 DOĞRUDAN ◦ 1. Kanama: gebelik, doğum eylemi ve doğum sonrası ◦ 2. Enfeksiyon - > sepsis ◦ 3. Gebelikte hipertansif bozukluklar ◦ 4. Uterus rüptürü ile sonuçlanan engellenmiş eylem ◦ 5. Düşük komplikasyonları

 DOLAYLI ◦ Annede mevcut olan bir sağlık sorununu, gebeliğin ağırlaştırması ile ortaya çıkan ölüm:  Hepatitler  Anemi  Romatizmal kalp hastalığı  HIV, AIDS  Sıtma

 Aile Planlaması  CYBE, hepatitler, HIV  Neonatal tetanoz  Mevcut hastalıkların tanı&tedavisi  Gebelikte yeterli beslenme  Fe ve folat ile aneminin azaltılması  Gebelik komplikasyonlarının tanınması, erken tanı ve tedavisi

 TANIM, AMAÇ ◦ Gebeliğin belirlenmesinden doğuma kadar geçen süre içinde annenin ve fetusun periyodik kontrollerinin yapılmasıdır. ◦ Olabildiğince komplikasyonsuz bir gebelik geçirilmesini sağlayarak bu süreci anne ve fetus için en sağlıklı bir biçimde sonlandırmaktır.

 0-14 hafta: 1. trimester  hafta: 2. trimester  hafta: 3. trimester

 1.İzlem: İlk 14 hafta içinde ,  2.İzlem: Haftalar arası  Tercihan haftalar arası  3.İzlem: Haftalar arası  4.İzlem: Haftalar arası

 Her izlemde ayına göre muayene  Her izlemde TA, NDS, Kilo ölçümü  Her izlemde TİT (proteinüri, glukozüri, bakteriüri, pyüri)  Her izlemde Hemogram veya Hgb  Her izlemde form temelinde risk değerlendirmesi,tehlike işaretleri  Her izlemde uygun eğitim  Her izlemde uygun medikasyon

 İletişim  Her aşamada soru sorabileceği güvencesi  Öykü alma ◦ Demografik bilgiler  Gebe izlem formu  yaş evli kadın formu

◦ Tıbbi Öykü  Kronik sistemik hastalıklar  Enfeksiyon hastalıkları  CYBE  Psikiyatrik hastalıklar  Geçirilmiş (jinekolojik) operasyonlar  İlaç allerjisi  Kullandığı ilaçlar  Aile öyküsü

◦ Obstetrik Öykü  G_P_Y_  Son gebeliği, sonlanma şekli, nedeni  Önceki gebelikleri, sonlanma şekilleri ve nedenleri.  Gebelik komplikasyonları  Doğum ve sonrası komplikasyonlar  Bebek veya çocuk ölümleri  Çoğul gebelik  Tetanoz toksoid immunizasyonu

◦ Mevcut gebelik öyküsü  SAT  Tahmini doğum tarihi: SAT -3 ay +7 gün  Yakınmaları  Bulantı-kusma, aşırı tükürük, toprak, vb yeme, sık idrar, meme hassasiyeti, kabızlık, mide yanması, kramplar, çarpıntı,halsizlik,vb  Tehlike işaretleri  Vaginal kanama, yüksek ateş, kramp tarzı alt batın ağrısı, solunum güçlüğü, aşırı halsizlik  Alışkanlıkları, kullandığı ilaçlar

◦ Fizik Muayene  Boy, kilo  TA, Nb  Anemi bulguları  Diğer hastalık bulgu ve belirtileri  AC, kalp oskültasyonu  Vaginal muayene  Uterus büyüklüğü  Semptomatik CYBE bulgusu  Fetal kalp atımı:El doppleri ile: w+

 LABORATUVAR ◦ İdrar tetkiki  Bakteriüri, pyüri  Proteinüri, glukozüri ◦ Hemogram veya Hb/Hct ◦ Kan grubu ◦ Biyokimya ◦ Mikrobiyoloji: CYBE, TORCH

 İLAÇ DESTEĞİ, BAĞIŞIKLAMA ◦ 2.Trimester başından itibaren: mg/gün elementer demir ◦ Folik asit: İlk trimesterde: 400mcg/gün ◦ Tetanoz toksoid aşılaması: rutin ◦ Hepatit B:yüksek risk altında olanlar ◦ Vitamin D: 12.hf+ : 1200IU/gün ◦ Gerekli diğer tedaviler:  İdrar yolu enfeksiyonu

Doz sayısıUygulama zamanıKorunma süresi TT1Primer immunizasyon İlk 4 ay içindeYOK TT2TT1 den en az 4 hafta sonra 1-3 yıl TT3TT2 den en az 6 ay sonra5 yıl TT4TT3 ten en az 1 yıl sonra (veya bir sonraki gebelikte) 10 yıl TT5TT4 ten en az 1 yıl sonra (veya bir sonraki gebelikte) Doğurganlık çağı boyunca

 Gebeliğe bağlı yakınmalar bilgisi ◦ Yorgunluk ◦ Bulantı&kusma ◦ Sık idrara çıkma ◦ Baş dönmesi ◦ Varis, hemoroid, kabızlık, mide yanması, bacaklarda kramp, nefes darlığı, cilt değişiklikleri, memelerde hassasiyet, kolostrum, aşırı tükürük, toprak, vb yeme

 Danışmanlık 1: ◦ Beslenme ve diyet ◦ Fizik aktivite ve çalışma koşulları ◦ Gebelik & cinsel yaşam ◦ Hijyen ◦ Ağız ve diş sağlığı ◦ Sigara, alkol, madde ◦ İlaç kullanımı, bağışıklama ◦ TEHLİKE İŞARETLERİ

 Danışmanlık 2: ◦ TEHLİKE İŞARETLERİ:  Vaginal kanama  Konvülziyon  Baş ağrısı ile beraber görmede bozulma  Ateş ve veya ciddi güçsüzlük  Ciddi karın ağrısı  Solunum güçlüğü veya sık solunum  Suyunun gelmesi  Yüz, el ve bacaklarda şişme

 Danışmanlık 3: ◦ Acil durumda yapılacaklar ◦ Doğum eylemi ve doğum ◦ Doğum planlaması ◦ Emzirme ◦ Postpartum AP danışmanlığı ◦ Fetal anomaliler, tarama testleri, USG incelemeleri hakkında bilgi ◦ Bir sonraki izlem tarihi

Gebelik öncesi BKİ (kg/m 2 ) Önerilen kilo alımı (Kg) 1. Trimesterde önerilen artış (Kg) trimesterde önerilen artış (Kg/hafta) Zayıf (<20) Normal (20-26) Kilolu (26-30) Obez (>30)

 Öykü Alma ◦ Kişisel bilgilerde değişiklik ◦ Tıbbi öyküde değişiklik ◦ Obstetrik öyküyü gözden geçiriniz ◦ Mevcut gebelik öyküsünde değişiklik  Alışkanlıklar  Gebelik yakınmaları  Tehlike işaretleri  İlaç kullanımı (Fe dışı ilaç kullanımı ve Fe ile ilgili yakınması var mı?)

 Tehlike İşaretleri ◦ Vaginal kanama veya suların gelmesi ◦ Konvülziyon ◦ Baş ağrısı ile beraber bulanık görme ◦ Yüksek ateş, ciddi karın ağrısı ◦ Solunum güçlüğü / sık solunum ◦ Yüz, parmak ve bacaklarda şişme ◦ Kostovertebral açı hassasiyeti ◦ Aşırı bitkinlik

 Fizik Muayene ◦ Kilo, TA, nabız ◦ Anemi bulguları ◦ Hastalık işaretleri, CYBE bulgusu ◦ Göğüs/kalp oskültasyonu ◦ Uterus yüksekliği ◦ Ödem(son aylarda ayaklarda normal) ◦ FKA ( /dk) ◦ Karın ağrısı? -> Vaginal muayene ◦ Kanama, su gelmesi -> Spekulum mua.

 Laboratuvar ◦ İdrar Tahlili; Hemogram / Hb ◦ Kan grubu -> Rh uygunsuzluğu -> İndirekt Coombs (20 ve 28.w)  (+) ise takip 2. basamakta  (-) ise takip 1.basamakta ◦ Glukoz tarama testi: w arası  50 gr. Glk sonrası >140 -> OGTT ◦ Temel Obstetrik USG ◦ Diğer testler - > gerekiyorsa sevk

 İlaç, Tedaviler, Bağışıklama ◦ Demir preparatı dozuna karar verilir: (Gebelere Demir destek programına göre)  Hb> 11 gr: Destek dozu: mg/gün  Hb< 11 gr: Tedavi dozu: mg/gün Fe mcg folat ◦ Tetanoz toksoidi gerekiyor mu? ◦ D Vitamini: 1200 IU/g (9 gtt/gün) ◦ İYE ve diğer enfeksiyonlar?

 Gebeliğe Bağlı yakınmalar ◦ Soruştur, bilgilendir  Danışmanlık ◦ Gebelikte tehlike işaretleri  Fetus hareketlerinin hissedilmemesi  Primipar: w  Multipar: w  Hızlı kilo alımı

 Sevk kriterleri ◦ Risk değerlendirme formu ◦ Hb: <7 gr/dl ◦ Preeklampsi belirtileri:  HTA, proteinüri  Sistolik> 30 mmHg ; Diastolik> 15 mmHg ◦ Uterus yüksekliği uyumsuzluğu ◦ Fetal hareketler / FKA alınmaması ◦ Tedaviye dirençli bakteriüri ◦ Tehlike işaretleri varlığı

 Öykü Alma ◦ Kişisel bilgilerde değişiklik ◦ Tıbbi öyküde değişiklik ◦ Obstetrik öyküyü gözden geçiriniz ◦ Mevcut gebelik öyküsünde değişiklik  Alışkanlıklar  Gebelik yakınmaları  Tehlike işaretleri  İlaç kullanımı (Fe dışı ilaç kullanımı ve Fe ile ilgili yakınması var mı?)  Fetal hareketler

 Tehlike İşaretleri ◦ Vaginal kanama veya suların gelmesi ◦ Konvülziyon ◦ Baş ağrısı ile beraber bulanık görme ◦ Yüksek ateş, karın ağrısı ◦ Solunum güçlüğü / sık solunum ◦ Yüz, parmak ve bacaklarda şişme ◦ Fetus hareketlerinin hissedilmemesi ◦ Kostovertebral açı hassasiyeti ◦ Aşırı bitkinlik

 Fizik Muayene ◦ Kilo, TA, nabız ◦ Anemi bulguları ◦ Hastalık işaretleri, CYBE bulgusu ◦ Göğüs/kalp oskültasyonu ◦ Uterus yüksekliği, çoğul gebelik? ◦ Ödem(son aylarda ayaklarda normal) ◦ FKA ( /dk) ◦ Meme muayenesi ◦ Diğer sistemik muayene: Varis, vb

 Laboratuvar ◦ İdrar Tahlili ◦ Hemogram / Hb ◦ Kan grubu -> Rh uygunsuzluğu -> ◦ Gereken diğer testler - > Kurumda yapılamıyor ve gerekiyorsa sevk

 İlaç, Tedaviler, Bağışıklama ◦ Demir preparatı dozuna karar verilir: (Gebelere Demir destek programına göre)  Hb> 11 gr: Destek dozu: mg/gün  Hb< 11 gr: Tedavi dozu: mg/gün Fe mcg folat ◦ Tetanoz toksoidi gerekiyor mu? ◦ D Vitamini: 1200 IU/gün (9gtt/gün) ◦ İYE ve diğer enfeksiyonlar.

 Gebeliğe Bağlı yakınmalar ◦ Soruştur, bilgilendir  Danışmanlık ◦ Gebelikte tehlike işaretleri  Fetus hareketlerinin hissedilmemesi  Hızlı kilo alımı  Suyunun gelmesi  EDT? ◦ Postpartum AP danışmanlığı

 Sevk kriterleri ◦ Risk değerlendirme formu ◦ Hb: <7 gr/dl ◦ Preeklampsi belirtileri:  HTA, proteinüri  Sistolik> 30 mmHg ; Diastolik> 15 mmHg ◦ Uterus yüksekliği uyumsuzluğu ◦ Fetal hareketler / FKA alınmaması ◦ Tedaviye dirençli bakteriüri ◦ Tehlike işaretleri varlığı ◦ Çoğul gebelik şüphesi?

 Öykü Alma ◦ Kişisel bilgilerde değişiklik ◦ Tıbbi öyküde değişiklik ◦ Obstetrik öyküyü gözden geçiriniz ◦ Mevcut gebelik öyküsünde değişiklik  Alışkanlıklar  Gebelik yakınmaları  Tehlike işaretleri  İlaç kullanımı (Fe dışı ilaç kullanımı ve Fe ile ilgili yakınması var mı?)  Fetal hareketler

 Tehlike İşaretleri ◦ Vaginal kanama veya suların gelmesi ◦ Konvülziyon ◦ Baş ağrısı ile beraber bulanık görme ◦ Yüksek ateş, karın ağrısı ◦ Solunum güçlüğü / sık solunum ◦ Yüz, parmak ve bacaklarda şişme ◦ Fetus hareketlerinin hissedilmemesi ◦ Kostovertebral açı hassasiyeti ◦ Aşırı bitkinlik

 Fizik Muayene -1 ◦ Kilo, TA, nabız ◦ Anemi bulguları ◦ Diğer hastalık işaretleri, ◦ Uterus yüksekliği ölçümü ◦ Leopold manevraları ile fetusun prezentasyonu ve gelen kısmı tesbiti ◦ Çoğul gebelik tesbiti ◦ Ödem(son aylarda ayaklarda normal)

 Fizik Muayene -2 ◦ FKA ( /dk) ◦ Meme muayenesi ◦ Diğer sistemik muayene: Varis, vb ◦ Obstetrik değerlendirme amaçlı vaginal muayene (pelvik yapı, serviks, prezente olan kısım)

 Laboratuvar ◦ İdrar Tahlili ◦ Hemogram / Hb ◦ Kan grubu -> Rh uygunsuzluğu -> ◦ Gereken diğer testler - > Kurumda yapılamıyor ve gerekiyorsa sevk

 İlaç, Tedaviler, Bağışıklama ◦ Demir preparatı dozuna karar verilir: (Gebelere Demir destek programına göre)  Hb> 11 gr: Destek dozu: mg/gün  Hb< 11 gr: Tedavi dozu: mg/gün Fe mcg folat ◦ Tetanoz toksoidi gerekiyor mu? ◦ D Vitamini 1200U/gün ◦ İYE ve diğer enfeksiyonlar.

 Gebeliğe Bağlı yakınmalar ◦ Soruştur, bilgilendir  Danışmanlık ◦ Gebelikte tehlike işaretleri ◦ Doğum eylemi ve doğum ◦ Emzirme ◦ Postpartum AP danışmanlığı ◦ 40. haftaya kadar doğum gerçekleşmezse, hemen müracaat

 Sevk kriterleri ◦ Risk değerlendirme formu ◦ Hb: <7 gr/dl ◦ Preeklampsi belirtileri:  HTA, proteinüri ◦ Fetal hareketler / FKA alınmaması ◦ Tedaviye dirençli bakteriüri ◦ Tehlike işaretleri varlığı ◦ Çoğul gebelik şüphesi? ◦ Makat prezantasyonu

 1. Fundus yüksekliği ve içeriği  2. Fetal pozisyon ve situs (duruş)

 3. Prezentasyon  4. Prezentasyon ve angajman

◦ Gebelik boyunca yapılması öngörülen asgari izlem ve bakımı önerir ◦ Değişmez kurallar dizisi değildir ve hastaya sunulan hizmetlerin HUKUKİ STANDARTLARINI OLUŞTURMAZ; her hastanın/gebenin durumunun kendi özel koşulları içerisinde değerlendirilmesi gerekir

 1.İzlem: İlk 14 hafta içinde ,  2.İzlem: Haftalar arası  Tercihan haftalar arası  3.İzlem: Haftalar arası  4.İzlem: Haftalar arası

 Her izlemde ayına göre muayene  Her izlemde TA, NDS, Kilo ölçümü  Her izlemde TİT (proteinüri, glukozüri, bakteriüri, pyüri)  Her izlemde Hemogram veya Hgb  Her izlemde form temelinde risk değerlendirmesi,tehlike işaretleri  Her izlemde uygun eğitim  Her izlemde uygun medikasyon

 1.izlemde kan grubu / Rh  1.izlem ve gereğinde biyokimya, CYBE, TORCH, tarama testleri  1. ve 4. izlemde vaginal muayene  2/3.izlemde glukoz tarama  22. haftada USG  2.izlemden sonra fundus yüksekliği  2.izlemden sonra FKA  Son izlemde Leopold