PROTETİK TEDAVİDE ARAŞTIRMA İLKELERİ

Çağımız bilimsel kaynakların bulunması ve değerlendirilmesi yönünden (bilim patlaması-science expolision) yada (teknoloji patlaması (Technologic expolision) gibi deyimler ile tanımlanmaktadır. Bu hızlı gelişmenin nedeni, bilgisayarın bulunması ile kütüphane, kitaplık vb. kaynaklar ile beraber verilerin kısa sürede toplanması, materyal ve metotlardaki sürekli gelişmeye bağlanabilir. Orijinal araştırmalara yönelmeyip “Başkalarının araştırma sonuçları yeterlidir” şeklinde geri bir görüşü benimsemek, bir ülkenin insanına, bilim ve siyasi gelişimine yapılacak en büyük kötülüktür. Çağımızda araştırma sektöründeki yayının önemi “Publish or Perish” = “Ya yayın ya ölüm” sloganı ile özetlenmektedir Çağımızda araştırma sektöründeki yayının önemi “Publish or Perish” = “Ya yayın ya ölüm” sloganı ile özetlenmektedir. (Endüstride “make sales or die”) Ülkemiz araştırma planlama ve gerçekleştirme yönlerinden dünya sıralamasında alt sıralardan kurtulma savaşı vermektedir.

Bu dersin amacı Araştırmanın tanım, tarihçe ve özellikleri ile araştırma türlerini açıklamak, araştırmacı kimliği hakkında bilgi vermek, belirli bir konu da araştırma yapabilmek ve sunabilmek için gereken kaynak bulma, veri toplama, değerlendirme ve rapor yazma teknikleri ile tez yazım ve sunucu özelliklerini (panel, seminer, tebliğ, konferans) anlatmaktır.

BİLİM VE TEKNOLOJİ Bilim: İspatlanmış sistemli bilgiler topluluğu. Teknik: Bilimin uygulamalı yönü (uygulamalı bilgiler topluluğu). Bir sanat, bilim ya da meslek dalında kullanılan yöntemlerin tümü. Teknoloji (Fr- technologie) : Teknik bilgilerin, sanayideki işlemlerde sistematik olarak uygulamaya dönüştürülmesi.

FARKLI GÖRÜŞLER; BİLİM NEDİR? Bilim adamlarına göre: Hipotezlerin denenmesi için geliştirilen yöntem veya araştırma yolu, Bilginin tabiatını düşünme, Mevcut bilgi birikimini anlama ve Yeni bilginin üretilme sürecidir. Felsefecilere göre: Bilginin doğruluğunu sorgulama yöntemidir. Bu iki yaklaşım birleştirilirse bilim: Doğru düşünme, Doğruyu ve bilgiyi araştırma, Bilimsel yöntemleri kullanarak ispatlanmış sistematik bilgi edinme, Bilgiyi düzenleme ve Evreni anlama ve tanımlama sürecidir.

BİLİM Bilmek" sözcüğünden türemiş olan bilim terimi, evrene ve evrendeki her şeye ilişkin temel bilgilere ulaşmak amacıyla her konuda yürütülen araştırma etkinliklerini anlatmak için kullanılır Bu konulardan her biri ayrı bir bilim dalıdır: Fizik bilimi, kimya bilimi, biyoloji bilimi gibi. Bilim dalları genellikle, konularının niteliği açısından “Temel bilimler ve Uygulamalı bilimler” olmak üzere iki bölümde toplanır. Bilimsel veriler gelişime bağlı olarak ya güdümlenmekte yada başlangıçta mükemmel olarak tanımlanan bir bilimsel kaynak zamanla, çok iyi, iyi, orta ve sonunda çağ dışı eserler arasında yer alabilmektedir.

Bilim; gerçeğin kendisi değil ona ulaşma çabasıdır. Bilimsel bir veri; her zaman denetime ve kontrole açık, tekrarlanabilir metot ve materyale dayalı, güvenilir sonuçları olan dosdoğru bir yapıttır. İnsanların refah içinde yaşamaları için insanlık yararına olan bilim ve teknolojik çalışmalar ile üretim arasında devamlı güdüm olmalıdır. Bilimsel gücün yarattığı teknolojik ve ekonomik güç aynı zamanda siyasal güç demektir.

ÇAĞDAŞ BİLİMİN ÖZELLİKLERİ Çeşitlilik (Evrensellik):Bilimsel çalışmalar bireylerin veya toplumların tekelinde değildir, tüm insanlığa açıktır. Süreklilik: Bilim üretme süreci sürekli bir iştir. Yenilik (Değişebilirlik): Bilimde sürekli bir değişme ve yenilenme vardır. Ayıklama: Yanlış olduğu anlaşılan bilgiler doğruları ile değiştirilir

BİLİMSEL ARAŞTIRMA TANIM: Bilimsel verilerin; amaçlı,sistemli ve planlı olarak toplanması, gruplandırılması, analizi, sentezi, açıklanması, yorumlanması ve değerlendirilmesi ve sonuçlara varılması işlemleri ile problemlere güvenilir çözüm yolları bulan bilimsel sistem. Kaybedilen bir cismin araştırması ile bilimsel araştırma farklı kavramlardır. Bilimsel araştırmada mevcut yada olası bir problemin çözümü için bilimsel bir yolun izlenmesi ve sonuçta güvenilir bir çözümün bulunması şarttır. Araştırma bir problemi çözmeli yada bilime katkıda bulunacak düzeyde olmalıdır.

TARİHÇE Araştırma canlının varlığı ile ortaya çıkmış insanlık tarihi ile sürekli gelişmiştir. Her canlı; korunma,beslenme ve üreme içgüdüleri ile oluştuğu andan itibaren araştırmaya başlar. Eğitim ile ilgili araştırmalar Türkiye de ilk olarak 1950 yılında “Gazi Eğitim Enstitüsü Pedagoji Bölümü” de başlamış. Burada USA dan gelen bir öğretim üyesi “Eğitim Araştırmaları” adında ilk dersleri vermiştir.

BİLİM ADAMI-KADINI Uzun saçlı,utangaç,inzivaya çekilmiş,tuhaf,bedence zayıf şişman yada özürlü,yumurta başlı,normal bir aile hayatı olmayan,anti sosyal kişimidir? Hayır…?

Açık görüşlü, hoşgörülü, sabırlı,amaca varmada inatçı(olta ile balık tutan adam), kendini eleştirebilen, tarafsız, yeterli veri toplayabilmek için her türlü kaynaktan eksiksiz yararlanabilen, metodik, şüpheci, kuşkucu, her iddia için kaynağa dayalı bilgi isteyen, gerçek ile kişisel görüşü yada söylentiyi birbirinden ayıran, mantığa saygılı, sürekli öğrenme ve anlama isteğinde bulunan, bilmedikleri karşısında kayıtsız kalmayan, yeterli bilgi edininceye kadar alacağı kararları erteleyebilen, vereceği karardan sonra ortaya çıkabilecek olası sonuçları düşünebilen, vardığı araştırma sonuçları düşüncesine ters olsa bile verilere dayananları seçebilen, her kararda yanılgı olabileceğini kabul eden kişi. BİLİM ADAMI-BİLİM KADINI

Bilim; Üniversite veya araştırma kuruluşlarında, olarak adlandırılan kişiler tarafından bilimsel yöntem denen kurallara uygun olarak gerçekleştirilen sistem. Üniversite veya araştırma kuruluşlarında, bilim adamı veya araştırmacı olarak adlandırılan kişiler tarafından bilimsel yöntem denen kurallara uygun olarak gerçekleştirilen sistem.

BİLİM YAZARI Bilim gündemini izleyebilmeli, Farklı alanlarda yapılan araştırmaları yorumlayarak gereğinde farklı bakış açıları ile sunabilmeli, Gerekli ve yeterli temel bilgilere sahip olmalıdır.

Bir İnsan Hem Bir İnanca (Dini, İdeolojik veya Mistik) sahip olup, hem de Bilim Adamı olamaz mı? Olabilir. Geçmişte ve günümüzde bunun pek çok örnekleri mevcuttur. Önemli olan sapla samanı karıştırmamayı, bilim adamı kimliğiyle (scientist identity) kendini aşan kimliğini (self-transcendent identity) karıştırmamaktır. Kurumsallaşma ve bilinçli inanç (iman) Homo sapiens‘ te gerçekleşmiştir. İnsan türü ; kendini aşmaya muktedir hatta mahkûm olan tek türdür. "En doğrusu, halen en doğru bildiğimizi yanlışlayacak yeni varsayımlar yaratmaktır" Sir Karl Popper

BİLİMSEL ARAŞTIRMA İLKELERİ Bilimsel kişilik yaratıcılık gerektirir. Yaratıcılık, akla gelmeyenleri görmek, belli kalıplar içinde düşünmemek ve yenileri bulmak anlamında kullandığımız bir deyimdir. Bu verileri gerçekleştirebilmek için, bir bilim insanının eğitim ortamının, fiziksel şartlarının ve finans desteklerinin optimal olması beklenir. Bilimsel ortam olmadan bilim olmaz.

BİLİMSEL ARAŞTIRMA İLKELERİ 1. Doğruluk, 2. Nesnellik (Objektiflik), 3. Tarafsızlık, 4. Kontrol Edilebilme, 5. Açıklık, 6. Sadelik, 7. Sistemlilik, 8. Sınırlılık, 9. Denetim.

1. Doğruluk Bilim doğru olan, kuşkuya yer bırakmayan ve geçerliliği olan sonuçlar ile ilgilenir, Bilim dünyasında yanlış bir araştırma ile oluşturulan kötü bir ünü silmek mükemmel bir araştırma ile iyi bir ün kazanmaktan çok daha zordur. Araştırmada amaç doğruyu bulmaktır. Bilimde doğruluk; bilim adamının söylediğini en doğru ve anlaşılır şekilde açıklamasıdır.

Gerçek dışı bir yayın onu yayınlayandan çok onu değerlendirenler için zararlıdır.Yanlışı yayınlayan hatasını bildiği onu başka yayınlarında kullanmaktan kaçınırken,diğerleri yanlış yayındaki verilere onlarca yeni kaynak üretebilirler. Gerçek dışı bir yayın onu yayınlayandan çok onu değerlendirenler için zararlıdır.Yanlışı yayınlayan hatasını bildiği için onu başka yayınlarında kullanmaktan kaçınırken,diğerleri yanlış yayındaki verilere dayanarak onlarca yeni kaynak üretebilirler. Doğru yazılan bir araştırma başka araştırıcılar tarafından aynı materyal ve metot uygulanarak tekrarlandığında aynı sonuçları sergilemelidir.

Bilimsel dürüstlüğün dışına çıkılmasına etki eden faktörlerin başında, bireyin yeterli araştırma eğitimi veya araştırma disiplini almamış olması gelmektedir. Kişisel olarak kurumda veya akademik ortamda hızlı yükselme hırsı, başkalarının kendisinin olumlu ve başarılı tanımalarını arzulama duygusu, ismini sık sık yayınlarda görme arzusu (Hollywood Sendromu), kurumun veya bölümün aşırı ve oransız baskısı (projelerinin destekli olmasını isteme v.b.), "fazla yayın = fazla prestij" duygusu, parasal kazanç hırsı ve nadiren de psikiyatrik kişisel bozukluklar; bilimsel yanıltma ve yalancılıkta etken olabilecek faktörler arasındadır.

2. Nesnellik (): 2. Nesnellik ( Objektiflik ): Nesnellik; her tür öznel etki ve öğelerden bağımsız olabilme durumudur.  Araştırmada, araştırmacının kişisel inançları, çıkarları, alışkanlıkları, beklentileri, dünya görüşü yer almamalıdır.  “Bana öyle geliyor ki, zannedersem, niçin olmasın, olmasın, yanılmıyorsam, tahmin ediyorum, objektiflikten yoksun sübjektif herhalde” gibi objektiflikten yoksun sübjektif deyimler araştırmada yer almamalıdır.  Araştırmacılar bulgulara kadar olan kısımda konu ile önceki bilgilerine saplanmaksızın hareket ederek araştırmaya başlamalıdırlar.

3. Tarafsızlık: Tarafsızlık; taraf tutmama, yansız kalma, belirli bir zaman ve mekanda belirlenmiş tutum ve düşünceler arasında tercih yapmama halidir. Araştırma yöntemi açısından tarafsızlık; deney, gözlem, kanıtlama gibi çalışmaların bilimin doğası gereği tarafsız bir bakış açısı ile gerçekleştirilmesidir. Tez izleme komitesi üyelerinin yada doktora yöneticilerinin peşin hükümlü olmamaları şarttır.

Peşin Peşin hüküm ile kişisel bir görüşü yada başka bir çalışmayı destekleyen araştırma sade bilim dışı değil insanlığa karşı da işlenmiş bir suç olarak nitelendirilir. İdeal bir araştırma hiçbir güdüm altında kalınmaksızın tarafsız bir görüş içinde ve özgürce hazırlanır. Üniversite de bilimde özgürlük kavramı budur. Bir araştırmaya katılanlar olabildiğince kör kalmalıdırlar.

4. Kontrol Edilebilme: Bilim adamı,araştırmasının her şartta kontrol edilebileceği bilincinde olmalı, tüm araştırma etaplarını buna göre sergilemelidir. Araştırmaların büyük çoğunluğu daha önce yapılmış araştırmaların modifiye edilmiş türlerinden oluşmaktadır. Bu modifikasyonların yararlı olabilmesi orijinal çalışmalardaki verilerin kontrol edilebilir nitelikte olmasına bağlıdır.

5. Açıklık(basitlik): Araştırmada açıklık ve basitlik esas alınmalıdır. Açıklığın temelinde kavramların açıklanmış olması, kullanılan kavramların diğer kavramlardan farklı olan yönlerinin ortaya konulması gerekir.

Planlama, amaç, genel bilgiler, materyal ve metot, bulgular, tartışma ve sonuç bölümlerinin hiçbir yoruma neden olmayacak şekilde açık olarak yazılması gereklidir. Bilimsel bir yayın o bilim ile ilgili her seviyedeki bireyin anlayabileceği düzeyde basit ve açık olarak sergilenmelidir. Denetimdeki her etkinlik ve sonuçları denetlenene, denetlenen de denetleyene açık olmalıdır.

6. Sadelik: Bilimsel araştırmada gereksiz açıklamalar ve birbirine bağlı uzun cümleler yer almamalıdır. Kısa, açık ve anlamlı cümleler kullanılmalıdır. Araştırma dili olabildiğince anlaşılır sadelikte olmalıdır.

Rutinde kullanılan yabancı deyimlerin o dildeki karşılıklarının kullanılmasına özen gösterilmeli, karşılığı olmayan sözcükler ise orijinal şekli ile yazılmalıdır. Terimlerde birlik sağlanmalıdır (Örneğin, çalışma metninde ‘kanun’/ ‘yasa’, ‘tabiat’/’doğa’, ‘teori’/’kuram’ gibi aynı anlama gelen terimlerin hangisi tercih edilecekse, o terim kullanılmalıdır. Türkçede yer almayan yabancı terimler aynen yazılır.

7. Sistemlilik:   Araştırma türüne göre kendi iç sistematiğinin yanı sıra (Amaç, giriş, genel bilgiler, materyal ve metot, bulgular, tartışma,sonuç), yayımlanacağı bilimsel kaynağın yazım kurallarına uygun bir sistemlilik içinde hazırlanmalıdır.   Sistemli şekilde hazırlanan bir araştırma da tekrarlar olmaz ise okuyucu araştırma hakkında daha kısa sürede eksiksiz bilgi sahibi olur.

8. Sınırlılık:   Sınırlılık; konuların karmaşıklığının önlenmesinin yanı sıra araştırma özelliğine uygun olarak bölümler arası uyumu belirler.   Araştırmacı incelediği konuyu diğerlerinden ayıran özellikleri belirterek sınır çizmelidir.Örneğin uygulamalı bir araştırmada genel bilgilerin çok uzun tutulup materyal, metot, bulgular ve tartışma bölümlerinin kısıtlanması değerlendiriciyi şüpheye sevk eden önemli bir veridir.

9- Denetim Bilimsel Araştırmaların yayına kadar olan her aşamasında "Denetim" esas alınmalıdır. Projenin yürütülmesinde sorumluluğu alan araştırıcının denetimini yapan bir "Danışman" olmalıdır. Danışman, konusunda deneyimli, evrensel bilime katkılarda bulunmuş ve daha üst düzeyde bulunan bir akademisyendir. Araştırıcı ile bire-bir teması olabilen ve sorunları sıklıkla gözden geçirebilen kolay ulaşılabilir bir bilimci niteliğinde olmalıdır.

İYİ BİR ARAŞTIRMA İÇİN Problemden çözüme doğru git, problemi göremezsen araştırma yapamazsın. Problemin anlaşılabilir ve çözümlenebilir olması gereklidir. Açık basit ve anlaşılır kurgu yap. Problem bilinen doğrular ile ilgili değil orijinal olmalıdır. Verileri doğru ve etkin olarak topla. Değerlendirme iletme becerini geliştir.

BİLİMSEL YANILTMA (SCIENTIFIC MISCONDUCT) 1-DİSİPLİNSİZ ARAŞTIRMA(SLOOPYRESEARCH) 2- BİLİMSEL YALANCILIK VE SAPTIRMA ( SCIENTIFIC FRAUD)

1- DİSİPLİNSİZ ARAŞTIRMA (SLOOPY RESEARCH) Disiplinsiz ve düzensiz araştırma yapan bir araştırıcı, araştırma planlanmasını, uygun metot seçimini, metotları uygulamasını, sonuçların analizini ve yorumunu bilmemektedir. Araştırıcı, "iyi niyetli" olarak yaptığı yanlışlarının "farkında değildir ve yanlışlarını bilmemesi sonucunda güvenilir olmayan sonuçlar üretmektedir.

Bu şekilde ve bilgisizce yanlış sonuç üreten araştırıcılar uyarılmalı, kendilerine araştırma eğitimi verilmeli, araştırma disiplini öğretilmeli ve yaptıkları araştırmalar yakından takip edilmelidir. Bu özellikteki bilimsel yanıltmalar iyi ve disiplinli bir araştırma eğitimi sonucu düzeltilebilir ve bu tür araştırıcılar olumlu bir yaklaşımla bilim dünyasına kazandırılabilirler.

2- BİLİMSEL YALANCILIK VE SAPTIRMA (SCIENTIFIC FRAUD) Araştırıcının bilinçli olarak ve amaçlı bir yaklaşımla çalışmanın metot veya sonuçlarını "kötü niyetle" saptırması ve değiştirmesi olarak tanımlanmaktadır. Bilimsel yalancılığın hiçbir özrü yoktur. Birey şüphe üzerine uygun ve objektif yöntemlerle incelenmeye alınmalı ve bilimsel yalancılık deliller ile kesinleşecek olursa kendisine gereken ceza muhakkak verilmelidir.

BİLİMSEL YANILTMA (SCIENTIFIC MISCONDUCT) ŞEKİLLERİ I. Yazarlık Hakkı Sorunları (Sorumsuz Yazarlık) II. Bilimsel Korsanlık (plajerizm) III. Uydurmacılık (fabrikasyon) IV. Çoklu yayın (duplikasyon) V. Bölerek yayınlama (salamizasyon) VI. İnsan-hayvan etiğine saygısızlık VII. Kaynakların Taraflı Seçilmesi VIII.Taraflı Yayın (Çıkar Çatışması) IX. Çarpıtma X.Gizleme (finagling):

I. Yazarlık Hakkı Sorunları (Sorumsuz Yazarlık): Bilimsel bir yayında yazarlık hakkı olmayanların isimlerinin yazar olarak gösterilmesi, (yalancı yazar eklemek-Doktora yöneticisi, ABD başkanı, Dekan, Rektör vb), gift-quest authorship (armağan konuk yazarlık), ghost authorship (hayalet gölge- sanal yazarlık), Hakkı olanların yazarlar listesine alınmaması (Özellikle kurum dışı çalışmalarda doğrudan katkısı olanlar),

Genelde bir bilimsel yayında, yazar listesinin neresinde olursa olsun, tüm yazarlar çalışmanın tümünden sorumludurlar. a) çalışmanın planlanması, tasarımı, analizi veya yorumlanmasına katkıda bulunmak, b) yayını hazırlamak veya önemli oranda düşünsel katkı yaparak düzeltmek, c) yayınlanacak son biçime onay vermek.

- plagiarism -( II- Bilimsel Korsanlık (intihal, piracy- plagiarism -(plajerizm-) ): Plagiarism (Bilimsel Aşırma -Yağmalama- Hırsızlık): Başkalarının fikir, yazı ve çalışmalarının bir kısmını veya tamamını kaynak kişilere gereken şekilde atıf yapmadan (sitasyon kullanmadan) bireyin kendisininki gibi göstermesi, sunması, söylemesi veya yayınlamasıdır. Complete plagiarism (Tam aşırma): Başkasına ait araştırmayı kendi adı altında tümü ile yayımlamak,

Daha önce yayınlanmış bir yayının tümünü veya bir kısmını kaynak göstermeden alarak kendi yayını gibi yeniden yayınlamak olan bu yanıltma biçimi en ciddi bilimsel etik saptırmalarından birisini oluşturmaktadır, Başka araştırıcıların verilerini (yazı, şekil, grafik, v.b.) atıf yapmadan yada kendi izni olmadan almak, ve kendi çalışmasının herhangi bir bölümüne yerleştirmek bilgi ve emeğin hırsızlık ile değişimi olarak tanımlanabilir, Bilimsel korsanlık çoğunlukla kurum dışı yabancı kaynakların tercümeleri ile gerçekleştirilmektedir.

FİKİR VE SANAT ESERLERİ KANUNU 74.MADDE NİN 4.BENDİ Evrensel bilim kuramları, matematik teorem ve ispatları dışında hiçbir yapıt tümü ile yada bir bölümü ile izin almadan ve asıl kaynak gösterilmeden çeviri veya özgün şekli ile yayınlanamaz.

III. Uydurmacılık (fabrikasyon- forgery): En ciddi bilimsel yanıltma türlerinden birisi olan uydurmacılık gerçekte olmayan verileri ve sonuçları yayınlamak olarak tanımlanır. Yalan veri, tablo, şekil ve sonuçlar içeren araştırma üretip yayınlamak), Bilerek verilerde ve sonuçlarda değişiklik yapıp gerçekleri çarpıtmak.

Uydurma, Yalan Yazma veya Yoktan Var Etme : Verilerin "saptırılması" veya var olmayan bilgilerin/verilerin "yoktan var edilmesi" (İng. Scientific misconduct and Fraud, fabrication, falsification "desk - research" veya "dry - lab", olarak isimlendirilir). Fazla yayın merakı (redandunt fabrication) olarak da belirlenen psikolojik bozukluk.

IV. Çoklu Yayın (duplikasyon): Bir yazının Türkçesini bir yere birkaç yabancı yazılımını başka yerlere göndererek birden fazla yayın haline getirmek. Aynı verilerin ve sonuçların birden fazla yayında verilmesi anlamına gelen ve “Tekrarlama” olarak da tanımlanan bu yanıltma türü basit gibi görünse de gerçekte ciddi boyutlara ulaşabilen bir uygulamadır.

Çoğunlukla adayın yayın listesini kabarık göstermeye yönelik bu uygulama ile makaleleri değerlendiren editörler, aynı makaleyi yazan, inceleyen, düzelten dergi sorumluları, makaleleri indeksleyen kuruluşlar, tümüyle aynı makaleleri gözden geçirmek zorunda kalan okuyucular zarar görmektedir.

V. Bölerek Yayınlama (salamizasyon- salami science): Dilimleme olarak da tanımlanan bu yanıltma türünde bir araştırmanın sonuçları farklı araştırmalarmış gibi parçalanarak birden çok yayına konu olmaktadır. Çok parametreli olarak kurgulanan ve birçok sonucun sergilendiği güvenilir olmayan araştırmalar, bölerek yayınlamaya ortam hazırlamaktadır.

Yazarlar tek bir çalışmadan çıkan sonuçları yapay olarak bölerek birden fazla yayın çıkarma çabasına girmişlerdir. Örneğin, aynı hasta grubunda yapılan birden fazla ölçüm, tek bir makalede verilecek iken, her biri ayrı ayrı makale biçimine dönüştürülerek aynı veya farklı dergilere gönderilmektedir.

Günümüzde elektronik indeksler aracılığı ile kolayca saptanabilen “Bölerek Yayınlama (salamizasyon- salami science): bir önceki (çoklu yayın) gibi birçok araştırmacıyı etkileyen yanlış bir uygulamadır.

VI. İnsan-hayvan etiğine saygısızlık: Araştırmacıyı yayından çıkarmak: Araştırma plan / protokolun da yer bir araştırmacıya yayında yer vermemek, Günümüzde gerek insanlar gerekse de hayvanlar üzerinde yapılacak araştırmalar etik kurulların izni ve denetimine bağlıdır.

VII. Kaynakların Taraflı Seçilmesi : Yazarlar sadece kendi sonuçlarını destekleyen kaynakları gösterip ters yöndeki makaleleri kaynak olarak vermezlerse bu taraflı bir sunuş olur. Burada en önemli görev makaleyi değerlendiren konu uzmanı hakemlere düşmektedir. Okuyucuların tümünün ilgili konuda uzman olmaları beklenemeyeceğine göre, hakemler yazıdaki taraflılığı saptayıp editörü uyarmalıdırlar.

VIII. Taraflı Yayın (Çıkar Çatışması): Çıkar çatışması(Conflict of interest) yani firma destekli yayınlar bu kapsama girmektedirler. İnsanların bilimsel yanıltma yollarına başvurmalarının çeşitli nedenleri vardır. Tümüyle iyi niyetli ancak yanlış araştırma ve yayınlar olabileceği gibi kötü amaçlı, kişisel veya kurumsal çıkar sağlamaya yönelik taraflı saptırmalar da bulunabilir. Bu durumlarda ilgililerin uygun şekillerde uyarılmaları veya cezalandırılmaları gereklidir.

IX.Çarpıtma (falsification-fudging- saptırma- aldatmaca): Araştırma için gerekli materyali kullanılmış gibi göstermek, Araştırma yönteminde yapılmayan uygulamaları yapılmış gibi göstermek, Araştırma bulgularını değiştirmek, Araştırma sonucunu önceden varsayarak tüm düzeni buna göre kurgulamak, İstatistiksel manipülasyonlar ile istenmeyen verilerin çıkarılması.

X.Gizleme (finagling): Araştırma bulgularından beklentisine uyum sağlamayanlarını çıkararak rapor etmek, Yetersiz bir araştırmacı Gizleme uygulaması ile; bilme yenilik kazandıracak orijinal nitelikteki bulguları yok ederek hem kendisinin hem de bilim dünyasının kaybına neden olabilir.

ARAŞTIRMA KURUMLARI   1- Özel sektöre bağlı araştırma kurumları,   2- Kamuya bağlı araştırma kurumları,   3- Üniversiteler,   4- Uluslar arası araştırma kurumları.

1- Özel sektöre bağlı araştırma kurumları  Kar amacına yönelik çalışmaları, araştırma güvenilirliliğine kuşku düşürür.  İmkanları kamu ve üniversiteleri geçen kuruluşlar bulunmaktadır.  Diğer araştırma kurumları ile yeterli işbirliği kısıtlıdır yada yoktur.  ARGE çalışmaları gittikçe değer kazanmaktadır.

2- Kamuya bağlı araştırma kurumları  bütçesinden kaynaklanırlar,  Devlet bütçesinden kaynaklanırlar,  Genellikle planlama, sağlık, sosyal, eğitim vb konulara yoğun araştırmalar yaparlar,  Siyasi baskılardan etkilenebilirler,  Kontrol altında olduklarında ve yeterli kaynak sağlandığında güvenilir kurumlardır.

3- Üniversiteler   Bağımsız tüzel kişiliğe sahip; bilgiyi üretmek, aramak, bulmak, araştırmak ve iletmek gibi ortak çıkarları olan, araştırmaların planlanıp programlanarak sonuçlandırıldığı en yüksek eğitim-araştırma ve bilim kurumlarıdır.   Ülkemizdeki bilimsel yayınların üçte-ikisi üniversite kaynaklıdır.   Üniversite; serbest ve doğru iletişimin sağlandığı, alanında en mükemmeli uygulama ya çaba sarfeden, her konuda açık, dürüst ve objektif olmayı gerektiren bir kurumdur.

  Üniversitelerin; akademisyenlerine, öğrencisine, asistanına, uzmanına ve meslektaşlarına "örnek olma= role model" gibi bir sorumluluğu vardır. Akademik yaşama yönelen kişilerin aynı zamanda bilimsel kişilik niteliklerine sahip olmaları beklenir,   Üniversitenin yeniyi bulma ve konulara evrensel bilim boyutlarında özgün katkılarda bulunma gibi önemli görevleri vardır.   "Fikirlerinizi onaylamayabilirim ama onları söyleme hakkınızı ölünceye dek savunurum. VOLTAIRE"

ÜNİVERSİTEDE YAPILAN ARAŞTIRMALAR   Akademik yükselme araştırmaları (Tezler).   Kendi yapısına yönelik sorunları çözmek için yapılan araştırmalar.   Özel ve kamu sektöründen gelen problemleri çözmek için yapılan araştırmalar.

Akademik yükselme araştırmaları (Tezler)  Master, Uzmanlık ve Doktora tezleri hazırlanır,  Tezler usul ve esas yönünden ilgili enstitünün yazım kuralları gereğince hazırlanmalıdır,  Tez izleme komitesi ve doktora yöneticisi denetiminde hazırlandığından güvenilir yapıdadırlar.

Kendi yapısına yönelik sorunları çözmek için yapılan araştırmalar  Yurt içi ve dışı diğer üniversiteler yada aynı üniversite içindeki fakülte ve yüksek okullardaki koşulları kıyaslamak,  Yönetmelik ve yönergelerin güncellenmesini sağlamak  Mezunlarının başarı düzeyini belirlemek.

Özel ve kamu sektöründen gelen problemleri çözmek için yapılan araştırmalar  Yeni üretilen bir materyalin patent ve standardını almak için yapılan başvurular,  Yeni bulunan, yada geliştirilen bir metodun standardını almak için yapılan başvurular,  Özel ve kamu araştırma kurumlarında kesin sonuç alınmayan araştırmaların güdümlenerek güvenilir sonuçları elde etmek için yapılan başvurular.

4- Uluslar arası araştırma kurumları   Diğer araştırma kurumlarında çözümlenemeyen problemlerin araştırıldığı üst kurullardır.   Tüm insanlığı ve yaşamı etkileyen araştırmalara öncelik tanırlar. .  Önce gerçekleştirilen araştırmaların ışığında yeni araştırma konuları üreterek bilimin hizmetine sunarlar.

ARAŞTIRMA TÜRLERİ (I) Tarihsel araştırma Nedensel araştırma Deneysel araştırma Neden sonuç ilişkisi istatistiklerle değil deneysel çalışmalar ile ölçülebilir. Neden sonuç ilişkisi istatistiklerle değil deneysel çalışmalar ile ölçülebilir.

ARAŞTIRMA TÜRLERİ (II) Kaynaklara dayalı araştırma(Kütüphane,med-line,internet) Alan araştırması Uygulamalı araştırma

ARAŞTIRMA TÜRLERİ (III) 1)Tanımlayıcı(betimsel): a.Tarihsel: Geçmiş olayları, kavramları, ilişkileri açıklamaya çalışır. b.Çağdaş: Mevcut olayları, kavramları, ilişkileri açıklamaya çalışır. 2)Nedensel: Olayların arkasında yatan gerçekleri bulmaya çalışır. 3)Genelleme: Bazı sonuçların yeni veya başka alanlarda tekrarlanıp tekrarlanamayacağını araştırır. 4)Kuramsal: Vuku bulan olaylardan ilkeler çıkarmaya çalışır.

ARAŞTIRMA TÜRLERİ (IV)   TEMEL ARAŞTIRMA (Basic Research)   UYGULAMALI ARAŞTIRMA (Appliated Research)   GELİŞTİRME ARAŞTIRMASI (Developmental Research)   ULUSLAR ARASI ARAŞTIRMA (Mission Oriented Research)

TEMEL ARAŞTIRMA (Basic Research) TANIM:   Var olana eklenecek yeni bilgi üretmek amacı ile planlanan araştırma türü.   Özellikle bilimin teorisini aydınlatmaya yönelik,sonuçta pratik değer taşıma zorunluluğu olmayan bilgilerin, geliştirilmesi ve genişletilmesi amaçları ile düzenlenen araştırma türü.

UYGULAMALI ARAŞTIRMA (Appliated Research) TANIM:   Temel araştırmada edinilen bilgilerin uygulama alanına aktarılmasına yönelik araştırma türü.   Bilgilerin geliştirilmesi ve belirli bir bilim dalında pratik amaca yöneltilmesi için yapılan araştırma türü.

GELİŞTİRME ARAŞTIRMASI (Developmental Research) TANIM:  Temel ve uygulamalı araştırma sonuçlarını geliştirerek daha bilimsel şekle getirmek amacı ile planlanan araştırma türü.   Buradaki katkı araştırmanın bütünüyle orijinal olmasını gerektirmez. Yürütülen mükemmel projelerin çoğu daha önce yapılan bir çalışmanın sonuçlarını doğrulamak, güncelleştirmek ya da daha önceki projeleri iyileştirmek, mevcut araştırma bulgularını genişletmek içindir.

ULUSLAR ARASI ARAŞTIRMA (Mission Oriented Research) TANIM:   Birkaç araştırmacı tarafından çözümlenmesi mümkün olmayan karmaşık sorunların tespit ve formüle edilerek bir yada birkaç araştırmacı gurubu tarafından planlanarak yürütüldüğü araştırma türü.

UYGULAMALI - DENEYSEL ARAŞTIRMALAR   Olmuş ya da olası muhtemel olayların laboratuar şartlarında kontrollü olarak ortaya konması “deneysel araştırma” yada “Teknoloji üreten araştırma” olarak tanımlanır.   Uygulamalı araştırmalar iki grupta değerlendirilir: 1.Klinik Araştırmalar 2.Temel Bilime Dayalı Araştırmalar

1.Klinik Araştırmalar   Gönüllü insanlar üzerinde yapılan ve belli bir sağlık sorununu hakkında önceden belirlenmiş, cevabı bilinmeyen bir soruyu aydınlatmaya yönelik araştırma türüdür.

Klinik araştırma örnekleri;   a) Belirli bir hastalıktan korunmaya yönelik uygulamalar (örneğin koruyucu hekimlik ve aşı çalışmaları),   b) Yeni tedavi yöntemlerini ve ilaçları araştırmak veya bilinen bir tedavi yönteminin daha etkin kullanım şeklini bulmaya yönelik çalışmalar (örneğin yeni bir antibiyotik veya kanser ilacının araştırılması. Günde iki kez kullanılan bir ilacın tek seferde kullanılabilmesi),

  c) Yeni tanı yöntemlerinin geliştirilmesi,   d) Ciddi hastalığı olan kişilerde yaşam kalitesini geliştirmeye yönelik çalışmalar.

Yapılacak klinik çalışmada;   - İlaç yüksek dozda kullanılacaksa,   - İlaç farklı bir endikasyonda denenecekse,   - Ülkede kullanılmayan bir ilacın kullanılması durumunda, Bilimsel aştırma yapmak isteyen kişi, kurum ve veya kuruluşlar Yerel Etik Kurul aracılığı ile Sağlık Bakanlığına başvuruda bulunmak ve izin aldıktan sonra Merkezi Etik Kurul Standart İşleyiş Yöntemi Esaslarına göre araştırmasını yürütülmesi gereklidir.

Klinik araştırmalar   Klinik araştırmalar; 'çalışma protokolü' adı verilen bir plana göre yürütülür. Çalışma protokolünde, hangi hastaların çalışmaya katılabileceği, yapılacak tanı testleri ve diğer işlemlerin isimleri ve yapılma zamanları, kullanılacak ilaçlar ve dozları, tedavi süresi ve araştırmanın ölçülebilir hedefleri yazılı olarak belirtilir.   Çalışmaya katılan her gönüllü çalışma kuralları hakkında bilgilendirilerek, mutlaka yazılı onayı alınır.

Gönüllü insan deneyleri;   Gönüllü kişilere bilimin elindeki imkanların yetersiz olduğu bildirilir, hayvan deneyleri tamamlandıktan sonra izin verilmiş bilimsel araştırma merkezlerinde tedavi olan bireylerde deneye geçilir, hayvanlar üzerinde elde edilen sonuçlar açıklanır.

  Kişiler gönüllü olmaları koşuluyla madde yada yöntem insanlar üzerinde bilimsel ve etik izleme koşuluyla uygulanır.   Olumlu sonuçlar alındığı ve ayrıca önemli zararlar vermediği kanıtlanırsa bir sonraki aşamaya geçilir.

2.Temel Bilime Dayalı Araştırmalar   Hücre kültürleri ya da hayvanlar üzerinde yürütülen ve belli bir sağlık sorununu hakkında önceden belirlenmiş, cevabı bilinmeyen bir soruyu aydınlatmaya yönelik araştırma türü.

Temel bilimlere dayalı araştırma örnekleri;   a) In vitro (hücre kültürleri)   b) In vivo (hayvan deneyleri)

a) Invitro (hücre kültürleri) a) Invitro (hücre kültürleri)   Moleküller, hücreler ve dokular kullanılır,   Moleküller, hücreler arasındaki etkileşim değerlendirilir,   Organ fonksiyonları hakkında bilgiler değerlendirilir.

b) Invivo (hayvan deneyleri)   Hayvan deneyleri: Etkin olduğu düşünülen madde yada yöntem seçilmiş bir grup hayvan üzerinde izin verilmiş merkezlerde bilimsel yollarla denenir,   Etkili olduğu, ayrıca önemli zararlar vermediği tespit edilirse insanlar üzerinde deneme aşamalarına geçilir,

  Yeni aşı ve tedavilerin bulunması, mevcutların geliştirilmesi ve yeni ilaçların etkinlik ve güvenlik testleri gerçekleştirilir,   Genetik hastalıkların araştırılması ve gen tedavileri ile özellikle kalıtsal hastalıkların önlenmesi amaçlanır,   Bir çok hastalığın teşhis ve tedavisinin insanlara zarar vermeden önceden gerçekleştirilmesi sağlanır.

ARAŞTIRMA AŞAMALARI : Her bilimsel araştırmada dört esas aşama bulunmalıdır: Problemin bulunması, konunun seçimi ve amacın belirtilmesi. 1- PLANLAMA VE TANILAMA: Problemin bulunması, konunun seçimi ve amacın belirtilmesi. 2- UYGULAMA VE DOĞRULAMA: Gerekli analiz ve sentez sonucu uygun materyal ve metodun denenmesi. 3- DEĞERLENDİRME: Elde edilen bulguların istatistiksel analizlerle sergilenmesi, ilgili kaynaklar ile kıyaslanması ve yorumlanması(bulgular ve tartışma) 4- RAPORLAŞTIRMA: Tüm verilerin sergilenmesi,sonuç ve ekler.

UYGULAMALI ARAŞTIRMA (Appliated Research) 1-Yayının adı 2-Yayınlayan yada yayınlayanların adları 3-Giriş Bölümü ( Amaç- Genel bilgiler- Literatür özetleri) 4-Gereç ve Yöntem (Materyal ve Metot) 5-Bulgular 6-Tartışma 7-Sonuç 8-Özet 9-Literatür (Kaynakça-Bibliyografya) 10-Ekler ve Anahtar kelimeler 11-Özgeçmiş

1-Yayının adı Kısa olmalı, Kısaltmalar kullanılmamalı, Araştırmanın orijinalliğini belirtecek ve sonra yapılacak araştırmalar için potansiyel içerik taşıyacak nitelikte olmalı,

4- Araştırmanın türü üzerinde fikir vermeli, 5- Okuyucu ilgisini çekecek(enformatik) özellikte olmalı, 6- Konu ve yayın adı belirlenirken, bilimsel kimliği ve klinik uygulamalardaki başarıları ile saygı gören bir araştırmacının danışmanlığı ve yardımı talep edilmeli.

2-Yayınlayan yada yayınlayanların adları Araştırmaya katkı düzeyine göre sıralanmalı, Araştırmaya katkıda bulunmayan kişi yada kurumlar yer almamalı, Yayınlanan sayısı abartılmamalı,

3-Giriş Bölümü 3-Giriş Bölümü Giriş bölümünde araştırmacı, araştırmanın dayandığı kuramsal ya da kavramsal çerçeveyi anladığını göstermelidir Araştırmanın önemini, içeriğini ve yapılma nedenini literatür bilgileri ile açıklayan kısım olup, çalışmanın problem çözmeye yönelik amacını ve test edilecek hipotezi açık şekilde sunmalıdır.

Araştırmayı yapma nedenlerini sunma yolları (araştırma ile ilgili temel tartışmalar ve problemin ortaya konulması); Diğer araştırma ve araştırmacıların konuyu destekleyici görüşleri, Araştırma ile ilgili konu eksikliği yada yokluğunun belirtilmesi, Önceki araştırmalar ile yapılan arasındaki zaman ve teknolojik ayrıcalığa bağlı güncelleştirme gereğinin belirtilmesi, Önceki araştırmalarda saptanan eksikliklerin giderilmesi.

Giriş bölümü üç alt gruptan oluşur; 1- Amaç 1- Amaç 2- Genel bilgiler 2- Genel bilgiler 3- Literatür özeti 3- Literatür özeti

1- Amaç:   Tezin giriş bölümünde; araştırma ile ilgili temel tartışmalar yapıldıktan ve problem ortaya konulduktan sonra araştırmanın amacı yazılmalıdır,   Amaç; problemin nasıl çözüleceğini ifade eden ve sonuçta nelerin beklenildiğini açıklayan bölümdür.

Araştırmanın amacı iki farklı düzeyde ifade edilir;   Birinci düzeyde araştırmanın genel amacı ortaya konulur.   İkinci düzeyde ise, bu genel amacı gerçekleştirebilmek için cevaplanması gereken sorulara ya da test edilecek hipotezlere yer verilir.

  Amaç; problemin niteliği, dayandığı ana fikir, karşılaşılan güçlükler, eksik noktalar, hipotezler, pratik yararlar sınırlılıklar ve önemi göz önüne alınarak açıklanmalıdır,   Araştırmanın amacı; ortaya konulan problemi, belirtilen varsayımlar ve sınırlılıklar çerçevesinde çözecek nitelikte olmalıdır.

  Araştırma konusunun önemi birkaç kaynak ile desteklenmeli yada “konu ile ilgili kaynaklar değerlendirildiğinde” cümlesine ek olarak amacın önemi vurgulanmalıdır,  ki zıt görüşün hipotezlerinde direttiği, çözüm üretmeyen ve o tartışmanın tarafı olacak bir çalışma yapmaktan kaçınmalıdır,  İki zıt görüşün hipotezlerinde direttiği, çözüm üretmeyen ve o tartışmanın tarafı olacak bir çalışma yapmaktan kaçınmalıdır,  ”Bu amaçla” kelimeleri ile başlayarak bir cümle halinde,yoruma  ”Bu amaçla” kelimeleri ile başlayarak bir cümle halinde,yoruma neden olmayacak şekilde ve kesin olarak belirlenmelidir.

 Bir materyalin rutin klinik uygulamalara girebilmesi için biyouyumluluk değerlendirilmesinin yapılması ön koşuldur.  İlgili literatürde, protez kaide maddesi olarak kullanılan geleneksel akrilik rezinlerin biyouyumluluk değerlendirmeleri ile ilgili çeşitli araştırma sonuçları bulunmaktadır  İlgili literatürde, protez kaide maddesi olarak kullanılan geleneksel akrilik rezinlerin biyouyumluluk değerlendirmeleri ile ilgili çeşitli araştırma sonuçları bulunmaktadır 4,6,8,17 Araştırmanın amacı-örnek

  Ancak otuz yılı aşkın süredir protez kaide maddesi olarak kullanılan asetalrezinler ile ilgili araştırmaların son derece kısıtlı olduğu dikkati çekmektedir.   Bu amaçla araştırmada; rutin pratikte kullanılan ; ısı ile ve kimyasal olarak polimerize olan akrilik rezinin yanı sıra, sıklıkla kullanılmayan asetal rezinlerin L- 929 fare fibroblastları üzerindeki sitotoksisitelerinin MTT testi ile değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

2- Genel Bilgiler:   Araştırma konusu ile doğrudan ilgili açıklayıcı nitelikteki temel bilgileri kapsayan bölümdür,   Literatür bilgisinden önce yada onunla birlikte veya sonrasında yer alabilir.

  Tanım,tarihçe,sınıflandırma, endikasyon, kontraendikasyon, avantaj, dezavantaj, kullanıldığı yerler ve kullanma teknikleri ile ilgili özet bilgi verilmeli, okuyucu yada değerlendirici konu ile ilgili ek kaynağa gerek duymamalıdır.   Uygulamalı bir araştırmada genel bilgiler tezin 1/3 den fazla olmamalıdır, gerekli değilse hiç yer almaz.

3- Literatür Özeti (Kaynaklardan aktarma):   Tezlerde yer alan literatür özeti şeklindeki aktarmalarda; araştırmacı kaynak belirtmek zorundadır. Kuralına uygun yapılmayan aktarmalar fark edildiğinde, tezin reddine neden olur.

  Alıntılar doğrudan yada dolaylı olarak yapılabilir, literatür özetinde doğrudan alıntı daha değerlidir.   “Dolaylı aktarma”; ana düşünce değişmeksizin, özgün biçim ve içeriğe uyma zorunluluğu olmadan, yazarın kendi anlatımıyla yapılan bilgi aktarmasıdır.   Dolaylı alıntının, anlam kayması olmadan, tez ile serbestçe bütünleştirilmesi gereklidir.

  Kronolojik sırada yada metindeki geçiş sırasında dizelenir,   Daha önce yapılmış çalışmaların araştırma ile ilgili olanlarını kapsar,   Tartışma bölümünde yer alacak nitelikte ve araştırma bulgularının orijinalliğine katkıda bulunacak bilgileri içermelidir,   Araştırma ile ilgisi bulunmayan eserler literatür özetinde yer almaz.

Literatür Özeti (Kaynaklardan aktarma): Örnek yazım Rose ve arkadaşları 94, ısı ile polimerize olan akrilik rezinlerin L-929 hücrelerinde kimyasal yolla polimerize olan akrilik rezinlerden daha az sitotoksik etki olduğunu göstermişlerdir. Kusy ve arkadaşları 101, Ortodontik braket olarak kullanılan polioksimetilen braketlerin kimyasal olarak oluşturduğu ürünleri, braketin termal analizi ve abrazyonu sonrasında incelemişler, polioksimetilenin ısı ve kimyasal olarak aşınımı sonrası toksik formaldehit oluştuğunu belirlemişlerdir.

4- Gereç ve Yöntem (Materyal ve Metot) Gereçler:   Araştırmada kullanılan gereç ve yöntemler başka araştırıcılar tarafından yinelenmek istemine de cevap verebilmesi için ayrıntılı olarak açıklanmalıdır,   Yöntemin gerçekleştirilmesinde kullanılan her türlü gerecin orijinal ismi ve dildeki karşılığı açıkça belirtilmeli.

  Rutinde kullanılan gereçler gurup halinde belirlenebilir,(Ör.ayna sond ve presel yerine “Rutin klinik muayene materyali” vb).   Gereçlerin özellikleri ve araştırmada hangi amaçla kullanıldığı öz olarak açıklanmalı,   Temin edildiği kaynak ve standart numarası açık olarak belirtilmeli.

Gereçler: Örnek yazım L-929 fare fibroblast hücresi; materyal sitotoksisetisinin değerlendirilmesi amacı ile kullanıldı (L-929 An2 HÜKÜK , Şap Enstitüsü, Ankara, Türkiye)

Klinik Çalışma Materyali: Hasta sayısı, cinsiyet, yaş, gruplandırma ve araştırmaya alınma kriterleri, çalışma dışı bırakılma kriterleri. Deneysel Çalışma Materyali: Teknik özellikler, miktar, kaynak, hazırlama şekli. Deney Hayvanı Materyali: Sayısı, cinsiyeti, yaşı, gururlandırma ve araştırmaya alınma kriterleri, çalışma dışı bırakılma kriterleri.

Yöntem:   İnsan ve hayvan denekler üzerinde yürütülen araştırmalarda bu bölüme Tıbbi Etik Kurul raporu eklenmelidir,   Materyal yazımında geçmiş zamanlı aktif cümle yapısı kullanılmalı, tüm kısaltma ve semboller açıklanmalıdır,   Test edilecek hipoteze yanıt verecek uygun istatistiksel yöntem/yöntemler metot içinde yer alabilir.

  Araştırmada uygulanan metot sayısı birden fazla ise bunlar uygun bir dize halinde sıralanmalı  Araştırmacının elindeki yada bulunduğu kurumdaki teknik olanaklar ile gerçekleştirilebilir ve az parametreli olmalı

  Uygulama sırasında kurgu dışı hatalar ve kayıplar açıkça sergilenmelidir,   Çalışmanın kısıtlılıkları (limitations) varsa (yeterince örneklem olmaması, kaçınılmaz bulaşıklıkların muhtemel etkileri, hastalıklar, ölümler vs ) dürüstçe detaylı olarak belirtilmelidir,   Metodun her etabı sade bir dil ile kolayca anlaşılacak ve yoruma yer bırakmayacak şekilde açıklanmalıdır.

Yöntem: Örnek yazım L-929 fare fibroblastları saklama ortamları olan -196 Cº çıkarılarak 37 Cº su banyosunda çözülmeleri sağlandı ve 800 devirde 5 dakika süre ile santrifüje edildi. Santrifügasyondan sonra üstteki süpernatan kısım atıldı ve plety içindeki hücreler içinde %10 FBS(fötal sığır serumu) ve %1 Gentamisin içeren DMEM(Dulbecco’s modified eagle’s medium) besi ortamı ile T25cm 2 hücre kültürü üretme kabına alınarak 37 Cº, %5 CO 2 ‘ li etüve kaldırıldı.

5-Bulgular   Uygulama sonucunda elde edilen verilerin bilimsel araştırma kurallarına uyumlu olarak açıklandığı bölümdür.   Uygulanan materyal ve metot ile ilgili uygulama etabı ve periyodik kontrol etaplarında izlenen,araştırma amacına ışık tutacak her türlü veri belirli bir mantıksal-analitik bütünlük ve akış içinde bulgular bölümünde yer almalıdır.

  Bulgular olabildiğince tarafsız, doğru, kısa ve açıklayıcı şekilde, çizelgeler ve şekiller ile desteklenerek açıklanmalıdır.  Bulgular, önce elde edildiği şekli ile olduğu gibi sunulmalı, yoruma yer verilmemelidir.  Birden fazla metot uygulandığında her metoda ait bulgular ayrı olarak dizelenmelidir.

  Mikroskobik çalışmalarda büyütmeler, histopatolojik çalışmalarda kullanılan boyalar resim altlarında belirlenmelidir.   Bulgular; yazı, tablo, grafik ve resim gibi anlatım araçlarından yararlanılarak yorumsuz olarak açıklanmalıdır.   Şekillerdeki önemli veriler metin içerisinde de verilmeli ancak aşırı tekrarlardan kaçınılmalıdır.

  Bulgular bölümünde alıntı ve kaynaklar kesinlikle yer almamalı sadece elde edilen bulgular sunulmalıdır.   Tablo halinde sunulan bulguların detaylı açıklaması metin içinde ve şekillerde yer almalıdır.

; kullanılan istatistik yönteminin ışığında tablo yada grafikler ile detaylı olarak analiz edilip açıklanmalıdır. İstatistiksel veriler; kullanılan istatistik yönteminin ışığında tablo yada grafikler ile detaylı olarak analiz edilip açıklanmalıdır. Analiz programları: Betimsel ve tarama türü araştırmalarda; frekans, yüzde ve aritmetik ortalama gibi genel dağılım ölçümleri, Gruplar arası desenlerde, değişken üzerinde etkisi gözlenecek değişken sayısının tek yada çok olmasına göre; t- testi, tek yönlü varyans analizi, ANOVA YADA MANOVA testleri uygulanır.

TABLO VE GRAFİKLER   Görsel olarak yeterli ve en basit olan seçilmeli,  Sütun, bar, pasta, saçılım, grafikleri  Aynı veri birkaç tür grafik şeklinde sergilenmemeli (Sütun, bar, pasta, saçılım, çizgisel grafikleri gibi),   Olabildiğince tek yapı şekli seçilmeli,   Daha basit anlaşılır ve daha fazla data veren türler tercih edilmeli.

Bulgular: Örnek yazım Üç farklı protez kaide maddesi örneklerinin; 1 saat ve 1,3,5,7,14 günlük süreler sonundaki stotoksisite verilerinin değerlendirme sonuçları ve elde edilen optik yoğunluk değerlerine ilişkin ortalamalar Grafik 1 ve 5 de gösterilmiştir.

6-Tartışma   Araştırmacının konu ile ilgili kaynaklarda yer alan bulgu ve görüşleri, kendi bulgu ve görüşleri ile kıyasladığı bölümdür.   Tartışma yazılmadan önce yazar bulgularına ve konu ile ilgili kaynaklara tam olarak hakim olmalıdır.

  Bulgular bölümünde yer alan her veri tartışmaya açılmalıdır,   Tartışmada kişisel görüşler yer almamalı her bulgu, ilgili literatür ile tartışılmalı, kanıtların geçerliliği ve yorumlar sorgulanmalıdır.

  İlgili kaynaklarda yer alan bulgu ve görüşler; paylaşılabilir,kısmen paylaşılabilir yada tümü ile aksi görüşlere yer verilebilir.  Araştırmada kullanılan araçlar ya da araştırma yöntemi ile ilgili bütün sınırlılıklar belirtilmelidir. Bu veriler diğer araştırmacılara, araştırmanın bulgularının ne ölçüde diğer durumlara uygulanabileceği konusunda fikir verebilir.

 Konu ile ilgili çalışmaların onaylanıp onaylanmadığı net olarak açıklanmalıdır.  Birden fazla metot uygulandığında her metoda ait tartışma bölümü ayrı olarak dizelenmelidir.  araştırma bulgularının önemi, orijinalliği, farklılıkları, ayırımları,zorluk ve sınırları yeterince kısa cümleler ile net olarak vurgulanmalıdır.  Tartışmada araştırma bulgularının önemi, orijinalliği, farklılıkları, ayırımları,zorluk ve sınırları yeterince kısa cümleler ile net olarak vurgulanmalıdır.

  Tartışmada elde edilen sonucun önemi, bilime ve uygulamaya katkısı, literatür bilgileri ile tartışılmalı, değerlendirilmeli veya yorumlanmalıdır.   Literatür sıralamasından kaçınmalı, uzun ve muğlak ifadelere yer vermemelidir.   Tartışmadaki kişisel görüşler; objektif veriler, güvenilir kaynaklar ve kabul edilebilir bir mantık ile sergilenmelidir.

Tartışma da yapılmayacaklar   Bulguların dışına çıkma,   Tekrarlardan kaçın,   Sonuçlarını çalışma kapsamı dışında yorumlama,   Spekülasyon ve şişirmeden kaçın,   Diğer çalışmalara dikkatle atıfta bulun,   Mesajlarını erken verme,   Atıflarda ayrımcılık yapma,   Sadece gerekli kaynaklar ile tartıştığına emin ol.

Tartışma: Örnek yazılım Pennick ve arkadaşları 5 gün süre ile 1,5,10 ve 20 kez otoklavdan geçirilen beyaz asetal rezinin, insan mezanşimal kök hücrelerinin çoğalmasına etkilerini araştırmışlar sonuçta belirgin bir değişimin olmadığını ileri sürmüşlerdir. Bu araştırmanın bulguları araştırma bulgularımız ile çelişmektedir. Pennick ve arkadaşları 5 gün süre ile 1,5,10 ve 20 kez otoklavdan geçirilen beyaz asetal rezinin, insan mezanşimal kök hücrelerinin çoğalmasına etkilerini araştırmışlar sonuçta belirgin bir değişimin olmadığını ileri sürmüşlerdir. Bu araştırmanın bulguları araştırma bulgularımız ile çelişmektedir. Araştırmamızda asetal rezin örnekleri ISO ya göre “Orta derecede sitotoksisite” göstermiş,ısı ve kimyasal olarak polimerize olan rezinlere kıyasla anlamlı sitotoksik etkinliği saptanmıştır.

7- Sonuç   Uygulamalı bir araştırmanın güvenilir tek bir sonucu olmalıdır.   Sonuç bölümünde çalışma dışındaki verilere dayalı bilgi verilmemelidir.   Sonuçlar ile başlayan bir çok bulgu araştırmanın gereksiz yere çok parametreli olarak kurgulandığını gösterir.

Sonuç: Örnek yazım Tüm inkübasyon sürelerinde kimyasal olarak polimerize olan akrilik rezin diğer türlere oranla daha sitotoksik etki göstermiştir.

  Sonuç idealde geçmiş zaman kullanılarak, tek bir cümle halinde açık anlaşılır ve kesin olarak belirtilmelidir.   Birden fazla sonuç sunma zorunluluğu varsa en önemli olanından başlanmalıdır.   Açıklanan her sonuç tartışma bölümünde yer almış olmalıdır.

ARAŞTIRMACININ GÖRÜŞLERİ;   Çalışma orijinal bir problemin çözülmesine nasıl katkı sağladı?   Elde edilen sonuçların bilime ve uygulamaya katkısı ne oldu?   Bu araştırma geliştirme ve güdümlenmeye açık mı? varsa öneriler.

8- Özet   Araştırma hakkında okuyucu ve değerlendiriciye yeterli açıklıkta bilgiyi öz olarak sunan bölümdür.   kelimelik bir metin dizesini geçmeyecek kapsamda olmalıdır.

  Araştırmanın amacı, kurgusu, bulguları ve sonucu ile ilgili özet bilgileri kapsamalıdır.   Araştırmanın bilme getirdiği yenilik vurgulanmalıdır.   Devamında yapılacak araştırmalara ışık tutacak öneriler yer almalıdır.

9- Literatür (Kaynakça)  Araştırma içeriğine aktarılan verilerin alıntı kaynaklarını açıklayan bölümdür.  Doğrudan ve dolaylı her türlü aktarmada, kaynak gösterilmesi zorunludur.  Kaynaklar metinde geçiş sırasına göre genellikle üst simge şeklinde belirlenir-GÜ,

 Metinde yer alan kaynakların tümü kaynakçada yer almalıdır,   Kaynaklar; araştırmacının bilgi düzeyini, özenini ve deneyimini sergiler,   Kaynakça;tez yazımlarında en çok hata yapılan bölümdür,   Amaç okuyucu yada değerlendirenin en kısa sürede ulaşmasını sağlayacak bilgilerin özet olarak verilmesidir.

  Kaynakların tümü araştırma içinde kullanılacak nitelikte olmalı ve yer almalıdır. Çok sayıda aynı değerde kaynak kullanımı gereksizdir,  Üç yazara kadar olan kaynaklarda tüm isimler açık olarak yer alabilir,daha fazla yazarlı yerli eserlerde “ve arkadaşları” yerine “ark”,yabancı eserlerde “et alii” yerine “et al” terimleri kullanılır.

  Son beş yıla ait kaynakların toplanmasına özen gösterilmeli bulunmadığı zaman eski tarihli kaynaklar değerlendirilmelidir.   Özetler,yayınlanmamış bilgiler,güvenilir olmayan internet bilgileri ve kişisel görüşmeler kaynak olarak kullanılmamalıdır.   Kaynaklar tekdüze ve belirli bir kurala göre yazılmalıdır.(ör.Dental index,index medicus,vancouver sistemi,Harvard sistemi vb.)

KAYNAKLARIN BULUNMASI Index Medicus, dental index Pubmed Kurum kütüphanesi SCI, SCI Exp Ulakbim (http/ Totbid (http/ Kişisel abonelikler

United States National Library of Medicine” ( portalı aracılığıyla, arama motoru olan “MEDLINE/PubMed” ( “Pub-Med Central” ( ve “LocatorPlus” ( gibi sitelere ulaşılabilir. “MEDLINE/PubMed” sitesinin arama motoruyla, 1950 yılından başlayarak Index Medicus’ta dizinlenen dergilerde yayımlanmış tüm yayınların özetlerine ulaşılabilir.

“PubMed Central” sitesinde daha kapsamlı medline taraması yapılabilmekte, “LocatorPlus” sitesi ile de süreli yayınlar dışında, kitaplara ve odiyovizüel materyallere ulaşılabilmektedir. “ClinMed NetPrints”( netprints. org) sitesinde ise henüz yayımlanmamış çalışmalara ulaşılabilmektedir.

“BioMed Central” ( ve “Science Direct” ( sitelerine üyelikle pek çok dergideki makalelerin tam metinlerine ulaşılabilir. Uluslararası İnternet siteleri yanı sıra ulusal siteler ile (“ gibi) de hem yabancı hem de ulusal yayınlara ulaşmak mümkündür.

ABARTILMIŞ KAYNAK SAYISI Çok sayıda abartılı kaynak içeren eserler; bilimsellikten çok güvensizliği simgelerler. Başkalarının aynı amaçla yarattığı eserler kaynak sayısına örnek olamaz. Uygulamalı deneysel araştırma sonucu yeni bir keşif ise hiç kaynak içermeyebilir.

YAZIM SİSTEMLERİ Vancouver sistemi -Kaynaklar metinde geçtikleri dizeye göre numarandırılır. -Kaynak parantez içinde cümle sonuna noktalama işaretinden önce eklenir. -Kaynak eklemek zordur. Harvard sistemi -İsim ve yıl sistemi olarak tanımlanır. -Kaynaklar alfabetik olarak sıralanır. -Kaynak yazarın ismi sonuna eklenir. -Kolaydır, numaralanmaz, ekleme ve çıkarma sınırsızdır.

Literatür-Kaynakça yazım kuralları SÜRELİ SÜRELİ YAYINLAR-DERGİ MAKALELERİ ÇEVİRİ MAKALELER TEZLER KİTAPLAR YAZARSIZ ÇALIŞMALAR

Süreli Süreli Yayınlar-Dergi makaleleri Yazarın Soyadı, Adının Baş Harfi. Makalenin Adı. Derginin Adı, Tarih; Cilt (sayı) : Başlangıç- bitiş sayfa no. Dergi ve derginin cilt numarası italik ya da koyu yazılabilir. Yavuzyılmaz H.et al. Yavuzyılmaz H.et al. Effect of different retraction medicaments on gingival tissue. Quintessence Int 2006; 37(1) : 53-9.

ÇEVİRİ MAKALELER Makale hangi dile çevrildi ise, makale adı o dilde verilir. Çevirenin adı, makalenin isminin ardından parantez içinde verilir. Çevirilerden yapılan alıntılar, metin içinde gösterilirken yazarın soyadından sonra, sırasıyla orijinal tarih ve çeviri tarihi verilir. Örnek: Bruce’e (1970/1994) göre dır.

Bruce, T. Çocukların Yaşamında Oyunun Rolü (Çev. A.F. Altınoğlu). Eğitim ve Bilim, 1994;18 (92), (Orijinal makalenin yayım tarihi, 1970)

TEZLER Yayımlanmamış doktora tezi Öztürk, Sevim. (2004). Türkiye’de Üniversite Özerkliğinin Mali, Akademik ve Yönetsel Boyutlarıyla Kamu ve Vakıf Üniversiteleri İçin Betimlenmesi.Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

KİTAPLAR Yıl Yazarın Soyadı, Adının Baş Harfi. Kitabın adı. Baskı sayısı. Yayın Yeri: Yayınevi; Yıl

Yavuzyılmaz H. Diş Morfolojisi-Fizyolojisi ve Oklüzyon.5.Basım.Ankara: Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Matbaası; Yavuzyılmaz H ve ark. Protetik terimler sözlüğü. Ankara: Özyurt Matbaacılık; 2003 Yavuzyılmaz H. Metal Destekli Estetik (Kaplama Veneer)Kronlar. 2.Basım. Ankara: Yavuzyılmaz H. Metal Destekli Estetik (Kaplama Veneer)Kronlar. 2.Basım. Ankara: Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Matbaası; 1996.

- - Yavuzyılmaz H ve ark.: Protetik terimler sözlüğü, Ankara: Özyurt Matbaacılık, Yavuzyılmaz H,Ulusoy M,Kedici S,Kansu G.: Protetik Terimler Sözlüğü, Türk Prostodonti ve İmplantoloji Derneği Ankara Şubesi Yayınları 1, Ankara: Özyurt Matbaası; 2003.

Kurumun yazarı ve yayımcısı olduğu kitap Australian Bureau of Statistics. (1991). Estimated Resident Population by Age and Sex in Statistical Local Areas, New South Wales, June 1990 (No ). Conberra, Australian Capital Territory: Author. Türk Dil Kurumu. (1969). Türkçe Sözlük (Genişletilmiş baskı). Ankara: TDK. Devlet Planlama Teşkilatı. (2005). Ekonomik ve Sosyal Göstergeler (1950¬2004). Ankara, Devlet Planlama Teşkilatı.

Çeviri kitap Hollingsworth, P.M. and Hoover, K.H. (1999). İlköğretimde Öğretim Yöntemleri (Çev. T. Gürkan, E. Gökçe ve D.S. Güler). Ankara Üniversitesi Rektörlüğü Yayınları No 214. (Eserin orijinali 1991’de yayımlandı).

YAZARSIZ ÇALIŞMALAR Yazarsız çalışmalar, çalışmanın adının ilk kelimesine göre kaynakça listesine girer. New Drug Appears to Sharply Cut Risk of Death From Heart Failure. (1993, July 15). The Washington Post, p. A12.

10- EKLER ve ANAHTAR KELİMELER EKLER Etik kurul izni Hasta Onay Formu Teşekkür eki

ANAHTAR KELİMELER Araştırmada kullanılan esas kavramlardır, Araştırmaya kolay ulaşımı sağlarlar, Kütüphanelerde arşivlemeye yardımcıdırlar. Birkaç kelime ile sınırlı olmalıdır.

11- ÖZGEÇMİŞ Adı soy adı Doğum yeri ve tarihi Eğitimi (yeniden eskiye tarih sırası ile) Yabancı dili Üye olduğu bilimsel kuruluşlar Bilimsel etkinlikleri (aldığı burslar, ödüller, projeleri).

TEZ YAZIMININ AMACI Kişinin çeşitli etapları gerçekleştirerek (HİPOTEZ-PROTOKOL- PİLOT ÇALIŞMA-ÇALIŞMA-YAZIM) özgün araştırma yeteneğini kazandığını göstermektir.

Tez yazım kurallarını belirleme (araştırmanın yürütüldüğü enstitünün tez yazım kuralları): Araştırmada kullanılacak dil ve zaman özellikleri Tez boyutları Kapak düzeni Kâğıt düzeni Başlık ve paragraf düzeni

Şekil ve tabloların yerleştirilmesinde dikkat edilecek özellikler Dipnot yazımında dikkat edilmesi gereken kurallar Alıntı yapılırken dikkat edilmesi gereken kurallar Kaynakça yazımında dikkat edilmesi gereken kurallar Özet yazmada dikkat edilmesi gereken kurallar Terim açıklamaları ve Kısaltma yazmada kurallar.

Terim açıklamaları ve Kısaltma yazmada kurallar Araştırmada kullanılan terimlerin anlaşılır olmasının fikirlerin doğru ifade edilmesinde büyük faydası vardır. Araştırma raporunda sıkça tekrarlanacak bazı ifadeler kısaltılarak kullanılmalıdır.

Tez içerisindeki sembol ve kısaltmalar, liste halinde ve alfabetik yada metindeki geçiş sırasına göre dizelenir. Kısaltmaların ve terimlerin ne anlama geldiği açıkça belirtilmelidir. Uzun ve bilinen terimler (TBMM gibi) dışında kısaltmalardan kaçınılmalıdır.

İlk kullanıldığı yerde kısaltmanın ne anlama geldiği açıklanmalıdır: GÜ (Gazi Üniversitesi), Eğer bir kısaltma genel olarak kelime şeklinde kullanılıyorsa, açıklanmasına gerek yoktur (IQ, MEB), Kaynaklarda kullanılan kısaltmalardan sonra nokta kullanılmalıdır (s.12, ed., c.1), Kurum adlarının kısaltmalarında nokta kullanılmamalıdır (TBMM, MEB).

Yazıların Fontları: Fontlar: Times New Roman (Türkçe), Arial Tur, Courier Tur karakterler kullanılabilir.

Yazıların Puntoları: Puntolar: Tez metni 12 punto (G.Ü Arial), Çizelgeler 12 punto (duruma göre10 - 8’e kadar düşürülebilir - G.Ü), Resim,grafik,tablo ve şekil açıklamaları 10 punto koyu olarak yazılır - G.Ü, Alıntılar (mümkünse italik tercih edilmelidir) 10 punto, Dipnotlar, şekil altı ve resim altı yazılar 10 punto.

Teşekkür Kısa ve sade cümlelerden oluşmalı Gerçek katkısı bulunanlar yer almalı - Emek olarak - Manevi olarak - Maddi olarak

DOKTORA TEZİ Bazı adaylar tarafından “Yazmak için haftalarını hatta aylarını verdiğin fakat değerlendirilmesi iki dakika süren, genelde hocalarının tatmini ile sonuçlanan cümleler topluluğu.” olarak tanımlanırken Bazı hocalar tarafından da; ”Rat muhabbeti” örneklemesi ile tanımlanmaktadır.

DOKTORA YÖNETİCİSİ Araştırmanın planlanma ve yürütülmesinde yüksek bilgi ve beceri kazanımı bulunan kişiler “Doktora yöneticisi” olmalıdır. Yönetici; araştırmacı ile tez izleme komitesinin ilişkilerini izleyerek, araştırma süresince yayınlanan benzer araştırma sonuçlarını dikkate alarak materyal ve metodu gereğinde güncellemelidir.

Aynı konuda yapılmış yada sürdürülmekte olan araştırmalara ve yazarlarına saygılı davranmalı ve gerekli atıflarda bulunulmasını sağlamalıdır. Araştırmanın raporlaştırılmış taslağını görerek, gerekli yapmalıdır, Araştırmanın raporlaştırılmış taslağını görerek, gerekli düzeltmeleri yapmalıdır,

Adayı bilimsel çalışma etiği açısından denetlemeli, bilim etiğine uymayan davranışlarına karşı kesin tavır almalıdır. Araştırmanın ve araştırmacı adayının araştırma kurallarına uyumunu Araştırmanın ve araştırmacı adayının araştırma kurallarına uyumunu irdelemelidir (1. Doğruluk 2. Nesnellik (Objektiflik) 3. Tarafsızlık 4. Kontrol Edilebilme 5. Açıklık 6. Sadelik 7. Sistemlilik 8. Sınırlılık ).

Aday ile ilişkilerinde dürüstlüğü, yansızlığı, sorumluluğu, ilkeli akademik davranışları temel almalı ve bu davranışlarını adaya yansıtarak ona rehberlik etmeli, Adayın bilimin evrensel ilke ve dürüstlük anlayışına uygun olarak çalışmasını sağlamalı.

Danışmanlığını üslendiği tez çalışmasını ya da çalışmaya ilişkin verileri öğrencisinin haberi ve izni olmaksızın kendi araştırmalarında kullanmamalı, başkalarının da kullanmasına fırsat vermemelidir. Değerlendirme, yönetme, yönlendirme vb. süreçlerinin hiçbir aşamasını kasıtlı olarak ya da ilgisizlik nedeni ile geciktirmemelidir.

TEZİN BÖLÜMLERİ - G.Ü Tezler, genellikle, üç kümede toplanabilen bölüm ve alt bölümler halinde düzenlenir: 1. Ön bölüm, 2. Ana bölümler, 3. Arka bölüm (ekler ve kaynakça).

G.Ü. SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZ YAZIM YÖNERGESİ

1- ÖN BÖLÜM G.Ü BAŞLIK SAYFASI – DIŞ KAPAK İÇ BAŞLIK – İÇ KAPAK JÜRİ ÜYELERİNİN İMZA SAYFASI ÖN SÖZ İÇİNDEKİLER TABLOLAR ŞEKİLLER, RESİMLER ve GRAFİKLER SEMBOLLER, KISALTMALAR

2- ANA BÖLÜMLER G.Ü GİRİŞ GENEL BİLGİLER GEREÇ VE YÖNTEM BULGULAR TARTIŞMA SONUÇ ve ÖNERİLER TÜRKÇE ÖZET-YABANCI DİLDE ÖZET TÜRKÇE VE YABANCI DİLDE ANAHTAR KELİMELER KAYNAKLAR EKLER ÖZGEÇMİŞ

3- ARKA BÖLÜM G.Ü KAYNAKÇA EKLER

TEZ STANDARTLARI Kağıt Boyutu Tezlerde ISO A4 standardına uygun 212x297 mm boyutlarında birinci hamur beyaz kağıt kullanılır. Sayfa Düzeni Sayfaların üst ve sol kenarlarından 4.5 cm, alt ve sağ kenarlarından ise 2.5 cm boşluk bırakılır.

Sayfa Numaraları Sayfalar giriş sayfasından itibaren birden başlayarak numaralandırılır. Sayfa numaraları kağıdın sağ alt köşesine yazılır. Sayfaların yalnız bir yüzü kullanılır.

Paragraf başı ve Satır Aralığı Paragraf başları 2.5 cm içerden başlayacak, satırlar arasında 1.5 aralık bırakılacaktır. Paragraflar arasında ise iki tam aralık olacaktır.

Başlıklar Bölüm başlıkları (GİRİŞ, BULGULAR vb.) büyük harfle ve koyu olarak, alt başlıklar (Radyasyon Kaynakları vb.) küçük harfle ve koyu olarak, daha alt başlıklar (Radyoiztoplar) küçük harf normal koyulukta ve altı çizili olarak yazılır. Resim, şekil ve grafik başlıkları alt bölümlerine, tablo başlıkları üst bölümlerine yazılır.

Dış ve İç Kapak Dış ve iç kapakta aynı sayfa düzeni içinde aynı başlıklar ve yazılar bulunur. Ancak tez çalışması TÜBİTAK, Üniversitelerin Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi veya benzeri bir kuruluşça desteklenmiş ise iç kapakta bu durum projenin numarası ile birlikte belirtilmelidir.

Kapak Düzeni Tezin adı büyük harflerle, koyu olarak ve sayfanın düşey orta çizgisine göre ortalanarak yazılır. Sayfanın üst kenarından 3 cm aşağıya ortalı olarak büyük harflerle Üniversite, Enstitü ve tezin hazırlandığı Anabilim Dalı’nın ismi yazılır. Tezin adı ortalı olarak dizilir. Tez adının 5 cm altına ortalı olarak Yüksek Lisans veya Doktora tezi yine büyük harf olarak yazıldıktan sonra, 2 cm aşağıya tezi hazırlayan adayın adı ve soyadı koyu olarak 2 cm aşağıya tez danışmanının adı ve soyadı, varsa altına yardımcı danışmanın adı ve soyadı ile tezin hazırlandığı ay, yıl ve şehir yazılır Tezin adı ve tezi hazırlayan adayın ismi koyu olarak yazılır.

T.C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ PROTETİK DİŞ TEDAVİSİ ANA BİLİM DALI ÜÇ FARKLI PROTEZ KAİDE MATERYALİNİN SİTOTOKSİSİTELERİNİN İN VİTRO HÜCRE KÜLTÜRÜNDE İNCELENMESİ DOKTORA TEZİ Seçil ÖZKAN ATA Tez Danışmanı Prof.Dr. Hüsnü Yavuzyılmaz Bu tez Gazi Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından SBE-11/ proje numarası ile desteklenmiştir. ANKARA Ocak 2010 İç kapak

İÇİNDEKİLER Kabul ve OnayI İçindekilerII Şekiller, Resimler, Grafikler III TablolarIV Semboller, KısaltmalarV ÖnsözVI

1. GİRİŞ 2. GENEL BİLGİLER 3. GEREÇ ve YÖNTEM 4. BULGULAR 5. TARTIŞMA 6. SONUÇ 7. ÖZET 8. SUMMARY 9. KAYNAKLAR 10. EKLER 11. ÖZGEÇMİŞ

Dip notu Metin akıcılığını bozan fakat konuya açıklık getirecek olan her türlü açıklama metin içinde yeri yıldız (*) işareti ile belirlendikten sonra sayfa altına 8 punto ile dip not olarak yazılabilir. Dip notlar, soldan sağa sayfanın ortasına kadar çizilen sürekli bir çizgi ile ana metinden ayrılmalıdır. Dip notlar metin bloğu dışına taşmamalıdır.

SUNUM TEKNİKLERİ DR. HÜSNÜ YAVUZYILMAZ

AMAÇ Sunu teknikleri, sunucu, dinleyiciler, yönetenler ve değerlendiriciler ile ilgili kuralları açıklamak ve tartışmak.

BAŞARILI SUNUM KURALLARI İnandırıcılık,Yaratıcılık,Uyumluluk,Netlik,Kısalık,Doğruluk,Güvenilirlik.

TEMEL BİLGİLER  Diksiyon; Sözlerin doğru, duru, seçkin ve tam vurgulu olarak seslendirilmesi,  Tonlama; Sesin işitilebilir ve ayarlı olması; alçak - yüksek,  Vurgu; Hece yada kelimeyi baskılı seslendirme, Türkçe de vurgu genellikle son hecededir.  Duraklar; Kısa – orta – uzun.

TERİMLER FONETİK= Dilin ses ve ton eğitimi,Fonetik biçimleme ise konuşma sırasında, ünlü veya ünsüz harflerin ağızdan çıkarken aldığı biçimdir. RETONİK= Güzel ve ikna edici konuşma sanatı. MİMİK= Düşünceleri, duyuları yüz ve göz anlatımı ile verme biçimidir. JEST= el, kol ve baş hareketleridir.

Konuşma tüm bu öğelerin birleşimidir. İyi bir konuşma mini eteğe benzer. önemli noktaları kapsayacak kadar uzun, ayrıntıları dışarıda bırakacak kısa olmalıdır.  Mesnevi yi (6cilt) Yunus a göstermişler “çok uzun yazmış” demiş, “sen yazsan ne yazardın” demişler, “Ete kemiğe büründüm, Yunus diye göründüm” demiş (= 6 ciltlik Mesnevinin özeti).

Diksiyon (söyleniş- seslerin doğru çıkarılması-telaffuz-pronounciation) DİKSİYON= Sesin güzel çıkmasını ve sözlerin doğru, duru, seçkin, saydam, vurgulamalara tam uyararak seslendirilmesini amaçlayan konuşma sanatıdır.

Sesin işitilebilir olması Canlılık, cümle sonundaki kelime vurgusu Sesin ayarlanması(Tonlama); alçak ve yüksek Doğru söyleyiş.

 50 kişilik salonda başlık 32-36, metin 20-22,  kişilik salonda başlık 36-40, metin yazı boyutunda olmalı. Yazı boyutu;

 Sunumun tümünde genellikle; Arial, Tohama, Cambria, Calibri ve Verdana yazı tiplerinden en çok ikisi kullanılmalı,  Dekoratif modeller, italik karakterler ve devamlı büyük harf kullanılmamalı,  Ticari amblem ve logolardan kaçınmalı. Yazı tipi;

 Dakikada 2 yansı geçmeli,  Her yansıda 6-7 satır,  Her satırda 6-7 sözcük bulunmalı (6-7 kuralı).  Yarım milyara yakın insanın konuştuğu, kırkın üstünde lehçesi bulunan; uluslar arası düzeyde bilim, teknoloji ve edebiyat dili olabilecek bir dil yabancı terim saldırısından nasıl korunamaz?

 Açık arka planda koyu, koyu arka planda açık yazı tercih edilmeli,  En fazla 4 renk kullanılmalı. Kırmızı-mavi, mavi-kırmızı, beyaz-sarı, kırmızı-yeşil, gri- beyaz renkler birlikte kullanılmamalı.

SUNUM ANKSİYETESİNİ ENGELLEMEK *Toplum önünde konuşma özürlü oranı % 40. korku, gerilim, sıkıntı,  Anksiyetenin yol açtığı; korku, gerilim, sıkıntı, ses kesikliği, terleme, taşikardi, nefes almada zorluk, hafıza kaybı varsa zaman kazanmalı,.  Sistemik hastalık varsa önceden önlem alınmalı.

KONUYU EN İYİ BİLEN SEN OLMAYABİLİRSİN ANCAK EN SON İRDELEYEN SENSİN  Kendine güven, doğal davran, heyecanını yenmeye çalış ve dinleyiciye belli etme,  Sorular saçma ise kaynak iste,  Birden fazla soruyu kaydet,  Kaynaklarını gereğinde sergile,

SUNU TÜRLERİ  DERS,  SEMİNER,  PANEL,  SEMPOZYUM,  KONGRE TEBLİĞİ,  KONFERANS,  UYGULAMALI KONFERANS.

DERS, Önceden belirlenen program dahilinde öğrencilerin öğrenmek zorunda olduğu konuların teorik ve pratik olarak işlenmesine yönelik sunum türü, Genç ve sağlıklı bireylerin maksimum uyum süresi dikkate alınarak 45 – 50 dakikada bitirilmelidir.

SEMİNER (latin.Seminer= "tohum ekilen tarla"), Belirli bir bilim dalındaki gelişmeleri, belli bilgi düzeyine sahip kimselere tanıtmak amacıyla düzenlenen ve bu bilim dalında otoritesi ve yeteneği kabul edilen kişiler tarafından denetlenip değerlendirilen dakika süreli bilimsel toplantılardır. Seminer; Seminer; doktora adayının bilimsel veri toplama ve toplum karşısında konuşma yeteneğini artıran önemli bir sunu şeklidir.

PANEL  Toplumu ilgilendiren bir konunun dinleyiciler önünde, söyleşi havası içinde, uzmanlar tarafından açıklanıp, sonuçlarının tartışıldığı toplantı türüdür,  Konuşmaların genellikle halk karşısında yapılması nedeniyle bu toplantı dilimizde “açık oturum” olarak tanımlanmaktadır.  Panelist sayısına bağlı olarak 5-15 dakikalık süreler kullanılır.

SEMPOZYUM (BİLGİ ŞÖLENİ)  Aynı oturumda, farklı uzman kişiler tarafından, çoğunlukla akademik konularda yapılan seri konuşmalardır,  Konuşmacı sayısına bağlı olarak genellikle 5-15 dakikalık süreler kullanılmalıdır.

KONGRE TEBLİĞİ, Ulusal ve Uluslararası ve Konferanslarda Sunulan Bildiriler Ulusal ve Uluslararası Kongre ve Konferanslarda Sunulan Bildiriler Süresi dakika ile kısıtlıdır. Son 3-5 dakika soru ve cevaplara ayrılmalıdır.

KONFERANS (Fr= conférence) Alanında uzman birinin bir konu hakkında, duygu ve düşüncelerini açıklamak, öğretmek amacıyla yaptığı hazırlıklı ve planlı konuşmadır. Süresi dakikadır. Detaylı konularda iki bölüm halinde gerçekleştirilir. Son 5-10 dakika soru ve cevaplara ayrılmalıdır

UYGULAMALI KONFERANS  Uzman ve teknik ekibin bir konu hakkında, birlikte yürüttükleri bilimsel sunu türüdür,  Uygulamalı konferans, teorik ve pratik iki ayrı bölüm halinde yada aralarla gün boyu devam edebilir.

SUNUM 1. SUNU ORTAMI, 2. SUNUCU, 3. SUNUM YAPILACAK TOPLULUK, 4. YÖNETİCİLER:  Oturum başkanı,  Değerlendiriciler.

1- SUNU ORTAMI  Küçük bir oda yada salon,  Büyük bir salon,  Kongre merkezi.

SUNU ORTAMI HAZIR OLMADAN KONUŞMAYA BAŞLAMAYINIZ!  Kürsü ve çevresinde görüntü kirliliği olmamalı,  Sunucu konuşurken; görevliler ve yöneticiler dikkat dağıtıcı davranışlarda bulunmamalı.

- 2- SUNUCU  Gerekli bilgi birikiminin yanısıra, sunu tekniğine sahip,  Konuşmanın psikolojik yapısını ortaya koyan mimik ve jestleri uyumlu ve kontrollü, bilen kişi.  Yerinde, zamanında ve gerektiği kadar konuşmasını bilen kişi.

SUNUM ÖNCESİ  Sunu provasını gereğinde ayna karşısında yaparak duruş ve mimiklerinizi kontrol ediniz,  Sunu içeriğini salonda dinleyicilerin bilmediğini varsayarak, anlaşılır hızda ve uygun tonda tekrar ederek zamanlamayı ayarlayınız.

Sunumların önceden katılımcılara dağıtımı önemlidir.

 İyi bir ön hazırlık yapınız,  Kürsüde su, mendil, not kağıdı ve kalem bulundurunuz,  Sunu ekipmanlarının tümünü kontrolden geçiriniz (havalandırma,ışıklar,mikrofon ve ses,kürsü ve oturma düzeneği vb). BAŞLAMADAN ÖNCE

 Hazırladığınız sunu ile ilgili, samimi olarak tenkit edebilecek, bilim insanlarının görüşlerini alınız,  Rahat ve bir numara geniş giysileri tercih ediniz,  Sunu öncesi yeterince dinleniniz,  Aç yada aşırı tok olarak sunuya başlamayınız.

 İlk sunuda ekranda yer alabilecek görüntüler;  Oturum başkanı yoksa sesli cihazlar ve ışıklar için uyarı yapınız. Konu başlığı ve sunucusu, Özgeçmiş, Dinlendirici bir manzara resmi.

BAŞLADIKTAN SONRA  Katılımcılara ve düzenleyicilere teşekkür ediniz,  Konunun önemini belirten birkaç cümle ile başlayınız (amacı belirleme),  Sunum sonunda katılım, katkı ve eleştiri beklediğinizi söyleyiniz.  Sunu sonunda tartışma yoksa; konu yeterince açıklanmamış ve anlaşılmamıştır!

Başlarken sununun hazırlanma amacını ve kapsadığı konuları bir karışıklığa sebep olmayacak şekilde belirtiniz, Anlatılan konuya hakim olunuz, Konu hakkında olabildiğince kapsamlı bilgiye sahip olup bunun özetini anlatınız. Böylece dinleyicilerin daha fazla bilgi istemeleri durumuna hazırlıklı olursunuz.

SUNUMDA  Metinden okumayınız,  Başlangıç ve sonun ilgi çekici olmasını sağlayınız,  Mizahi öğeleri ara bölümde kısa olarak kullanınız.

Sununuzda akıcı bir dil kullanmaya özen gösteriniz. Anlamları bilinmeyen kelimeler ve ifadeler kullanmaktan kaçınınız, kullanmanız gerekiyorsa bu kelimelerin anlamlarını sözle belirtmeniz seminerinizin bölünmesine sebep olabileceği için anlamlarını yazı tahtasında daha önceden yapacağınız hazırlıkla veriniz.

 Türkiye de Türkçe yazınız ve konuşunuz!  Dental anatomi – Diş anatomisi  Occlusion – Oklüzyon  Over denture – Diş üstü protezi  Attachment – Hassas bağlantı  Cantilevel – Kanatlı, serbest sonlu  Osseointegration – Kemikle bütünleşme  İntraoral – Ağız içi  Extraoral – Ağız dışı

 Dinleyicilerin tepkilerine dikkat ediniz, çoğunluğunda sıkıntı ve uyku belirtileri görüyorsanız, sunu kimsenin dikkatini çekmiyor demektir. Bu durumda;  Ses tonunu değiştiriniz,  Konunun önemini vurgulayınız,  Sunu uzun ise kısa bir mola veriniz.

 Önemli verileri perdede göstererek açıklayınız,  Parmakla göstererek perdeyi kapatmak ve sırtınızı dinleyiciye dönmek yerine, pointer kullanınız,  Perdede verilen bilgileri en arka sıradan net olarak görülecek biçimde hazırlayınız.

 Tikleriniz varsa kontrol edin, özürlü değilseniz oturmayın, sallanmayın, eğilip bükülmeyin, kürsünün üzerine dayanmayınız.

 Dinleyicilerle göz iletişiminde bulununuz, gözlerinizi kaçırmanız, kendinize güvensizliğinizin ve bilgisizliğinizin göstergesi olarak algılanır.  Her soruyu dikkatle dinleyiniz, yeterli bilgiye sahipseniz cevaplayın, bilmiyorsanız bu konuda yeterli bilgiye sahip olmadığınızı belirterek, diğer dinleyicilerle tartışmaya açınız.

 Giyiminize özen gösteriniz, abartılı makyaj ve göz alıcı giyim dikkat dağıtır,  Çoklu sunucunun bulunduğu ortamda konuşma sırası gelenin ayakta konuşması dinleyiciye saygıdır.

Gevezelikten kaçınınız. Asla belirlenen süre dışında uzun konuşmayınız. Kesin konuşmamaya dikkat ediniz Orijinal ve kendiniz olunuz, başkalarını taklit etmemeliyiz.

"sen" yerine "siz" diye hitap ediniz, Alt konumdaki kişilerden bir şey yapılması istenirken kullanılan emir cümlelerine "lütfen" sözcüğü ile başlayınız, İstenilen bir şey yerine getirildiği zaman mutlaka teşekkür ediniz.

Ağızda bir şey varken konuşmayınız, Argo sözcüklü ve küfürlü konuşmayınız, Konuşurken tükürük saçmayınız, “Ağabey, abla" diye seslenmeyiniz. "Hanımefendi, beyefendi" sözcüklerini kullanınız.

3- SUNUM YAPILACAK TOPLULUK  Kişi yada topluluğun genel kültür düzeyi,  Konuya ilgileri ve bilgileri sunu başarısına etken önemli faktörlerdir.

 Dinleyicinin bilinçaltı; konuşma başlamadan savunma durumundadır.  Sunucunun; diksiyonu, eğitim düzeyi, giyimi, duruşu, tavrı ve bakışları ile ilgili izlenimlerini değerlendirmeye başlar. Bu veriler onun dünyasındaki değer ölçülerine uyumlu ise, sunucuyu dikkatle izler. Aksi halde sistem dışı kalır.

DİNLEYENLER  Dikkatinizi vererek dinleyiniz,  Sunucunun ve dinleyicilerin dikkatini dağıtmayınız;  Arada soru sorma,  Telefon ile görüşme,  Çevre ile konuşma,  Öksürme, aksırma,  Flaşlı fotoğraf çekme vb.

 Daha önceki bilgilerinizle çelişen noktalar varsa bunları sunu sonunda nazik bir şekilde belirtiniz,  Önemli bilgileri ve sorularınızı kaydediniz,  Bitimde abartmadan alkışlayınız.

 Oturum başkanı  Değerlendiriciler 4- YÖNETİCİLER

Oturum başkanı  Sunum öncesi sunu ortamını inceler ve sunucu ile tanışır,  Zamana uymayan sunucuyu uyarır,  Soru, cevap sayı ve sürelerini düzenler,  Etik olmayan tartışmaları engeller.

Değerlendiriciler  Aşama amacı ile yapılan sunular katılım ve katkıda bulunan öğretim üyeleri tarafından değerlendirilir,  Değerlendirme etik kurallara uyumlu ve objektif olarak yapılmalıdır.

Soru sorarken kendinizi ispatlamaya çalışır hareket ve sözlerden kaçınınız. Seminer süresince sunucudan izin istemeden fikir beyan etmeyiniz. Dinlemeyi sunucu ile aynı göz hizasında bulunduğunuz yerde yapınız.

Seminer anlatılırken sabit fikirlerinizden uzaklaşarak yalnızca size sunulanı tarafsız bir şekilde almaya çalışınız. Eğer daha önceki bilgilerinizle çelişen noktalar varsa bunları seminer sonunda nazik bir şekilde belirtiniz.

Semineri bölmemeye özen gösteriniz ve sorularınızı mümkün olduğunca seminer sonuna bırakınız. Eğer seminer anında sormanız gerektiğine inanıyorsanız sunucu kısa bir cevapla geçecektir. Böyle bir durumda tekrar tekrar bu noktaya değinerek sunucuyu zor durumda bırakmayınız.

 Dört farklı değerlendirici tipi vardır; 1- Bilmediğini öğrenmek amacı ile soranlar, 2- Konu dışı sorular sorup cevabını yine kendisi verenler;  Sorunun üzerine oturanlar,  Sorudan çıkar sağlayıp kendini ispat gereği duyanlar,

3- Sunucu yada yöneticisi ile sorunlarını, sunucuyu zor durumda bırakarak çözmek isteyenler, ; 4- ‘Bir önceki değerlendiriciye aynen katılıyorum’ şeklinde görüş bildirenler;  Tenkit robotları,  Güdümlü eleştiriciler.

BİTİRDİKTEN SONRA  Dinleyicilere ve oturum başkanına teşekkür ediniz,  Zamanı aştı iseniz özür dileyiniz,  Katkı ve eleştirileri beklediğinizi söyleyiniz,

KONUŞMA DA DURAKLAR KISA DURAKLAR ORTA(normal) DURAKLAR UZUN DURAKLAR

KISA DURAKLAR Genellikle çok kısa soluk alınan yada alınmayan duraklardır. Çok kısa cümlelerden sonra, Uzun cümlelerde öznelerden sonra, Virgülden sonra, Ünlemler ve ki2li cümlelerde,

ORTA (normal) DURAKLAR Cümle sonlarında, İki nokta ve noktalı virgül den sonra, “Ve” bağlacı sonrası, Soru ve cevaplar arasında, Uzun cümleler arasında.

UZUN DURAKLAR Paragraflar arasında, Bölümler arasında, Dize kümeleri arasında.

HECE VE KELİME VURGULARI NA GÖRE SESLENDİRME (SAĞDEYİ) Türkçe de vurgu genellikle son hecededir. Yer adları ile zarf ve bağlaçlarda vurgu ilk hecededir (Denizli, belki, niçin,ancak vb).

KONULAR : DIKSIYON EGITIMI ETKILI ILETISIM EGITIMI JEST, MIMIK VE BEDEN DILI ETKILI KONUSMA EGITIMI INSANLARLA ILETISIM KURALLARI SES EGITIMI FONETIK (Ses Bilimi) TELAFFUZ (Bogumlama) SOLUMA EGITIMI SUNUS EGITIMI TELEVIZYONDA KONUSMA HATALI SOYLENEN SOZCUKLER TURKCENIN KULLANIMI METIN DEGERLENDIRME DIYALOG (Karsilikli Konusma) TOPLUM ONUNDE SOZ SOYLEME DINLEME LIDERLIK TURKCENIN OZELLIKLERI VURGU / TONLAMA HITABET / ANLATIM / SUNUS HATASIZ KONUSMA METNI YAZMAK KISISEL IMAJ Diksiyon ve Güzel Konuşma Eğitimi

ARAŞTIRMA TEKNİKLERİ HAKKINDA ÇEŞİTLİ KAYNAKLAR Engin Yıldırım ve diğerleri, Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: SPSS Uygulamalı. Adapazarı: Sakarya Kitabevi, (ISBN ) Niyazi Karasar, Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler, Teknikler. 7. bs. Ankara: 3A Araştırma Eğitim, Danışmanlık Ltd. Şti., Saim Kaptan, Bilimsel Araştırma ve İstatistik Teknikleri. 10. bs. Ankara: Tekışık, Halil Seyidoğlu, Bilimsel Araştırma ve Yazma El Kitabı.. 8. bs. (Güzem Yayınları, No. 15) İstanbul: Güzem, Kate L. Turabian, A Manual for Writers of Term Papers, Theses, and Dissertations. 5th ed. Chicago: University of Chicago, Niyazi Karasar, Araştırmalarda Rapor Hazırlama. 8. bs. 3A Araştırma Eğitim, Danışmanlık Ltd. Şti., Rauf Arıkan, Araştırma Teknikleri ve Rapor Yazma. 3. bs. Ankara: Gazi Kitabevi, Ali Yıldırım ve Hasan Şimşek, Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. 2. bs. Ankara: Seçkin, Nilgün Köklü ve Şener Büyüköztürk, Sosyal Bilimler İçin İstatistiğe Giriş. Ankara: Pegem A Yayıncılık, Wayne Booth, Gregory G. Colomb and Joseph M. Williams, The Craft of Research. Chicago: University of Chicago, Charles H. Busha and Stephen P. Harter, Research Methods in Librarianship: Techniques and Interpretation. New York: Academic Press, John Martyn and F. Wilfrid Lancaster, Investigative Methods in Library and Information Science: An Introduction. Arlington, VA: Information Resources Press, A. Aziz, Araştırma Yöntemleri-Teknikleri ve İletişim. Gnşl. 2. bs. Ankara: Turhan Kitabevi, A.Day Robert, Bilimsel bir makale nasıl yazılır ve yayımlanır?, çev: Gülay Aşkar Altay, TÜBİTAK, 4bs Türkkaya Ataöv, Bilimsel Araştırma El Kitabı, savaş yayınları, 2.bs.1989 Hüsnü Yavuzyılmaz Protetik tedavide bilimsel araştırma ders notları ve sunular. !

Veri tabanları Scientific Literature Digital Library Milli Kütüphane Türk Dil Kurumu

EĞİTİM PARADİGMALARI (PARADİGMA:Olaylarla karşılaştırılan kuramsal - kavramsal sistemler-Bilimsel teoriler) İDEALİST GÖRÜŞ Her insanın zihninde doğuştan bilgi vardır. REALİST GÖRÜŞ İnsan zihni doğuştan boştur.