Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response An EU-funded project managed by the Central Finance & Contracts Unit Project No. TR 06.AI/SV Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response 1 Kanatlıların Önemli Hastalıkları AI teşhisinde Ayırım

Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response An EU-funded project managed by the Central Finance & Contracts Unit 2 Ne olabilir ?

Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response An EU-funded project managed by the Central Finance & Contracts Unit 3 Cevaplar şunlardır … Kuş Gribi(Tavuk vebası, Avian influenza) Newcastle (Yalancı tavuk vebası) Kronik pasteurellosis(Kronik tavuk kolerası) Thiamine eksikliği(B1 vitamin eksikliği, sinirsel hastalık yapar.)

Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response An EU-funded project managed by the Central Finance & Contracts Unit 4 Ve bu ?

Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response An EU-funded project managed by the Central Finance & Contracts Unit 5 …?…? Kuş Gribi(Tavuk vebası, Avian influenza) Pasteurellosis (Tavuk kolerası) Enfeksiyöz Koriza (Nezle)

Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response An EU-funded project managed by the Central Finance & Contracts Unit 6 Ve …

Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response An EU-funded project managed by the Central Finance & Contracts Unit 7 Bir kez daha… Kuş Gribi (Tavuk vebası, Avian influenza), Enfeksiyöz koriza (Nezle), Mikoplasmosis (M. Gallisepticum, Kronik solunum yolu hastalığı), Klamidiosis (insanlara bulaşan bir hastalıktır.Havayoluyla sinüslere bulaşmakta oradan göze sıçramakta, solunum sistemine akciğere, hava keselerine yayılmakta hatta iç organlara yayılarak organları yıkımlayarak ölümcül hal alabilmektedir.), Quaternar amonyum zehirlenmesi, Avian rhinotrakeitis(Üst solunum yolu hastalığı), Enfeksiyöz bronşitis (Çok bulaşıcı bir akciğer hastalığıdır. Yumurtayı bozar, verimi düşürür, ölüme yol açar. Nedeni bir virüstür.)

Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response An EU-funded project managed by the Central Finance & Contracts Unit 8 Bu sebeple… Kanatlı hayvanlarda sadece klinik belirtilerden hastalık teşhisine varmak zordur. Lezyonlarda da aynı problem vardır. Bir çok hastalığın Kuş gribine benzer klinik belirtileri ve lezyonları vardır. Laboratuvar teşhisi gereklidir. Ancak bazı faktörler teşhiste ayırıma yardımcı olabilir.

Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response An EU-funded project managed by the Central Finance & Contracts Unit Project No. TR 06.AI/SV Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response 9 En çok benzeyenler..

Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response An EU-funded project managed by the Central Finance & Contracts Unit 10 Etkenlerin Karşılaştırılması ToprakDışkıDışkıyla kirlenmiş su Direnç Formalin, fenolFormalin, iyod asit pHAsit pH Çevresel etkenlerle ve dezenfektanlarla kolayca yok edilir 56°C/3 saat, 60°C/30 dak. 56°C/3 saat; 60°C/30 dak. Etkenin Yıkımlanması bakteriparamiksovirusortomiksovirus Pasteurella (Tavuk kolerası) Newcastle (Yalancı tavuk vebası) Kuş Gribi (Tavuk vebası)

Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response An EU-funded project managed by the Central Finance & Contracts Unit 11 Konakçılar ve ölüm oranı %100’e kadar %100’e kadar Hastalık oranı Ördekler ve kazlar > hindiler > tavuklar Tavuk > hindiler > ördekler ve kazlar Tavuk & hindiler > ördekler ve kazlar %100’e kadar ancak genellikle daha az 5 günde %80’e kadar% 80’e kadar Ölüm oranı Pasteurella (Tavuk kolerası) Newcastle (Yalancı tavuk vebası) HPAI (Tavuk vebası) Hem evcil hem de yabani olmak üzere bir çok kanatlı türü

Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response An EU-funded project managed by the Central Finance & Contracts Unit 12 Klinik belirtiler (1) Evet Genel Bulgular Ani ölüm Şiddetli depresyon Yumurta üretiminde çarpıcı düşüş Evet: sulu sarımsı veya yeşil Bazenİshal Evet İştahsızlık Sindirimle ilgili Bulgular Pasteurella (Tavuk kolerası) Newcastle (Yalancı tavuk vebası) Kuş Gribi (Tavuk vebası)

Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response An EU-funded project managed by the Central Finance & Contracts Unit 13 Klinik belirtiler (2) Evet Hayır Şişmiş ve siyanotik ibik ve sakallar Hayır Yüzde ödem, Burun, göz ve ağız salgıları Hayırsinüzit, Aşırı göz salgısı Evet Zor nefes alma, öksürük Solunumla ilgili bulgular Pasteurella (Tavuk kolerası) Newcastle (Yalancı tavuk vebası) Kuş Gribi (Tavuk vebası)

Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response An EU-funded project managed by the Central Finance & Contracts Unit 14 Klinik belirtiler (3) Kronik vakalarda olasıEvetBükülmüş boyun --Bacaklarda deri altı kanamalar Diğer bulgular Nadiren topallıkEvetBacaklarda ve/veya kanatlarda felç Sinir sistemine ait bulgular Pasteurella (Tavuk kolerası) Newcastle (Yalancı tavuk vebası) Kuş Gribi (Tavuk vebası)

Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response An EU-funded project managed by the Central Finance & Contracts Unit 15 ND (Yalancı tavuk vebası)/Kuş Gribi (Tavuk vebası) Lezyonları: ? Benzer lezyonlar, Belli başlı patolojik lezyonlar yok, Son teşhis için virüsun laboratuvarda bulunması ve tanımlanması beklenmelidir.

Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response An EU-funded project managed by the Central Finance & Contracts Unit 16 Tavuk Kolerası / Kuş Gribi Lezyonları ? Pasteurellosis (Tavuk kolerası): –Soluk borusunda lezyonlar olmaz, –İrinli bir akciğer, –Karaciğerde nekrotik odakları, –Ön mide lezyonları görülmez, –Dalağın büyümesi,

Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response An EU-funded project managed by the Central Finance & Contracts Unit 17 Hindi akciğeri Karaciğer

Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response An EU-funded project managed by the Central Finance & Contracts Unit 18 Solunum Yolu Hastalıkları

Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response An EU-funded project managed by the Central Finance & Contracts Unit 19 Enfeksiyöz Bronşitis (IB) Tavuklar da görülür. Hızlı yayılma, %100’e varan hastalık oranı, %5 ölüm oranı (%60’a varan oranda böbreklerde hasar yapan suşlar). Klinik bulgular: sindirim veya sinir sistemine ait bulgular görülmez –Öksürük, hapşırık, nefes borusu hırıltıları, +/- ıslak gözler ve nefes darlığı –Nadiren yüzde şişlik –Bozuk şekilli yumurtalar, yumurta üretiminde %5-50 arası düşüş Lezyonlar: –Genellikle kanamasız, soluk borusu ve bronşlarda sümüksü sıvı –Hava keselerinde kalınlaşma ve matlaşma. –Böbrekte hasar yapan virustipleri =idrar yollarında taşlar ile şişmiş ve soluk böbrekler. –İkincil hastalıklar = hava keselerinde, karaciğer ve kalp zarında iltihaplanma

Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response An EU-funded project managed by the Central Finance & Contracts Unit 20 Hava keselerinde iltihap Kötü yumurta kabuk kalitesi

Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response An EU-funded project managed by the Central Finance & Contracts Unit 21 Enfeksiyöz Laringotrakeitis Tavuk ve sülünler %50’ye kadar ölüm oranı Klinik belirtiler (akut form): –Nefes almada zorluk, öksürük, hırıltı ve nefes alırken boyunda genişleme –İştahsızlık ve depresyon –Ağız ve gagada kanlı lekeler olabilir. Lezyonlar –Kan, sümüksü ve sarı peynirimsi akıntı veya soluk borusunun peynirimsi içerikle tıkanması

Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response An EU-funded project managed by the Central Finance & Contracts Unit 22

Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response An EU-funded project managed by the Central Finance & Contracts Unit 23 Enfeksiyöz Koriza (Nezle) Etken : Haemophilus paragallinarum Sadece tavuklarda görülür. Belirtiler: –Ağır vak’alar: hırıltılar, göz altı sinüslerde ağır şişkinlik, +/- çene altı ve sakal ödemi(şişliği). –Muhtemelen ishal –Sinirsel belirtiler görülmez Lezyonlar: yalnızca solunum sistemine ait –Akut: infraorbital sinüslerde bol, grimsi, yarı sıvı akıntı. –Diğer: konjonktivit, trakeit, bronşit, ve hava keseleri.

Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response An EU-funded project managed by the Central Finance & Contracts Unit 24

Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response An EU-funded project managed by the Central Finance & Contracts Unit 25 Mikoplasma gallisepticum M. gallisepticum Hızlı yayılma, < %10 değişkenlikte hastalık ve ölüm oranı Tavuk ve hindiler Uzun süreli solunuma ait belirtiler: –göz akıntısı, –Bozuk soluk sesleri, hırıltı, –Büyümede gerilik ve solunum yolu hastalıklarına karşı hassasiyetin artması. Lezyonlar: sadece solunumla ilgili –üst solunum yolunda kanamalı kızarıklık, orta şiddette soluk borusunda kızarıklık -> hava keselerinde yangı ve koli enfeksiyonu.

Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response An EU-funded project managed by the Central Finance & Contracts Unit 26

Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response An EU-funded project managed by the Central Finance & Contracts Unit 27 Sindirim Sistemine Ait Hastalıklar

Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response An EU-funded project managed by the Central Finance & Contracts Unit 28 Salmonella gallinarum (Kanatlı tifosu) Tavuk > hindiler Belirtiler –Ölüm oranı 1’den ≈ 40% –Depresyon, kabarmış tüyler, arka tüylerde kirlenme, –İştahsızlık ve su tüketiminin artması, harekette isteksizlik, –Yeşil ve/veya sarı ishal, –İbik ve sakalın anemik (kansız)görünüşü. Lezyonlar: bazıları AI’ya benzer (yumurta kanalı ve barsak yangısı, küçük kanamalar) ancak, –Konjesyon ve/veya küçük nekroz odakları bulunan büyümüş karaciğer (sarı veya bronz renkte), –Şişmiş ve beneklenmiş dalak, –Anemi (kansızlık),

Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response An EU-funded project managed by the Central Finance & Contracts Unit 29

Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response An EU-funded project managed by the Central Finance & Contracts Unit 30 Salmonella pullorum (Beyaz İshal Hastalığı) Tavuk > hindiler (çoğunlukla < 3 haftalık) Hastalık oranı %10-80, ölüm oranı %100’e kadar Akut vakalardaki klinik belirtiler: –İştahsızlık, depresyon, topallık –Beyaz ishal, kabarmış tüyler, tüylerin arka kısmında kirlenme. –Solunumla ilgili belirtiler vardır (nefes darlığı, nefes almada zorluk) fakat sinir sistemine ait belirtiler görülmez. –Bir ısı kaynağı etrafında kanatlıların toplanması Lezyonlar (akut vakalar) –Akciğerlerde, karaciğerde, mide duvarı ve kalpte gri nodüller. –Bağırsak veya kör bağırsak iltihabı. –Dalak ve karaciğerde büyüme. –Genellikle göbek iltihabı mevcuttur.

Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response An EU-funded project managed by the Central Finance & Contracts Unit 31

Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response An EU-funded project managed by the Central Finance & Contracts Unit 32 Histomoniasis (Karabaş Hastalığı) Protozoan parazitleri: Histomonas meleagridis Hindi > tavuk Belirtiler: (genç kanatlılarda hastalık daha akut seyreder) –Halsizlik, kanatlarda düşme, –Dağınık tüyler, –Sarı dışkı. Lezyonlar: karaciğer ve sekal lezyonlar beraberce hastalık için belirgin patolojik bulgulardır –Sekum: ülserleşme, sekum duvarının kalınlaşması, ara sıra karın zarı iltihabı, sarımsı yeşil peynirimsi eksüdat veya ileriki safhalarda kuru, peynirimsi oluşumlar –Karaciğer: yuvarlak görünüşlü nekrotik lezyonlar, hindilerde = 4 cm’lik çapa kadar.

Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response An EU-funded project managed by the Central Finance & Contracts Unit 33

Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response An EU-funded project managed by the Central Finance & Contracts Unit 34 Diğer Hastalıklar

Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response An EU-funded project managed by the Central Finance & Contracts Unit 35 Zehirlenmeler: Bazı Örnekler Diazinon: haşerelerin kontrolünde yaygın olarak kullanılır. –Belirtiler: gözyaşı salgılama, ishal, nefes darlığı ve ölüm. –Lezyonlar: akciğerlerde ödem, karaciğerde yağlanma ve ağır barsak iltihabı Kurşun : boya... –Belirtiler: depresyon, iştahsızlık, aşırı zayıflama, güçsüzlük, yeşilimsi dışkı ve aşağıya doğru yayılmış kanatlar. –Lezyonlar: yeşilimsi kahverengi mide mukozası, enteritis ve karaciğer ve böbreklerde bozulma.

Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response An EU-funded project managed by the Central Finance & Contracts Unit 36 Kolibasilloz Ölüm oranı yüksek akut hastalıklardan -> hafif kronik hastalıklar Çoğunlukla ikincil hastalık Semptomplar / suşlar = –Kabarmış tüyler, ateş, –Nefes almada güçlük, öksürük ve hırıltılar. –ishal. Lezyonlar: –Karakteristik belirtiler: fibrinli’den peynirimsi iltihablara kadar değişen hava keselerinde, kalp kesesinde, kalpte, karaciğer ve akciğer yüzeyinde iltihablar –Su kaybı, Karaciğer, dalak ve böbreklerde büyüme ve iç zarlarda iğne başı şeklinde kanamalar.

Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response An EU-funded project managed by the Central Finance & Contracts Unit 37

Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response An EU-funded project managed by the Central Finance & Contracts Unit 38 Tavuk Çiçeği Etkeni : Avipoxvirus Hastalanma oranı %10-95 / ölüm oranı %0-50 olup yavaş olarak yayılır Bulgular –Depresyon, iştahsızlık –Çiçek lezyonları ve kabuklar; tüysüz bölgeler üzerinde (0.5 to 1.0 mm Ø ) ≈ 2 hafta –Ağızda, boğazda +/- soluk borusunda peynirimsi oluşumlar, –+/- hafif solunum sesleri. Lezyonlar –Papüller -> kabarcıklar -> püstüller -> kabuklar –Difterik form : Ağızda, soluk borusunda, yutak ve ağız boşluğunda kazeöz plaklar. Yutak’da ve soluk borusu mukozasında noduler oluşum ve kalınlaşmalar

Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response An EU-funded project managed by the Central Finance & Contracts Unit 39

Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response An EU-funded project managed by the Central Finance & Contracts Unit 40 ALLAHIM ÇOK ŞÜKÜR Kİ KUŞ GRİBİ İMİŞ! BEN DELİ DANA HASTALIĞI OLDUM SANIYORDUM…

Technical Assistance to Avian Influenza Preparedness and Response An EU-funded project managed by the Central Finance & Contracts Unit 41 İlginiz için Teşekkürler