĞİTİMİNİN ÖNEMİ
Sınıf Öğretmenlerinin Eğitsel Amaçlı İnternet Kullanım Öz Yeterlikleri
I. Hafta Dil Nedir? Dilin Kökeni
Sunum transkripti:

Ne kadar bilirsen bil ; anlatabildiklerin, karşındakinin anlayabileceği kadardır.... MEVLANA

Dil Nedir? Bir sesli işaretler sistemi olan dil, aynı toplulukta yaşayan veya aynı milletten olan insanların anlaşabilmelerini sağlayan en gelişmiş iletişim aracıdır. Dilin kaynağı çok eskilere dayanır ve dilin kendinden doğma kuralları vardır. Dil, toplumun ortaklaşa meydana getirdiği ve kullandığı canlı bir varlık, sosyal bir kurumdur. Ana dil Bugün ses yapısı, şekil ve anlam bakımından birbirinden az ya da çok farklılaşmış bulunan dil veya lehçelerin, kök bakımından bilinmeyen bir tarihte birleştikleri ortak dil: Ana Türkçe, Ana Moğolca, Ana Altayca, Lâtince vb. Ana dili İnsanın doğup büyüdüğü aile ve soyca bağlı bulunduğu toplum çevresinden öğrendiği, bilinç altına inen ve kişilerle toplum arasındaki ilişkilerde en güçlü bağı oluşturan dil.

Lehçe Bir ana dilin tarihî, siyasî, sosyal ve kültürel sebeplerle değişik bölgelerde, zamanla ses yapısı, şekil ve kelime hazinesi bakımından önemli farklılıklarla birbirinden ayrılan ve bu ayrılma zamanları yazılı metinlerle takip edilemeyen kollarıdır. Türkçenin Çuvaşça ve Yakutça gibi iki uzak lehçesi vardır. Şive: Ana dilden yazılı metinlerle takip edilebilen zamanlarda ayrılmış olan, ses ve şekil farklılıkları gösteren, ama lehçe kadar anlaşılmaz olmayan kollarına şive denir. Şiveler, milletin değişik boyları tarafından kullanılır. Türkçenin Anadolu, Azeri, Özbek, Kazak, Kırgız, Türkmen vb. şiveleri vardır ki bunlara bazı dil bilimciler yakın lehçeler de derler. Ağız: Bir ana dilin herhangi bir lehçesi ve ya şivesi içinde var olan ve sadece ses (telâffuz) farklılıklarına dayanan söyleyiş şekli. Gramer ve kelime farklılığı göstermez, yazı dili aynıdır. Ancak bazı sesler, değişik şekilde söylenir. Rumeli ağzı, Karadeniz ağzı vb.

Okumadan geçen üç günden sonra konuşma tadını kaybeder. (çin atasözü)

Dilin Önemi Dil, sadece iletişim kurmakla kalmaz, aynı zamanda bu iletişim sonucu doğan kültür unsurlarının da nesilden nesle aktarılmasını sağlar. Dilin Özellikleri 1. Dil canlı bir varlıktır: Bunu, dilimizdeki bazı kelimelerin zamanla yok olmasıyla (budun), bazı kelimelerin anlam değişikliğine uğramasıyla (yavuz: kötü  yiğit), başka dillerden kelimeler alınmasıyla (misafir), sonradan türetme yoluyla yeni kelimeler oluşturulmasıyla (bilgisayar) açıklayabiliriz. Öyle ki, artık Türkçenin lehçeleri arasındaki ortaklıklar fark edilemeyecek kadar azalmış, Türkçenin kolları anlaşılmaz derecede büyük değişikliklere uğramıştır. 2. Dil sosyal bir kurumdur: Sosyaldir ;çünkü milletin veya halkın ortak varlığıdır. O halk, dilindeki kelimeler ve anlamları üzerinde anlaşmıştır. Dil, sosyal yapıdaki değişmeleri yansıtır. Kurumdur; çünkü temel kuralları vardır. 3. Dil, düşüncenin göstergesidir: Bir insanın düşünce dünyasını konuşmasından anlayabiliriz; biz de konuşmalarımızı düşünce dünyamızın el verdiği ölçüde ayarlayabiliriz. Dilin Millet Hayatındaki Yeri ve Önemi Dil, ulusal birliği kuran en önemli öğedir. Dil, milletin kültürünü ve tarihini gelecek nesillere aktararak tarih bilinci oluşturur. Dil sayesinde toplumu derinden etkileyen acı olaylar kalıcılaştırılır. Milletin özellikleri dil kullanılarak yeni nesillere öğretilir. Sanat (özellikle edebiyat) eserleri dille oluşturulur ve milletin estetik anlayışını ortaya kor. Dil kendi canlılığı ve sosyal oluşu ile milleti de canlı ve bir arada tutar.

YERYÜZÜNDEKİ DİLLER VE TÜRKÇE

Dünya üzerinde konuşulan ve yazılan diller, genellikle iki esasa göre sınıflandırılmaktadır: 1. Köken (soy, menşe) bakımından diller: Aynı çekirdek anadilden türemiş diller bir dil ailesi kabul edilir. Bilinmeyen dönemlerde, aynı anadile yapısı ve köken bilgisi bakımlarından, geriye doğru gidildikçe birbirine yakınlıkları sonunda beliren bağlılıklardır. Soy bakımından akrabalıkta söz dağarcığındaki benzerlikler de dikkate alınan bir ölçüdür. Dikkat edilmesi gereken bir husus da şudur: Akraba dilleri kullanan milletlerin aynı ırktan geldikleri söylenemez. Aynı soydan gelen ve dilleri akraba olan milletler bulunduğu gibi, ırk bakımından birbirleri ile hiçbir ilişkisi bulunmayan, fakat aralarında kültür ilişkisi ve kültür bağı olan milletler de vardır. Nitekim,Hint-Avrupa dil ailesi içinde yer alan diller, birbirleriyle soy bakımından bir bağ bulunmayan birçok millet tarafından kullanılmaktadır. Aynı dil ailesindeki diller arasındaki akrabalık da derece derecedir. Bir anadilin ayrı ayrı kollarından gelen diller uzak akrabadırlar. İngilizce ile Farsça gibi. Aynı anadilin aynı dalından gelen kollar ise yakın akrabadırlar. Almanca ile İngilizce gibi.

Dünyadaki diller köken bakımından şu dil ailelerine bölünmektedir: I:Hint-Avrupa dil ailesi: a)Asya kolu: Hintçe, Urduca, Farsça,Ermenice, Hititçe... b) Avrupa kolu: 1. Germen kolu: İngilizce, Almanca, Flamenkçe Roman kolu: Lâtince, Fransızca, İtalyanca,İspanyolca Slav kolu: Rusça, Sırpça, Bulgarca, Boşnakça… Diğerleri: Yunanca, Arnavutça, Keltçe...

II. Hami-Sami dil ailesi: Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da konuşulan diller bu aileye mensuptur. Arapça, İbranice ve Berberi dilleri III. Çin-Tibet dil ailesi: Çince,Tibetçe, Wietnamca ve Endenozya adalarında konuşulan diller. IV. Bantu dil ailesi: Orta ve Güney Afrika’da konuşulan yerli diller. V. Ural Altay dil birliği: a)Ural kolu: 1. Fin –Ugor: Ugorca ve Permce (Fince ve Macarca’yı içine alır) 2. Samoyet: Samoyetçe b)Altay kolu: Türkçe, Moğolca, Mançuca, Tunguzca, Korece ve Japonca. VI. Kafkas dilleri: Gürcüce, Çeçence, Lezgince, Çerkez-Abhaz dilleri.

2: Yapı bakımından dünya dilleri Yapı bakımından benzerliklerine göre dünyadaki diller üç gruba ayrılmaktadır: a) Tek heceli diller: Bu yapıdaki dillerde kelimeler tek heceden ibarettir. İsim veya fiillerde çekim yoktur. Zengin bir vurgu sistemi vardır. Kelimenin anlamı çoğu kez cümledeki sırasından anlaşılır. Çin-Tibet dilleri, yapı bakımından tek heceli dillerdir. b) Çekimli diller: Çekimli dillerde tek ve çok heceli kökler ve bir takım ekler vardır. Fakat yeni kelime yaparken ve çekim sırasında çok defa,köklerde bir değişiklik olur. Bazı dillerde bu değişiklik kelime kökünü tanınmaz hale getirir. Arapça ve Fransızca’yı bu dillere örnek gösterebiliriz. c) Eklemeli diller (Bitişken diller): Türkçe ve diğer akraba diller ile Ural dil ailesine mensup diller yapı bakımından eklemeli dillerdir. Bu dillerde kelimeler isim veya fiil kökleri hâlinde bulunurlar. Kelime türetme bu köklere ekler getirmek suretiyle olur. Türkçe yapı yönüyle bu gruba girer. Özetle, Türkçe’miz köken bakımından dünya dilleri arasında Ural-Altay dil birliğinin Altay kolunda, yapı bakımından ise eklemeli diller grubunda sondan eklemeli bir dildir.

Bilgi büyük adamı alçak gönüllü yapar, normal adamı şaşırtır, küçük adamı ise kibirlendirir. BRIGITTE

Türkçenin Dünya Dilleri Arasındaki Yeri 1. Türkçe Ural-Altay dil ailesinin Altay koluna mensuptur. 2. Türkçe eklemeli (sondan eklemeli) bir dildir. Değişmez kökler, yapım ve çekim ekleri vardır. Öncelik yapım eklerinindir. Yapım ekleri anlam; çekim ekleri de görev belirler. 3. Türkçede kalınlık-incelik ve düzlük-yuvarlaklık uyumları vardır. Ünsüzler arasında da sertlik-yumuşaklık uyumu vardır. 4. Söz diziminde kelimeler yardımcı öğelerden ana öğeye doğrudur.

TÜRK YAZI DİLİNİN GELİŞMESİ VE TARİHİ DÖNEMLERİ

Eski Türkçe: Türkçe'nin ilk dönemidir. Başlangıçtan, asra kadar olan zamanı içine alır. Türkçe'nin ele geçmiş ilk büyük eserleri, 8. asrın ilk yarısında yazılmış olan Orhun Abideleridir. Fakat, bu abideler, çok işlenmiş bir dille yazılmıştır. Bundan, Türk yazı dilinin başlangıcının birkaç asır daha önceye çıktığını anlıyoruz. Orhun Abideleri'nin dilini, Danimarkalı bilgin Thomsen çözmüştür. Bu abidelerdeki metinlerin büyük bir kısmı, Prof. Dr. Muharrem Ergin tarafından Türkiye Türkçesi'ne aktarılmıştır. Türk yazı dilinin ilk dönemi, Eski Türkçe'dir. Bundan daha önceki dönem ise, Türkçe'nin karanlık dönemidir. O dönem, artık Eski Türkçe'nin, Çuvaşça ve Yakutça ile bunlardan daha ileride, diğer Altay dilleri ile birleştikleri dönemdir.

Orta Türkçe: Kuzey-Doğu Türkçesi: Orta Asya'da ve Hazar Denizi'nin kuzeyinden yayılan Türklük kolunun gittiği ülkelerde, Eski Türkçe'den sonra kullanılan yazı dilidir. Eski Türkçe'nin devamı niteliğindedir. Eski Türkçe'nin, Orta Asya'da ve kuzeydeki yeni yazı dillerine bir geçiş safhası durumundadır. Bu yazı dili, 13 ve 14. asırlarda kullanılmıştır. 15. asırda; içindeki iki kol iyice farklılaşarak, bu yazı dili, Kuzey Türkçesi ve Doğu Türkçesi olarak ikiye ayrılmıştır. a)Kuzey Türkçesi: 15. asırdan zamanımıza kadar gelen ve Kuzey Türklerinin kullandığı yazı dilidir. Bu yazı dili, Kıpçak şivesine dayanır. Bu sebeple, Kuzey Türkçesine, Kıpçak Türkçesi ve Tatar Türkçesi de denmektedir. b)Doğu Türkçesi : 15. asırdan zamanımıza kadar gelen ve Orta Asya Türklerinin kullandığı yazı dilidir. Çağatay Türkçesi ismiyle de anılır. Bugün, yerini modern Özbekçe'ye bırakmıştır. Doğu Türkçesi, Doğu ve Batı Türkistan şivesine dayanır.

Batı Türkçesi: Eski Türkçe döneminden sonra ortaya çıkan, iki yeni yazı dilinden biridir. Hazar Denizi'nin güneyinden, batıya yayılan Batı Türklerinin kullandığı yazı dilidir. 13. asırdan günümüze kadar devam etmektedir. Batı Türkçesi, Oğuz şivesine dayanır. Bu sebeple, Oğuzca ismiyle anılır. Türklüğün, en büyük ve en verimli yazı dilidir. Azerî Türkçesi-Osmanlı Türkçesi: Oğuz Türklerinin vatanı; Hazar Denizi'nden, Orta Avrupa'ya ve Kırım'dan, Afrika'ya kadar çok geniş bir sahaya yayıldığı için; zamanla Oğuzca içinde, Doğu ve Batı Oğuzca olarak iki saha belirmeye başlamıştır. Doğu Oğuzca’sı, Azerî Türkçesi; Batı Oğuzca’sı ise Osmanlı Türkçesi'dir. Aradaki fark; Azerî Türkçesine, bilhassa Kuzey ve Doğu Türkçelerinden, bazı tesirlerin daha fazla gelmiş olmasından doğmuştur. Fakat; Azerî ve Osmanlı Türkçeleri arasındaki bu olmamış ve hepsi de yazıya geçmemiştir. Onun için, Azerî ve Osmanlı Türkçeleri, Batı Türkçesi olarak tek bir yazı dili teşkil ederler. Doğu Oğuzca’sı, yani Azerî Türkçesi; Azerbaycan, Kafkasya, Doğu Anadolu ve Kuzey Irak sahalarında; Osmanlı Türkçesi ise; Orta ve Batı Anadolu, Kıbrıs ve Rumeli ile Balkanlarda konuşulur.

Batı Türkçesinin Gelişmesi: Batı Türkçesi, kendi içinde üç döneme ayrılır. 1. Eski Anadolu Türkçesi: Batı Türkçesinin ilk dönemidir asırları içine alır. Eski Türkçe'nin izlerini taşır. Bu bakımdan, Batı Türkçesi'ne bir geçiş dönemidir. Dolayısıyla, batıdaki Orta Türkçe dönemidir. Arapça ve Farsça unsurlar, henüz fazla değildir. Fakat, yabancı terkipler kullanılmaktadır. Selçuklular, Anadolu Beylikleri ve ilk Osmanlıların yazı dilidir. Azerî ve Osmanlı saha farkları, henüz belirgin değildir. 2. Osmanlı Türkçesi: Batı Türkçesi'nin ikinci dönemidir. 16. asırdan, 20. asrın başına kadar devam eder. Eski Türkçe'nin izleri artık kaybolmuş, yeni gramer şekilleri yerleşmiştir. Arapça ve Farsça unsurlar, kelime ve terkipler, pek çok artmış ve terkipler katmerlenmiştir. Öyle ki, Türk yazı dili âdeta; Türkçe, Arapça ve Farsça'dan kurulu üçüzlü bir dil hâline gelmiştir. Bu karışık dil; İstanbul'un fethinden, Osmanlı İmparatorluğu'nun sonuna kadar, imparatorluğun yazı dili olarak, beş asra yakın bir ömür sürmüştür. 3. Türkiye Türkçesi: Batı Türkçesi'nin üçüncü dönemidir meşrutiyetiyle başlar. Bugün, bu dönemin içinde bulunuyoruz. Türkçe, gramer yapısı bakımından Osmanlı Türkçesi'nden farksızdır, yeni gramer şekillerini taşır. Yabancı unsurlar bakımından da, terkipsiz Türkçe dönemidir. Arapça ve Farsça terkipler atılmıştır. Arapça ve Farsça kelimeler de, gittikçe azalmaktadır.