TÜRK VERGİ SİSTEMİ 6. ÜNİTE: HARCAMALAR ÜZERİNDEN ALINAN VERGİLER KATMA DEĞER VERGİSİ Doç. Dr. İrfan TÜRKOĞLU Zirve Üniversitesi Hukuk Fakültesi

KAYNAKLARINA GÖRE VERGİLER GELİR ÜZERİNDEN ALINAN VERGİLER HARCAMALAR Ü A V KDV GÜMRÜK VERGİSİ ÖTV ÖİV BSMV ŞANS OYUNLARI VERGİSİ DEĞERLİ KAĞITLAR VERGİSİ HARÇLAR DAMGA VERGİSİ SERVET VE SERVET TRANSFERİ Ü A V

HARCAMA VERGİSİ KAVRAMI VE HARCAMA VERGİLERİNİN SINIFLANDIRILMASI Harcama Vergileri: Üretilen, tüketilen, satılan mal ve hizmetler veya çeşitli muameleler üzerinden alınan vergilerdir. Harcama Vergisi: Gider V, Tüketim V, İstihsal V, Muamele V, Mal ve Hizmetlerden alınan V Harcama Vergilerinin Sınıflandırılması: İktisadi Muamele Vergileri - Hukuki Muamele Vergileri KDV, ÖTV, Gümrük V - BSMV, Damga V, Harçlar Genel Tüketim Vergileri - Özel Tüketim Vergileri KDV, GV (Tüm Ürünler) - ÖTV, BSMV, ÖİV, Şans Oyunları V. (Akaryakıt, Sigara, Alkollü içecek gibi bazı Ürünler)

KATMA DEĞER VERGİSİNDE TARİHSEL SÜREÇ Harcamalar Üzerinden Alınan Vergiler İstihlak V. Toplu M V Yaygın M V KDV aşamalarından geçmiştir. Toplu - Yaygın MV ve KDV Özellikleri Toplu M V : Üretim, Toptan satış ve Perakende satış aşamalarının biri Yaygın M V : Bu aşamaların hepsi KDV : Sadece oluşan katma değer vergilendirilir

KATMA DEĞER VERGİSİNİN TEMEL ÖZELLİKLERİ Genel tüketim vergilerinin en gelişmiş olanıdır. Yayılı muamele vergisi özelliği taşır Üretim zincirinin tüm aşamalarında vergi alınır Vergi sadece katma değer üzerinden alınır Kanuni Mükellefler ödedikleri vergiyi Fiili Mükelleflere yansıtırlar

KDV ile HÜKÜMSÜZ KALAN KANUNLAR 1.1.1985 yılında 3065 SK ile Uygulanmaya Başladı Dahilde Alınan İstihsal Vergisi İthalde Alınan İstihsal Vergisi Nakliyat Vergisi PTT Hizmetleri Vergisi İlan ve Reklam Hizmetleri Vergisi 2456 sayılı İşletme Vergisi Kanunu 1318 sayılı Finansman Kanununun Spor-Toto Vergisine ilişkin hükmü 6747 sayılı Kanunun Şeker İstihlak Vergisine ilişkin hükümleri

KDV’NİN KONUSU Ticarî, Sınaî, Ziraî Faaliyet ve Serbest Meslek Faaliyeti Çerçevesinde Yapılan Teslim ve Hizmetler: Tüm teslimler ve hizmetler Mal ve hakların satış ve kiralanması Diğer Bazı Teslim ve Hizmetler : Malların işletmeden çekilmesi Trampa yapılması Her türlü mal ve hizmet ithalatı Posta, telefon, radyo, televizyon ve bunlara benzer hizmetler, Spor-Toto, piyango, at yarışları ve diğer talih oyunları, Konserler, sportif faaliyetler, yarışmalar tertiplenmesi, Müzayede ve gümrük satışları, Boru hattı ile petrol, gaz ürünlerinin taşınması, Kamu kuruluşlarının ticarî, sınaî, ziraî ve meslekî nitelikteki teslim ve hizmetleri,

KDV’DE VERGİYİ DOĞURAN OLAY Malın teslimi veya hizmetin yapılmasıyla ortaya çıkar Fatura veya benzeri belgenin düzenlenmesi, Nakliyeciye verilmesi, Su ve Enerji dağıtımı bedellerinin tahakkuku, Gümrük beyannamesinin tescili, Gümrük hattından geçilmesi, İfanın gerçekleşmesi, Alıcıya teslimi,

KDV’NİN MATRAHI Teslim ve hizmetler karşılığında ödenen bedeller vergi matrahıdır. İthalatta ödenen vergiler ve diğer giderler, Mal ve hizmet karşılığı olarak alınan veya borçlanılan para, menfaat ve benzeri değerler mal bedeli olarak kabul edilmektedir. Taşıma, yükleme ve boşaltma giderleri, ambalaj, sigorta, komisyon ve benzeri gider karşılıkları ; vergi, resim, harç pay, fon karşılığı gibi unsurlar ; vade farkı, fiyat farkı, faiz, prim gibi çeşitli gelirler ile servis ve benzer adlar altında sağlanan her türlü menfaat hizmet ve değerler matraha dahil edilecek, İskonto ve hesaplanan KDV matraha dahil edilmeyecektir. Ziynet eşyalarında, külçe altın bedeli düşüldükten sonra kalan miktar.

VERGİNİN MÜKELLEFİ ve SORUMLUSU KDV Mükellefleri (Madde 8) : Mal teslimi ve hizmet ifası yapanlar, Mal ve hizmet ithal edenler Transit Taşımalarda gümrük veya geçiş işlemine muhatap olanlar, Bazı kamu kurumları (PTT, TRT, Spor Loto, MP,…), Bahis ve talih oyunlarını tertipleyenler, GVK Mad.70’deki mal ve hakları kiraya verenler,

VERGİNİN MÜKELLEFİ ve SORUMLUSU KDV Sorumlusu (Madde 9) : Esas mükellefin takibinin güç olduğu hallerde, kendisine mal teslimi yapılan veya hizmet ifa edilenler verginin sorumlusu olmaktadır. Mükellefin Türkiye’de ikametgahının ve iş merkezinin olmaması, Belgesiz mal bulunduran veya hizmet satın alanlar, Maliye Bakanlığı’nca gerekli görülen diğer hallerde vergi sorumluluğu söz konusu olacaktır. Telif kazançları Fason işleri Reklam verme işlemleri, Kanuni mükellef ile fiili mükellef aynı kişi olmaktadır.

KDV’NİN ORANI KDV’NİN ORANI: %10’dur BK oranları 4 katına kadar arttırmaya %1’e kadar indirmeye yetkilidir. Uygulanan Oranlar: %1, %8, %18

VERGİLENDİRME DÖNEMİ ve BEYAN Vergilendirme dönemi kural olarak aylıktır. İthalat, transit ve Türkiye ile yabancı ülkeler arasındaki taşımacılık işlerinde gümrükten geçildiği an vergilendirme dönemidir. İşletme esasına göre defter tutan ve sadece yük ve yolcu taşımacılığı yapan mükelleflerde 3’er aylık dönemlerdir. Ertesi ayın 24. günü akşamına kadar beyan edilir ve 26. günü akşamına kadar ödenir. Ödenecek KDV bulunmasa bile mükellef her ay beyanname vermek zorundadır.

KDV’NİN TARHI ve ÖDEMESİ Beyannamenin elden verildiği gün, posta ile gönderilmişse 7 gün içinde tarh edilir. Verildiği ayın 26. günü ödenir Gümrük Giriş Beyannamesiyle beyan edilmişse gümrük vergisiyle ödenir.

ÖDENECEK KDV’NİN HESABI VERGİ İNDİRİMİ Mal ve Hizmet alışlarında ödenen KDV, satışlarda tahsil edilen KDV’den indirilir İndirilecek KDV, Hesaplanan KDV’den fazla ise, aradaki fark mükellefe iade edilmez, sonraki dönemlere devredilir (Tampon Kuralı). İki Durumda KDV İade Edilir: Aylık İade : Tam istisna özelliğini taşıyan mal ve hizmet teslimleri, Yıllık İade: BKK ile düşük oran uygulanan mal ve hizmet teslimleri ile ilgili KDV iade edilir. İndirilmesine İzin verilmeyen KDV’ler İndirim imkanı sadece Ticari, Zirai ve SMK alımlarıyla sınırlıdır. Kişisel ve ailevi ihtiyaçlar için yapılan mal ve hizmet alımları, İşletme adına alınan binek otomobillerin KDV’si, Olağanüstü Durumlar Hariç Zayi olan mallara ait KDV indirilmez.

KDV’DE İSTİSNALAR TAM İSTİSNA: İhracat İstisnası (Varış Ülkesinde Vergilendirme Prensibi ) Araçlar, Maden ve Petrol Aramaları ile Ulusal Güvenlik Harcamaları ve Yatırımlarda İstisna Taşımacılık İstisnası Diplomatik İstisnası KISMİ İSTİSNA: İthalat İstisnası Sosyal ve Askeri Amaçlı İstisnalar (KDV Mad.17): Kültür ve Eğitim Amacı Taşıyan İstisnalar Sosyal Amaç Taşıyan İstisnalar Askeri Amaç Taşıyan İstisnalar Diğer İstisnalar Vergiye tabi olmayan çiftçiler, Vergiden muaf esnaf, serbest meslek erbabı ile basit usulde vergilendirilen mükellefler tarafından yapılan teslim ve hizmetler İktisadi işletmelere dahil olmayan gayrimenkullerin kiralanması işlemleri, Gümrük antrepoları, Darphane, Damga matbaası, MPİ Serbest bölgelerde ve teknoloji geliştirme bölgelerinde verilen hizmetler Boru hattı ile yapılan petrol ve gaz taşınması hizmetleri……

İSTİSNADAN VAZGEÇME HAKKI KDV İstisnası bazı durumlarda kurumun aleyhine sonuçlar doğurabilir. Satışlarında KDV toplamadığı için Alışlarında ödediği KDV’yi indiremez. 3 yıl geçmedikçe geri istisnadan yararlanamaz Bazı istisnalarda istisnadan vazgeçme hakkı kullanılamaz. Kültür ve Eğitim Amacı Taşıyan İstisnalar Sosyal Amaç Taşıyan İstisna Askeri Amaç Taşıyan İstisna BSMV kapsamına giren işlemlerle ilgili İstisna

Başarılar dilerim....