1 KOSGEB İÇ DENETİM BİRİM BAŞKANLIĞI SUNUMU

2 Sunum Plânı  İç Denetçiler  Misyon ve Vizyon  İç Denetimin Tanımı  İç Denetimin Amacı  İç Denetim Faaliyetinin Kapsamı  İç Denetimin Özellikleri  İç Denetçinin Yetkileri  İç Denetçinin Sorumlulukları  İç Denetimin Denetleyeceği Sistemler  İç Denetimin Türleri  İç Denetim ve Teftiş Kavramlarının Farkları  İç Denetim Nasıl Yapılacak?  Denetim Süreci

3 İç Denetçiler  tarih ve sayılı Resmi Gazete’de Bakanlar Kurulu Kararıyla yayımlanan İç Denetçilerin Çalışma ve Usul ve Esasları Hakkındaki Yönetmelik ile kurumumuza 5 adet iç denetçi kadrosu verilmiştir.  Mehmet İPEK  Şerife ÖZMEN  Eşref CESUR  Nilüfer ERTEM  Aytül SEVGİ

4 Teşkilat Şemalarındaki Yeri Üst Yönetici Daire Başkanları Müdürler Daire Başkanları Müdürler Daire Başkanları Müdürler Daire Başkanları Müdürler İç Denetçiler 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 63’ünci maddesi İç Denetçilerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik

5 KOSGEB ORGANİZASYON ŞEMASI

6 Misyonumuz  Misyonumuz ; Başkanlığımızın kaynaklarının ekonomiklik, etkililik ve verimlilik esaslarına göre kullanılıp kullanılmadığını değerlendirmek, önleyici, tespit edici ve yönlendirici önerilerde bulunmak, başkanlığımızın faaliyetlerine değer katmak ve geliştirmek suretiyle amaçlarına ulaşmasına yardımcı olmaktır.

7 Vizyonumuz  Vizyonumuz; Görevini en iyi şekilde yapan, görevin gerektirdiği bilgi, beceri ve tecrübeye sahip, ulusal ve uluslararası standartlara uygun denetim, rehberlik ve danışmanlık faaliyetleri sunan iç denetim birimi olmak.

8 İç Denetimin Tanımı Uluslararası İç Denetçiler Enstitüsü (The Institute Of Internal Auditors- IIA )’ ne göre; İç denetim; bir kurumun faaliyetlerini geliştirmek ve onlara değer katmak amacını güden bağımsız ve objektif bir güvence ve danışmanlık faaliyetidir. İç denetim, kurumun risk yönetim, kontrol ve yönetişim süreçlerinin etkinliğini değerlendirmek ve geliştirmek amacına yönelik sistemli ve disiplinli bir yaklaşım getirerek kurumun amaçlarına ulaşmasına yardımcı olur.” denilmektedir.

9 İç Denetimin Tanımı  5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa Göre; (5018 Sayılı Kanunun 63 üncü maddesi)  İç Denetim, “Kamu idaresinin çalışmalarına değer katmak ve geliştirmek için; * kaynakların * kaynakların –ekonomiklik, –etkililik ve –verimlilik esaslarına göre yönetilip yönetilmediğini değerlendirmek ve * rehberlik yapmak amacıyla yapılan –bağımsız, –nesnel güvence sağlama ve danışmanlık faaliyetidir.” şeklinde tanımlanmıştır.

10 İç Denetimin Amacı İç denetim;  Başkanlığımızın faaliyetlerinin; amaç ve politikalara, kalkınma plânına, programlara, stratejik plânlara, performans programlarına ve mevzuata uygun plânlanmasını ve yürütülmesini,  Kurumumuzun hedeflerini gerçekleştirmeyi ve kuruma değer kazandırmayı,  Kaynakların etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasını,  Zamanında ve güvenilir bilgi üretilmesini,  Nesnel güvence sağlamayı, Amaçlar.

11 Değer Katmak  Değer, güvence ve danışmanlık hizmetleri yoluyla, kurumun amaçlarını gerçekleştirme fırsatlarını geliştirerek, faaliyetleri geliştirme imkânlarını belirleyerek ve/veya riske maruz kalmasını azaltarak sağlanır.

12 Güvence Hizmetleri  Kurumun risk yönetimi, kontrol ve yönetişim süreçlerine dair bağımsız bir değerlendirme sağlamak amacıyla bulguların objektif bir şekilde incelenmesidir. Mali yapıya, performansa, mevzuat ve düzenlemelere uyma, bilgi sistemleri güvenliğine ve ihtimam denetimine (ayrıntılı durum tespit çalışması) yönelik görevler bu kapsamdaki örneklerdir.

13 İç Denetim Faaliyetinin Kapsamı Başkanlığımızın bütün birimlerin idari nitelikteki tüm faaliyet, sistem, süreç, proje, karar ve işlemleri iç denetim kapsamındadır. İç denetim risk odaklı olarak yapılır. Ayrıca, bir faaliyet veya konu tüm birimlerde eş zamanlı olarak denetim kapsamına alınabilir. ORGANİZASYONEL KAPSAM FONKSİYONEL KAPSAM Tüm BirimlerTüm İşlem ve Faaliyetler

14 İç Denetim Kavramı-Kapsamı İç Denetim Birimi İç Denetimde Kadavra Üzerinde Otopsi Yapan Hekim Anlayışı Yoktur. Poliklinik Hizmeti Veren Hekim Anlayışı Vardır.

15 15 İç Denetim Geleceğe Odaklıdır. Hedeften Sapmaları Tespit Eder, Hedefe Ulaşmayı Sağlayacak Makro Düzeyde Değerlendirmeler Yapar YÖNETİM AMAÇ - HEDEF Hedeften Sapmalar Hedefe Yönlendirilen Faaliyet ve Projeler Hedeften Sapmalar

16 İç Denetimin Özellikleri-1 İç denetim;  Sertifikalı iç denetçiler tarafından yapılır.  Genel kabul görmüş uluslararası standartlara göre gerçekleştirilir.  Risk odaklı olarak hazırlanan denetim plân ve programlarına göre yerine getirilir.  Sistematik, sürekli ve disiplinli bir yaklaşımla gerçekleştirilir.  Yönetimin sorumluluklarını üstlenmez.

17 İç Denetimin Özellikleri-2  İç denetim faaliyeti, objektiflik ve fonksiyonel bağımsızlık ilkelerine uygun olarak yürütülür.  İdarenin malî ve malî olmayan tüm işlemlerini kapsar.  Özellikle iç kontrolün kalitesi konusunda makul güvence vermeyi hedefler.  İlkeler ve sistem bazında danışmanlık yapar.  Başkanlığın çalışmalarına değer katar.  Denetlenen birimdeki riskleri tespit edip değerlendirerek kuruma destek sağlar.

18 İç Denetçinin Yetkileri  Her türlü bilgi, belge ve doküman ile nakit, kıymetli evrak ve diğer varlıkların ibrazını ve gösterilmesini talep etmek.  Denetlenen birim çalışanlarından, iç denetim faaliyetlerinin gereği yardım almak, yazılı ve sözlü bilgi istemek.  Denetim faaliyetinin gerektirdiği her türlü araç, gereç ve diğer imkanlardan yararlanmak.  Denetimi engelleyici tutum, davranış ve hareketleri Üst Yöneticinin bilgisine intikal ettirmek.

19 İç Denetçinin Sorumlulukları  Mevzuatta, belirlenen denetim standartlarına ve etik kurallara uygun hareket etmek,  Mesleki bilgi ve becerilerini sürekli olarak geliştirmek,  Denetim raporlarında kanıtlara dayanmak ve değerlendirmelerinde objektif olmak,  Denetim esnasında elde ettiği bilgilerin gizliliğini korumak,

20 İç Denetimin Denetleyeceği Sistemler İç denetim tarafından etkinliği değerlendirilecek olan bu sistemlerin, kurumsal gelişmenin ve değişimin önünü açan anahtarlar olması, yürütülecek faaliyet ve projelerin bu sistemler üzerine inşa edilmesi öngörülmektedir. KURUMSAL YÖNETİM SİSTEMİ RİSK YÖNETİMİ SİSTEMİ İÇ KONTROL SİSTEMİ PERFORMANS YÖNETİM SİSTEMİ

21 Riskin Tanımı  Risk bir kurum, birim veya faaliyetin hedeflerine ulaşmasını engellemeye yönelik bir tehdit içeren potansiyel sonuçlardır.  Kamuda risk, kamu idarelerinin kuruluş amaçları ile stratejik hedeflerine ulaşmasına ve görevlerinin ifasına engel olabilecek veya beklenmeyen zararlara yol açabilecek durum ya da olaylardır.

22 Riskin Tanımı Risk Yönetimi, bir kurumun karşı karşıya olduğu risklerin tanımlanması, ölçümlendirilmesi ve önceliklendirilmesi (yani risk değerlendirmesi) sonrası başlayan, bu risklere yönelik tedbirlerin alınması ile devam eden ve nihayetinde de bu risklerin sürekli olarak takibi ve mevcut tedbirlerin etkinliğinin değerlendirilmesi ile sona eren bir süreçtir.

23 RİSKİ BELİRLEME RİSKİ DEĞERLENDİRME RİSKTEN KAÇINMA

24 RİSKİ BELİRLEME RİSKİ DEĞERLENDİRME RİSKİ KABUL ETME

25 İç Denetim Türleri. İç Denetim Türleri Bilgi Teknolojileri Denetimi Uygunluk Denetimi Mali Denetim Performans Denetimi Sistem Denetimi

26 İç Denetim Türleri  Uygunluk denetimi: Faaliyet ve işlemlerin ilgili kanun, tüzük, yönetmelik ve diğer mevzuata uygunluğunun incelenmesidir.  Performans denetimi: Yönetimin bütün kademelerinde gerçekleştirilen faaliyet ve işlemlerin planlanması, uygulanması ve kontrolü aşamalarındaki etkililiğin, ekonomikliğin ve verimliliğin değerlendirilmesidir.  Bilgi teknolojisi denetimi: Denetlenen birimin elektronik bilgi sistemlerinin sürekliliğinin ve güvenilirliğinin değerlendirilmesidir.

27 İç Denetim Türleri  Malî denetim: Gelir, gider, varlık ve yükümlülüklere ilişkin hesap ve işlemlerin doğruluğunun; mali sistem ve tabloların güvenilirliğinin değerlendirilmesidir.  Sistem denetimi : Faaliyetlerin, yönetim ve iç kontrol sisteminin;  -Organizasyon yapısına katkı sağlayıcı bir yaklaşımla analiz edilmesi,  - Eksikliklerinin tespit edilmesi,  - Kalite ve uygunluğunun araştırılması,  -Kaynakların ve uygulanan yöntemlerin yeterliliğinin ölçülmesi, suretiyle değerlendirilmesidir. suretiyle değerlendirilmesidir.

28 İç Denetim ve Teftiş Kavramlarının Farkları - 1. İÇ DENETİM TEFTİŞ Yönetimin bir parçası Geleceğe odaklı Kurum içine ve dışına güven sağlayıcı Soruşturma görevi yok Yönetime bağlılık anlayışı zayıf Geçmişe odaklı Kurum içine güven sağlayıcı Soruşturma görevi var Risk odaklı denetim metodolojisi Periyodik denetim Hata örnekleri tekniği İyi uygulama örnekleri tekniği Uluslararası standartlar var Geçmişe dayalı birikimler var Danışmanlık görevi yapar Öneride bulunur

29 İç Denetim ve Teftiş Kavramlarının Farkları - 2. İÇ DENETİM TEFTİŞ Denetim bulguları ilgili birimle paylaşılır Taslak rapor denetlenen birimle tartışılır Denetim sonuçları takvime bağlı olarak izlenir Olması gerekene odaklanır Gizlilik esastır Böyle bir yöntem yoktur Denetim sonuçlarını izleme sınırlıdır Daha ziyade olanla yetinir Öncelikli amaç idareyi geliştirmektir Öncelikli amaç mevzuata uygunluktur Yalnızca hukuka uygunluk denetimi Sistem,performans,uygunluk,mali,IT denetimi Sistem ve süreç odaklı Şikâyet, birey, olay ve işlem odaklı Haberli denetim esastır Baskın denetim kuraldır

30 İç Denetim Nasıl Yapılacak ? (1)  İç Denetim Koordinasyon Kurulu tarafından; - Üç yıllık döneme ilişkin Kamu İç Denetimi Strateji Belgesi, - Kamu İç Denetim Rehberi, - Kamu İç Denetiminde Risk Değerlendirme Rehberi, - Kamu İç Denetim Planı ve Programı Hazırlama Rehberi, - Kamu İç Denetim Rehberi, Yayınlanmıştır.

31 İç Denetim Nasıl Yapılacak ? (2)  KOSGEB İç Denetim Birimi Olarak; - KOSGEB Birim Yönergesi hazırlandı, - Birimimiz risk esaslı üç yıllık iç denetim plânını hazırlanacak, - En riskli alan ve konulara öncelik verilmek ve denetimin maliyeti de gözetilmek suretiyle plânla uyumlu bir yıllık denetim programı hazırlanacak, - Hazırlanan iç denetim plân ve programı Üst Yöneticinin onayına sunulacak, - Onaylanan programa uygun görevlendirmeler yapılacak,

32 İç Denetim Nasıl Yapılacak ? (3)  Denetim yapılacak birime bildirim yazısı gönderilecek,  Denetim görevini alan iç denetçiler görevlendirildikleri konuyla ilgili gerekli inceleme ve araştırmaları (mevzuat tarama, toplantı, anket, mülakat, gözlem, vs) yaparak denetimin amaç ve kapsamını tespit edecekler,

33 İç Denetim Nasıl Yapılacak ? (4)  İç denetçiler, denetlenecek birimin yöneticisi ve ilgili personelin iştirak edeceği bir “açılış toplantısı” yapacaklar,  Açılış toplantısında; denetimin amacı, kapsamı, denetimde kullanılacak yöntemler, tahmini denetim süresi, denetime yardımcı olacak personel, denetim sırasında çalışanlardan beklentiler ve idarenin denetimden beklentileri gibi konular görüşülecek,  Açılış toplantısından sonra, fiilen denetime başlanacak,

34 İç Denetim Nasıl Yapılacak ? (5)  Denetim esnasında elde edilen bulgular paylaşılacak,  İncelemenin tamamlanması akabinde denetlenen birim sorumlularının katılımıyla “kapanış toplantısı” yapılacak,  Taslak rapor hazırlanarak, denetlenen birime görüşe gönderilecek,

35 İç Denetim Nasıl Yapılacak ? (6)  Denetlenen birimin görüşünün alınıp değerlendirilmesinden sonra, nihai rapor hazırlanarak Üst Yöneticiye sunulacak,  Üst Yönetici tarafından rapor değerlendirildikten sonra gereği için ilgili birimlere gönderilecek,  Raporda belirtilen öneri ve tedbirlerin uygulaması izlenecek,

36 GÖREVLER Kolaylaştırmaİyileştirme Değerleme

37 DEĞERLEME HİZMETLERİ DEĞERLEME HİZMETLERİ Denetçi işlemlerin geçmiş, gelecek ve mevcut durumlarını inceleyip değerlendirir ve karar verme sürecine yardımcı olacak bilgiler sağlar ÖRNEKLER Güvenlik risklerinin değerlendirilmesi Yeniden yapılandırma taslaklarının değerlendirilmesi Önerilen kontrollerin değerlendiril- mesi Satınalma Maliyet Tahminleri

38 KOLAYLAŞTIRMA HİZMETLERİ Denetçi örgüt performansını sorgulamaz ama yönetime iyileştirme fırsatlarının seçiminde rehberlik eder. ÖRNEKLER Stratejik Planlama Desteği En İyi Uygulama Örnekleri Kıyaslama Performans Ölçme Kontrol/Risk Öz Değerlemesi

39 İYİLEŞTİRME HİZMETLERİ Denetçi, bilinen ya da varlığından şüphe edilen sorunların giderilmesinde kurum adına doğrudan bir rol üstlenir. ÖRNEKLER Eğitim Kursları Önerilen politika ve sistemlerin gözden geçirilmesi Çalışan personelin değerlendirilmesi

40 SAYGILARIMIZLA