Amaç Öğrenme Hedefleri
Katılımcıların; «İstatistikî veriler ve karşılaştırmalarla dünyada ve Türkiye’deki İSG durumu hakkında temel bilgiler kazandırmaktır.» Konunun Genel Amacı Konunun Genel Amacı ILO iş sağlığı ve güvenliği verileri, WHO meslek hastalıkları verileri, OSHA AB ülkeleri iş sağlığı ve güvenliği verileri ve SGK Türkiye iş sağlığı ve güvenliği verilerini kullanarak mevcut iş sağlığı ve güvenliği durumunu belirler, Sosyo-ekonomik gelişmişlik ile iş sağlığı ve güvenliği ilişkisini belirler ve karşılaştırma yapar. Öğrenme Hedefleri Öğrenme Hedefleri İstatistiklerle dünyadaki İSG durumu, ILO, WHO, OSHA-EU, SGK verileri ile Türkiye’deki iş sağlığı ve güvenliği durumu, Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerle Türkiye karşılaştırması, Konunun Alt Başlıkları Konunun Alt Başlıkları
Türkiye ve Dünya’da İSG Ülkemizde Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından açıklanan meslek hastalığı tanısı alan kişi sayısı beklenene göre ne düzeydedir? A.Beklenenden çok fazladır B.Beklenenden çok düşüktür C.Beklenenden biraz fazladır D.Beklenenle benzer düzeydedir Ülkemizde Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından açıklanan meslek hastalığı tanısı alan kişi sayısı beklenene göre ne düzeydedir? A.Beklenenden çok fazladır B.Beklenenden çok düşüktür C.Beklenenden biraz fazladır D.Beklenenle benzer düzeydedir İH
Konu; Türkiye ve Dünya’da İSG Türkiye'de her yıl kaç işçi meslek hastalığı nedeni ile yaşamını yitirmektedir? A işçi B işçi C işçi D.1001 işçi ve daha fazla Türkiye'de her yıl kaç işçi meslek hastalığı nedeni ile yaşamını yitirmektedir? A işçi B işçi C işçi D.1001 işçi ve daha fazla İH-4
Konu; Türkiye ve Dünya’da İSG Türkiye'de iş kazaları için aşağıda yer alanlardan hangisi yanlıştır? A.En çok bir veya birden fazla cismin sıkıştırması, ezmesi, kesmesi, batması nedeni ile iş kazası meydana gelir. B.İş kazaları en çok 50 ve üzerinde işçi çalıştıran yerlerde meydana gelir. C.İş kazaları en çok yaş arasında görülür. D.İş kazalarında en çok eller yaralanır. Türkiye'de iş kazaları için aşağıda yer alanlardan hangisi yanlıştır? A.En çok bir veya birden fazla cismin sıkıştırması, ezmesi, kesmesi, batması nedeni ile iş kazası meydana gelir. B.İş kazaları en çok 50 ve üzerinde işçi çalıştıran yerlerde meydana gelir. C.İş kazaları en çok yaş arasında görülür. D.İş kazalarında en çok eller yaralanır. İH-57
Konu; Türkiye ve Dünya’da İSG Ülkemizde meslek hastalıklarının tahmin edilen sayıların altında saptanmasında rol oynayan etkenler için aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A.Meslek hastalıkları konusunda bilgi düzeyinin beklenen düzeyde olmaması B.Bazı meslek hastalıklarının önemsenmemesi, ihmal edilmesi C.Meslek anamnezinin yeteri kadar ayrıntılı alınmaması D.İşyerlerinde uygun korunma önlemlerinin alınmış olması Ülkemizde meslek hastalıklarının tahmin edilen sayıların altında saptanmasında rol oynayan etkenler için aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A.Meslek hastalıkları konusunda bilgi düzeyinin beklenen düzeyde olmaması B.Bazı meslek hastalıklarının önemsenmemesi, ihmal edilmesi C.Meslek anamnezinin yeteri kadar ayrıntılı alınmaması D.İşyerlerinde uygun korunma önlemlerinin alınmış olması İH-64
Konu; Türkiye ve Dünya’da İSG 2009 yılı SGK verilerine göre en çok ölümlü iş kazası aşağıdaki hangi iş kolunda olmuştur? A.Elektrik B.Tersane C.İnşaat D.İmalat 2009 yılı SGK verilerine göre en çok ölümlü iş kazası aşağıdaki hangi iş kolunda olmuştur? A.Elektrik B.Tersane C.İnşaat D.İmalat İH-83
İSTATİSTİKLER / KAYNAKLAR Ulusal mevzuatlardaki farklılıklar nedeni ile ülkeden ülkeye hatta bir ajanstan diğerine endüstriyel kazalar hakkında istatistiklerin hazırlanmasında kullanılan yöntemler değişkenlik göstermektedir. Ulusal istatistik ofisleri Tazminat ajansları Ulusal sigorta veya sosyal sigorta ajansları İş teftiş kuruluşları, Kaza önleme ajansları Ulusal mevzuatlardaki farklılıklar nedeni ile ülkeden ülkeye hatta bir ajanstan diğerine endüstriyel kazalar hakkında istatistiklerin hazırlanmasında kullanılan yöntemler değişkenlik göstermektedir. Ulusal istatistik ofisleri Tazminat ajansları Ulusal sigorta veya sosyal sigorta ajansları İş teftiş kuruluşları, Kaza önleme ajansları
3 PARAMETRE 1.Kaza Sıklık Oranı 2.Kaza Ağırlık Oranı 3.Kaza Olabilirlik Oranı 1.Kaza Sıklık Oranı 2.Kaza Ağırlık Oranı 3.Kaza Olabilirlik Oranı
KAZA SIKLIK ORANI İş Kazası Sıklık Oranı = Fiili Çalışma Saati (Çalışılması Gereken Saat-Kaybedilen Toplam Saat) Kaybedilen Toplam Saatler; (Yıllık İzin, İşe Gelmeme, Hastalık ve Kaza) İş Kazası Sıklık Oranı = Fiili Çalışma Saati (Çalışılması Gereken Saat-Kaybedilen Toplam Saat) Kaybedilen Toplam Saatler; (Yıllık İzin, İşe Gelmeme, Hastalık ve Kaza) Kaza Sayısı Fiili Çalışma Saati x
KAZA SIKLIK ORANI – KSO «Takvim yılı içerisindeki ölümlü ve/veya ölümlü olmayan mesleki yaralanmaların sayısının, aynı yıl içerisinde referans grupta yer alan işçilerin çalışma saatlerinin toplamına bölünmesiyle elde edilen değerin katsayı ile çarpılmasıyla hesaplanır.» Örnek; Çalışan sayısı 850, kaza sayısı 100, kaybedilen iş günü gün, bir yılda 300 gün ve çalışma saati 7,5 ise KSO? KSO=100/[(850x300x7,5)–(40.000x7,5)]x KSO = 62,01 (300 İş gününde her insan-saat çalışma süresi başına 62 İK meydana geldiğini gösterir) «Takvim yılı içerisindeki ölümlü ve/veya ölümlü olmayan mesleki yaralanmaların sayısının, aynı yıl içerisinde referans grupta yer alan işçilerin çalışma saatlerinin toplamına bölünmesiyle elde edilen değerin katsayı ile çarpılmasıyla hesaplanır.» Örnek; Çalışan sayısı 850, kaza sayısı 100, kaybedilen iş günü gün, bir yılda 300 gün ve çalışma saati 7,5 ise KSO? KSO=100/[(850x300x7,5)–(40.000x7,5)]x KSO = 62,01 (300 İş gününde her insan-saat çalışma süresi başına 62 İK meydana geldiğini gösterir)
KAZA AĞIRLIK ORANI İş Kazası Ağırlık Oranı = Bu oranların hesaplanmasında ölümlü kaza veya sürekli iş göremezlik söz konusu ise; her ölümlü veya iş göremezlik için ayrı ayrı gün eklenmesi gerekir. İş Kazası Ağırlık Oranı = Bu oranların hesaplanmasında ölümlü kaza veya sürekli iş göremezlik söz konusu ise; her ölümlü veya iş göremezlik için ayrı ayrı gün eklenmesi gerekir. Kayıp İş Günü Fiili Çalışma Saati x 1.000
KAZA AĞIRLIK ORANI – KAO «Takvim yılı içerisindeki ölümlü ve/veya ölümlü olmayan mesleki yaralanmalardan dolayı toplam kayıp gün sayısının, aynı yıl içerisinde referans grupta yer alan işçilerin çalışma saatlerinin toplamına bölünmesiyle elde edilen değerin katsayı ile çarpılmasıyla hesaplanır.» Örnek; Çalışan sayısı 850, kaybedilen iş günü gün, bir yılda 300 gün ve çalışma saati 7,5 ise KAO? KAO = 3000/[(850x300x7,5)–(40.000x7,5)]x1.000 KAO = 1,86 (300 İş gününde her 1000 insan-saat çalışma süresi başına 1,86 gün İş Kazasına bağlı kayıp) «Takvim yılı içerisindeki ölümlü ve/veya ölümlü olmayan mesleki yaralanmalardan dolayı toplam kayıp gün sayısının, aynı yıl içerisinde referans grupta yer alan işçilerin çalışma saatlerinin toplamına bölünmesiyle elde edilen değerin katsayı ile çarpılmasıyla hesaplanır.» Örnek; Çalışan sayısı 850, kaybedilen iş günü gün, bir yılda 300 gün ve çalışma saati 7,5 ise KAO? KAO = 3000/[(850x300x7,5)–(40.000x7,5)]x1.000 KAO = 1,86 (300 İş gününde her 1000 insan-saat çalışma süresi başına 1,86 gün İş Kazasına bağlı kayıp)
KAZA OLABİLİRLİK ORANI Kaza Olabilirlik Oranı = Türkiye’de her sigortalı işçi sayısına göre değerlendirme yapılmaktadır. (İstihdam edilen, çalışan, sigortalı…ülkeden ülkeye değişir…) Kaza Olabilirlik Oranı = Türkiye’de her sigortalı işçi sayısına göre değerlendirme yapılmaktadır. (İstihdam edilen, çalışan, sigortalı…ülkeden ülkeye değişir…) Kaza Sayısı Toplam İşçi Sayısı x
KAZA OLABİLİRLİK ORANI – KOO «Takvim yılı içerisindeki ölümlü ve/veya ölümlü olmayan mesleki yaralanmaların toplam sayısının, aynı yıl içerisinde referans grupta yer alan işçilerin çalışma saatlerinin toplamına bölünmesiyle elde edilen değerin katsayı ile çarpılmasıyla hesaplanır.» Örnek; Çalışan sayısı 850, kaza sayısı 100, bir yılda 300 gün ve çalışma saati 7,5 ise KOO? KOO = 100/850x1.000 KOO = 11,7 (300 İş gününde her insan-saat çalışma süresi başına 11,7 adet İK meydana geldiğini..) «Takvim yılı içerisindeki ölümlü ve/veya ölümlü olmayan mesleki yaralanmaların toplam sayısının, aynı yıl içerisinde referans grupta yer alan işçilerin çalışma saatlerinin toplamına bölünmesiyle elde edilen değerin katsayı ile çarpılmasıyla hesaplanır.» Örnek; Çalışan sayısı 850, kaza sayısı 100, bir yılda 300 gün ve çalışma saati 7,5 ise KOO? KOO = 100/850x1.000 KOO = 11,7 (300 İş gününde her insan-saat çalışma süresi başına 11,7 adet İK meydana geldiğini..)
Devlet (GSMH %4) Çalışanlar (5 Bin Ölüm/Gün) İşverenler (Kârın %5-15) İK MS
Ülkeler% Oranı Lüksemburg67,39 Danimarka53,29 Portekiz52,14 Avusturya50,98 Çek Cumhuriyeti50,44 Estonya48,80 Slovenya47,72 İspanya46,23 Polonya44,14 Türkiye33,59
Ülkeler (60 Ülke)% Oranı Danimarka (1)8,38 Avusturya (4)7,89 Belçika (7)7,73 Fransa (16)7,17 Almanya (18)7,13 Slovak Cumhuriyeti (23)6,97 Kolombiya (24)6,96 Macaristan (33)6,42 Çek Cumhuriyeti (35)6,40 Türkiye (37)6,25
FransaAlmanyaJaponya Kanada Çek Cumh. Türkiye
Ülkeler% Olarak İş KazasıKaza Sıklık Oranı Kanada0,813,37 ABD0,833,46 Japonya0,893,71 Almanya1,506,25 Polonya2,6010,54 Güney Kore2,8011,67 Türkiye3,0012,45
(Bir takvim yılında çalışılan 1,000,000 iş saatine karşılık kaç kaza olduğunu gösterir.)
ÜlkelerMaliyet (Milyar) ABD (Dolar) 190 Almanya (Dolar) 28 Norveç (Kron) 40 Avustralya (A. Doları) 15-37
Devlet (21 Milyar) Çalışanlar (4 Ölüm/Gün) İşverenler (Kârın %5-10) İK MS
Çalışan İşçi Sayısıİşyeri SayısıZorunlu Sigortalı Sayısı > Toplam
Nüfus Zorunlu Sigortalı Sayısı SSK Kapsamındaki Toplam Nüfus SSK Kapsamındaki Nüfusun Toplam Nüfusa Oranı%42,66 SSK+Bağkur+Emekli Sandığı Sigortalı Oranı%48,00
En fazla
Sebebi Bilinmeyen%32 İnşaat%25 Nakliyat%10 Toptan ve Perakende Ticaret%4 Kömür Madenciliği,%2 Diğer (Gıda, dokuma, makine, metal, …)%27 Toplam%100 İş Kazası Bağlı Ölümler (2006) En fazla
Konu; Türkiye ve Dünya’da İSG 2009 yılı SGK verilerine göre en çok ölümlü iş kazası aşağıdaki hangi iş kolunda olmuştur? A.Elektrik B.Tersane C.İnşaat D.İmalat 2009 yılı SGK verilerine göre en çok ölümlü iş kazası aşağıdaki hangi iş kolunda olmuştur? A.Elektrik B.Tersane C.İnşaat D.İmalat İH-83
100’den Az İş Göremezlik Olan Sektörler%50 İnşaat%22 Metalden Eşya İmalatı%10 Nakliyat%7 Dokuma%6 Kömür Madenciliği%5 Toplam%100 İş Kazalarına Bağlı Sürekli İş Görememezlik (2006)
Ocak-Şubat-Mart-Nisan Mayıs-Haziran-Temmuz-Ağustos Eylül-Ekim-Kasım-Aralık Toplam İş Kazaları Sıklığı (2006)
Kafa Sırt Gövde ve İç Organlar Üst Ekstremiteler (omuz, kol, bilek, el, parmak) Alt Ekstremiteler (kalça, bacak, ayak) Diğer Toplam İş Kazaları (2007) En fazla
Kırıklar Çıkıklar, Burkulmalar, İncinmeler Yüzeysel Yaralanmalar, Açık Yaralanmalar Ezik ve Çürükler Göze/Doğal Boşluklara Yabancı Cisim Kaçması Yanmalar, Kimyasal Yanma, Kaynar Su Yanma Akut Zehirlenmeler, Enfeksiyonlar 270 İş Kazası (2007)
Yaş Grupları KadınErkekToplamKadınErkekToplam Toplam Ağırlıklı Ortalama Yaş En fazla
Kadın Erkek Toplam İş Kazası (2007) Kadın 11 Erkek Toplam Meslek Hastalığı (2007) İş Kazası-Meslek H. Ölüm (2007) İş Kazası Meslek Hastalığı 1 Toplam 1.044
Sayısı
Türkiye ve Dünya’da İSG Türkiye'de her yıl kaç işçi meslek hastalığı nedeni ile yaşamını yitirmektedir? A işçi B işçi C işçi D.1001 işçi ve daha fazla Türkiye'de her yıl kaç işçi meslek hastalığı nedeni ile yaşamını yitirmektedir? A işçi B işçi C işçi D.1001 işçi ve daha fazla İH-4
Yaklaşık Gün
Meslek Hasta-İş Kazaları Üretim ve İmalat Sektörü İnşaat Sktörü Madencilik Taşımacılık ve İletişim Kamu ve Hizmet Sektörü Restorant, Otel, Alım-Satım Elektrik, Gaz, Su Tarım, Ormancılık, Balıkçılık Finans, Sigorta Diğer Toplam Vaka Sayısı
Yaş Grupları KadınErkekToplamKadınErkekToplam Toplam Ağırlıklı Ortalama Yaş
SSK’ya Kayıtlı İşçi Sayısı Saptanan Meslek Hastalığı Sayısı 574 Beklenen Meslek Hastalığı Sayısı Saptanamayan Meslek Hastalığı Sayısı Saptanan Meslek Hastalığı Oranı %0.007 Meslek Hastalığı (2006) SSK’ya Kayıtlı İşçi Sayısı Saptanan Meslek Hastalığı Sayısı Beklenen Meslek Hastalığı Sayısı Saptanamayan Meslek Hastalığı Sayısı Saptanan Meslek Hastalığı Oranı %0.014 Meslek Hastalığı (2007) Beklenen meslek hastalığı oranı çalışanların %0,4-%0,12 olmalıdır. (2006 Yılı için Türkiye’de Meslek Hastası)
Türkiye ve Dünya’da İSG Ülkemizde Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından açıklanan meslek hastalığı tanısı alan kişi sayısı beklenene göre ne düzeydedir? A.Beklenenden çok fazladır B.Beklenenden çok düşüktür C.Beklenenden biraz fazladır D.Beklenenle benzer düzeydedir Ülkemizde Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından açıklanan meslek hastalığı tanısı alan kişi sayısı beklenene göre ne düzeydedir? A.Beklenenden çok fazladır B.Beklenenden çok düşüktür C.Beklenenden biraz fazladır D.Beklenenle benzer düzeydedir
SONUÇSONUÇ Bu kayıtlara göre Türkiye’de; Almanya’dan 100, ABD’den 1000 kat daha az meslek hastalığı tespiti yapılıyor. İş güvenliği endeksi bakımından Türkiye’nin Avrupa ülkeleri arasında sıralamaya giremediği, dünyada ise en kötü kategoride yer aldığı gözlenmektedir. Bu kayıtlara göre Türkiye’de; Almanya’dan 100, ABD’den 1000 kat daha az meslek hastalığı tespiti yapılıyor. İş güvenliği endeksi bakımından Türkiye’nin Avrupa ülkeleri arasında sıralamaya giremediği, dünyada ise en kötü kategoride yer aldığı gözlenmektedir.
TANI ZORLUĞU Çalışana Ait Nedenler Önemsememe, Başvuru yapmama, Tıbbi idari takip yapmama, İşyeri Hekimine Ait Nedenler Tanı koyamama/koymama, Hastalığın farkında olmama, İyi anamnez almama, Çalışana Ait Nedenler Önemsememe, Başvuru yapmama, Tıbbi idari takip yapmama, İşyeri Hekimine Ait Nedenler Tanı koyamama/koymama, Hastalığın farkında olmama, İyi anamnez almama,
TANI ZORLUĞU İşverene Ait Nedenler Bilgi ve vizyon eksikliği, Mevzuat ve sigorta yaptırımlarından çekinme, Tanı Merkezlerine Ait Nedenler Meslek hastalıkları hastaneleri yetersiz, Diğer hastanelerde ekip ve ekipman eksikliği, Tıbbi-idari takip yapmama Mevzuata Ait Nedenler İşverene Ait Nedenler Bilgi ve vizyon eksikliği, Mevzuat ve sigorta yaptırımlarından çekinme, Tanı Merkezlerine Ait Nedenler Meslek hastalıkları hastaneleri yetersiz, Diğer hastanelerde ekip ve ekipman eksikliği, Tıbbi-idari takip yapmama Mevzuata Ait Nedenler
Konu; Türkiye ve Dünya’da İSG Ülkemizde meslek hastalıklarının tahmin edilen sayıların altında saptanmasında rol oynayan etkenler için aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A.Meslek hastalıkları konusunda bilgi düzeyinin beklenen düzeyde olmaması B.Bazı meslek hastalıklarının önemsenmemesi, ihmal edilmesi C.Meslek anamnezinin yeteri kadar ayrıntılı alınmaması D.İşyerlerinde uygun korunma önlemlerinin alınmış olması Ülkemizde meslek hastalıklarının tahmin edilen sayıların altında saptanmasında rol oynayan etkenler için aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A.Meslek hastalıkları konusunda bilgi düzeyinin beklenen düzeyde olmaması B.Bazı meslek hastalıklarının önemsenmemesi, ihmal edilmesi C.Meslek anamnezinin yeteri kadar ayrıntılı alınmaması D.İşyerlerinde uygun korunma önlemlerinin alınmış olması İH-64