Özgürlük nedir? Nasıl anlaşılmalıdır?

ÖZGÜRLÜK 1. İnanç ve İbadet Özgürlüğü 2. Düşünce ve İfade Özgürlüğü 3. Ekonomik Özgürlük 4. Özgürlüğün Sınırları

1. İnanç ve İbadet Özgürlüğü Dinde zorlama yoktur, artık hak ile batıl iyice ayrılmıştır. Bakara suresi, 256. ayet

İnanç özgürlüğü, insanın hür iradesiyle herhangi bir dini benimsemesi, ibadet özgürlüğü ise inandığı gibi yaşayabilmesidir. 52

Ey Muhammed. Sen öğüt ver çünkü sen ancak öğüt vericisin Ey Muhammed! Sen öğüt ver çünkü sen ancak öğüt vericisin. Onların üzerine zorlayıcı değilsin. (Gaşiye Suresi, 21-22. ayetler.) Eğer inanmayıp yüz çevirirlerse bilsinler ki biz seni onların üzerine bekçi olarak göndermedik. Sana düşen sadece tebliğdir. (Şura suresi, 48. ayet.) Peygambere düşen, açık bir şekilde duyurmaktır. (Nur suresi, 54. ayet.)

Bir gün sahabelerle otururken yanlarından bir cenaze geçmişti Bir gün sahabelerle otururken yanlarından bir cenaze geçmişti. Peygamberimiz cenazeyi görünce ayağa kalktı. Bunun üzerine ya-nındakiler, "Ey Allah’ın Resulü! Bu bir Yahudi cenazesidir.” dediler. Bunun üzerine Hz. Pey-gamber (s.a.v.), bütün insanlığa öğüt verici şu sözü söyledi: “O bir insan değil midir? Buhari, Cenaiz, 49.

Peygamberimizin Necranlı Hıristiyanlarla yaptığı antlaşma met-ninin bir kısmı şöyledir: “...Burada bulunan bulunmayan bütün Necranlı Hıristiyanların canları, malları, inançları ve dinî yaşa-yışları Allah’ın himayesi ve Hz. Muhammed’in koruması altın-dadır. Hiçbir piskopos görevli olduğu kilisenin, hiçbir papaz da bulunduğu manastırın dışında bir yere gönderilmeyecektir. Necranlılara verilen ödünç mal veya paradan faiz alınmayacak-tır. Onların topraklarına hiçbir askerî birlik ayak basmayacaktır. Onlardan biri alacağını talep ettiğinde diğer insanlarla eşit mu-amele görecektir. Onlar ne başkalarına haksızlık yapacak ne de haksızlığa uğrayacaklardır. Onlardan kimse başkasının işlediği bir suçtan dolayı cezalandırılmayacaktır. Necranlılar, üzerlerine düşen görevleri yerine getirdikleri ve zulmetmedikleri müddet-çe bu hususlar geçerli olacaktır.” 54

2. Düşünce ve İfade Özgürlüğü “Allah’a yemin ederim ki siz iyiliği emretmez ve kötülükten sakındırmazsanız, yaptıklarını-zın karşılığı olarak Allah sizi (büyük sıkıntılar-la) cezalandırır. Sonra toplum olarak onlardan kurtulmak için Allah’a yalvarıp durursunuz an-cak duanız kabul olmaz.” Tirmizi, Fiten, 9. 56, 57

3. Ekonomik Özgürlük “Ey insanlar! Canlarınız, mallarınız ve namuslarınız dokunulmazdır ve her türlü tecavüzden korunmuştur.” Buhari, İlim, 9.

Medine’de ekonomik hayat, Yahudilerin kontrolün-deydi Medine’de ekonomik hayat, Yahudilerin kontrolün-deydi. Bu durum serbest rekabetin oluşmasını engelliyor ve zaman zaman haksızlıklara neden oluyordu. Sevgili Peygamberimiz, Medine’ye hicret ettikten sonra iktisadi hayatta adaleti sağlamak ve ekonomik özgürlükleri korumak amacıyla bazı adımlar attı. Bu amaçla Medine pazarını kurdu. Böylece Medine ekonomisini Yahudilerin tekelin-den kurtardı. Serbest piyasa şartlarının oluşmasını sağladı. İktisadi hayatta uyulması gereken bazı kurallar koydu. Bu konuda kontrol ve düzenleme işini kendisi üstlendi. Böylece Medine’de yaşayan herkesin ekonomik hak ve özgürlüklerini korumuş oldu. 58

Alışveriş yapanlar bulundukları yerden ayrılmadıkça alışverişi yapıp yapmamak-ta serbesttirler. Doğru konuşur ve sattık-ları malın özelliklerini ortaya koyarlarsa alışverişleri hayırlı ve bereketli olur. Eğer yalan söyler ve mallarının özelliklerini gizlerlerse malın bereketi yok olur. Nesai, Büyû’, 4

“Bizi aldatan bizden değildir.” (Müslim, İman, 164)

Müslüman bir kimse din kardeşinin pazar-lığı üzerine pazarlık yapmasın. Müslim, Buyû’, 11

İşçinin ücretini alın teri kurumadan ödeyiniz. (İbn Mace, Ruhun, 4) Üç zümre vardır ki kıyamet gününde ben onlarla hesaplaşacağım. Bunlar beni şahit tutarak söz verdikten sonra sözünde durmayanlar, hür bir insanı köleleştirerek satanlar, işçi çalıştırıp ondan yararlandığı hâlde hak ettiği parayı ödemeyenler. Buhari, İcara, 10

4. Özgürlüğün Sınırları Sınırsız özgürlük anlayışı toplum-sal hayatı nasıl etkiler?

Bir Müslüman'ın başka bir Müslüman'ı korkutması helal değildir. Ebu Davut, Edeb, 85. 60

Bir Müslüman'ın izinsiz olarak bir başkasının evinin içini gözetlemesi helal değildir. Böyle yapan, günah işlemiş olur.” Tirmizi, Salat, 148 61

?