AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI Avrupa Birliği Metodolojisine Göre Proje Hazırlama Murat ÖZÇELEBİ AB İşleri Uzmanı Avrupa Birliği Bakanlığı Proje Uygulama Başkanlığı Eylül 2014 Kayseri Ünsal GENÇ AB İşleri Uzman Yardımcısı Avrupa Birliği Bakanlığı Proje Uygulama Başkanlığı

Sunumun İçeriği Bu Sunumda Neler Aktarılacak? Projeler Nasıl Finanse Edilir? Proje Nedir? Proje Döngüsü Yönetimi Aşamaları Proje Aşamaları AB Projesi Hazırlanırken Nasıl Bir Strateji İzlenmeli? Proje Planlama Aşamaları AB Süreci Yerelde Başlar /AB.Bakanligi /AB_Bakanligi AB Bakanlığı

Ulusal veya uluslararası mali yardımlarda istenilen zamanda finansman sağlayan bir destek modeli bulunmamaktadır Proje finansmanı PROGRAMLARA bağlıdır; destek alabilmek için PROGRAMLARIN takip edilmesi gerekir Proje finansmanı destek sağlayan PROGRAM öncelikleri ve kriterleri çerçevesinde sağlanır Proje finansmanı uzun soluklu bir süreçtir; kapsamlı, sabırlı ve planlı çalışma gerektir Proje Döngüsü Yönetimi (PDY-PCM) Proje finansmanında kabul görmüş metodoloji/yöntem Proje Döngüsü Yönetimi (PDY-PCM) ’dir Proje Finansmanı Nasıl Gerçekleşir? AB Süreci Yerelde Başlar /AB.Bakanligi /AB_Bakanligi AB Bakanlığı

PROJE NEDİR? Belirli bir süre içinde[zaman] Belli hedeflere ulaşmak için[hedef] Planlanmış faaliyetler topluluğu[faaliyet] AB Süreci Yerelde Başlar /AB.Bakanligi /AB_Bakanligi AB Bakanlığı

5 Faaliyetleri belirli bir hedefe yönlendirir Zaman ve kaynak planlamasına olanak sağlar İzleme ve değerlendirmeye olanak sağlar Kaynak bulunmasına yardımcı olur Hedeflere ulaşmasının önündeki risklere ve engellere ilişkin bilgi sahibi olunmasını ve önlem alınabilmesine olanak sağlar Fikrin anlatımını ve faaliyetlere katılımcılığı kolaylaştırır Sonuçların sürdürülebilirliğini artırır PROJE NEDİR? AB Süreci Yerelde Başlar /AB.Bakanligi /AB_Bakanligi AB Bakanlığı

Proje Proje Döngüsü Yönetimi (PDY) Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı PROJE HAZIRLAMA METODOLOJİSİ AB Süreci Yerelde Başlar /AB.Bakanligi /AB_Bakanligi AB Bakanlığı

Proje Döngüsü Yönetimi PROJE DÖNGÜSÜ: Bir projenin fikir olarak doğuşundan hazırlanması, analizi, onaylanması, uygulanması, izlenmesi ve değerlendirilmesine kadar geçen süreç PROJE DÖNGÜSÜ YÖNETİMİ: Proje Döngüsü çerçevesinde yapılan faaliyetlerin bütününü kapsayan süreç Proje Uygulama Başkanlığı

Tarihsel Arka Plan: 1960’ların sonunda ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı’nın proje planlama ve değerlendirme sistemini desteklemek için geliştirilmiştir. AB Boyutu: AB Komisyonu 1992 yılında, proje tasarımı ve yönetiminde kullanılan bir dizi araç içeren “Proje Döngüsü Yönetimi” ni benimsemiştir. Amaç: Projelerin tasarım ve uygulanmasında hedef ve sonuç odaklı bir yaklaşımın geliştirilmesine katkıda bulunmak. Proje Uygulama Başkanlığı Proje Döngüsü Yönetimi

AB’de Proje Döngüsü Yönetimi PMBoK Proje Döngüsü Yönetimi Uluslararası Proje Döngüsü Örnekleri Proje Uygulama Başkanlığı AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI

Uluslararası Proje Döngüsü Örnekleri Proje Uygulama Başkanlığı AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI AB ve UNDP’de Uygulanan Proje Döngüsü (Detaylı)

Proje Döngüsü Yönetiminin Aşamaları Proje Döngüsü Yönetimi İlkeleri Proje döngüsünün her aşaması yapılandırılmış ve bilgiye dayalı bir karar oluşturma sürecine dayalı olmak Paydaşların karar verme mekanizmasına katılımını gözeten bir yönelimde olmak (hedef grup yönelimli) Proje tasarımı ve yönetiminde tutarlı ve analitik bir yaklaşım içermek Yararların sürekli kılınmasını sağlayacak mekanizmalara sahip olmak Entegre bir yaklaşıma ve dokümanların standartlaştırılmasına dayanmak Bu ilkelerin gerçekleşmesi için proje planlaması ve yönetiminde kullanılan yöntem ise Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı’dır. Proje Uygulama Başkanlığı AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI

Proje Döngüsünün Aşamaları Proje Uygulama Başkanlığı Programming Proje Fikrini Belirleme (Tanımlama) Finansman sağlayan kurum ve kuruluşun öncelikleri ve amaçları ile uyumlu bir şekilde gerçekleştirilecek sorun analizi sonucunda proje fikrinin yöneleceği öncelik alanlarının belirlenmesi süreci. Sektörel ya da ulusal strateji dokümanları, planlar, program rehberleri gibi çeşitli dokümanlar programlama aşamasında dikkat edilmesi gereken temel bilgi kaynaklarıdır. Identification Proje Fikrinin Analizi (Tasarlama) Temel belgelerdeki öncelikler doğrultusunda olası proje fikirlerinin ön fizibilitelerinin yapıldığı ve uygun görülen fikirler için detaylı projelendirme kararının verildiği süreç. Bu aşamada proje teknik ve operasyonel açıdan detaylı olarak tasarlanır. Appraisal Öndeğerlendirme Tasarımı tamamlanmış olan projenin teknik, mali, ekonomik, kadın-erkek eşitliği, sosyal, kurumsal ve çevresel perspektifler açısından tutarlılığının, bütünselliğinin ve işlevselliğinin değerlendirildiği ve proje belgeleri formatına dönüştürülerek, detaylı projelendirme çalışmalarının yapıldığı süreç

Financing Finansman Ulusal veya Dış Finansör kuruluşun proje önerisine finans sağlama kararı verdiği, bu çerçevede faydalanıcı ile finansman sağlayan kuruluş arasında gerekli anlaşmanın/sözleşmenin imzalandığı süreç Implementation Uygulama Finansman kaynaklarının tahsis edilip, projede öngörülen faaliyetlerin hayata geçirilmesi, denetlenmesi ve değerlendirilmesi aşaması. Proje Uygulama Başkanlığı Evaluation İzleme-Değerlendirme Proje uygulamaları devam ederken (ara değerlendirme), proje tamamlandığında (nihai değerlendirme) ve projenin tamamlanmasından sonra hedeflere ne ölçüde ulaşıldığının değerlendirildiği süreç. Finansmanı sağlayan kuruluşa sonraki yıllar için programlama aşamalarına geri besleme sağlanır. Finansmandan faydalanan kuruluşa ise yeni proje tanımlanması için imkan yaratır. Proje Döngüsünün Aşamaları

Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı, 1970’lerde proje tasarımının niteliğini ve açıklığını iyileştirmek üzere geliştirilmiş bir yaklaşımdır. Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı, birincil paydaşlar dahil olmak üzere anahtar paydaşların katılımına dayalı bir süreçtir. MÇY sürecinin sonucunda ortaya çıkan proje tasarımı, Logframe (Mantıksal Çerçeve Matrisi) olarak adlandırılan bir tabloda özetlenir. Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı, aşağıdaki konularda proje tasarımı yapan ve proje yönetenlere yardımcı olur:  Proje hazırlama süreci içinde mevcut durumun analiz edilmesine  Hedeflere ulaşmada araçların mantıksal hiyerarşisini kurmaya;  Hedeflere ulaşmanın önündeki potansiyel risklerin tanımlanmasına ve sürdürülebilir sonuçların tanımlanmasına;  Çıktıların ve sonuçların en iyi nasıl izleneceği ve değerlendirileceğine;  Projenin özetinin standart bir formatta sunulmasına;  Uygulama sırasında projenin izlenmesi ve gözden geçirilmesine Proje Uygulama Başkanlığı AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI

Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı Analiz AşamasıPlanlama Aşaması Sorun Analizi: Mevcut durumun, ana sorunların, kısıtlılıklar ve fırsatların, nedenler ve sonuçlar arasındaki ilişkilerin tanımlanması Paydaş Analizi: Proje sürecinin farklı aşamalarında farklı düzeylerde katılımların tespiti Hedef Analizi: Tanımlanmış sorunlara yönelik hedeflerin geliştirilmesi, araç-etki ilişkisinin Tanımlanması Strateji Analizi: Hedeflere ulaşmak için farklı stratejilerin tanımlanması, genel hedeflere ve proje amacının belirlenmesi Mantıksal çerçeve: Projenin yapısının tanımlanması, iç mantığının kontrol edilmesi ve hedeflerin ölçülebilir terimlerle formülasyonu, dışsal koşulların belirlenmesi ve risk yönetimi Faaliyet Planlama: Faaliyetlerin sırasının ve birbirleri arasındaki ilişkinin tanımlanması: zamanın, değerlendirme aralıklarının ve sorumluluk paylaşımlarının belirlenmesi Kaynakların Planlaması: Faaliyet planlaması temelinde gereksinilen girdilerin ve bütçenin belirlenmesi Yaklaşım, iki temel aşamadan oluşur. Bu aşamalar: Proje Uygulama Başkanlığı AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI

Tanımlama Formülasyon PROJE GELİŞTİRME VE HAZIRLAMA Proje Uygulama Başkanlığı Finansman Arayanlar Kuruluşlar ve Proje Döngüsü Yönetimi

Proje Nasıl Hazırlanır? Proje Uygulama Başkanlığı

Başlamadan Önce… Finansman Sağlayan Programın İncelenmesi Finansman desteği sağlayan Programın Rehberinin/tebliğinin/yönetmeliğinin/ planının incelenmesi çok önemlidir. Program öncelikleri geliştirilmek istenilen proje ile örtüşüyor mu? Proje uygulama takvimi sizin takviminizle uyuşuyor mu? Finansman sağlanacak miktar sizin proje bütçe tahmininize uyuyor mu? Başvuru Dokümanlarının İncelenmesi Proje finansmanı sağlayan Programlarda başvuran tüm projelerin aynı temelde değerlendirilmesi amacıyla, birbirini tamamlayan alt başlıklardan oluşan standart bir proje belgesi kullanılır. Bazıları zorunlu olmak üzere tamamlayıcı belgeler bu standart belgeye eklenir. Proje Uygulama Başkanlığı

Mevcut bir problemin, ondan etkilenen paydaşlarla analizi sonucunda ortaya bir PROJE KURGUSU konulması 1. AŞAMA: ANALİZ2. AŞAMA: PLANLAMA PROJE KURGUSUNUN tüm unsurlarıyla birlikte düşünülerek standart mantıksal çerçeve tablosu hazırlanması Proje Kurgusu Nasıl Yapılmalı? Proje Uygulama Başkanlığı

1.Sorun Analizi 2. Paydaş Analizi 3. Hedef Analizi 4. Strateji Analizi Analiz Aşaması Proje Uygulama Başkanlığı

1.Sorun Analizi Mevcut durumun olumsuz yönlerinin tespit edilmesi (tercihen tüm paydaşların katılımıyla) ve bunlar arasındaki “neden-sonuç” ilişkilerinin ortaya konması ile Problem Ağacı elde edilir… Proje Uygulama Başkanlığı Neden Proje Yapıyorum? Mobilya sektöründe faaliyet gösteren firmamızın rekabet gücünün azalması Sektörde markalaşan firmaların pazara hakim olması Üretim süreçlerinde verimsizlik Ürün çeşitliğinde yetersizlik Hammadde ve diğer girdilerdeki yüksek maliyetler Pazarlama olanaklarının yeterli olmaması Ucuz Çin malları ile mücadele edilememesi Tek üretim bandına dayalı üretim Yeni teknoloji ve tasarımların üretebileceği makine eksikliği Ar-Ge ve tasarım altyapısının yeterli olmaması İhracat için gerekli pazarlama ve planlama yetersizliği Pazarlama ve reklam için profesyonel destek alınmaması Dil bilen teknik personel eksikliği Dış fuarlara katılım sağlanmaması Pazarlama ve reklam için mali kaynak yetersizliği Neden Sonuç

Proje Uygulama Başkanlığı Neden Proje Yapıyorum? Kırsal Alanda Genç Kızlar Aile Geçimine Katkı Sağlayamıyorlar Arıcılık, halı-kilim dokuma/yöresel mutfak gibi gelir getirici faaliyetler yapılabilir ancak yönlendirme ve bilinç eksikliği bulunmakta Kadınların kırsal aile yaşamındaki rolünün olumsuz etkisi Kızların çalışması yönünde önyargılar bulunmakta Genç kızların mesleki vasıfları yeterli değil Genç kızların çalışabileceği iş imkanı bulunmuyor Ev işleri ve çocuk bakımı Ücretsiz aile işçiliği (tarla, bahçe vs.) Mesleki vasıf kazandıracak okul veya kurslar bulunmamakta Gelir getirici faaliyetlere model olabilecek başarılı uygulamaların bulunmaması Gelir getirici faaliyetler için gerekli eğitim imkanının olmaması Neden Sonuç Gelir getirici faaliyetler için gerekli yönlendirme ve danışmanlık imkanının olmaması Problem Ağacı

Proje Uygulama Başkanlığı Neden Proje Yapıyorum? İstanbul geneli CP’li Bireylerin aldığı hizmet yetersiz Rehabilitasyonun desteği sürdürülebilir değil. CP’li bireylerin sosyal hayata katılımı az Aileler rehabilitasyon sürecine katılım sağlayamıyor Hizmet sağlanan engellilerin takibi etkin yapılamıyor Sürekli güncellenebilir ve sağlık bir veri tabanı altyapısı mevcut değil CP’li bireylerin aldıkları sosyal hizmet desteği yetersiz CP’li bireylerin katılabileceği sosyal aktiviteler yetersiz CP’li bireylerin sosyal hizmetlere erişimi kısıtlı Neden Sonuç Aileler çocuklarının engeli ile barışık yaşamıyor Problem Ağacı Kurumlar arası koordinasyon yok CP’li bireylerin aileleri bilgisiz

Projem Kimlerle İlgili? 2. Paydaş Analizi projenin sonuçlarından doğrudan ya da dolaylı olarak, olumlu ve olumsuz etkilenecek olan, kişi, grup ve kuruluşların belirlenmesine yarar. Farklı paydaşlar arasında oluşabilecek çatışmaları da öngörmemize yarar. Ayrıca, çözüme katkıda bulunabilecek olan paydaşları da belirlememize katkısı olur. Paydaşların proje sürecinin farklı aşamalarına, farklı düzeylerde katılımlarını görmemize yardımcı olur. Proje Uygulama Başkanlığı KILAVUZ SORU Bu sorun kimin sorunu? Bu sorunun çözümünden en çok (olumlu ya da olumsuz) kim etkilenecek? Bu çözüme en çok kim katkıda bulunabilir, kim karşı çıkabilir?

Projem Kimlerle İlgili? 2. Paydaş Analizi Temel Paydaşlar  Projeden kimler olumlu/olumsuz etkilenmektedir?  Projeden kimler doğrudan/dolaylı etkilenmektedir?  Proje üzerinde etkisi olan, projeye katkı sağlayabilecek kimlerdir?  Hedef Kitle kimlerden oluşmaktadır?  Nihai Faydalanıcılar kimlerdir?  Projede ortak/iştirakçi var mıdır?  Önemli Not: Sağlıklı bir projelendirme sürecinde tüm paydaşların görüşlerinin – en azından problem analizine – projeye yansıtılması gerekir. Proje Uygulama Başkanlığı Diğer paydaşlar Dolaylı olarak etkilenecek olanlar (Fon veren kuruluşlar resmi kuruluşlar, diğer STK’lar…) Doğrudan etkilenenler (Hedef gruplar, doğrudan yararlanıcılar) İkincil paydaşlar Birincil paydaşlar

Neye Ulaşmak İstiyorum? 3. Hedef Analizi Problem ağacını oluşturan negatif tespitler çözüme dönüştürülür ve olumlu gerçekleşmeler - hedeşer - olarak ifade edilerek Hedef Ağacı elde edilir… Mobilya sektöründe faaliyet gösteren firmamızın rekabet gücünün azalması Sektörde markalaşan firmaların iç pazara hakimiyeti kalktı Üretim süreçlerinde verim sağlandı Ürün çeşitliği sağlandı Hammadde ve diğer girdilerdeki maliyetler düşürüldü Pazarlama olanakları yeterli Ucuz Çin malları ile mücadele edilebiliyor Farklı üretim bantları ile esnek üretim Yeni teknoloji ve tasarımları üretebilecek makineler tedarik edildi Ar-Ge ve tasarım altyapısı uygun İhracat için gerekli pazarlama ve planlama yapılıyor Pazarlama ve reklam için profesyonel destek alınıyor Dil bilen teknik personel yeterli Dış fuarlara katılım sağlanıyor Pazarlama ve reklam için mali kaynak ayrılıyor Araç Etki Proje Uygulama Başkanlığı

Neye Ulaşmak İstiyorum? Proje Uygulama Başkanlığı Kırsal Alanda Genç Kızlar Aile Geçimine Katkı Sağlıyorlar Arıcılık, halı-kilim dokuma/yöresel mutfak gibi gelir getirici faaliyetler yapılıyor Kadınların kırsal aile yaşamındaki rolü çalışmaya uygun Kızların çalışması yönünde önyargılar bulunmuyor Genç kızların mesleki vasıfları yeterli Genç kızların çalışabileceği iş imkanı bulunuyor Ev işleri ve çocuk bakımında kadın-erkek paylaşımı var Ücretsiz aile işçisi olarak kullanılmıyor Mesleki vasıf kazandıracak okul veya kurslar yeterli Gelir getirici faaliyetlere model olabilecek başarılı uygulamalar mevcut Gelir getirici faaliyetler için gerekli eğitim imkanı mevcut Araç Etki Gelir getirici faaliyetler için gerekli yönlendirme ve danışmanlık imkanının bulunuyor Hedef Ağacı

Neye Ulaşmak İstiyorum? Hedef Ağacı Proje Uygulama Başkanlığı İstanbul geneli CP’li Bireylerin aldığı hizmet yeterli Rehabilitasyonun desteğinin sürdürülebilirliği sağlandı CP’li bireylerin sosyal hayata katılımı sağlandı Aileler rehabilitasyon sürecine katılımı sağlandı Hizmet sağlanan engellilerin takibinde etkinlik artırıldı Sürekli güncellenebilir ve sağlıklı bir veri tabanı altyapısı oluşturuldu CP’li bireylerin daha fazla sosyal hizmet desteği alması sağlandı CP’li bireylerin katılabileceği sosyal aktiviteler çeşitlendirildi CP’li bireylerin sosyal hizmetlere erişimi kolaylaştırıldı Araç Etki Aileler çocuklarının engeli ile barışık yaşamalarına destek olundu Kurumlar arası koordinasyon sağlandı CP’li bireylerin aileleri bilgilendirildi

Ana Amaç Alt Amaç Genel Hedef Proje amacı Beklenen sonuçlar Faaliyetler HEDEFLER HİYERARŞİSİ Hedeflerin hiyerarşisindeki her düzeyi olabildiğince SMART hale getirmek yararlıdır. ( SMART: Açık, Ölçülebilir, Ulaşılabilir, Amaca uygun ve Zamanı belirlenmiş ) Proje Uygulama Başkanlığı

4. Strateji Analizi Strateji analizi, arzu edilen hedeflere ulaşmak için kullanılacak yöntemi tanımlamaktır. Strateji analizi, hangi hedeflerin proje içinde kullanılacağına ve hangi hedeflerin dışarıda kalacağına karar verme sürecidir., Bu süreçte aynı zamanda projenin genel hedefleri ve Proje amacı da tanımlanır. Temel kriterlere örnek: Proje Uygulama Başkanlığı Hedefime Nasıl Ulaşacağım?

Strateji Analizi Proje Uygulama Başkanlığı Mobilya sektöründe faaliyet gösteren firmamızın rekabet gücünün azalması Sektörde markalaşan firmaların iç pazara hakimiyeti kalktı Üretim süreçlerinde verim sağlandı Ürün çeşitliği sağlandı Hammadde ve diğer girdilerdeki maliyetler düşürüldü Pazarlama olanakları yeterli Ucuz Çin malları ile mücadele edilebiliyor Farklı üretim bantları ile esnek üretim Yeni teknoloji ve tasarımları üretebilecek makineler tedarik edildi Ar-Ge ve tasarım altyapısı uygun İhracat için gerekli pazarlama ve planlama yapılıyor Pazarlama ve reklam için profesyonel destek alınıyor Dil bilen teknik personel yeterli Dış fuarlara katılım sağlanıyor Pazarlama ve reklam için mali kaynak ayrılıyor Araç Etki ? Hedefime Nasıl Ulaşacağım?

Strateji Analizi Proje Uygulama Başkanlığı Mobilya sektöründe faaliyet gösteren firmamızın rekabet gücünün azalması Üretim süreçlerinde verim sağlandı Ürün çeşitliği sağlandı Tasarım maliyetleri düşürüldü Pazarlama olanakları yeterli Farklı üretim bantları ile esnek üretim Yeni teknoloji ve tasarımları üretebilecek makineler tedarik edildi Ar-Ge ve tasarım altyapısı uygun İhracat için gerekli pazarlama ve planlama yapılıyor Pazarlama ve reklam için profesyonel destek alınıyor Dil bilen teknik personel yeterli Dış fuarlara katılım sağlanıyor Pazarlama ve reklam için mali kaynak ayrılıyor Araç Etki Hedefime Nasıl Ulaşacağım?

Strateji Analizi Proje Uygulama Başkanlığı Kırsal Alanda Genç Kızlar Aile Geçimine Katkı Sağlıyorlar Arıcılık, halı-kilim dokuma/yöresel mutfak gibi gelir getirici faaliyetler yapılıyor Kadınların kırsal aile yaşamındaki rolü çalışmaya uygun Kızların çalışması yönünde önyargılar bulunmuyor Genç kızların mesleki vasıfları yeterli Genç kızların çalışabileceği iş imkanı bulunuyor Ev işleri ve çocuk bakımında kadın-erkek paylaşımı var Ücretsiz aile işçisi olarak kullanılmıyor Mesleki vasıf kazandıracak okul veya kurslar yeterli Gelir getirici faaliyetlere model olabilecek başarılı uygulamalar mevcut Gelir getirici faaliyetler için gerekli eğitim imkanı mevcut Araç Etki Gelir getirici faaliyetler için gerekli yönlendirme ve danışmanlık imkanının bulunuyor Hedefime Nasıl Ulaşacağım?

Strateji Analizi Proje Uygulama Başkanlığı Kırsal Alanda Genç Kızlar Aile Geçimine Katkı Sağlıyorlar Arıcılık, halı-kilim dokuma/yöresel mutfak gibi gelir getirici faaliyetler yapılıyor Kızların çalışması yönünde önyargılar bulunmuyor Genç kızların mesleki vasıfları yeterli Mesleki vasıf kazandıracak okul veya kurslar yeterli Gelir getirici faaliyetlere model olabilecek başarılı uygulamalar mevcut Gelir getirici faaliyetler için gerekli eğitim imkanı mevcut Araç Etki Gelir getirici faaliyetler için gerekli yönlendirme ve danışmanlık imkanının bulunuyor Hedefime Nasıl Ulaşacağım?

Stratejimiz Ne Olmalı? S - (Specific) Özgül-Belirli-Özel: Amaç özel, belirli veya somut olmalıdır. M - (Measurable) Ölçülebilir: Nitelik veya nicelik içermelidir. A - (Achievable) Ulaşılabilir-Gerçekleştirilebilir: Kabul edilebilir bir maliyete gerçekleştirilebilmelidir. R - (Realistic) Gerçekçi-Uygun: Proje, yöneticilerinin yönetebilecekleri uygunlukta olmalıdır. T - (Timely) Süreli: Amaca, sonuca ne zaman ulaşmamız gerektiğini belirtmelidir. Buraya kadar oluşturduğunuz proje amacınız, çok genel bir ifade şeklindedir. Projenin amacı projenin süresi, yararlanacak olanların sayısı gibi daha ayrıntılı bilgileri de içermelidir. Bunun için projenin amacını SMART hale getirmek gerekir. Amacın SMART olması için aşağıdaki niteliklere sahip olması gerekir: Proje Uygulama Başkanlığı

Planlama Aşaması Uygulama Araçları/Yöntemleri Proje kapsamında yürütülen faaliyetler ile elde edilen sonuçlara bağlı olarak ulaşılması gereken temel amaçtır. Proje ile tam olarak gerçekleştirilemeyen ancak proje amacının hizmet ettiği genel amaçlardır. Gerçekleştirilecek faaliyetler ile elde edilecek çıktılardır. Sonuçlar Proje amacının gerçekleşmesine hizmet eden hedeflerdir. Proje kapsamında sonuçların elde edilmesine ve temel amacın gerçekleşmesine hizmet eden çalışmalardır. Faaliyetlerin gerçekleşmesi için gerekli fiziksel ve fiziksel olmayan kaynaklar (ihale, eğitim/seminer, inşaat, mal alımı, danışmanlık, hizmet vb.) Proje Uygulama Başkanlığı

Planlama Aşaması FAALİYETLER SONUÇLAR PROJENİN AMACI GENEL HEDEFLER Mobilya sektöründe faaliyet gösteren firmamızın rekabet gücünün artırılması  Üretim süreçlerinde verimliliğin sağlanması  Ürün çeşitliğinin geliştirilmesi  Tasarıma ilişkin maliyetlerin düşürülmesi  Pazarlama altyapısının güçlendirilmesi Proje Uygulama Başkanlığı

Planlama Aşaması Proje kapsamında yürütülen faaliyetler ile elde edilen sonuçlara bağlı olarak ulaşılması gereken temel amaçtır. Proje ile tam olarak gerçekleştirilemeyen ancak proje amacının hizmet ettiği genel amaçlardır. Gerçekleştirilecek faaliyetler ile elde edilecek çıktılardır. Sonuçlar Proje amacının gerçekleşmesine hizmet eden hedeflerdir. Proje kapsamında sonuçların elde edilmesine ve temel amacın gerçekleşmesine hizmet eden çalışmalardır. Proje Uygulama Başkanlığı Uygulama Araçları/Yöntemleri Faaliyetlerin gerçekleşmesi için gerekli fiziksel ve fiziksel olmayan kaynaklar (ihale, eğitim/seminer, inşaat, mal alımı, danışmanlık, hizmet vb.)

Planlama Aşaması FAALİYETLER SONUÇLAR PROJENİN AMACI GENEL HEDEFLER Üretimde verimlilik ve üretim hacminde artış sağlandı Etkin pazarlama ile içi ve dış pazarlar için satışlarda artış gerçekleşti Yeni üretim bandı için istihdamda artış oldu Pazarlama altyapısının güçlendirildi Yeni ürün tasarımları ile ürünlerde çeşitlilik sağlandı 1.Hazırlık çalışmaları (proje ekibi kurulması, ön toplantılar vb.) 2.Üretim için gerekli yeni makinelerin temin edilmesi 3.Ar-Ge birimi oluşturuldu ve yeni tasarımlar gerçekleştirildi 4.Yeni istihdamların tamamlanması ve meslek eğitimi kurslarının düzenlenmesi 5.İhracat için Pazar araştırmaları 6.Tasarım ve Ar-Ge bölümü oluşturulması 7.Dış fuarlara katılım sağlanması 8.Ulusal medyada reklam ve pazarlama çalışmaları 9.Raporlamalar ve kapanış Proje Uygulama Başkanlığı

Mantıksal Çerçeve Matrisinin hazırlanması:  Genel hedef, özel hedefler, sonuçlar ve faaliyetlerin doğrulanabilir göstergeler, doğrulama kaynakları, riskler ve varsayımlarla birlikte matrisin ilgili bölümlerine yerleştirilmesi Faaliyet planlaması:  Faaliyetlerin sırasının ve birbirlerine bağlarının tespit edilmesi, sürelerinin belirlenmesi, kilometre taşlarının tespit edilmesi ve sorumlulukların dağıtılmasıdır. Mantıksal Çerçevenin amaç odaklı olabilmesi ve operasyonel ayrıntıların belirlenmesi için önemlidir. Bütçeleme:  Faaliyet planından hareketle girdilerin belirlenmesi ve bütçenin hazırlanması Planlama Aşaması Proje Uygulama Başkanlığı

AB Hibelerinde Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı ve Matrisi Proje Uygulama Başkanlığı AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI

PMBoK Bilgi Alanları Proje Uygulama Başkanlığı AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI

Yatay Mantık Düşey Mantık Proje Uygulama Başkanlığı Mantıksal Çerçeve Tablosu

Önkoşullar- Riskler- Varsayımlar Riskler:  Projenin başarısı için önemli olan ve dışsal faktörler olarak ifade ettiğimiz olumsuz etkilerin tümüdür. Varsayımlar:  Projenin başarısını etkileyen veya belirleyen dışsal faktörlerin olumlu olarak ifade edilmesidir. Önkoşullar:  Faaliyetler başlamadan önce aşılması gereken koşullardır. Proje Uygulama Başkanlığı

Önkoşullar- Riskler- Varsayımlar

Başarı Göstergeleri Projem Bittiğinde Neye Ulaşmış Olacağım? Nedir?  Proje amaçlarını operasyonel olarak ölçebilen, performans ölçüm olanağı sağlayan ve projenin her aşamada izlenmesine olanak sağlayan araçlardır. Her bir gösterge kısaca müdahaleye ilişkin Nicelik, Nitelik, Zaman ve Yer konusunda bilgi içermelidir. Ne İşe Yararlar?  Genel Hedefin, Proje Amacının ve Sonuçların karakteristiklerini açıklığa kavuştururlar  Projeyi daha objektif bir şekilde yönetmeyi sağlarlar  Performans ölçümü, izleme ve değerlendirme için bir baz oluştururlar Proje Uygulama Başkanlığı

Doğrulama Kaynakları Sonuçları nasıl ispatlarım?  Doğrulama Kaynakları, göstergelerin kontrol edilmesi için gerekli bilgiyi sağlayacak dokümanlar, raporlar ve diğer kaynaklardır.  Göstergelerin belirlenmesiyle eş zamanlı olarak doğrulama kaynakları da belirtilmelidir. Doğrulama kaynakları şu bilgileri vermelidir:  Bilginin sağlanacağı format (örn: İlerleme raporları, proje hesapları, proje kayıtları, resmi istatistikler vs.),  Bilgiyi kimin sağlayacağı,  Bilginin hangi sıklıkta sağlanacağı (örn: Aylık, üç aylık, yıllık vs.) Proje Uygulama Başkanlığı

Proje Döngüsünün Aşamaları Doğrulama Kaynakları > Sonuçları nasıl ispatlarım?  Doğrulama Kaynakları, göstergelerin kontrol edilmesi için gerekli bilgiyi sağlayacak dokümanlar, raporlar ve diğer kaynaklardır.  Göstergelerin belirlenmesiyle eş zamanlı olarak doğrulama kaynakları da belirtilmelidir. Doğrulama kaynakları şu bilgileri vermelidir:  Bilginin sağlanacağı format (örn: İlerleme raporları, proje hesapları, proje kayıtları, resmi istatistikler vs.),  Bilgiyi kimin sağlayacağı,  Bilginin hangi sıklıkta sağlanacağı (örn: Aylık, üç aylık, yıllık vs.)

Doğrulama Kaynakları > Sonuçları nasıl ispatlarım? MANTIKSAL ÇERÇEVE Proje Kurgusu Başarı G ö stergeleri Doğrulama KaynaklarıRiskler-Varsayımlar Genel Hedef Mobilya sektöründe faaliyet gösteren firmamızın rekabet gücünün artırılması İhracat oranı %20 arttı Firmanın karlılığında %20 artış sağlandı Firmanın ofis mobilyaları pazarındaki payı %10 arttı Firmanın satışları %40 arttı Firma bilançosu Toplam satışlar ı gösteren tablolar Firmanın mobilya pazarındaki payı Özel Hedefler Üretim süreçlerinde verimliliğin sağlanması Ürün çeşitliğinin geliştirilmesi Tasarıma ilişkin maliyetlerin düşürülmesi Pazarlama altyapısının güçlendirilmesi 5 farklı yeni ürün tasarlandı Üretim kapasitesi %60 arttı Ar-Ge bölümü kuruldu Tasarım maliyetleri %80 düşürüldü Pazarlama departmanı kuruldu ve 4 yeni ülkeye ihracat yapılmaya başlandı İhracat oranı %20 arttı İstihdam kayıtları Makine ve ekipman faturaları Danışmanlık faturaları Satış göstergeleri Fuar katılım raporu Ar-Ge sonuçları Yeni tasarlanan ürünler Varsayımlar-Riskler: Ekonomik istikrarın sürmesi Müşterilerin ilgisinin/taleplerinin devam etmesi Yeni tasarımların düşük maliyetler üretilmesi Sonuçlar Üretimde verimlilik ve üretim hacminde artış sağlandı Etkin pazarlama ile içi ve dış pazarlar için satışlarda artış gerçekleşti yeni üretim bandı için istihdamda artış oldu Tasarım ve Ar-Ge bölümü oluşturuldu Yeni ürün tasarımları ile ürünlerde çeşitlilik sağlandı 3000 yeni ürün kataloğu hazırlandı ve basıldı 4 ay süreyle iç Pazar için reklam kampanyası başlatıldı ihracat departmanı kuruldu 4 farklı ülke için Pazar araştırması yapıldı Kadın kooperatifi kuruldu 4 yurtdışı fuara katılım sağlandı 54 yeni istihdam sağlandı Ar-Ge departmanı kuruldu 5 farklı yeni ürün tasarlandı Üretim kapasitesi %60 arttı İstihdam kayıtları Makine ve ekipman faturaları Danışmanlık faturaları Satış göstergeleri Fuar katılım raporu Ar-Ge sonuçları Yeni tasarlanan ürünler Varsayımlar-Riskler: Ekonomik istikrarın sürmesi Müşterilerin ilgisinin/taleplerinin devam etmesi Yeni tasarımların düşük maliyetler üretilmesi

Doğrulama Kaynakları > Sonuçları nasıl ispatlarım? MANTIKSAL ÇERÇEVE Proje Kurgusu Başarı G ö stergeleri Doğrulama KaynaklarıRiskler-Varsayımlar 1.Hazırlık çalışmaları (proje ekibi kurulması, ön toplantılar vb.) 2.Üretim için gerekli yeni makinelerin temin edilmesi 3.Ar-Ge birimi oluşturuldu ve yeni tasarımlar gerçekleştirildi 4.Yeni istihdamların tamamlanması ve meslek eğitimi kurslarının düzenlenmesi 5.Pazarlama altyapısının güçlendirilmesi 6.İhracat için Pazar araştırmaları 7.Dış fuarlara katılım sağlanması 8.Ulusal medyada reklam ve pazarlama çalışmaları 9.Raporlamalar ve kapanış Araçlar: 1.Ar-Ge ve tasarım çalışması 2.Danışmanlık hizmeti satın alımı 3.Ekipman Satın alma ihalesi 4.Dış fuarlara katılım 5.Pazarlama ve reklam faaliyetleri 6.Yeni istihdam Maliyetler: Faaliyetin maliyetleri nelerdir? Bunlar nasıl sınıflandırılır? İnsan kaynakları Seyahat Ekipman alımı Ofis giderleri Hizmetler Diğer harcamalar Yedek akçe İdari giderler TOPLAM BÜTÇE: Avro ön-koşullar: Proje kapsamında herhangi bir önkoşul bulunmamaktadır.

Örnek 2 Mantıksal Çerçeve Tablosu Proje Uygulama Başkanlığı Kırsal Alandaki Genç Kızların Aile Geçimine Katkısı

Doğrulama Kaynakları > Sonuçları nasıl ispatlarım? MANTIKSAL ÇERÇEVE Proje Kurgusu Başarı G ö stergeleri Doğrulama KaynaklarıRiskler-Varsayımlar Genel Hedefler Kırsal alanda kadının ekonomik ve sosyal hayata kazandırılmasının sağlanması Çalışan ve ailesine gelir getiren faaliyetler bulunan kadın sayısında artış sağlandı İşsizlik oranı azaldı Ailelerin gelir seviyelerin artış Hane başına milli gelir rakamı Resmi ekonomik veriler İşsizlik verileri Özel Amaç Gelir getirici faaliyetler ile kadının aile geçimine katkı sağlaması Meslek eğitimi ile kadının işgücüne katılımının teşvik edilmesi Kadının çalışması ve ailesine gelir getirmesi önündeki önyargıların giderilmesi 20 kadın arıcılık ile gelir etmeye başladı 20 kadın halı-kilim dokuma ile gelir elde etmeye başladı 20 kadın yöresel mutfak ürünlerini satarak kazanç elde ediyor 20 kadın mesleki eğitim alarak istihdam edildi Kadının çalışmasına karşı çıkanlarda azalma (çalışan kadınların aileleri) Aracılıktan eldi edilen geliri gösteren resmi veriler Kayıtlı kadın istihdamı Kadın işletmecilerin gelir beyanı Kooperatif gelir beyanı Varsayımlar-Riskler: Hedef grubun projeye ilgi göstermesi Genç kızların ailelerinin desteği Arıcılığın yapılmasına destek olan doğal dengenin sürmesi Ekonomik istikrarın sürmesi Sonuçlar Kadınların aile ekonomisine katkı sağlamaya başladı Kadının çalışması veya gelir getirecek çalışma yapmasının önündeki engeller kısmen de olsa giderildi Mesleki eğitim sağlanması ile kadınların işgücüne katılımı teşvik edildi 20 kadına arıcılık eğitimi verildi 20 kadına halı-kilim dokuma eğitimi sağlandı 20 kadına pazarlanabilir yöresel mutfak ürünlerini eğitimi sağlandı 60 kadına pazarlama eğitimi ve danışmanlığı verildi Kadın kooperatifi kuruldu İki çalışma gezisi yapıldı 20 kadın istihdam edildi Eğitim tutanakları Toplantı kayıtları Danışmanlık faturaları Proje raporları Çalışma gezisi raporu Varsayımlar-Riskler: Hedef grubun projeye ilgi göstermesi Genç kızların ailelerinin desteği Arıcılığın yapılmasına destek olan doğal dengenin sürmesi Ekonomik istikrarın sürmesi

Doğrulama Kaynakları > Sonuçları nasıl ispatlarım? MANTIKSAL ÇERÇEVE Proje Kurgusu Başarı G ö stergeleri Doğrulama KaynaklarıRiskler-Varsayımlar Faaliyet Bileşenleri 1.Hazırlık faaliyetleri 2.Proje için gerekli eğitim ekipmanının temin edilmesi 3.Tanıtım ve bilgilendirme çalışmaları 4.Meslek eğitimi kurslarının düzenlenmesi 5.Arıcılık/halı-kilim/yöresel mutfak gibi konularda eğitimler düzenlenmesi 6.Eğitim alan kızların pazarlama eğitimleri ve danışmanlığı 7.Kooperatif kurulması için teknik destek sağlanması 8. İyi uygulamaları görmek için Beypazarı ve Safranbolu’ya çalışma gezisi 9.Önyargıların kırılması için topluma yönelik bilgilendirme faaliyetleri Araçlar: 1.Eğitimler 2.Danışmanlık hizmeti 3.Satın alma ihalesi 4.Çalışma gezileri 5.Tanıtım ve görünürlük aktiviteleri Maliyetler: Faaliyetin maliyetleri nelerdir? Bunlar nasıl sınıflandırılır? İnsan kaynakları Seyahat Ekipman alımı Ofis giderleri Hizmetler Diğer harcamalar Yedek akçe İdari giderler TOPLAM BÜTÇE: ön-koşullar: Proje kapsamında herhangi bir önkoşul bulunmamaktadır.

Örnek 3 Mantıksal Çerçeve Tablosu Proje Uygulama Başkanlığı İstanbul Genelinde CP’li Bireylerin Aldığı Sosyal Hizmetin Yeterliliği

Doğrulama Kaynakları > Sonuçları nasıl ispatlarım? MANTIKSAL ÇERÇEVE Proje Kurgusu Başarı G ö stergeleri Doğrulama KaynaklarıRiskler-Varsayımlar Genel Hedef İstanbul’daki Cerebral Palsyli (CP’li) çocuk ve gençlere eşit fırsatlar sunularak engellilikten ortaya çıkan dezavantajlılığın azaltılması ile sağlıklı bir toplum inşa edilmesine katkı sağlaması. İstanbul’da fırsat eşitliği sağlanan 100 CP’li çocuk veya genç Rehabilitasyon ile dezavantajlılığı azaltılmaya çalışılan 100 engelli birey Sosyalleşme konusunda desteklenen 100 CP’li birey Bilgilendirme sağlanan 1500 engelli ailesi Ev ziyaretleri ile görüşülen, bilgilendirilen ve yönlendirilen 2000 engelli ve ailesi İstanbul’da engellilerin takibi için oluşturulan bir veritabanı Ev ziyaretleri çizelgesi ve programı Ev ziyaretleri değerlendirme formları 100 CP’li birey için oluşturulan rehabilitasyon programı Ara rapor ve nihai raporlar Ailelerin değerlendirme formları ve anketler Veritabanı yazılımı Özel Hedefler İstanbul’un Ataşehir, Üsküdar, Pendik ilçelerindeki Cerebral Palsyli çocuk ve gençlerin rehabilitasyon, spor, sanat ve diğer sosyal hizmetlere erişiminin artırılması ve ailelerine yönelik destek hizmeti ile söz konusu çocuk ve gençlerin sosyal hayata katılımlarının sağlanması Ataşehir, Üsküdar, Pendik ilçelerinde rehabilitasyon hizmetinden faydalanan 100 CP’li birey Ataşehir, Üsküdar, Pendik ilçelerinde sosyalleşme fırsatı sağlanan 100 CP’li çocuk veya genç Ataşehir, Üsküdar, Pendik ilçelerinde destek sağlanan 100 engelli ailesi Ataşehir, Üsküdar, Pendik ilçelerinde ev ziyareti yapılarak tespit edilen 2000 engelli ve ailesi Ev ziyaretleri çizelgesi ve programı Ev ziyaretleri değerlendirme formları 100 CP’li birey için oluşturulan rehabilitasyon programı Ara rapor ve nihai raporlar Ailelerin değerlendirme formları ve anketler Varsayımlar-Riskler: Engelli ailelerindeki psikolojik çöküntünün yaratığı risk Ailelerin ev ortamına yabancı kabul etmek konusunda göstereceği isteksizliğin yaratacağı risk Eve kapanmış CP’li bireyin sosyal ortama girdiğinde yaşayacağı korkunun rehabilitasyon üzerinde yaratacağı olumsuz etki Saha çalışması için engelli bireyler ile ilgili eldeki verilerin güncel olmamasının organizasyonda yaratacağı aksaklık

Sonuçlar CP’li bireylerin daha fazla sosyal hizmet desteği alması sağlandı ve yaşam kalitesi arttı Rehabilitasyonun desteğinin sürdürülebilirliği sağlandı CP’li bireylerin sosyal hayata katılımı sağlandı CP’li bireylerin aileleri bilgilendi Ailelerin rehabilitasyon sürecine katılımı sağlandı Ailelerin çocuklarının engelli ile barışık yaşamasına destek olundu Sürekli güncellenebilir ve sağlık bir veritabanı altyapısı oluşturuldu Hizmet sağlanan engellilerin takibinde etkinlik artırıldı Kurumlararası koordinasyon sağlandı İstanbul geneli için bir model geliştirildi Rehabilitasyon hizmetinden faydalanan 100 CP’li birey CP’li bireylere günlük yaşam becerileri için uygulanan 98 beceri grubu seansı Rehabilitasyon programı ve beceri grupları ile yaşam kalitesi artan 100 CP’li çocuk veya genç CP’li bireyin sosyalleşmesine katkı sağlayacak Ebru sanatı için 7 atölye çalışması CP’li bireyin sosyalleşmesine katkı sağlayacak fotoğrafçılık için 7 atölye çalışması CP’li bireyin sosyalleşmesine katkı sağlayacak mozaik sanatı için 7 atölye çalışması CP’li bireyin sosyalleşmesine katkı sağlayacak atletizm için 7 çalışma CP’li bireyin sosyalleşmesine katkı sağlayacak yüzme için 7 çalışma CP’li bireyin sosyalleşmesine katkı sağlayacak dans için 7 çalışma CP’li bireyin sosyalleşmesine katkı sağlayacak CP’li koşuşu Sosyalleşme fırsatı sağlanan 100 CP’li çocuk veya genç Destek sağlanan 100 engelli aile Mutfak atölye çalışması ile sosyalleşmesine destek sağlanan 64 anne 15 seminer ile bilgilendirilen 1500 engelli ailesi Ev ziyareti yapılarak tespit edilen 2000 engelli ve ailesi 2000 engelli bireyin güncel bilgisini kapsayan 1 veritabanı İlgili kurumların kullanımına açılan veritabanı Veri tabanı yazılımı Ev ziyaretleri çizelgesi ve programı Ev ziyaretleri değerlendirme formları 100 CP’li birey için oluşturulan rehabilitasyon programı Atölye çalışmaları raporları, fotoğraşarı ve videoları Bilgilendirme toplantısı fotoğraşarı, videolar CP’li konuşu için görüntüler ve fotoğraşar Faturalar Ara rapor ve nihai raporlar Ailelerin değerlendirme formları ve anketler Varsayımlar-Riskler: Ailelerin projeye ilgi duyması ve faaliyetlere katılım konusunda istekli olması Ailelerin çocuklarını topluma kazandırma konusunda önyargılarından kurtulması İl Müdürlüğü ve İBB verilerinin güncel olması Ailelerin ev ziyaretleri için izin vermeleri ve teknik ekipleri evlerine kabul etmeleri Ailelerin bilgi paylaşımı konusunda istekli olması Proje Kurgusu Başarı G ö stergeleri Doğrulama KaynaklarıRiskler-Varsayımlar

Doğrulama Kaynakları > Sonuçları nasıl ispatlarım? MANTIKSAL ÇERÇEVE Proje Kurgusu Başarı G ö stergeleri Doğrulama KaynaklarıRiskler-Varsayımlar Proje Hazırlık Faaliyeleri 1.Projenin Başlangıç Faaliyetleri 1.1Proje Ekibinin Çalışmaya Başlaması: 1.2Paydaş Kurumlar Toplantısı: 2.Tanıtım Faaliyetleri: 3.Proje Açılış Toplantısı: Uygulama faaliyetleri: 1.Veri tabanı çalışması: 1.1Oluşturulacak Veri Tabanıyla İlgili Yazılımın Hazırlanması: 1.2Verilerin İncelenmesi ve ayıklanması: 1.3Veri tabanı için saha çalışması (süresi hangi aylar arasında) 1.4Veri tabanının sonuçlandırılması: 1.5Veri tabanının İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü ile paylaşılması: 2. Evde Rehabilitasyon Desteği Sağlanması 3. Grup Çalışmaları ve Ek Aktiviteler 3.1. Çocuklar ve Gençlere Yönelik Yapılandırılmış Grup Çalışmaları 3.2. Ek Aktiviteler A.Spor ve Dans Aktiviteleri B.Atölye Çalışmaları B.1 Fotoğraf Atölyesi- Mutluluğun Resmi B.2. Ebru Atölyesi B.3 Mozaik Atölyesi B.4.Mutfak Sanatları Atölyesi 4.Aile seminerleri: 5.Bilimsel çalışma: Proje Kapanış ve Faaliyetleri: 1.CP Koşusu ve Kapanış Organizasyonu: 2.Raporlama ve kapanış: Araçlar: 1. Veri Tabanı Çalışmaları 2. Eğitimler: 3. Model Geliştirme: 4. Danışmanlık ve Rehberlik: 5.Sosyalleşme/Sosyal Rehabilitasyon: 6. İl İçi Koordinasyon: 7. Kamu-Sivil Toplum İşbirliği: 8. Tanıtım ve İletişim Faaliyetleri Maliyetler: Faaliyetin maliyetleri nelerdir? Bunlar nasıl sınışandırılır? 1.İnsan Kaynakları maliyeti: TL 2.Seyahat Maliyeti: 800TL 3.Ekipman ve Malzeme Maliyeti: TL 4.Diğer Maliyetler ve Hizmetler: TL 5.Diğer Maliyetler (Alt Yükleniciler): TL 6.İdari Maliyetler: ,00 TL Toplam Uygun Proje Maliyeti: ,00 TL ön-koşullar: Proje kapsamında herhangi bir önkoşul bulunmamaktadır.

Mantıksal Çerçeve Matrisinin Yararları Paydaşların uzlaşmasını ve fikirlerin organize edilmesini sağlar. Durum analizinin, hedef ve amaçların sistematikleştirilmesine yardım eder. Faaliyet-çıktı-amaç ve hedefler arasındaki hiyerarşik ilişkiyi kesin olarak ortaya koyar. Hedeflere nasıl-ne zaman ulaşılabileceğini gösterir. Başarı göstergelerini, riskleri, kalite kriterlerini açık olarak tanımlar. Sorumluluklar. ve kaynaklar. belirler, bunlarla faaliyetleri ilişkilendirir. Proje donörleri ve projeyi yürütenler arasındaki iletişime yardımcı olur. Projenin durum analizi ve planlamayla ilgili tüm adımlarını bir araya toplar. Mantıksal çerçeve bir urun olarak yapılamaz, bir sürecin yansıması ya da özetidir. Projedeki tüm bilgiyi öz olarak ifade eder. HATA OLASILIĞINI EN AZA İNDİRİR.  Mantıksal çerçeve matrisi, sorun analiziyle ilgili bilgilerin kısıtlı olması ya da belirsizlikler durumunda iyi sonuç vermez.  Temel sorun üzerinde fikir birliğinin olmaması, farklı çıkar gruplarının olması durumunda sorun yaratabilir.  Ekip çalışması, iyi iletişim ve kolaylaştırıcılık yöntemlerinin uygun olmaması durumunda içinden çıkılamayabilir.  Genellikle ne faaliyet yapılacağı konusunda karar verilir. Sonra bir matris yapılıverir. Bu yaklaşımda mantıksal çerçeve bürokratik bir gereklilik olarak algılanabilir ve iyi sonuç vermeyebilir. Mantıksal Çerçeve Matrisinin Sınırları Proje Uygulama Başkanlığı AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI

Bütçet Bütçe Maaşlar Yolluklar Araç Gid. Ofice Tel/Fax Tohum Gübre Bütçe Faaliyet PLanı Faaliyet Planı ve Bütçe Mantıksal Çerçeve Planlama Aşaması Proje Uygulama Başkanlığı

FAALİYET PLANI AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI Proje Uygulama Başkanlığı

FAALİYET PLANI Faaliyet planlamasının ana adımları 1.Ana faaliyetlerin oluşturulması: Faaliyetin adı, amacı ve hangi sonuçla ilişkili olduğu belirlenir 2.Alt faaliyetlerin oluşturulması: Her bir faaliyetin ögeleri ayrıntılı olarak tanımlanır 3. Faaliyetlerin sıralandırılması ve faaliyetler arasındaki bağlantıların tanımlanması 4. Faaliyetlerin başlama ve bitiş sürelerinin saptanması 5. Toplam sürenin ve kritik faaliyetlerin belirlenmesi 6. Faaliyet sorumlularının saptanması Kritik faaliyetler projenin dönüm noktalarıdır; proje süresinin belirli bir noktasında mutlaka tamamlanması gereken anahtar faaliyetlerdir. Bu faaliyetler yine başvuru formu kapsamında detaylı (ne, ne amaçla, ne zaman, kim tarafından) olarak anlatılır. En önemli güçlük alt faaliyetlerin ayrıntılandırılması derecesidir. Yapılan en genel yanlış, faaliyetlerin çok ayrıntıya indirilmesidir. Eğer alt faaliyetler yeterince ayrıntılandırılmamışsa bu kez proje için gerekli olacak insan ve diğer kaynakların neler olabileceği, buna bağlı olarak da bütçenin gerçekçiliği riske girer. Bu nedenle, alt faaliyetlerin ayrıntılandırılması işi, planlama ekibi, projenin süresini, kaynaklarını ve bütçesini etkileyecek tüm ayrıntılara hakim oluncaya dek sürdürülmelidir. Proje Uygulama Başkanlığı

Gannt Şeması 1. Dönem 2. Dönem FaaliyetAy Sorumlu Kuruluş(lar) Hazırlık Aşaması…. --- Başlangıç Uygulamaları… -- Temel Uygulamalar…. -- ……. --  Faaliyetler  Hazırlık Aşaması  Başlangıç Uygulamaları  Temel Uygulamalar  Sürdürülebilirlik Faaliyetleri  Görünürlük Çalışmaları Faaliyet Planı > Yol Haritası Proje Uygulama Başkanlığı

 Önerilen faaliyetlerin hangi yöntemler kullanılarak gerçekleştirileceği, projeyi ilginç ve etkin kılabilir.  Önerilen faaliyetlerin hangi yöntemler kullanılarak gerçekleştirileceği ve kullanılan yöntemin sağlaması beklenen yararlar düşünülmelidir.  Yöntemlerin elde edilmek istenen sonuçlara ulaşmak için izlenen yollar olduğu unutulmamalı, seçilen yöntemlerin proje üzerindeki etkililiği ve maliyeti göz önünde bulundurulmalıdır. Adım adım yöntem geliştirme Adım 1: Kararlaştırılan ana faaliyetlerin hangi yöntemler kullanılarak gerçekleştirileceğini anlatın. Adım 2: Kullanılacak olan yöntemin sağlayacağı düşünülen yararlarını, nedenlerini belirterek anlatın. Adım 3: Proje yönteminin daha önce benzeri amaçlara yönelik olarak uygulanmış projelerden farkını anlatın ve katkısını belirtin. Faaliyetlerin gerçekleşmesinde başvurulacak yöntem (Metodoloji) Proje Uygulama Başkanlığı

PROJE BÜTÇESİ Proje Uygulama Başkanlığı BÜTÇE HAZIRLAMA PRENSİPLERİ

Proje Bütçesi Proje bütçesi, bir projenin mali kaynaklarını, bu kaynakların nasıl kullanılacağını ve faaliyetler arasında nasıl dağılacağını gösteren tahmini bir tablodur. Üç ekten oluşur: Uygun maliyetler, AB Hibe Programı kapsamında desteklenmesi uygun görülen, projenin yürütülmesi için gerekli olan, yararlanıcı veya ortağı tarafından gerçekleştirilen ve gerçek tutarlar üzerinden hesaplanan maliyetlerdir. Uygun doğrudan maliyetler, Proje faaliyetleriyle doğrudan ilgili olan ve bütçede belirtilen kalemlerin altında gösterilebilen maliyetleri ifade etmektedir. Uygun dolaylı maliyetler ise genel idari giderler gibi proje faaliyetleriyle dolaylı olarak ilgili olan ve başka bir bütçe kalemi altında gösterilemeyen maliyetlerdir. Proje Uygulama Başkanlığı

Bütçe formatına kesinlikle sadık kalınmalıdır. Bütçe formlarının tamamı doldurulmalıdır. Piyasa araştırması yapılmalı, maliyet etkin ve gerçekçi bütçe hazırlanmalıdır. Fayda-maliyet analizi gözetilmeli, Faaliyetten elde edilecek sonuç ile bu faaliyetin maliyeti kıyaslanmalıdır. Faaliyetlerden yola çıkılarak hazırlanmalıdır. Mantıksal Çerçeve Matrisinde yer alan ana faaliyet gruplarının detaylandırıldığı Faaliyet Planı hazırlanmadan yapılacak bütçenin doğru olması olasılığı neredeyse yoktur. Proje Uygulama Başkanlığı BÜTÇE HAZIRLAMA PRENSİPLERİ

Planlama Aşaması > Bütçe

BÜTÇE BAŞLIKLARI 1. İnsan Kaynakları  Bu bütçe başlığı altında bütçelendirilmiş miktarlar, yararlanıcı ve ortaklarının proje kapsamında iş akdi yaptığı personelin maaş ve ücretlerinin ödenmesi için kullanılır.  Alt-yüklenici hizmetleri (yaptığınız ihalelerle satın aldığınız hizmetler için şirketlere yapılan ödemeler) için yapılan ödemeler bu bütçe başlığı altında talep edilemez.  Personel maliyetleri, fiili maaşlar ile sosyal sigorta ödemeleri ve diğer istihkakları içerir. 2. Seyahat  Uluslararası seyahat bütçe alt başlığı kapsamında, proje ihtiyaçları doğrultusunda yurt dışına çıkması gereken projede görevli kişilerin ulaşım masrafları karşılanır.  Yerel ulaşım bütçe alt başlığı kapsamında, Türkiye içindeki şehirlerarası seyahat harcamaları karşılanabilir. Proje Uygulama Başkanlığı

BÜTÇE BAŞLIKLARI 3. Ekipman ve Malzeme  Ekipman ve malzeme alım maliyetleri, bütçeye dahil edilmeleri ve piyasa oranları ile uyuşmaları durumunda uygun maliyetlerdir.  Yararlanıcı para ve maliyet etkinliğini garanti etmekle ve bu satın alma rehberinde tanımlanan ihale usullerini uygulamakla yükümlüdür. 4. Yerel Ofis /Proje Maliyetleri  Bu maliyetler, yararlanıcının ve ortaklarının ana ofis maliyetleri için kullanılamaz.  Buradaki maliyetler, ancak proje faaliyetlerinin uygulanabilmesi için yeni bir ofis/eğitim merkezi açılmış ise uygun maliyet olur. Proje Uygulama Başkanlığı

BÜTÇE BAŞLIKLARI 5-6. Diğer Maliyetler, Hizmetler /Diğer  5. ve 6. başlıklar altında bütçelendirilmiş miktarlar, bütçede daha önce belirlenmiş yayınlar, tercüme vb. taşeronluk hizmetleri için kullanılabilir.  Proje personeline bu bütçe kalemi kapsamında ödeme yapmak uygun değildir. 8. İdari Maliyetler  Doğrudan giderlerin belli bir oranına karşılık gelen, projenin yönetim ve gözetimine ilişkin genel maliyetler olarak tanımlanabilecek dolaylı giderler “idari gider” olarak kabul edilmiştir. İdari giderlerin kapsam ve tutar olarak aşağıdaki şartı taşıması gerekmektedir:  Proje bütçesinin herhangi bir kalemi altında doğrudan gider olarak bütçelendirilmiş bir gideri kapsamamalıdır. Proje Uygulama Başkanlığı

Sürdürülebilirlik ve Çarpan etkisi Sürdürülebilirlik  Proje süresi tamamlandık sonra, projede öngörülen sonuçların sosyal, politik, mali, çevresel ve kurumsal devamlılığıdır. Çarpan Etkisi  Proje sonuçlarının ve etkilerinin çoğaltılması, yaygınlaştırılması ve proje ile katma değer yaratılmasıdır. Proje Uygulama Başkanlığı

Proje değerlendirmesinde dikkat edilen diğer hususlar Proje Uygulama Başkanlığı

Proje Başvuru Formu Nasıl Doldurulur?

 Doğru başvuru formlarının ve şablonlarının kullanılması  Tüm başvuru belgelerinin istenilen formatta ve eksiksiz hazırlanması.  Proje oluşturma ve planlama süreçlerinde elde edilen bilgilerin başvuru formuna doğru ve yeterli olarak yansıtılması  Başvuru formunda belirtilen kısıtlara uyulması (sayfa sayısı, punto, yazı karakter vs.)  Başvuru koşullarına riayet edilmesi Proje Başvuru Formu ve Proje Başvurusu Ön Başvuru Ön Teklif (5 sf.) Ön Teklif Kontrol Rehberi Başvuru Sahibinin Beyanı Kontrol Listesi 1. Aşama Tam Başvuru Tam Başvuru Formu (20-30 sf.) Bütçe Tablosu Mantıksal Çerçeve Tablosu Projede Çalışacak Kişilerin Özgeçmişleri Başvuru Sahibinin Beyanı Kontrol Listesi 2. Aşama Değerlendirme Projenin bağımsız değerlendiriciler tarafından hibe rehberindeki değerlendirme tablosuna göre değerlendirilmesi 3. Aşama Finansman Kararı Taraflar arasında hibe sözleşmesinin imzalanarak proje metninin hukuki bağlayıcılık kazanması 4.Aşama Proje Uygulama Başkanlığı

PROJE HAZIRLAMADA SIK YAPILAN HATALAR AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI Proje Uygulama Başkanlığı

 Başvuru rehberinin iyi okunmaması (amaç, öncelik, uygunluk kriterleri)  Başvuru formunun ve eklerinin standart formata uygun olmayan bir şekilde ve eksik doldurulması  Faaliyetler için öngörülen tutarların bütçe ile uyumlu olmaması  Zaman planlamasında ihale süreçlerinin dikkate alınmaması  Başvuru Rehberinin ekinde yer alan Kontrol Listesinin dikkatli bir şekilde incelenerek herhangi bir eksiklik olup olmadığının kontrol edilmemesi  Başvurunun son güne bırakılması PROJE HAZIRLAMADA SIK YAPILAN HATALAR Proje Uygulama Başkanlığı

 Bütçeleme esaslarına uyulmaması (min-maks hibe miktarları, yüzde ve eşik değerler)  İngilizce ve Türkçe bütçelerin aynı olmaması  Standart dokümanların İngilizce çevirisinin yapılmaması  Ortaklarla proje aşamasında mutabakata varılmaması  Beyannamelerde imza kaşe mühür eksikleri  Projede çalışacak uzmanlarla mutabakata varılmamış olması  Projeye ilişkin alınması gereken karar ve onayların zamanında alınmaması  Ek belge ve bilgilerin zamanında hazırlanmaması PROJE HAZIRLAMADA SIK YAPILAN HATALAR Proje Uygulama Başkanlığı

 Proje ekibinin özgeçmişlerinin düzgün ve tam olmaması  Başvuru sahibinin benzer proje tecrübesinin başvuru formuna yansıtılmaması  Proje hazırlık aşamasında problem ve paydaş analizinin yapılmaması  Proje faaliyetlerinin projenin hedef kitlesi, amaçları ve beklenen sonuçlar ile ilişkilendirilmemesi ve detaylı bir şekilde anlatılmaması  İrtibat kurulacak kişilerin projeyle bağlantısının olmaması ya da irtibat bilgilerinin yanlış verilmesi PROJE HAZIRLAMADA SIK YAPILAN HATALAR Proje Uygulama Başkanlığı

Murat ÖZÇELEBİ AB İşleri Uzmanı Avrupa Birliği Bakanlığı Proje Uygulama Başkanlığı Tel: E-posta: İlginiz İçin Teşekkürler… AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI İletişim: Ünsal GENÇ AB İşleri Uzman Yardımcısı Avrupa Birliği Bakanlığı Proje Uygulama Başkanlığı Tel: E-posta: AB Süreci Yerelde Başlar /AB.Bakanligi /AB_Bakanligi AB Bakanlığı