Finansal Analiz Semineri Prof. Dr. Dr. Serdar ÖZKAN İzmir Ekonomi Üniversitesi 17 – 19 Aralık 2013 Ankara

Günümüzde İşletme Çevresi ve Stratejik Üçgen İşletme Çevresinin Özelikleri Hızlı teknolojik gelişmeler Çok çeşitli ürün ve hizmetler Yoğun rekabet Teknolojiyi takip etmezseniz. Son 5 yıllık teknoloji yatırımınız nedir? Kaç tür ürün üretiliyor. Ne kadar zamanda bir yeni ürün geliştirmek durumunda kalıyoruz Rakiplerin durumu nedir. Rekabet gücümüz nedir. Bununla ilgleniyormuyuz. Rakiplerimiz kim. Stratejik üçgen Stratejik Üçgen

Muhasebe ve Finansman Bilgisinin Artan Önemi Karmaşık işletme çevresinde artan muhasebe ve finansman bilgisi ihtiyacı (bütçeler, performans raporları, standartlar, vb.) 2000’li yılların başında dünyada büyük yankı uyandıran muhasebe skandalları (Enron, World Com, vb), Yaratıcı Muhasebe, tüm dünyada yeni yasal düzenlemeler Ülkemizde Bankacılık, Borçlar, SPK, BDDK Mevzuatı, Rekabet, Tüketici, Yeni Türk Ticaret Kanunu, UFRS, Denetim, KGK…

Finansal Tabloların Hazırlanma Amacı Finansal tablolar, bir işletmenin finansal durumu, performansı ve finansal durumundaki değişiklikler hakkında bilgi vermek amacıyla hazırlanırlar. Yeni yaklaşımda “finansal tablo” yerine “finansal raporlama” dan bahsedilmektedir.

Finansal Raporlamanın Temel Kuralları (Genel Kabul Görmüş Muhasebe İlkeleri) Genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri (GAAP) bütün dünyada sivil muhasebe örgütleri tarafından oluşturulmuş ve muhasebe dünyası tarafından kabul görmüş, ülkeden ülkeye çok az farklılıklar gösteren muhasebe ilkeleridir. Bu ilkeler finansal tabloların temel dayanaklarıdır. Finansal rapor kullanıcılarının da belli ölçülerde bu ilkelerden haberdar olmaları beklenir. Muhasebe yaşayan bir sistemdir; bu nedenle muhasebe ilkeleri iş hayatında ortaya çıkan yeniliklere bağlı olarak değişebilirler.

Karar Vermeye Yardımcı Muhasebe Bilgisini Kullananlar Karar Vericiler ve Özellikleri Fayda > Maliyet Önemlilik Kısıtlar Anlaşılabilirlik Karar Vermeye İlişkin Özellikler Karar Vermeye Yardımcı Birincil Özellikler İhtiyaca Uygun Güvenilir Tahmin Yapmaya Elverişli Teyid Etmeye Elverişli Hatasız ve Önyargısız Doğrulanabilir Birincil Özelliklerin İçeriği Gerçeğe Uygun Şekilde Temsil Zamanlama Karşılaştırılabilirlik ve Tutarlılık İkincil Özellikler

Hesap Kavramı Bir işletmenin gerçek ekonomik ve finansal durumunu gösterebilmek için işlemlerin saptanması ve izlenmesi hesaplar aracılığıyla olur. Hesaplar aracılığıyla aynı özelliği gösteren değer hareketlerine ilişkin bilgilerin aynı başlık altında toplanması sağlanır.

Çift Taraflı Kayıt Sistemi Hesabın Adı Borç tarafı Alacak tarafı Varlık Hesapları Borç Hesapları Sermaye Hesapları Gelir, Kar Hesapları Gider, Zarar Hesapları Kar / Zarar Hesabı

Hesap Planı Hesapların sistematik bir şekilde sıralanmasıyla oluşturulan hesap listesidir. Türkiye’de 1995’ten beri Tekdüzen Hesap Planı kullanılmaktadır. Bu hesap planındaki hesaplardan bazıları aşağıdaki gibidir: 100 Kasa 101 Alınan Çekler 120 Alıcılar 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar 600 Yurt İçi Satışlar ..

Hesapların Kodlanması 100 Kasa 101 Alınan Çekler 120 Alıcılar 120.01. Yurt içi Müşteriler 120.01.03004 Budan Yedek Parça San.Tic. Ltd. Şti 120.01.16003 Tom Otomotiv 300 Banka Kredileri 300.01.YTL Kredileri 300.01.01.Akbank 300.01.02.YKB 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar 500 Sermaye

Hesapların Kodlanması 730. Genel Üretim Giderleri 730.10. Kesim Gider Yeri 730.10. 01. Ücret Giderleri 730.10. 04. Dışarıdan Sağlanan Faydalar 730.10. 04.00. Elektrik Gideri 730.10. 04.00. Ulaşım Gideri 730.10. 06. Amortisman Gideri 760. Pazarlama Satış Dağıtım Giderleri 760.10. Akdeniz Bölgesi 760.10. 01. Ücret Giderleri 760.10. 04. Dışarıdan Sağlanan Faydalar 760.10. 04.00. Elektrik Gideri 760.10. 04.00. Ulaşım Gideri 760.10. 06. Amortisman Gideri Fonksiyon Gider Yeri Gider Türü Detay

Mizan Mizan, belirli tarihler itibariyle, hesapların borç ve alacak toplamları ile bakiyelerinin gösterildiği bir rapordur. Mizan dönem başından dönem sonuna kadar kadar (genel), herhangi bir ayın başından sonuna kadar (aylık) veya bir tarihten başka bir tarihe kadar (tarihler arası) girilmiş işlemleri içerecek şekilde hazırlanabilir.

Finansal Raporlamada Tanıma, Ölçme ve Değerleme Tanıma : Belli bir kalemin finansal tabloya alınıp alınmayacağına karar verme. Ölçme: İlgili kalemin finansal tabloya hangi değerle alınacağını belirleme Değerleme: Önceden finansal tablolara alınmış kalemlerin dönem sonlarındaki değerlerinin belirlenmesi

Finansal Raporlamada Temel Varsayımlar Tahakkuk Esası İşlemlerin ve diğer olayların etkileri, bunlarla ilgili nakit ve nakit benzerlerinin tahsilatlarının veya ödemelerin yapıldığı tarih itibarıyla değil, bunların ortaya çıktıkları tarihler esas alınarak finansal tablolara alınır. İşletmenin Sürekliliği Finansal tablolar, işletmenin tahmin edilebilir bir gelecekte faaliyetlerini sürdüreceği varsayımı ile hazırlanır. Böylelikle, işletmenin faaliyetlerini tasfiye etme veya önemli miktarda azaltma niyet ve ihtiyacında olmadığı varsayılır.

Tahakkuk Esası Olay 1: İşletme 23 Kasım 2012’de 100 TL.’ye mal satmıştır ve mal bedeli ile % 10 KDV’yi peşin tahsil etmiştir. Olay 2: İşletme 23 Kasım 2012’de 100 TL.’ye mal satmıştır. Mal bedelini ve % 10 KDV’sini 2 ay sonra tahsil edecektir. Olay 3: İşletme 23 Kasım 2012’de 100 TL’ye muhasebe eğitimi almış, bedeli nakden ödemiştir. Olay 4: İşletme ertesi gün alacağı muhasebe eğitimi için 23 Kasım 2012’de 100 TL. ödemiştir. Olay 5: İşletme 23 Kasım 2012’de 100 TL’ye muhasebe eğitimi almıştır. Eğitim bedelini 30 Kasım 2012’de ödeyecektir.

İşletme Analizleri Beklentilerin Değerlendirilmesi Risklerin Değerlendirilmesi Karar Vericiler: Yatırımcılar Kredi Verenler Yöneticiler İşletme Birleşme, Satın alma Uzmanları Dış Denetçiler Kurul Üyeleri Düzenleyici Kurum ve Kuruluşlar Çalışanlar, Sendikalar Avukatlar

İşletme Analizleri İçin Bilgi Kaynakları Rakamsal Finansal Tablolar Sektör İstatistikleri Ekonomik göstergeler Ticari raporlar Rakamsal Olmayan Yöneticilerin tartışma ve analizleri Yönetim kurulu başkanının ortaklara mektubu Finansal Basın Basın bildirileri Web siteleri

Muhasebe Analizi Finansal tabloların ekonomik gerçekleri yansıtıp yansıtmadıklarını değerlendirme ve gerekli ise düzeltmelerin yapılması sürecidir Karşılaştırılabilirlik problemleri — işletmeler ve /veya dönemler Yöneticilerin tahmin hataları Hata ve/veya usulsüzlükler Kazançların yönetimi İş süreçleriyle ilgili usulsüzlükler Muhasebe Riski

Finansal Analiz Finansal tablolar yardımıyla işletmenin finansal durumu ve performansının belirlenmesi Karlılık Analizleri Risk Analizleri Fon Kaynak ve Kullanımlarının Analizi Araçlar Oran Analizi Nakit Akış Analizleri

İşletme Faaliyetleri Zaman Dönem Başı Planlama Dönem Sonu Planlama Finansman Yatırım Dönem Başı Planlama Esas Faaliyetler Yatırım Finansman Dönem Sonu Planlama

Finansman Faaliyetleri Yatırım ve Finansman Faaliyetleri Finansman Faaliyetleri Sermaye Bulma Borç Bulma Yatırım Faaliyetleri Varlıkları edinme Varlıkları elden çıkarma Yatırım Finansman Yatırım = Finansman

Temel Finansal Tablolar Bilanço: İşletmenin belirli bir tarihteki finansal durumunu gösteren tablodur. Gelir Tablosu: Belirli bir dönem için işletmenin faaliyet sonuçlarını (karlılık) gösteren tablodur. Özkaynak Değişim Tablosu: Belirli bir dönem içerisinde işletmenin özkaynak yapısında oluşan değişimi özetler. Nakit Akış Tablosu: Gelir tablosu ile aynı döneme ilişkin nakit giriş ve çıkışları ile bunların kaynaklarını işletmefaaliyetleri bazında özetleyen tablodur.

Finansal Tablolar ve İşletme Faaliyetleri Planlama Finansman Kısa Vadeli: Banka Kredileri Ticari Borçlar Personele Borçlar Vergi Borcu Uzun Vadeli: Tahviller Sermaye Yedekler Yatırım Kısa Vadeli: Nakit Alacaklar Stoklar Menkul Kıymetler Uzun Vadeli: Bina, Ekipman, Tesis Patent İştirakler Esas Faaliyet Satışlar Satılan Mal Maliyeti Satış Giderleri Yönetim Giderleri Faiz Giderleri Vergi Net Kar Borçlar ve Özkaynak Gelir Tablosu Varlıklar Nakit Akışları Bilanço Bilanço Nakit Akış Tablosu Özsermaye Değiişim Tablosu

BİLANÇO Bilanço işletmenin belirli bir tarihteki finansal durumunu gösterir. Toplam Varlıklar = Toplam Kaynaklar Toplam Varlıklar = Toplam Yabancı Kaynaklar + Özkaynaklar Toplam Yatırımlar = Toplam Finansman = Alınan Borçlar + Ortakların Finansmanı

Ekonomik Olaylar ve Bilanço İlişkisi 1) 1 Ocak 2012’de XYZ İşletmesi, sermaye olarak Bay Ahmet’in getirdiği 100.000 TL. nakit para ve Bayan Temizel’in getirdiği 100.000 TL.’lik mal ile kurulmuştur. 2) 15 Ocak 2012’de 50.000 TL.’lik banka kredisiyle ve 50.000 TL.’lik nakit ödenerek bir bina satın alınmıştır. 3) 20 Ocak 2012’de 20.000 TL.’lik mal 25.000.’ye nakit bedelle satılmıştır (KDV ihmal edilmiştir). 4) 25 Ocak 2012’de 20.000 TL.’si borç, 20.000 TL’ si nakit ödenmek suretiyle 40.000 TL.’lik araba satın alınmıştır. 5) 28 Ocak 2012’de araba bir başkasına bedeli iki gün sonra alınmak kaydıyla 50.000 TL.’ye satılmıştır (KDV ihmal edilmiştir). 6) 31 Ocak 2012’de banka kredisi geri ödenmiştir.

1. İşlem Bilanço XYZ A.Ş. Varlık 1 Ocak 2012 Kaynak Kasa 100.000 Mal 100.000 Toplam Varlık 200.000 Özkaynak 200.000 Toplam Kaynak 200.000

2. İşlem Bilanço XYZ A.Ş. Varlık 15 Ocak 2012 Kaynak Kasa 50.000 Mal 100.000 Bina 100.000 Toplam Varlık 250.000 Banka Kredisi 50.000 Özkaynak 200.000 Toplam Kaynak 250.000

3. İşlem Bilanço XYZ A.Ş. Varlık 20 Ocak 2012 Kaynak Kasa 75.000 Mal 80.000 Bina 100.000 Toplam Varlık 255.000 Banka Kredisi 50.000 Özkaynak 200.000 Kar 5.000 Toplam Kaynak 255.000

4. İşlem Bilanço XYZ A.Ş. Varlık 25 Ocak 2012 Kaynak Kasa 55.000 Mal 80.000 Bina 100.000 Taşıt 40.000 Toplam Varlık 275.000 Banka Kredisi 50.000 Diğer Borç 20.000 Özkaynak 200.000 Kar 5.000 Toplam Kaynak 275.000

5. İşlem Bilanço XYZ A.Ş. Varlık 28 Ocak 2012 Kaynak Kasa 55.000 Alacak 50.000 Mal 80.000 Bina 100.000 Toplam Varlık 285.000 Banka Kredisi 50.000 Diğer Borç 20.000 Özkaynak 200.000 Kar 15.000 Toplam Kaynak 285.000

6. İşlem Bilanço XYZ A.Ş. Varlık 31 Ocak 2012 Kaynak Kasa 5.000 Alacak 50.000 Mal 80.000 Bina 100.000 Toplam Varlık 235.000 Diğer Borç 20.000 Özkaynak 200.000 Kar 15.000 Toplam Kaynak 235.000

Bilançonun Unsurları (Finansal Durumun Unsurları) Varlık: Geçmişteki işlemler neticesinde işletmenin kontrol ettiği ve bundan gelecekte oluşacak ekonomik faydaların işletmeye ait olacağı beklenen değerlerdir. Borç (Yabancı Kaynak): Geçmiş olaylardan kaynaklanan ve ifası işletmenin ekonomik fayda içeren değerlerinde bir çıkışa neden olacak mevcut yükümlülüklerdir. Özsermaye (Özkaynak): İşletmenin varlıklarından tüm borçlarını indirdikten sonra kalan bakiyedir.

Bilançonun Temel Bölümleri 1.Dönen Varlıklar Bir yıl içerisinde paraya dönüşmesi beklenen veya tüketilmesi beklenen varlıklardır. 3.Kısa Vad.Yab. Kaynaklar Bir yıl ve daha az vadeli borçlar 2.Duran Varlıklar Bir yıldan daha uzun sürede paraya dönüşmesi beklenen veya yıllar itibariyle kullanılması beklenen varlıklardır. 4.Uzun Vad. Yab. Kaynaklar Bir yıldan daha uzun vadeli borçlar 5.Özkaynaklar İşletme ortaklarının yaptıkları yatırım ve dağıtılmayıp işletme bırakılan karlar.

Finansal Tablo Analizi Bakımından Bilançodaki Önemli Ayrımlar Ticari - Ticari Olmayan Ayrımı Ticari Alacaklar – Ticari Olmayan Alacaklar Ticari Borçlar– Ticari Olmayan Borçlar Normal – Normal Olmayan Ayrımı Sorunsuz Alacaklar – Şüpheli Alacaklar Sorunsuz Stoklar – Değeri Düşmüş Stoklar Önemli – Önemli Olmayan Ayrımı Ayrı bir bilanço kalemi olarak gösterilmeye değmeyecek, önemlilik ilkesine göre birarada toplu olarak “diğer” ibareli kalemler içerinde toplanan varlık veya borçlar.

Bilançonun Temel Varlık Kalemleri Dönen Varlıklar Hazır Değerler (Kasa, banka, alacaklar) Menkul Kıymetler (Hisse senetleri, tahvil vb.) Ticari Alacaklar (Kredili ve senetli alacaklar, şüpheli alacaklar) Diğer Alacaklar (Ortaklardan, personelden ve diğer ilişkili taraflardan alacaklar) Stoklar (Hammadde, malzeme, yarımamul, mamul, ticari mal, diğer stoklar) Peşin Ödenmiş Giderler Gelir Tahakkukları Duran Varlıklar Uzun Vadeli Alacaklar Finansal Duran Varlıklar (İştirakler, bağlı ortaklıklar) Maddi Duran Varlıklar (Arazi, bina, makine, tesis, demirbaş, cihaz vb.) Maddi Olmayan Duran Varlıklar (Patent, marka, şerefiye, vb.)

Bilançonun Temel Borç Kalemleri Kısa Vadeli Borçlar Banka Kredileri Ticari Borçlar Diğer Borçlar Vergi Borçları Peşin Tahsil Edilmiş Gelirler Gider Tahakkukları Kıdem Tazminatları Karşılıkları Uzun Vadeli Borçlar

Bilançonun Temel Özkaynak Kalemleri Sermaye Sermaye Yedekleri Kar Yedekleri Dönem Karı / Zararı

Seçilmiş Özellikli Bilanço Kalemleri Reeskontlar (Alacak ve borç reeskontları) Karşılıklar (Menkul kıymet değer düşüklüğü, stok değer düşüklüğü, vb.) Provizyonlar (Maliyet gider karşılığı, kıdem tazminatı karşılığı, vb.) Yedekler (Yasal, statü, olağanüstü) Birikmiş amortismanlar (Maddi veya maddi maddi olmayan duran varlık amortismanları)

GELİR TABLOSU Gelir tablosu işletmenin belirli bir döneme ilişkin performansını gösteren tablodur. Gelir Tablosu’nda temel olarak aşağıdaki kalemler yer almaktadır: Gelirler Giderler Kazançlar Karlar Zararlar

Performans Kar, performans ölçüm kriteri olarak yatırımın getirisi ve hisse başına kazanç ölçümleri için kullanılır. Gelir; varlıkların değerinin artması varlık girişi veya borçların azalması yoluyla Gider; varlık çıkışı, varlıkların tükenmesi borçların artması yoluyla Dönemsellik!!! Özsermayede artış Özsermayede azalış Özsermayede Net Değişim ?

Gelir Tablosundaki Önemli Ayrımlar Esas Faaliyetler – Diğer Faaliyetler Ayrımı Önemli – Önemli Olmayan Ayrımı Olağan – Olağan Dışı Ayrımı

Gelir Tablosunun Temel Kalemleri Satışlar (-) Satışların Maliyeti Brüt Satış Karı (-) Faaliyet Giderleri Faaliyet Karı (-) Faiz Giderleri Vergiden Önceki Kar (-) Vergi Net Kar

Giderlerin Ayrımlanması Gelir tablosunda giderler Fonksiyon esasına göre (Üretim, AR-GE, Pazarlama, Genel Yönetim, Finansman) Kalemin doğasına göre (Amortisman, tükenme payı, satılan malın maliyeti vb.) ayrımlanabilir.

Nakit Akış Tablosu Gelir tablosu ile aynı döneme ilişkin olarak işletmenin nakit giriş ve çıkışlarını gösteren finansal tablodur. Net karın net nakit akışına eşit olması beklenmemelidir. Diğer bir ifadeyle dönem sonunda elde edilen kar, o dönem içinde para mevcudundaki net artışı ifade etmez. Tahakkuk esası !!!!

Nakit Akış Tablosu (Seçilmiş Bazı Kalemlerle) 1) İşletme Faaliyetlerinden Nakit Giriş ve Çıkışları; Satışlardan Elde Edilen nakit Satıcılara Yapılan Ödemeler (-) Faaliyet Giderleri için Yapılan Ödemeler (-) Faaliyet Dışı Giderler için Yapılan Ödemeler (-) Vergi Ödemeleri (-) 2) Yatırım Faaliyetlerinden Nakit Giriş ve Çıkışları; İştirakte Bulunmak için Yapılan Ödemeler (-) Maddi Duran Varlık Alımı Nedeniyle Naklit Çıkışları (-) Maddi Duran Varlığın Satılmasından Nakit Girişleri 3) Finansman Faaliyetlerinden Nakit Giriş ve Çıkışları; Kısa / Uzun Vadeli Kredi Alımları Kredi Geri Ödemeleri (-) Nakit Sermaye Arttırımı Ortaklara Nakdi Kar Payı Dağıtımı (-) (1 + 2 + 3) Dönemin Net Nakit Akışı

FİNANSAL ANALİZ YÖNTEMLERİ

Karşılaştırmalı Analiz (Yatay) Yıl 1 Yıl 2 Yıl 3 İşletmelerin mali tablolarını dönemler bazında incelemeyi amaçlar. İki veya daha fazla dönemine ilişkin mali tablolarının karşılaştırmalı olarak düzenlenmesi ve bu tabloların zaman içinde göstermiş olduğu değişikliklerin incelenmesi ve değerlendirilmesidir. Geçmiş ve bugün saptanır, gelecek öngörülür.

Karşılaştırmalı Analiz (Yatay) Dönem Sonu – Dönem Başı Dönem Başı Değişim Yüzdesi = Beklenen yararın sağlanabilmesi için; Karşılaştırmaya esas dönemlerin aynı uzunlukta olması, Aynı muhasebe kuram ve ilkelerine göre düzenlenmiş olması, Rakamların enflasyondan arındırılmış olması gerekmektedir.

Eğilim Yüzdeleri (Trend Analizi) Bir işletmenin bir kaç yıllık finansal durumu incelenmek istendiğinde bu yönteme başvurulur. İncelenecek yıllardan biri baz yıl olarak kabul edilir, o yıla ait tutarlar 100 kabul edilerek, diğer yılların baz yılına göre % değişimleri hesaplanarak, yorumlanır. Seçilen “baz yıl” her yönden normal bir yıl olmalıdır.

Yüzde Yöntemi ile Analiz (Dikey Analiz) İşletmenin finansal durumunu ve faaliyet sonuçlarını, rakip işletmelerle veya sektör sonuçlarıyla karşılaştırmak amacıyla yapılır. Finansal tabloların ana kalemi baz bir değere (100) eşitlenmekte, diğer kalemler buna göre ayarlanmaktadır. Baz değerler genelde bilançodaki kalemler için “varlık toplamı” ve “kaynak toplamı”, gelir tablosunda ise “net satışlar” olarak belirlenir.

Oran Analizleri (Rasyo Analizleri) Bilanço ve gelir tablosunda yeralan, birbiriyle anlamlı ilişkiye sahip kalemlerin birbirine oranlarının hesaplanması ile firmanın durumu incelenir. Oran analizinden beklenen yararın sağlanması için hesaplanan oranlar aşağıdaki ölçütler ile karşılaştırarak yorumlanmalıdır; Firmanın geçmiş dönem oranları, Belirlenmiş standartlar, Sektör ortalamaları.

Likidite Oranları İşletmenin kısa vadeli borçlarını ödeyebilme gücünü anlamaya yardımcı olan göstergelerdir. Cari Oran = Dönen Varlıklar / Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar Asit Test Oranı = (Dönen Varlıklar - Stoklar) / Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar Nakit Oranı = Hazır Değerler / Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar

Likidite Oranlarının Tamamlayıcısı, Net İşletme Sermayesi Net İşletme Sermayesi = Dönen Varlıklar - Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar Net işletme sermayesi, dönen varlıkların kısa vadeli borçlarla finanse edilmeyen kısmını ifade eder. Finansmanda denge kuralı !!! Düşük Net İşletme Sermayesi Kaynakların etkin kullanıldığını gösterir ancak risklidir (likidite sıkıntısı vardır). Yüksek Net İşletme Sermayesi Risksizdir, ancak kaynakların etkin kullanılmadığını gösterir.

Likidite Endeksi İşletmenin stok devir hızı (stokların alacaklara dönüşmesi) 50 gün ve alacakların devir hızı (alacakların nakte dönüşmesi) 40 gün olarak hesaplanmıştır. İşletmenin likidite endeksi aşağıdaki gibi hesaplanabilir: Kasa 30,000 YTL — — Alacaklar 40,000 x 40 gün 1,600,000 Stoklar 30,000 x 90 gün 2,700,000 Toplam 100,000 YTL (a) 4,300,000 YTL. (b) Likidite endeksi yıllar itibariyle karşlılaştırmalı olarak hesaplanmalı ve yorumlanmalıdır. Likidite endeksinde düşüş likiditede olumlu değişimi, yükseliş ise dönemden döneme likiditede olumsuz değişimi ifade etmektedir.

Nakit Akış Oranı Esas İşletme Faaliyetlerinden Net Nakit Akışı / Kısa Vadeli Yab. Kaynaklar Likidite açısından sağlıklı işletmelerde nakit akış oranının % 40’tan büyük olması ideal ölçü olarak kabul edilmektedir.

Faaliyet Oranları İşletmenin faaliyetlerinde kullanılan varlıkların etkili kullanılıp kullanılmadığı, başka bir deyişle işletmenin verimi ölçülür. İşletme yönetimi ve ortakları için önemli bir orandır. Faaliyet Oranları: Alacak Devir Hızı Alacakların Ortalama Tahsil Süresi Stok Devir Hızı Stok Tutma Süresi Borç Devir Hızı Ticari Borç Ortalama Ödeme Süresi Nakit Döngüsü

Alacak Devir Hızı ve Alacakların Ort. Tahsil Süresi Alacak Devir Hızı = Net Satışlar / Ortalama Ticari Alacaklar İşletmenin ticari alacaklarının ilgili dönemde ortalama kaç kez tahsil edildiğini gösterir. Yüksek olması firmanın lehinedir. Alacakların Ortalama Tahsil Süresi= 360 / Alacakların Devir Hızı İşletmenin ticari işlemlerinden doğan alacaklarını kaç günde tahsil ettiğini gösterir. Bir diğer ifadeyle döneme ilişkin ortalama vadenin hesaplanmasıdır. Alacak devir hızı yükseldikçe ortalama tahsil süresi düşer.

Alacakların Yaşlandırılması A Firması B Firması Vadesi Gelmemiş Alacaklar 600.000 Vadesi 0-30 gün geçmiş 250.000 40.000 Vadesi 31-60 gün geçmiş 70.000 - Vadesi 61 günden fazla geçmiş 20.000 300.000 Toplam Alacaklar 940.000 Alacakların Ortalama Tahsil Süresi 43 gün

Stok Devir Hızı ve Stok Bulundurma Süresi Stok Devir Hızı = Satılan Malın Maliyeti / Ortalama Stok Firmanın stoklarının incelenen dönemde kaç kez yenilendiğini gösterir. Yüksek olması firmanın lehinedir. Stok Bulundurma Süresi= 360 / Stok Devir Hızı İncelenen dönemde, işletmenin stoklarını ortalama ne kadar sürede sattığını gösterir. Gerçekçi analizler için her stok türü için ayrı ayrı hesaplanmalıdır !!!

Ticari Borç Devir Hızı ve Ticari Borç Ort. Ödeme Süresi Ticari Borç Devir Hızı = Satılan Malın Maliyeti / Ortalama Ticari Borçlar İncelenen dönem içinde ticari borçların kaç kez çevrildiğini gösterir. Oranın düşük olması firmanın lehinedir. Ticari Borç Ortalama Ödeme Süresi = 360 / Borç Devir Hızı İncelenen dönemde, firmanın ticari borçlarının ortalama ödenme süresini gösterir.

Nakit Döngüsü Nakit Döngüsü = Alac.Ort.Tahsil Sür. + Stok Tutma Süresi - Ticari Borç Ortalama Ödeme Süresi İşletmenin, faaliyetleriyle ne kadar sürede nakit yarattığını gösterir. Nakit döngüsünün uzaması, nakit yaratma süresinin uzadığını ifade eder. Bu durumda firmaya gerekli olan işletme sermayesi de artacaktır. Nakit döngüsünün kısalması ise, firmanın işletme sermayesinin ticari borçlarla finanse edildiğini gösterir.

Nakit Döngüsü Alacakların ortalama tahsil süresi = 70 gün Stok elde bulundurma süresi = 85 gün Borçların ortalama ödeme süresi = 35 gün Nakit döngüsü = 70 + 85 – 35 = 120 gün. Nakit devir hızı = Toplam Yıllık Harcama /Nakit Döngüsü = 360 / 120 gün = 3 kez Ortalama Nakit Dengesi = Toplam Yıllık Harcama / Nakit Devir Hızı = 12.000 TL. / 3 = 4.000 TL. Banka faizi % 10 ise işletmenin 4.000 TL.’lik nakit dengesini sağlamasının maliyeti = 4.000 TL. x % 10 = 400 TL. dir. Alacaklar 10 gün önce tahsil edilebilse, borçlar 10 gün geç ödenebilse, stok elde tutma süresi 10 gün azaltılabilse?

Finansal Yapı Oranları Finansal yapı oranları işletmenin varlıklarının ölçülü ve sağlıklı bir şekilde finanse edilip edilmediğini incelemeye yararlar. Yabancı kaynaklar ile özkaynaklar arasındaki ilişkiyi gösterirler. Yabancı kaynakların iç dinamiklerinin de kendi içinde incelenmesini sağlarlar. Varlıklarla kaynakların vade uyumunu inceler

Finansal Yapı Oranları Borç Oranı = Yabancı Kaynaklar / Özkaynaklar Kaldıraç Oranı = Yabancı Kaynaklar / Toplam kaynaklar Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar / Toplam Kaynaklar Kısa Vadeli Banka Borçları / Toplam Kaynaklar Başka finansal yapı oranları olabilir mi?

Karlılık Oranları İşletmenin hem bir bütün olarak tüm faaliyetlerinde karlı bir şekilde çalışıp çalışmadığını, hem de bir temel faaliyetinin performansının ölçülmesinde kullanılan oranlardır. Brüt Kar Oranı = Brüt Satış Karı / Net Satışlar Faaliyet Karı Oranı = Faaliyet Karı / Net Satışlar Net Kar Oranı = Net Kar / Satışlar Varlıkların Karlılığı = Net Kar / Toplam Varlıklar Özkaynak Karlılığı = Net Kar / Özkaynaklar

Finansal Kaldıraç Borçsuz A.Ş. Borçlu A.Ş. Faiz ve Vergiden Önceki Kar 30,00 Faiz (0,00) (6,00) Vergiden Önceki Kar 24,00 Vergi (10,20) (8,2) Net Kar (a) 19,80 15,8 Yabancı Kaynak 50 Özkaynak (b) 150 100 Toplam Kaynak Özkaynak Karlılığı (a) / (b) 13,20% 15,80%

Faaliyet Kaldıracı Önceki Durum Satışların % 5 Arttığı Durum Satışlar 50.000 52.500 Sabit Giderler (20.000) Değişken Giderler (25.000) (26.250) Vergiden Önceki Kar 5.000 6.250 Vergi (750) (937,5) Net Kar (a) 4.250 5.312,5 Özkaynak (b) Özkaynak Karlılığı (a) / (b) 8,50% 10,63%