2013-2014 Öğretim Yılı Bahar Yarıyılı MUHASEBE DERSİ 7.hafta Yrd. Doç. Dr. Tuğba DENİZ Ormancılık Ekonomisi Anabilim Dalı 1.

Slides:



Advertisements
Benzer bir sunumlar
TİCARİ İŞLEMLER VE VARLIK KAYNAK YAPISINA ETKİLERİ
Advertisements

DİĞER YABANCI KAYNAKLAR Dr. Ergün Kaya
Şimdi bu Duran Varlıklardan üzerinde biraz duralım...
T.C. Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü
Üçüncü kişilerin varlıklar üzerindeki haklarına ne ad verilir?
TİCARİ İŞLEMLER VE VARLIK KAYNAK YAPISINA ETKİLERİ
İŞLETME II FİNANSMAN FONKSİYONU 4.DERS Yrd. Doç. Dr. Recep KILIÇ
MENKUL KIYMETLER ÜNİTE 7
GENEL MUHASEBE FİKRET SÖYÜNMEZ SİNOP TİCARET MESLEK LİSESİ.
DURAN VARLIKLAR.
ÜNİTE 5 (Bölüm 1) FİNANSAL ANALİZ
Duran Varlık İşlemleri ve Muhasebeleştirilmesi
3 – KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR
Getiri Ltd. Şir.’nin Ocak 2005 ’de aşağıdaki ticari işlemleri yapmıştır. Bu ticari işlemlerin günlük ve büyük defter kayıtlarını yapınız
2. DURAN VARLIKLAR 1.
FİNANSAL MUHASEBE, DR MURAT ERDOĞAN
MAL HAREKETLERİ ve MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
Getiri Ltd. Şir.’nin Ocak 2005 ’de aşağıdaki ticari işlemleri yapmıştır. Bu ticari işlemlerin günlük ve büyük defter kayıtlarını yapınız
25-MADDİ DURAN VARLIKLAR
Getiri Ltd. Şir.’nin Ocak 2008 ’de aşağıdaki ticari işlemleri yapmıştır. Bu ticari işlemlerin günlük ve büyük defter kayıtlarını yapınız. İşletme 7/A maliyet.
26-MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR
MuhaseBENİN TEMEL DENKLİĞİ VARLIK – KAYNAK DENGESİ
HESAP KAVRAMI İşleyİŞ ve kurallar A. Vecdi CAN.
Finansal Tablolar Analizi (muhasebe sistemi tekrarı)
FİNANSAL TABLOLAR ANALİZİ
GENEL MUHASEBE 1 Yrd. Doç. Dr. Serhan Gürkan KBÜ İşletme Fakültesi
AKTİF HESAPLARPASİF HESAPLAR Duran VarlıkDönen VarlıkUVYKKVYK 220 ALICILAR120 ALICILAR400 BANKA KREDİLERİ300 BANKA KREDİLERİ 221 ALACAK SENETLERİ121 ALACAK.
MALİ VE TİCARİ BORÇLARA İLİŞKİN DÖNEMSONU İŞLEMLERİ
MADDİ VE MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLARA İLİŞKİN DÖNEMSONU İŞLEMLERİ
GENEL MUHASEBE 1 Yrd. Doç. Dr. Serhan Gürkan KBÜ İşletme Fakültesi
YRD. DOÇ. DR. SERHAN GÜRKAN
GENEL MUHASEBE 1 Yrd. Doç. Dr. Serhan Gürkan KBÜ İşletme Fakültesi
GENEL MUHASEBE 1 Yrd. Doç. Dr. Serhan Gürkan KBÜ İşletme Fakültesi
HAZIR DEĞERLER ile MENKUL KIYMETLER ve MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
Bu hesap grubunda, kredi kurumlarına olan kısa vadeli borçlar ile kısa vadeli para ve sermaye piyasası araçları ile sağlanan krediler ve vadesine bir.
TİCARİ MAL HAREKETLERİ ve MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
AKTİF HESAPLARPASİF HESAPLAR Duran VarlıkDönen VarlıkUVYKKVYK 220 ALICILAR120 ALICILAR400 BANKA KREDİLERİ300 BANKA KREDİLERİ 221 ALACAK SENETLERİ121 ALACAK.
25-MADDİ DURAN VARLIKLAR
GENEL MUHASEBE ıı Yrd. Doç. Dr. Serhan Gürkan
ERKAN TOKATLI MUHASEBE 2 26-MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR.
Öğretim Yılı Bahar Yarıyılı MUHASEBE DERSİ 8.hafta Yrd. Doç. Dr. Tuğba DENİZ Ormancılık Ekonomisi Anabilim Dalı 1.
GENEL MUHASEBE ıı YRD. DOÇ. DR. SERHAN GÜRKAN Karabük Üniversitesi İşletme Fakültesi
LUCA Bilgisayarlı muhasebe programı
GENEL MUHASEBE ıı YRD. DOÇ. DR. SERHAN GÜRKAN Karabük Üniversitesi İşletme Fakültesi
LUCA Bilgisayarlı muhasebe programı
GENEL MUHASEBE ıı Yrd. Doç. Dr. Serhan Gürkan
GENEL MUHASEBE ıı Yrd. Doç. Dr. Serhan Gürkan
VARLIKLARIN İZLENMESİ Hazır Değerler
MUHASEBEDE KULLANILAN FİNANSAL TABLOLAR
DÖNEN VARLIK HESAPLARININ İŞLEYİŞİ
BİLANÇO HESAPLARINDAN MALİ DURAN VARLIK HESAPLARININ İŞLEYİŞİ
Duran Varlıkların Envanter ve Değerlemesi
TEK DÜZEN HESAP PLANI PROF. DR. METİN SABAN YRD. DOÇ. DR. HAKAN VARGÜN
= + TEMEL MUHASEBE EŞİTLİĞİ VARLIKLAR SERMAYE BORÇLAR
VARLIKLARIN İZLENMESİ Özkaynaklar
VARLIKLARIN İZLENMESİ Diğer Alacaklar
SENETSİZ VE SENETLİ TİCARİ ALACAKLAR
BİLANÇO VE UYGULAMALARI
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
II. Duran Varlıklar ( ) Duran varlıklar: işletme faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi için kullanılmak amacıyla edinilmiş, ilke olarak bir yıl ve.
15 Stoklar 15 Stoklar 150 İlk Madde Malzeme 151 Yarı Mamüller – Üretim
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
Sizce burada bir problem var mı ?
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
HESAPLAR.
HESAP PLANI.
KDV Katma değer vergisi, yapılan mal ve hizmet teslimlerinde, mal veya hizmeti teslim alanın, teslim edene ödediği vergi türüdür. İşletmeler de müşterileri.
Maddi Duran Varlıklar ve Amortisman
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
Sunum transkripti:

Öğretim Yılı Bahar Yarıyılı MUHASEBE DERSİ 7.hafta Yrd. Doç. Dr. Tuğba DENİZ Ormancılık Ekonomisi Anabilim Dalı 1

Dersin genel konu başlıkları Duran varlıklar Borçlar Öz Sermaye 2

DURAN VARLIKLAR Bir yıldan veya normal bir faaliyet döneminden daha uzun sürelerde işletme faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi amacıyla elde edilen ve ilke olarak bir yılda veya normal bir faaliyet dönemi içerisinde paraya çevrilmesi ve tüketilmesi öngörülmeyen varlıklardır. 3

BİLANÇO 1 DÖNEN VARLIKLAR3 K.V.YABANCI KAYNAKLAR 10 HAZIR DEĞERLER 11 MENKUL DEĞERLER 12 TİCARİ ALACAKLAR 13 DİĞER ALACAKLAR 15 STOKLAR 18 GELECEK AYLARA AİT GİDERLER 19 DİĞER DÖNEN VARLIKLAR 4 U.V.YABANCI KAYNAKLAR 2 DURAN VARLIKLAR 5 ÖZ KAYNAKLAR 22 TİCARİ ALACAKLAR 23 DİĞER ALACAKLAR 24 MALİ DURAN VARLIKLAR 25 MADDİ DURAN VARLIKLAR 26 MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR 27 ÖZEL TÜKENMEYE TABİ VARLIKLAR 28 GELECEK YILLARA AİT GİDERLER VE GELİR TAHAKKUKLARI 29 DİĞER DURAN VARLIKLAR

Duran Varlık İşlemleri ve Muhasebeleştirilmesi Duran Varlık Kavramı – Mali Duran Varlık Kavramı – Maddi Duran Varlık Kavramı – Maddi Olmayan Duran Varlık Kavramı – Özel Tükenmeye Tabi Varlık Kavramı Duran Varlık İşlemlerinin Muhasebeleştirilmesi

DURANVARLIK MALİ DURAN VARLIK MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIK MADDİ DURAN VARLIK ÖZEL TÜKENMEYE TABİ VARLIK DİĞER DURAN VARLIK

24 MALİ DURAN VARLIKLAR Uzun vadeli amaçlarla veya yasal zorunluluklar nedeniyle elde tutulan uzun vadeli menkul kıymetler bu grupta izlenir. Tekdüzen Hesap Planında Mali Duran Varlıklar grubunda aşağıdaki hesapları içerir. 24-MALİ DURAN VARLIKLAR 240-BAĞLI MENKUL KIYMETLER 241-BAĞLI MENKUL KIYMETLER DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI(-) 242-İŞTİRAKLER 243-İŞTİRAKLERE SERMAYE TAAHHÜTLERİ 244-İŞTİRAKLER SERMAYE PAYLARI,DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI 245-BAĞLI ORTAKLIKLAR 246-BAĞLI ORTAKLIKLARA SERMAYE TAAHHÜTLERİ(-) 247-BAĞLI ORTAKLIKLAR SERMAYE PAYLARI DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI(-) 248-DİĞER MALİ DURAN VARLIKLAR 249-DİĞER MALİ DURAN VARLIKLAR KARŞILIĞI(-) 7

2 DURAN VARLIKLAR TİCARİ ALACAKLAR 23 DİĞER ALACAKLAR 24 MALİ DURAN VARLIKLAR 25 MADDİ DURAN VARLIKLAR 250 ARAZİ VE ARSALAR 251 YERALTI VE YERÜSTÜ DÜZENLERİ 252 BİNALAR 253 TESİS MAKİNE VE CİHAZLAR 254 TAŞITLAR 255 DEMİRBAŞLAR 256 DİĞER MADDİ DURAN VARLIKLAR 257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR (-) 258 YAPILMAKTA OLAN YATIRIMLAR 259 VERİLEN AVANSLAR 26 MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR 27 ÖZEL TÜKENMEYE TABİ VARLIKLAR 28 GELECEK YILLARA AİT GİDERLER VE GELİR TAHAKKUKLARI 29 DİĞER DURAN VARLIKLAR

25 MADDİ DURAN VARLIKLAR Bunlar; işletme etkinliklerinde kullanmak ya da kiralamak için edinilen, tahmini yararlanma süresi bir yıldan daha uzun olan, satılması düşünülmeyen ve kullanıldıkları süre içerisinde aşınma yıpranma ve eskime nedeniyle değer kaybına uğrayan varlıklardır. Maddi duran varlıklar bir işletmenin üretim kapasitesi hakkında genel bir fikir verirler. 9

Maddi duran varlıklar; satış amacıyla değil, işletme etkinliklerinde kullanmak üzere satın alınırlar. yararlanma süreleri bir yıldan daha uzundur, ancak arazi ve arsa dışında kalan tüm maddi duran varlıkların ömürleri sınırlıdır. arazi ve arsa hariç, üretimde kullanıldıkları süre içinde amortisman yoluyla tüketilerek gidere dönüşürler. 10

Tek Düzen Hesap Planı maddi duran varlıklar grubunda aşağıdaki hesapları kapsar: 25 MADDİ DURAN VARLIKLAR 250 ARAZİ VE ARSALAR 252 BİNALAR 253 TESİS MAKİNE VE CİHAZLAR 254 TAŞITLAR 255 DEMİRBAŞLAR 257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR(-) 258 YAPILMAKTA OLAN YATIRIMLAR

250 Arazi ve Arsalar Arazi; tarım faaliyetlerine ayrılan veya parsellenerek arsa haline getirilmeye uygun olan geniş toprak parçalarına denir. Arsa ise; belediye sınırları içinde olup inşaata uygun biçimde olan parsellenmiş arazi parçalarına verilen addır. Satın alınan arazi ve arsalar maliyet bedeli üzerinden “250 Arazi ve Arsalar Hesabı”’na borç; satılması veya nitelik değiştirmesi halinde alacak kaydedilir. 12

252 Binalar Bina elde edildiğinde bu hesap borçlandırılır. Bina aktifler arasından çıktığında ise alacaklandırılır. Binaların satın alınması sırasında yapılan tapu, noter harcı ve giderlerin alış bedeline eklenerek maliyet üzerinden muhasebeleştirilir. 253 Tesis Makine ve Cihazlar İşletme faaliyetlerinde kullanılan her türlü makine, tesis ve cihazlar, 253 Tesis, Makine Ve Cihazlar hesabında maliyet bedeli ile muhasebeleştirilir 13

254 Taşıtlar İşletme faaliyetlerinde kullanılan her türlü taşıma araçları 254 Taşıtlar Hesabı’nda görülür. Taşıtların elde edilmesi halinde bu hesaba borç kaydı yapılır, taşıtların elden çıkması halinde ise alacak kaydı yapılır. Taşıtlar maliyet bedeli üzerinden muhasebeleştirilir. Bir taşıtın maliyeti, alış bedeli, gümrük vergisi (ithal edilmişse), taşıma gideri, taşıma için sigorta gideri, taşıt alım vergisi, alımla ilgili diğer giderlerden oluşur. 255 Demirbaşlar İşletme faaliyetleri sırasında yararlanılan kasa, hesap ve daktilo makinesi, evrak dolapları, masa, sandalye vb. büro eşyaları 255 Demirbaşlar Hesabında muhasebeleştirilir. Maliyet bedeli esas alınır. 14

2 DURAN VARLIKLAR TİCARİ ALACAKLAR 23 DİĞER ALACAKLAR 24 MALİ DURAN VARLIKLAR 25 MADDİ DURAN VARLIKLAR 26 MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR 260 HAKLAR 261 ŞEREFİYE 262 KURULUŞ VE ÖRGÜTLENME GİDERLERİ 263 ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME GİDERLERİ 264 ÖZEL MALİYETLER DİĞER MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR 268 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR (-) 269 VERİLEN AVANSLAR 27 ÖZEL TÜKENMEYE TABİ VARLIKLAR 28 GELECEK YILLARA AİT GİDERLER VE GELİR TAHAKKUKLARI 29 DİĞER DURAN VARLIKLAR

Maddi Olmayan Duran Varlık Kavramı  herhangi bir fiziksel varlığı bulunmayan,  işletmenin belli bir şekilde uzun bir süre yararlandığı veya yararlanmayı beklediği,  belli koşullar altında hukuken korunan varlıklardır.

 Her türlü haklar;  Patent  Lisans  Marka  Ticaret Unvanı  İsim Hakkı  Telif Hakkı  İmtiyaz Hakkı  Kullanma-Yararlanma Hakkı  Şerefiyeler (Hava Parası),  Aktifleştirilen giderler...  Kuruluş – Örgütlenme Giderleri  Araştırma – Geliştirme Giderleri

26 MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR 260 HAKLAR 261 ŞEREFİYE 262 KURULUŞ VE ÖRGÜTLENME GİDERLERİ 263 ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME GİDERLERİ 264 ÖZEL MALİYETLER 268 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR (-)

2 DURAN VARLIKLAR TİCARİ ALACAKLAR 23 DİĞER ALACAKLAR 24 MALİ DURAN VARLIKLAR 25 MADDİ DURAN VARLIKLAR 26 MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR 27 ÖZEL TÜKENMEYE TABİ VARLIKLAR ARAMA GİDERLERİ 272 HAZIRLIK VE GELİŞTİRME GİDERLERİ DİĞER ÖZEL TÜKENMEYE TABİ VARLIKLAR 278 BİRİKMİŞ TÜKENME PAYLARI (-) 279 VERİLEN AVANSLAR 28 GELECEK YILLARA AİT GİDERLER VE GELİR TAHAKKUKLARI 29 DİĞER DURAN VARLIKLAR

Madenler (kömür, bor vb.), Petrol yatakları, Taş ve kum ocakları, vb. doğal kaynaklar çıkarıldıkça tükeneceklerinden özel tükenmeye tabi varlıklar olarak ifade edilirler. Özel Tükenmeye Tabi Varlık Kavramı

27 ÖZEL TÜKENMEYE TABİ VARLIKLAR 271 ARAMA GİDERLERİ 272 HAZIRLIK VE GELİŞTİRME GİDERLERİ 277 DİĞER ÖZEL TÜKENMEYE TABİ VARLIKLAR 278 BİRİKMİŞ TÜKENME PAYLARI (-)

BİLANÇO 1 DÖNEN VARLIKLAR3 K.V.YABANCI KAYNAKLAR 10 HAZIR DEĞERLER 11 MENKUL DEĞERLER 12 TİCARİ ALACAKLAR 13 DİĞER ALACAKLAR 15 STOKLAR 18 GELECEK AYLARA AİT GİDERLER 19 DİĞER DÖNEN VARLIKLAR 4 U.V.YABANCI KAYNAKLAR 2 DURAN VARLIKLAR 5 ÖZ KAYNAKLAR 22 TİCARİ ALACAKLAR 23 DİĞER ALACAKLAR 24 MALİ DURAN VARLIKLAR 25 MADDİ DURAN VARLIKLAR 26 MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR 27 ÖZEL TÜKENMEYE TABİ VARLIKLAR 28 GELECEK YILLARA AİT GİDERLER VE GELİR TAHAKKUKLARI 29 DİĞER DURAN VARLIKLAR

Duran Varlıkların Muhasebeleştirilmesi Alındıklarında, yapıldıklarında, veya elde edildiklerinde... Satıldıklarında, atıldıklarında, veya elden çıkarıldıklarında... BA Duran varlıklar aktif karakterli hesaplardır.

Duran Varlıkların Muhasebeleştirilmesi Alındıklarında DURAN VARLIKLAR KASA XXXX Satıldıklarında KASA DURAN VARLIKLAR XXXX

250 Arazi ve Arsalar Örnek: A İşletmesi tarihinde ihtiyacı için TL’ye peşin olarak bir arazi satın almıştır. Bunun için emlak vergisi, noter harcı olarak toplam 300 TL ödemiştir. 25

252 Binalar Örnek: A İşletmesi tarihinde %10 KDV dahil TL’ye bir bina satın almış ve karşılığında çek vermiştir. Bu bina için ayrıca emlak vergisi, tapu ve noter harcı olarak 500 TL ödenmiştir. Bu işlemin Günlük defter kaydını yapınız. 26

253 Tesis Makine ve Cihazlar Örnek: A İşletmesi tarihinde %10 KDV dahil TL’ye bir makine satın almış ve karşılığında TL nominal değeri olan bir senedi ciro etmiştir. Bu makinenin nakli ve montajı için %10 KDV dahil TL ödenmiştir. Bu işlemin Günlük defter kaydını yapınız. 27

254 Taşıtlar Örnek: A İşletmesi tarihinde TL(%10 KDV dahil) anahtar teslim bir kamyon satın almış. Fatura tutarının TL’sini nakit olarak ödemiş, TL’si için ise çek vermiştir. Günlük defter kaydını yapınız. 28

255 Demirbaşlar Örnek: A İşletmesi yönetim işlerinde kullanmak üzere tarihinde %10 KDV dahil TL’ye peşin olarak bir bilgisayar satın almıştır. Günlük defter defterine kaydını yapınız. 29

2.ÖRNEK: (KDV’yi ihmal ediniz !) 250 ARAZİ VE ARSALAR 100 KASA b) TL’ye bir dükkan alınmış ve TL masraf yapılmıştır. c) TL’ye bir kamyon alınmış ve TL masraf yapılmıştır. a) TL’ye bir arsa alınmış ve TL masraf yapılmıştır. 252 BİNALAR 100 KASA TAŞITLAR 100 KASA

3.ÖRNEK: İşletmenin kendi ihtiyacı için inşaa ettiği ambar TL’ye malolmuştur. 258 YAPILMAKTA OLAN YATIRIMLAR KASA b) İnşaat bittiğinde yapılacak kayıt : a) İnşaat devam ederken yapılacak kayıt : 252 BİNALAR 258 YAPILMAKTA OLAN YATIRIMLAR

4.ÖRNEK: (KDV’yi ihmal ediniz !) 260 HAKLAR 100 KASA b) Alınan yeni dükkan için TL hava parası ödenmiştir. c) Kiralanan binaya TL’ye çatı yaptırılmıştır. a) TL’ye bir ETA muhasebe paket programı alınmıştır. 261 ŞEREFİYE 100 KASA ÖZEL MALİYETLER 100 KASA

33 Fazlalıkları Bilançonun Pasif Tarafında Yer Alan Hesaplar İşletmenin varlıklarının finansmanında kullanılan kaynakların nerelerden sağlandığını gösteren hesap grupları bilançonun pasif tarafında yer alırlar. Bu hesaplar bilançonun pasif tarafında yer aldıkları için pasif hesaplar adı verilir. Bilançonun pasif tarafında yer alan ve işletmenin varlıklarının finansmanında kullanılan kaynaklar yabancı kaynaklar (borçlar) ve öz kaynaklar olmak üzere iki ana kaynak söz konusu olmaktadır.

Yabancı kaynaklar da geri ödeme süresi dikkate alınarak; kısa ve uzun vadeli olarak ikiye ayrılabilir. Dolayısıyla bilançonun pasif tarafındaki hesaplar, kısa vadeli yabancı kaynaklar, uzun vadeli yabancı kaynaklar ve öz kaynaklar olmak üzere üç ana grup altında toplamak mümkündür. Bu ayrım işletmenin mali yapısının ortaya konulması ve mali analizlerde işletmenin ödeme gücünün saptanması açısından önem taşımaktadır. 34

35

Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar Kısa vadeli yabancı kaynaklar, en fazla bir yıl veya normal bir faaliyet dönemi içinde ödenen borçlardır. Kısa vadeli yabancı kaynaklarla ilgili hesaplar şunlardır: 300 Banka Kredileri 320 Satıcılar Hesabı 321 Borç Senetleri Hesabı 326 Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabı 331 Ortaklara Borçlar Hesabı 335 Personele Borçlar Hesabı 336 Diğer Çeşitli Borçlar Hesabı 36

37 Kısa vadeli yabancı kaynaklarla ilgili hesaplar şunlardır: 300 Banka Kredileri 320 Satıcılar Hesabı 321 Borç Senetleri Hesabı 326 Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabı 331 Ortaklara Borçlar Hesabı 335 Personele Borçlar Hesabı 336 Diğer Çeşitli Borçlar Hesabı

300 Banka Kredileri Günümüzde işletmelerin sadece öz kaynaklarıyla faaliyetlerini yürütebilmeleri zordur. Yabancı kaynaklardan da yararlanmaları, yani borçlanmaları kaçınılmazdır. Bankalar işletmelerin yabancı kaynak ihtiyacını karşılayan başlıca kuruluşlardır. Bankalar çeşitli kaynaklardan karşıladıkları paraları ihtiyacı olan kişi ve kuruluşlara belli bir faiz karşılığında verirler. Banka kredileri “300 Banka Kredileri Hesabından” izlenir ve bu hesap bir borç hesabıdır. 38

300 Banka Kredileri Banka kredileri ikiye ayrılır. Nakit kredi Nakit olmayan krediler (Teminat K, Kefalet K) Kredi ne şekilde sağlanırsa sağlansın nakit alınan krediler pasif karakterli bir yabancı kaynak hesabı olan (aynı zamanda bilanço hesabı olan) 300 Banka Kredileri Hesabı alacağına kaydedilir. Alınan kredilerin geri ödenmesi halinde de bu hesabın borcuna kayıt yapılır.

300 Banka Kredileri X İşletmesi tarihinde T Bankasından TL kredi almıştır. X İşletmesi tarihinde T Bankasındaki borcuna karşılık TL bankaya yatırmıştır. X İşletmesi tarihinde T Bankasından aldığı dekonttan alacaklı olduğu Selda TAN’ın 3.000TL’lik senedine karşılık T Bankasına TL yatırdığını öğrenmiştir. 40

320 Satıcılar 320 Satıcılar hesabı işletmenin faaliyet konusu ile ilgili her türlü mal ve hizmet alımlarından kaynaklanan senetsiz borçların izlendiği hesaptır. Bu hesapta banka kredileri hesabı gibi çalışır. Örnek: X İşletmesi tarihinde A Ticaretten tamamı kredili %10 KDV dahil TL’lik, B Ticaretten de yine tamamı kredili TL’lik (%10 KDV dahil) mal satın almıştır. 41

320 Satıcılar Örnek: X İşletmesi tarihinde A Ticarete olan borcunun TL’sini banka hesabından ödemiştir. 42

321 Borç Senetleri İşletmenin faaliyet konusuyla ilgili her türlü mal ve hizmet alımlarından kaynaklanan senede bağlı borçlar “321 Borç Senetleri Hesabından” izlenir. Senede bağlı borçlarda artış olurken bu hesabın alacağına kaydedilir. Senede bağlı borçlar ödenirken de hesabın borcuna kayıt yapılır. Örnek: X İşletmesi tarihinde AS Ticaret İşletmesinden %10 KDV dahil TL’lik mal satın almıştır. Karşılığında TL’lik bir bono imzalayarak vermiştir. İşletme daha önce bir mal alımından doğan TL’lik senetsiz borcuna karşılık A Ticarete tarihinde aynı değerde bir bono vermiştir. 43

321 Borç Senetleri Örnek: X işletmesi tarihinde vadesi gelen TL nominal değerli senedin karşılığını ilgili bankaya ödemiş ve senedini geri almıştır. İşlemlerin Günlük defter kaydını yapınız. 44

326 Alınan Depozito Ve Teminatlar Örnek : X işletmesi tarihinde alıcısı Z Ticaretten TL’lik kap depozitosu almıştır. 45

331 Ortaklara Borçlar Örnek : A kolektif şirketi kısa vadeli finansman ihtiyacı için tarihinde Hasan Uzun’dan TL borç almıştır. 46

Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar Bir yıldan fazla vadeli olan işletme borçları Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar grubunu oluşturur. Bu grup Tekdüzen Hesap Planı’nda aşağıdaki gibi sınıflandırılmıştır. 4- UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 40- MALİ BORÇLAR 42- TİCARİ BORÇLAR 43- DİĞER BORÇLAR 44- ALINAN AVANSLAR 47- BORÇ VE GİDER KARŞILIKLARI 48- GELECEK YILLARA AİT GELİRLER VE GİDER TAHAKKUKLARI 49- DİĞER UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR

4- UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 40- MALİ BORÇLAR 400 BANKA KREDİLERİ HESABI Bir yıldan uzun vadeli kredilerin izlendiği hesaptır. Alınan uzun vadeli krediler bu hesaba alacak, ödenmeleri halinde ise borç kaydedilir.

Örnek: İşletme bir bankadan tarihinde, ithal edeceği bir makine ile ilgili olarak TL iki yıl vadeli kredi almıştır. ____________________ ______________ 258 YAPILMAKTA OLAN YATIRIMLAR HS. 400 BANKA KREDİLERİ HS. 2 yıl vadeli kredi alınması

ÖZKAYNAKLAR Öz kaynaklara öz sermaye de denilmektedir. Öz sermaye, işletme sahibi veya ortaklığını bilanço tarihinde işletmeye yapmış oldukları sermaye yatırımları tutarıdır. Tek düzen hesap planına göre öz kaynaklarla ilgili hesaplar şunlardır: 500 Sermaye 590 Dönem Net Karı 591 Dönem Zararı 50

500 Sermaye Sermaye, işletme sahibi veya ortakların işletmenin kuruluşunda koymayı taahhüt ettikleri sermaye paylarının toplamıdır. İşletmelerin ana sözleşmelerinde yer alan ve ticaret siciline kaydedilmiş olan sermaye tutarı 500 Sermaye hesabında izlenir. Sermayede artışlar bu hesabın alacağına, azalışlar borcuna kaydedilir. Pasif karakterlidir. Bilançonun sağında yer alır. Sermaye hesabı = Varlıklar – Borçlar denkliğine göre işlem görür. 51

Örnek: X, tarihinde TL nakit, TL nominal değerli hisse senedi, TL’lik bir taşıt aracını sermaye olarak koyarak bir kereste işletmesi kurmuştur.

590 Dönem Net K â rı, 591 Dönem Net Zararı Faaliyet dönemi kâr ile kapanırsa özsermaye artar, zarar ile kapanırsa özsermaye azalır. Tek düzen hesap planında işletmenin faaliyet dönemi sonunda ulaştığı net kârı yada zararı göstermek amacıyla iki hesap kullanılır: 590 Dönem Net Kârı 591 Dönem Net Zararı İşletmenin tüm gelir ve gider hesapları bir gelir tablosu hesabı olan 690 Dönem Kârı veya Zararı hesabına devredilerek kapatılır. İşletmenin dönem kârı üzerinde vergi ve diğer yasal yükümlülükler düşünüldükten sonra elde edilen net kâr bir gelir tablosu hesabı olan 692 Dönem Net Kârı veya Zararı hesabına aktarılır. 53

692 Dönem Net Kârı veya Zararı hesabı alacak kalanı veriyorsa net kâr var demektir. Bu kâr, bir öz sermaye hesabı olan 590 Dönem Net Kârı hesabı alacalandırılarak aktarılır ve bilançoda dönem net kârı olarak yer alır. İşletmenin tüm gelir ve giderleri 690 Dönem Kârı veya Zararı hesabına aktarıldıktan sonra bu hesap borç kalanı verirse faaliyet dönemi zararla sonuçlanmış demektir. Zarar nedeniyle vergi kesintisi söz konusu olmayacağı için bu hesabın borç kalanı 692 Dönem Net Kârı veya Zararı hesabının borcuna aktarılır. Ayrıca 692 Dönem Net Kârı veya Zararı hesabının borç tarafında yer alan zarar miktarı 591 Dönem Net Zararı hesabının borcuna devredilir.

590 Dönem Net K â rı, 591 Dönem Net Zararı Örnek: Dönem sonunda gelir ve giderler devredildikten sonra 690 Dönem Kârı veya Zararı hesabının büyük defterdeki durumu aşağıda verilmiştir. İşletmenin vergi mükellefi olmadığı varsayımıyla dönem net kârının devri için Günlük defter kaydını yapınız. 55

590 Dönem Net K â rı, 591 Dönem Net Zararı Örnek: Dönem sonunda gelir ve giderler devredildikten sonra 690 Dönem Kârı veya Zararı hesabının büyük defterdeki durumu aşağıda verilmiştir. İşletmenin vergi mükellefi olmadığı varsayımıyla dönem net kârının devri için Günlük defter kaydını yapınız. 56

NAZIM HESAPLAR Bilançonun aktifinde ve pasifinde bir değişme yaratmayan (mali nitelikte olmayan) işlemlerin izlendiği hesaptır. İşletmede çeşitli nedenlerle bulunan fakat işletmenin sahip olmadığı değerler ile işletme tarafından yapılan koşullu işlemlerin izlendiği hesaptır. Nazım hesaplar karşılıklı çift hesap olarak çalışır; yani bir nazım hesap diğer bir nazım hesapla birlikte çalışır. Bir nazım hesap bir asli hesapla çalışmaz. THP’ da nazım hesaplar 9 kod numarasıyla yer alır. Nazım hesaplarda izlenen işlemlere örnek olarak teminat mektupları, kefalet kredileri, emanet değerler gösterilir. 57

58 Örnek: X işletmesi tarihinde Ankara Büyükşehir Belediyesinin açmış olduğu ihaleye girebilmek için T bankasından karşılıksız ve kefaletsiz TL teminat mektubu almıştır.