KİNEZYOLOJİ ÖĞR.GÖR. CİHAN CİCİK

KOLLAJEN DOKU İskelet sistemini çevreleyen kollajen doku ligamentlerde, eklem kapsülünde, tendonlarda ve deride bulunur. Bu yapıların tümü pasif yapılardır ve aktif hareket açığa çıkarmazlar.

KOLLAJEN DOKU Konnektif doku içeriği: Su %60-70 Konnektif doku hücreleri Matriks: a) Konnektif doku lifleri b) Amorphosus ground substance

KOLLAJEN DOKU Konnektif doku hücreleri 3 grupta incelenir: Fibroblastlar: Konnektif dokuda en çok bulunan hücreler olup matriksin içeriğini salgılarlar ve tamir prosesinde görev alırlar. Makrofajlar: Fagositik ve çekici bir hücre olup tamir prosesinin en önemli komponentidir. Mast hücreleri: İnflamasyonun kimyasal mediatörleri olan histamin ve heparin salgılarlar.

KOLLAJEN DOKU Kollajen lifler konnektif dokunun en önemli fibröz komponentidir ve dolayısıyla skar dokunun da en önemli komponentidir. Kollajen lifler beyaz görünümlüdür ve birbirlerine paralel uzanırlar.

KOLLAJEN DOKU Yüklenme altında kollajen dokuda meydana gelen değişiklikler: Liflerin yapısal diziliminden Kollajen ve elastik liflerin özelliklerinden Kollajen ve elastik lifler arasındaki orandan etkilenirler. Kollajen doku aorta’da %10, kıkırdakta %50 ve kortikal kemikte %23 oranında bulunur.

KOLLAJEN DOKU Tendonlara gerilim stresi uygulandığında paralel dizilimleri sebebiyle bütün liflerde düzelme meydana gelir. Ligamentlere gerilim stresi uygulandığında sadece uygulanan yük ile aynı doğrultuda olan liflerde düzelme meydana gelir.

KOLLAJEN DOKU Paralel olmayan lifler çok düşük şiddetteki yükleri karşılar. Deride ise az sayıda lif gerilim stresine karşı koyduğu için gerilim kuvvetine karşı en zayıf olan doku deridir.

KOLLAJEN DOKU Kollajen ve elastik lifler dokuların %90’ını oluştururlar. Kollajen lifler kırılgan değildir, elastik lifler ise kırılgan özellik gösterirler. Kollajen liflere gerilim stresi uygulandığında liflerde başlangıçta hafif uzama gösterirken kırılma noktası öncesinde sertlik görülür. Elastik liflere gerilim stresi uygulandığında liflerde orijinal boyun iki katından fazla uzama meydana gelir ancak yük artarsa kopma görülür.

KOLLAJEN DOKU Kollajen lifler kuvvetlidir ve gerilim sırasında kortikal kemiğe etkiyen yüklerin yaklaşık %50’sini karşılar. Elastik lifler ise zayıftır ve kortikal kemiğe etki eden kuvvetin sadece %10’unu karşılar.

KOLLAJEN DOKU Tendonların primer görevi kas kuvvetini kemiğe veya fasyaya aktarmaktır. Bağların primer fonksiyonu eklemi hareket sırasında stabilize etmek ve aşırı hareketi sınırlandırmaktır. Tendonlar ve vücuttaki pek çok ligament esas olarak kollajen liflerden oluşmuştur.

KOLLAJEN DOKU Vertebral kolonda ligamentum nuchae ve ligamentum flava 2/3 oranında elastik liflerden zengin olup tam elastik özellik gösterir. Bu iki bağ sinir köklerini mekanik sıkışmaya karşı korur ve omurganın intrinsik dengesini sağlarlar. Anterior cruciate ligamentiin kollajen lif oranı %90’dır.

TEŞEKKÜRLER ÖĞR.GÖR. CİHAN CİCİK