YENİ BAŞLAYANLAR İÇİN TEMEL YÖNERGELER

... konulu sunumlar: "YENİ BAŞLAYANLAR İÇİN TEMEL YÖNERGELER"— Sunum transkripti:

1 YENİ BAŞLAYANLAR İÇİN TEMEL YÖNERGELER
DIŞ TİCARET KILAVUZU YENİ BAŞLAYANLAR İÇİN TEMEL YÖNERGELER

2 ANA İŞLEM TÜRLERİ İTHALAT İHRACAT
Yurtdışından ticari bir malzemeyi Türkiye’ye getirme işlemine “ İthalat” adı verilir. İthalat işlemi amaç ve şekline göre kendi alt başlık ve yönergelerini oluşturur. Başlıca kullanılan düz ithalat diyebileceğimiz işleme “ Serbest dolaşıma giriş “ adı verilir. Firmaların kendi ürettikleri veya yurtiçindeki tedarikçilerden satın aldıkları malzemeyi veya hizmeti yurtdışına sattıkları işlem türüne “İhracat” adı verilir. İhracat konu eşya satış şekli ve amacına göre yine kendi çeşit ve yöntemlerini oluştur. En çok kullanılan şekli bedelin satıştan önce veya vadeli şekilde alındığı ve eşyanın mülkiyet haklarının tamamı ile gönderilene devredildiği “Kati ihracat” adı verilen yöntemdir.

3 GÜMRÜK SİSTEMİNE GİRİŞ
İTHALAT İŞLEMLERİ İHRACAT İŞLEMLERİ GÜMRÜK FİRMA DOSYASI İLE SİSTEM TANITIMI GEREKLİ BELGELER Vekaletname İmza sirküleri Ticaret sicil gazetesi Vergi levhası Vergi dairesi faaliyet belgesi Ticaret odası faaliyet belgesi İmzaya yetkili kişi veya kişilerin ikametgah senetleri GÜMRÜK FİRMA DOSYASI İLE SİSTEM TANITIMI VE İHRACATÇI BİRLİKLERİNE KAYIT.

4 Gümrük işlemlerine başlamak…
Malzemeyi üretici firmaya sipariş ettik.Yola çıkardık… Şimdi ne yapmamız gerekiyor? Öncelikle bilmemiz gereken malzemenin bize geliş yolu ve taşıyıcı bilgileridir.Uluslararası taşıma yapan tüm firmaların TR de bir ofisleri veya anlaşmalı iş ortakları bulunmaktadır.Yola çıkan malzemenizin çıkış ve varış bilgilerinin size iletileceğinden emin olmak için üreticinizin size eşyayı hangi yol ( Kara – Hava – Deniz – Demiryolu – Posta ) ile göndereceğini belirlemiş ve bu taşımayı yapacak firma bilgilerini edinmiş olmalısınız. Bu adımdan sonra vesaik adı verilen; malzemeyi gümrük idaresine beyan ( Sunum ) aşamasında gerekecek olan belgeleri edinmemiz gerekiyor.Bu belgeler araç beraberinde, koli içinde, banka kanalı ile veya posta yolu ile direk adresinize gönderilmek sureti ile size ulaştırılabilir.Eşyanızın gümrükten çekilme işlemi bu belgelerin doğruluğu ve geçerliliğine bağlı olacaktır. Vesaik konusu tamam, malzeme yolda taşıyıcı firma belli, sıra temsil konusuna geldi.Firmanız gümrük idarelerinde Gümrük Müşavirlik hizmeti veren firmalarca temsil edilebilirler.u firmalar adınıza tüm işlemlerinizi yapmaya tarafınızca verilecek vekalet belgesi ile yetkili kılınırlar.Peki bir gümrük firması nasıl özelliklere sahip olmalıdır? Nasıl seçim yapabilirsiniz? Kurumsallık : Gümrük müşavirliğinizi yapmak için belirleyeceğiniz firma işlem hacminiz ne olursa olsun güçlü, köklü ve kurumsal olmalı gelip geçici olmamalıdır.Departman, işleyiş, kapasite vb vasıfları ile ihtiyaçlarını doğru belirmeli ve tam ve eksiksiz hizmet sunmalıdır. Tecrübe : Gümrük işlemleri sizi başta Gümrük Kanunu ve Kaçakçılık kanunu olmakla birlikte sayısız kanun ile karşı karşıya bırakan ince bir buz üzerinde yapılmaktadır.Rotanızı doğru belirlemek için doğru bir yol arkadaşına ihtiyacınız olacaktır.Bu durumda iş anlaşması yapacağınız firma konusunda uzman ve tecrübeli bir kadroya sahip, adli geçmişi temiz, kanuni ve ahlaki kural ve etiklere kayıtsın bağlı bir firma olmalıdır. Belge tedarik Gümrük müşavir firma seçimi Sözleşme İşlem yönteminin belirlenmesi varsa gerekli izinlerin alınması Gümrükleme süreci, ilgili mevzuat uygulaması Vergilendirme Çıkış, sevk ve gümrüksüz depolama Kambiyo işlemleri

5 Tarife tespiti, iş tanımı ve planlama…
Finansal yapı : Birlikte çalışacağınız firma ödenmiş sermayesi, öz kaynakları ve tüm mali yapısı ile her türlü finansal destek ve yasal sorumluluklarının arkasında durabilecek düzeyde olmalıdır. Portföy : Gümrük müşavirliği firmalarının sahip olması gereken en önemli özellik çeşitlilik tecrübesidir.Çalışacağınız firma sanayi malları, hammadde, toptan ve perakende sektörüne dair geniş bir müşteri portföyüne sahip olmalıdır.Bu sayede işleriniz ile ilgili tüm süreçleri çok daha hızlı, güvenilir ve hatasız bir şekilde gerçekleştirebilir. Uzman kadro : Müşavirlik firmaları diğer şirketlere oranla çok daha yüksek oranda şirket-çalışan ilişkisine bağlı yaşayabilen firmalardır.Ne kadar güçlü bir finansal yapısı olursa olsun, teknik donanımı öz kaynakları ne kadar büyük olursa olsun tecrübeli bir kadroya sahip değilse işlerinizi yürütemeyecektir. Güncellik : Güncel kanun, tebliğ ve yazışmaları takip etmeyen, yeniliklere açık olmayan, mesleki oluşumların dışında kalan, teknik donanımını ve personelini geliştirmeyen bir firma size birkaç yıl önceki demode bilgiler ile hizmet vermeye çalışacağından başarılı olamayacaktır. Sorumluluk : Müteselsilen sorumluk kavramının bilincinde, müşterilerinin ticari yaşantılarına pozitif ileriye dönük desteklemeyi hedeflemiş, tabi olduğu kanunlara ait yaptırımları iyi belirleyememiş bir müşavir firması ile alacağınız yol iflas ve mahkemede son bulacaktır. Ticareti yapılan her malzemenin 12 haneden oluşan bir numarası vardır.Buna gümrük dilinde “Gümrük tarife ve istatistik pozisyonu (GTIP)” adı verilir.Tüm gümrükleme sürecinde uygulanacak mevzuat kalemleri ve ödenecek vergi bedelleri bu numara belirlendikten sonra ortaya çıkacaktır. Doğru GTIP belirlemesi uzmanlık, sorumluluk ve deneyim sonucu yapılabilecek bir işlemdir.Her insanın, her biriminin farklı bakış açılarında olup fayda analizlerini kendi lehlerinde kullanacakları unutulmamalı ve işlemin yapılmasını müteakip yasal süre olan 5 yıl içerisinde ve daha ilerisinde gümrük idareleri ile ihtilafa düşülmemesi ana hedeftir.

6 Mevzuat uygulamaları, izinler, özel vergi ve fon uygulamaları
Süreklilik : Çalışmayı planladığınız firmayı ziyaret etmeli, mesleki istikrarını ve yatırımlarını incelemeli ve sektördeki yaşam nedeni ve ivmesini sorgulamalısınız.Günü kurtaran yarını düşünmeyen bir firma sizi yasal sorumluluk süreleri içinde savunamayacak ve belge saklama yükümlülüklerini de yerine getirmeyeceği için ileriye dönük sorgulamalarda yalnız kalmanıza ve ticari yaşantınızın son bulmasına neden olacak olaylarla karşı karşıya kalmanıza neden olacaktır. Çağa ayak uydurma, tutarlılık, doğru fiyat politikaları : Gelişen ekonomik konjonktürler çerçevesinde kendisini yenilemeyen, sizden ya geçmiş yıllara dönük koşullara göre yüksek rakamlar talep eden ya da günün koşullarını doğru belirlemeyip normalin çok altında tekliflerle karşınıza çıkan bir firma size farklı bir amaç ile yaklaşıyor demektir.Doğru gümrük firması önce sizin sonra da kendisinin fayda-maliyet analizlerini yaptıktan sonra işlerinize talip olacaktır. Teknik, mevzuat, gene ve anlık destek : Hizmet sağlayıcınız size mevcut yaptığınız ve yapmayı planladığınız tüm işlemler için tam ve eksiksiz bir danışmanlık hizmeti verebilecek düzeyde olmalıdır.Bu şekilde bir hizmeti 7x24 düzeyinde alabilmeli ve talebinize göre bu hizmeti gerek yönetim ve idari kadro düzeyinde gerekse de operasyonel düzeyde anlık olarak bir veya birden fazla kişiden alabilmelisiniz. Muhasebe, evrak alışverişleri : Gümrük müşavirliği firmanızın saat gibi çalışan kusursuz bir muhasebe sistemi olmalı , adınıza düzenlenen veya sizden ya da belirli noktalardan alınmasını ve belirlenen noktalara ulaşımını sağlayacak güçlü bir kurye sistemine sahip olmalıdır. Her noktada aynı düzeyde hizmet : İstanbul’daki işlerinizi A firması ile yaparken İzmir, Mersin, Ankara, Gaziantep, Eskişehir gibi diğer önemli illerdeki çalışmalarınızı B, C, D firmalarına yönlendirmeden ihtiyacınız olan her alanda hizmet sağlayabilecek bir firma ile çalışmalısınız. Eşyanızın tabi olacağı mevzuat uygulamaları iyi belirlenmelidir.Bu uygulamaların bazıları için sadece belge tanzim ve sunumu yeterli olabilirken bazıları için ise hem belge takımları hazırlanması hem de fiziken eşyaların muayeneleri bazen analizleri gerekebilir.Bu işlemlerin bazıları eşyanın bulunduğu gümrük idaresi içinde yapılabiliyor iken bazıları için ise yan kuruluşlara sevk gerekebilmekte ve belirli süreleri ile bu işlemlerin takibi ve sonuçlandırılmaları gerekmektedir. * Yine eşyanın türüne ve uygulanan dış ticaret politikalarına göre ek vergi, fon, diğer haçlar doğru yüzde oranları ile tahakkuk ettirilmeli ve cezai sonuçların önüne geçilmelidir.

7 Tüm hazırlıklarınız tamam !
Gümrük müşavir firmasını da ayarladınız..Peki ya bundan sonra?

8 Genel anlamda gümrükleme süreci İTHALAT
Malzeme gümrüğe vardıktan, ödeme şekli ve eşyanın sınıflandırılacağı tarife pozisyonu belirlenip varsa gümrük beyanından önce alınması gereken izinler alınır ve gümrüğe bir beyanname (Tek idari belge) gümrük müşavirince kayıt ve imza altına alınmak sureti ile sunulur. Bu sunumu onay ve muayene aşamaları takip eder.Gümrük idaresi eşyanıza ilişkin olarak sunduğunuz belgeler ve bilgileri inceleyerek beyannamenizi onaylar ve daha ileri derecedeki bir kontrol için muayene hattına sevk eder. Muayene hattı genel anlamda sarı (Belge kontrolü) ve kırmızı (Fiziki kontrol) olarak sınıflandırılır.Yine beyan edilen belge ve bilgilerin eşyanızla örtüşüp örtüşmediği kontrol ederek varsa gümrük işlemleri sırasında yapılması gereken tahlil vb veya alınması gereken izinlerin alınması için gerekli sevk işlemleri yapılır ve bunların sonuçlanmasını müteakip muayene sona erdirilir. Muhasebe : Eşyanızla ilgili ödenmesi gereken vergi, resim ve harçlar ödenerek çıkış süreci başlatılır. Çıkış ve sevkiyat : Vergilendirme süreci tamamlanan eşya gerekli çıkış işlemlerinin de yapılması sureti ile depolandığı gümrüklü alandan memur nezaretinde çıkarılarak belirlenen teslim noktasına sevk edilmek üzere taşıyıcı araçlara yüklenerek işlem tamamlanır. Faturalandırma süreci : Adınıza yapılan tüm ödemeler ( Taşıyıcı firmaya ödenen belge ve işlem masrafları, taşıma ücretleri. Gümrük vergi ve resimleri, ardiye ve nakliye bedelleri ve gümrükleme ücretleri ) adınıza dekont edilir.İthalden önce ve ithal esnasında alınan varsa izinlere ait gerekli kapama işlemleri ve bunların yanı sıra işlem özelliğine göre varsa ödenmiş teminat ve depo çözüm işlemleri yapılır. Tüm dokümantasyon tarafınıza gönderilir. Yasal süreler, arşiv : Farklı kanunlardaki aksi belirtilen durumlar hariç olmak üzere bir gümrük işlemi sonrası tarafların ilgili bilgi ve belgeleri 5 yıl süre ile saklamaları yasal bir zorunluluk olmakla birlikte aksine hareket edenler ilgili kanun maddelerince cezalandırılırlar.Bu nedenle gümrük işlemlerine ait belgeler elektronik ve manuel ortamda arşivlenerek saklı tutulurlar.

9 Genel anlamda gümrükleme süreci İHRACAT
Kara gümrüklerinde malzeme gümrüğe varmadan, deniz ve hava gümrüklerinde ise vardıktan sonra, ödeme şekli ve eşyanın sınıflandırılacağı tarife pozisyonu belirlenip varsa gümrük beyanından önce alınması gereken izinler alınır ve gümrüğe bir beyanname (Tek idari belge) gümrük müşavirince kayıt ve imza altına alınmak sureti ile sunulur. Bu sunumu onay ve muayene aşamaları takip eder.Gümrük idaresi eşyanıza ilişkin olarak sunduğunuz belgeler ve bilgileri inceleyerek beyannamenizi onaylar ve daha ileri derecedeki bir kontrol için muayene hattına sevk eder. Muayene hattı genel anlamda sarı (Belge kontrolü) ve kırmızı (Fiziki kontrol) olarak sınıflandırılır.Yine beyan edilen belge ve bilgilerin eşyanızla örtüşüp örtüşmediği kontrol ederek varsa gümrük işlemleri sırasında yapılması gereken tahlil vb veya alınması gereken izinlerin alınması için gerekli sevk işlemleri yapılır ve bunların sonuçlanmasını müteakip muayene sona erdirilir. Çıkış ve sevkiyat : İşlemleri tamamlanan ihracat eşyasına ait bilgi ve belgeler çıkış kayıtları da yapılmak sureti ile eşyayı sınır dışına taşıyacak araca yüklenmek üzere ilgili memura gidilerek işlemler tamamlanır. Faturalandırma süreci : Adınıza yapılan tüm ödemeler ( Taşıyıcı firmaya ödenen belge ve işlem masrafları, taşıma ücretleri. Gümrük vergi ve resimleri, ardiye ve nakliye bedelleri ve gümrükleme ücretleri ) adınıza dekont edilir.İthalden önce ve ithal esnasında alınan varsa izinlere ait gerekli kapama işlemleri ve bunların yanı sıra işlem özelliğine göre varsa ödenmiş teminat ve depo çözüm işlemleri yapılır. Tüm dokümantasyon tarafınıza gönderilir. Yasal süreler, arşiv : Farklı kanunlardaki aksi belirtilen durumlar hariç olmak üzere bir gümrük işlemi sonrası tarafların ilgili bilgi ve belgeleri 5 yıl süre ile saklamaları yasal bir zorunluluk olmakla birlikte aksine hareket edenler ilgili kanun maddelerince cezalandırılırlar.Bu nedenle gümrük işlemlerine ait belgeler elektronik ve manuel ortamda arşivlenerek saklı tutulurlar.

10 KAMBİYO İŞLEMLERİ Gümrük süreci tamamlanan ithalat ve ihracat işlemlerinizle ilgili olarak giriş ve çıkış beyannameleri ile fatura suretlerini içeren bir evrak takımı hazırlayarak bu işlemler için yurtdışına mal bedeli transfer edeceğiniz veya gelen transferleri alacağınız hesaplarınızla ilgili banka kambiyo işlemlerini tamamlayabilirsiniz…

11 GÜMRÜK YÜKÜMLÜLÜĞÜ Siz üzerinize düşen her şeyi yaptınız bütün aşamalardan itina ile geçtiniz peki işiniz bitti mi yoksa yasal sorumluluklarınız devam ediyor mu? Başınıza daha ne gelebilir? Eşya serbest dolaşıma girdikten sonra bizim bilgimiz dışında ne gibi işlemler yapılabilir? Ne zaman bitecek bu çile?!!!

12 Yükümlülük ve tabiyetler :
Serbest dolaşıma girişini tamamladığınız eşya ile ilgili yükümlülük eşyanın gönderici tarafından yüklendiğini gösterir belgelerin (Konşimento [Bill of loading], CMR, CIM, CIV, ATA karnesi, Tır karnesi vb) tanzim edildiği tarihten gümrük sürecinin tamamlanmasını müteakip 5 yıl süre ile tanımlanan zaman aralığı gümrük yükümlülük süresi olarak tanımlanabilir.İhracata konu işlemler için de tersini düşünecek olursak sizin belirleyip ihracat eşyanızı teslim ettiğiniz taşıyıcı firmanın yükleme belgelerini düzenlediği tarih ile eşyanın çıkışını takip eden 5 yıllık süredir. Bu süre zarfınca eşyanızla ilgili beyanname ve ekleri üzerinde gümrük idaresi ve diğer üst makamların haricinde direk bakanlıkça görevlendirilecek müfettiş ve kontrolörlerce yapılacak sonradan kontrol işlemleri sonucunda sizden ek bilgi, belge açıklaması mümkün olabileceği gibi, ek bilgi istenmeksizin yapılan işlemin yanlış olduğuna hükmedilerek direk ceza kararlarının firma adreslerine postalandığı da sıkça yaşanan bir durumdur.

13 SONUÇ : Başlangıçta da belirttiğimiz gibi yazımızın amacı; başlangıç seviyesinde ithalat ve ihracat dünyasına yeni adım atacak internet kullanıcılarına ve bir anlamda tacir adaylarına yardımcı olmaktır. Bizlerin bir ömür harcadığı ve harcamaya devam ettiği, adeta tıp mesleği gibi devamlı surette kendini yenilemek ve geliştirmek zorunda olan, kanun ve yöntemleri her an değişen gelişen bir mecrada dış ticaret ile uğraşmak için bilinmesi gereken temel kavramlar üzerinde durmaya çalıştık. Bilin ’in tavsiyesi her ne olursa olsun bu konuda uzman destek almak, yakınlarınızın tecrübelerinden faydalanmak, doğruyu bulana kadar araştırmak en doğru adımlar olacaktır…