Amaç Öğrenme Hedefleri Katılımcıların; «İstatistikî veriler ve karşılaştırmalarla dünyada ve Türkiye’deki İSG durumu hakkında temel bilgiler kazandırmaktır.»

... konulu sunumlar: "Amaç Öğrenme Hedefleri Katılımcıların; «İstatistikî veriler ve karşılaştırmalarla dünyada ve Türkiye’deki İSG durumu hakkında temel bilgiler kazandırmaktır.»"— Sunum transkripti:

1

2 Amaç Öğrenme Hedefleri

3 Katılımcıların; «İstatistikî veriler ve karşılaştırmalarla dünyada ve Türkiye’deki İSG durumu hakkında temel bilgiler kazandırmaktır.» Konunun Genel Amacı Konunun Genel Amacı ILO iş sağlığı ve güvenliği verileri, WHO meslek hastalıkları verileri, OSHA AB ülkeleri iş sağlığı ve güvenliği verileri ve SGK Türkiye iş sağlığı ve güvenliği verilerini kullanarak mevcut iş sağlığı ve güvenliği durumunu belirler, Sosyo-ekonomik gelişmişlik ile iş sağlığı ve güvenliği ilişkisini belirler ve karşılaştırma yapar. Öğrenme Hedefleri Öğrenme Hedefleri İstatistiklerle dünyadaki İSG durumu, ILO, WHO, OSHA-EU, SGK verileri ile Türkiye’deki iş sağlığı ve güvenliği durumu, Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerle Türkiye karşılaştırması, Konunun Alt Başlıkları Konunun Alt Başlıkları

4

5 İSTATİSTİKLER / KAYNAKLAR Ulusal mevzuatlardaki farklılıklar nedeni ile ülkeden ülkeye hatta bir ajanstan diğerine endüstriyel kazalar hakkında istatistiklerin hazırlanmasında kullanılan yöntemler değişkenlik göstermektedir.  Ulusal istatistik ofisleri  Tazminat ajansları  Ulusal sigorta veya sosyal sigorta ajansları  İş teftiş kuruluşları,  Kaza önleme ajansları Ulusal mevzuatlardaki farklılıklar nedeni ile ülkeden ülkeye hatta bir ajanstan diğerine endüstriyel kazalar hakkında istatistiklerin hazırlanmasında kullanılan yöntemler değişkenlik göstermektedir.  Ulusal istatistik ofisleri  Tazminat ajansları  Ulusal sigorta veya sosyal sigorta ajansları  İş teftiş kuruluşları,  Kaza önleme ajansları

6 3 PARAMETRE 1.Kaza Sıklık Oranı 2.Kaza Ağırlık Oranı 3.Kaza Olabilirlik Oranı 1.Kaza Sıklık Oranı 2.Kaza Ağırlık Oranı 3.Kaza Olabilirlik Oranı

7 KAZA SIKLIK ORANI İş Kazası Sıklık Oranı = Fiili Çalışma Saati (Çalışılması Gereken Saat-Kaybedilen Toplam Saat) Kaybedilen Toplam Saatler; (Yıllık İzin, İşe Gelmeme, Hastalık ve Kaza) İş Kazası Sıklık Oranı = Fiili Çalışma Saati (Çalışılması Gereken Saat-Kaybedilen Toplam Saat) Kaybedilen Toplam Saatler; (Yıllık İzin, İşe Gelmeme, Hastalık ve Kaza) Kaza Sayısı Fiili Çalışma Saati x 1.000.000

8 KAZA SIKLIK ORANI – KSO «Takvim yılı içerisindeki ölümlü ve/veya ölümlü olmayan mesleki yaralanmaların sayısının, aynı yıl içerisinde referans grupta yer alan işçilerin çalışma saatlerinin toplamına bölünmesiyle elde edilen değerin 1.000.000 katsayı ile çarpılmasıyla hesaplanır.» Örnek; Çalışan sayısı 850, kaza sayısı 100, kaybedilen iş günü 40.000 gün, bir yılda 300 gün ve çalışma saati 7,5 ise KSO? KSO=100/[(850x300x7,5)–(40.000x7,5)]x1.000.000 KSO = 62,01 (300 İş gününde her 100000 insan-saat çalışma süresi başına 62 İK meydana geldiğini gösterir) «Takvim yılı içerisindeki ölümlü ve/veya ölümlü olmayan mesleki yaralanmaların sayısının, aynı yıl içerisinde referans grupta yer alan işçilerin çalışma saatlerinin toplamına bölünmesiyle elde edilen değerin 1.000.000 katsayı ile çarpılmasıyla hesaplanır.» Örnek; Çalışan sayısı 850, kaza sayısı 100, kaybedilen iş günü 40.000 gün, bir yılda 300 gün ve çalışma saati 7,5 ise KSO? KSO=100/[(850x300x7,5)–(40.000x7,5)]x1.000.000 KSO = 62,01 (300 İş gününde her 100000 insan-saat çalışma süresi başına 62 İK meydana geldiğini gösterir)

9 KAZA AĞIRLIK ORANI İş Kazası Ağırlık Oranı = Bu oranların hesaplanmasında ölümlü kaza veya sürekli iş göremezlik söz konusu ise; her ölümlü veya iş göremezlik için ayrı ayrı 7.500 gün eklenmesi gerekir. İş Kazası Ağırlık Oranı = Bu oranların hesaplanmasında ölümlü kaza veya sürekli iş göremezlik söz konusu ise; her ölümlü veya iş göremezlik için ayrı ayrı 7.500 gün eklenmesi gerekir. Kayıp İş Günü Fiili Çalışma Saati x 1.000

10 KAZA AĞIRLIK ORANI – KAO «Takvim yılı içerisindeki ölümlü ve/veya ölümlü olmayan mesleki yaralanmalardan dolayı toplam kayıp gün sayısının, aynı yıl içerisinde referans grupta yer alan işçilerin çalışma saatlerinin toplamına bölünmesiyle elde edilen değerin 1.000 katsayı ile çarpılmasıyla hesaplanır.» Örnek; Çalışan sayısı 850, kaybedilen iş günü 3.000 gün, bir yılda 300 gün ve çalışma saati 7,5 ise KAO? KAO = 3000/[(850x300x7,5)–(40.000x7,5)]x1.000 KAO = 1,86 (300 İş gününde her 1000 insan-saat çalışma süresi başına 1,86 gün İş Kazasına bağlı kayıp) «Takvim yılı içerisindeki ölümlü ve/veya ölümlü olmayan mesleki yaralanmalardan dolayı toplam kayıp gün sayısının, aynı yıl içerisinde referans grupta yer alan işçilerin çalışma saatlerinin toplamına bölünmesiyle elde edilen değerin 1.000 katsayı ile çarpılmasıyla hesaplanır.» Örnek; Çalışan sayısı 850, kaybedilen iş günü 3.000 gün, bir yılda 300 gün ve çalışma saati 7,5 ise KAO? KAO = 3000/[(850x300x7,5)–(40.000x7,5)]x1.000 KAO = 1,86 (300 İş gününde her 1000 insan-saat çalışma süresi başına 1,86 gün İş Kazasına bağlı kayıp)

11 KAZA OLABİLİRLİK ORANI Kaza Olabilirlik Oranı = Türkiye’de her 100.000 sigortalı işçi sayısına göre değerlendirme yapılmaktadır. (İstihdam edilen, çalışan, sigortalı…ülkeden ülkeye değişir…) Kaza Olabilirlik Oranı = Türkiye’de her 100.000 sigortalı işçi sayısına göre değerlendirme yapılmaktadır. (İstihdam edilen, çalışan, sigortalı…ülkeden ülkeye değişir…) Kaza Sayısı Toplam İşçi Sayısı x 100.000

12 KAZA OLABİLİRLİK ORANI – KOO «Takvim yılı içerisindeki ölümlü ve/veya ölümlü olmayan mesleki yaralanmaların toplam sayısının, aynı yıl içerisinde referans grupta yer alan işçilerin çalışma saatlerinin toplamına bölünmesiyle elde edilen değerin 100.000 katsayı ile çarpılmasıyla hesaplanır.» Örnek; Çalışan sayısı 850, kaza sayısı 100, bir yılda 300 gün ve çalışma saati 7,5 ise KOO? KOO = 100/850x1.000 KOO = 11,7 (300 İş gününde her 100.000 insan-saat çalışma süresi başına 11,7 adet İK meydana geldiğini..) «Takvim yılı içerisindeki ölümlü ve/veya ölümlü olmayan mesleki yaralanmaların toplam sayısının, aynı yıl içerisinde referans grupta yer alan işçilerin çalışma saatlerinin toplamına bölünmesiyle elde edilen değerin 100.000 katsayı ile çarpılmasıyla hesaplanır.» Örnek; Çalışan sayısı 850, kaza sayısı 100, bir yılda 300 gün ve çalışma saati 7,5 ise KOO? KOO = 100/850x1.000 KOO = 11,7 (300 İş gününde her 100.000 insan-saat çalışma süresi başına 11,7 adet İK meydana geldiğini..)

13

14 1 1 Dünyada her yıl 2 milyon 310 bin ( Günde 6300, 15 saniyede 1) insan iş kazaları ve meslek hastalıkları nedeniyle yaşamını yitirmektedir. 2 2 3 3 4 4 5 5 Bunlardan 360 bini iş kazası, 1 milyon 950 bini ise meslek hastalıklarından dolayı yaşamını yitirmektedir. 6 6 Her yıl 270 milyon iş kazası meydana gelmekte ve 160 milyon kişi meslek hastalıklarına yakalanmaktadır. Her yıl 270 milyon iş kazası meydana gelmekte ve 160 milyon kişi meslek hastalıklarına yakalanmaktadır. Dünyada inşaat sektöründe her yıl 60.000 ölümcül kaza yaşanmakta ve her 10 dakikada bir kişi bu kazalara bağlı yaşamını yitirmektedir. Her yıl asbest yüzünden 100 bin kişinin yaşamını yitirdiği tahmin edilmektedir. Her yıl asbest yüzünden 100 bin kişinin yaşamını yitirdiği tahmin edilmektedir. Zehirli maddelerden dolayı 651 bin işçi yaşamını yitirmekte ve dünyada meydana gelen cilt kanseri hastalıklarının %10’nu buna bağlıdır.

15 Devlet (GSMH %4 Milyar) Çalışanlar (5 Bin Ölüm/Gün) İşverenler (Kârın %5-15) İK MS

16 Ülkeler% Oranı Lüksemburg67,39 Danimarka53,29 Portekiz52,14 Avusturya50,98 Çek Cumhuriyeti50,44 Estonya48,80 Slovenya47,72 İspanya46,23 Polonya44,14 Türkiye33,59

17 Ülkeler (60 Ülke)% Oranı Danimarka (1)8,38 Avusturya (4)7,89 Belçika (7)7,73 Fransa (16)7,17 Almanya (18)7,13 Slovak Cumhuriyeti (23)6,97 Kolombiya (24)6,96 Macaristan (33)6,42 Çek Cumhuriyeti (35)6,40 Türkiye (37)6,25

18 FransaAlmanyaJaponya Kanada Çek Cumh. Türkiye

19 Ülkeler% Olarak İş KazasıKaza Sıklık Oranı Kanada0,813,37 ABD0,833,46 Japonya0,893,71 Almanya1,506,25 Polonya2,6010,54 Güney Kore2,8011,67 Türkiye3,0012,45

20 ÜlkelerMaliyet (Milyar) ABD (Dolar)190 Almanya (Dolar)28 Norveç (Kron)40 Avustralya (A. Doları)15-37

21 (Bir takvim yılında çalışılan 1,000,000 iş saatine karşılık kaç kaza olduğunu gösterir.)

22 Ülkeler200320042005200620072008 İngiltere 0.7 0.60.7--- Almanya 2.82.62.42.52.2--- Fransa 3.73.52.73.03.4--- İspanya 5.34.94.74.43.83.3 Rusya 13.112.912.411.812.410.9 Türkiye 14.413.615.520.012.09.8 Hindistan 31.028.030.038.027.0---

23

24 Devlet (7,7 Milyar/ 2012 Yılı) Çalışanlar (4 Ölüm-6 Sürekli iş Görmezlik/Gün) İşverenler (Kârın %3-7) İK MS

25 GÖRÜNÜR Tıbbi maliyetler Sigortaya ödenen maliyetler Tazminat maliyetleri Tıbbi maliyetler Sigortaya ödenen maliyetler Tazminat maliyetleri GÖRÜNMEZ İş günü ve iş gücü kaybı (yöneticilerin) Mahkeme masrafları Fazla mesai Bina, makine, alet teçhizat, üretim veya üründeki hasarın maliyeti İşin durması nedeniyle uğranılan maliyet Sipariş kayıpları Arızalı makinenin üretim dışı kalması İşyerinde yapılan denetim, araştırma ve yazışmaların maliyeti Verimin düşmesinin maliyeti Çalışanlardaki moral bozukluğunun getirdiği maliyet Kazalı işçinin yerine alınan geçici işçiye verilen eğitim maliyeti İş günü ve iş gücü kaybı (yöneticilerin) Mahkeme masrafları Fazla mesai Bina, makine, alet teçhizat, üretim veya üründeki hasarın maliyeti İşin durması nedeniyle uğranılan maliyet Sipariş kayıpları Arızalı makinenin üretim dışı kalması İşyerinde yapılan denetim, araştırma ve yazışmaların maliyeti Verimin düşmesinin maliyeti Çalışanlardaki moral bozukluğunun getirdiği maliyet Kazalı işçinin yerine alınan geçici işçiye verilen eğitim maliyeti İŞLETMELER İnşaatta proje bedelinin %8 Mandırada işletme maliyetinin %1.4 Nakliyatta firma kârının %37 Petrol aramada potansiyel üretiminin %14.1 Sağlık hizmeti veren hastane yıllık işletme maliyetinin %5 İnşaatta proje bedelinin %8 Mandırada işletme maliyetinin %1.4 Nakliyatta firma kârının %37 Petrol aramada potansiyel üretiminin %14.1 Sağlık hizmeti veren hastane yıllık işletme maliyetinin %5

26 Çalışan Sayısıİşyeri SayısıSigortalı SayısıOran Kaza (2010) 1-491.016.6174.694.82560,0%58 50-29917.7451.916.86824,5 300-1.0001.759850.36210,9 >1.000207356.5874,6 Toplam1.036.3287.818.642100 En fazla kaza nerede meydana geliyor? /

27 Toplam Nüfus72.974.000Oran Zorunlu Sigortalı Sayısı7.818.64210,7 SSK Kapsamındaki Toplam Nüfus31.133.19742,7 SSK+Bağkur+Emekli Sandığı Sigortalı Oranı48,3

28

29

30

31

32 %70 Azalma

33 %54 Artış / %70 Azalma

34 En fazla

35 3

36 Sebebi Bilinmeyen%32 İnşaat%25 Nakliyat%10 Toptan ve Perakende Ticaret%4 Kömür Madenciliği,%2 Diğer (Gıda, dokuma, makine, metal, …)%27 Toplam%100 İş Kazaları (2007) En fazla

37 100’den Az İş Göremezlik Olan Sektörler%50 İnşaat%22 Metalden Eşya İmalatı%10 Nakliyat%7 Dokuma%6 Kömür Madenciliği%5 Toplam%100 İş Kazaları (2007) En fazla

38

39

40 Ocak-Şubat-Mart-Nisan21.31626,9 Mayıs-Haziran-Temmuz-Ağustos25.57232,4 Eylül-Ekim-Kasım-Aralık (Son 4 Ay)32.13940,7 Toplam79.027100 İş Kazaları – Aylar (2007) 15:00 – 16:005,83234,7 11:00 – 12:005,55233,0 10:00 – 11:005,43132,3 Toplam16,815100 İş Kazaları – Saatler (2010)

41 Üst Ekstremiteler (omuz, kol, bilek, el, parmak)43.29053,7 Alt Ekstremiteler (kalça, bacak, ayak)20.20725,0 Diğer8.38710,4 Kafa4.2395,2 Sırt2.5723,1 Gövde ve İç Organlar1.9072,3 Toplam80.602100 İş Kazaları (2007) En fazla

42 Yüzeysel Yaralanmalar, Açık Yaralanmalar35.86348,0 Ezik ve Çürükler17.25723,1 Kırıklar10.18813,6 Çıkıklar, Burkulmalar, İncinmeler7.4559,9 Yanmalar, Kimyasal Yanma, Kaynar Su Yanma2.5133,4 Yanmalar, Kimyasal Yanma, Kaynar Su Yanma2.5133,3 Akut Zehirlenmeler, Enfeksiyonlar2700,4 Toplam74,640100 İş Kazaları (2007) En fazla

43 Yaş Grupları 20052006 KadınErkekToplamKadınErkekToplam -14522523020299319 15-171019011.0022312.2392.470 18-24 1.14115.20216.343 11.29918.66619.965 25-2967617.30317.979 7.67518.16218.837 30-3452814.54515.0733.59114.59115.182 35-3938910.76111.15045410.84511.299 40-443057.9588.2632837.2027.485 45-491362.6532.7891452.3712.516 50-543781184831739770 55-59121741867137144 60-642434533134 65+21315056 Toplam3.33470.58973.9233.73975.28879.027 Ağırlıklı Ortalama Yaş2931 2830 En fazla

44 Sayısı

45 Türkiye ve Dünya’da İSG Türkiye'de her yıl kaç işçi meslek hastalığı nedeni ile yaşamını yitirmektedir? A.0 - 100 işçi B.101 - 500 işçi C.501 - 1000 işçi D.1001 işçi ve daha fazla Türkiye'de her yıl kaç işçi meslek hastalığı nedeni ile yaşamını yitirmektedir? A.0 - 100 işçi B.101 - 500 işçi C.501 - 1000 işçi D.1001 işçi ve daha fazla İH-4

46 Yaklaşık 2.000.000 Gün

47

48

49

50

51 SNMeslek Hasta-İş Kazaları19992000200120022003200420052006 1Üretim ve İmalat Sektörü1.4789761.1331.1258958778731.214 2İnşaat Sektörü1.128778858765630612614825 3Madencilik1.375453478387280402435528 4Taşımacılık ve İletişim315254257255202 255305 5Kamu ve Hizmet Sektörü165284132149109 119187 6Restorant, Otel, Alım-Satım14212513913012996112154 7Elektrik, Gaz, Su9774908362566180 8Tarım, Ormancılık, Balıkçılık3241443423243437 9Finans, Sigorta86653553 10Diğer0148543274153227535 Toplam Vaka Sayısı4.7403.1393.1912.9652.4072.5362.7353.868

52 YAŞ GRUPLARI 20052006 KadınErkekToplamKadınErkekToplam -14022011 15-17000000 18-244151912829 25-292293112526 30-34034 13334 35-39058 043 40-440112 045 45-49096 0 50-54055 085 55-59033 066 60-64032 047 65+047 0102 Toplam65135190571574 Ağırlıklı Ort. Yaş234645349

53

54 MESLEK HASTALIĞI2007 YILI2010 YILI2011 YILI SSK’ya Kayıtlı İşçi Sayısı8.505.39410.600.00011.030.939 Saptanan Meslek Hastalığı Sayısı1.208533697 Beklenen Meslek Hastalığı Sayısı34.02142.40044.123 Saptanamayan Meslek Hastalığı Sayısı32.81341.86743.462 Saptanan Meslek Hastalığı Oranı%0.014%0.005 Beklenen Meslek Hastalığı Oranı Çalışanların %0,4-%0,12 Olmalıdır. «2007 Yılı için Türkiye’de 34.000-102.000 Meslek Hastası Olmalıdır» «2010 Yılı için Türkiye’de 42.400-127.200 Meslek Hastası Olmalıdır» «2011 Yılı için Türkiye’de 44.123-132.371 Meslek Hastası Olmalıdır»

55 ÜLKELERBEK. MH20032004200520062007 İsveç 17.604 – 52.81325.05820.46016.84013.95111.463 Finlandiya 10.048 – 30.144--- 67746715--- Norveç 9.772 – 29.31634232870227433982871 Letonya 4.476 – 13.4289651888167311111591 Almanya 152.492 – 457.47617.42517.41316.51914.732--- Türkiye 43.688 – 131.0664403845195741208 Beyaz Rusya 17.780 – 53.344186226216183178 Moldova Cumhuriyeti 4.988 – 14.9663515263032

56

57 TANI ZORLUĞU  Çalışana Ait Nedenler Önemsememe, Başvuru yapmama, Tıbbi idari takip yapmama,  İşyeri Hekimine Ait Nedenler Tanı koyamama/koymama, Hastalığın farkında olmama, İyi anamnez almama,  Çalışana Ait Nedenler Önemsememe, Başvuru yapmama, Tıbbi idari takip yapmama,  İşyeri Hekimine Ait Nedenler Tanı koyamama/koymama, Hastalığın farkında olmama, İyi anamnez almama,

58 TANI ZORLUĞU  İşverene Ait Nedenler Bilgi ve vizyon eksikliği, Mevzuat ve sigorta yaptırımlarından çekinme,  Tanı Merkezlerine Ait Nedenler Meslek hastalıkları hastaneleri yetersiz, Diğer hastanelerde ekip ve ekipman eksikliği, Tıbbi-idari takip yapmama  Mevzuata Ait Nedenler  İşverene Ait Nedenler Bilgi ve vizyon eksikliği, Mevzuat ve sigorta yaptırımlarından çekinme,  Tanı Merkezlerine Ait Nedenler Meslek hastalıkları hastaneleri yetersiz, Diğer hastanelerde ekip ve ekipman eksikliği, Tıbbi-idari takip yapmama  Mevzuata Ait Nedenler

59