PRODUCTIVITY (V ERIMLILIK ) Prof. Dr. Şevkinaz Gümüşoğlu.

... konulu sunumlar: "PRODUCTIVITY (V ERIMLILIK ) Prof. Dr. Şevkinaz Gümüşoğlu."— Sunum transkripti:

1 PRODUCTIVITY (V ERIMLILIK ) Prof. Dr. Şevkinaz Gümüşoğlu

2 Örnek: Bir kafeteryada standart olarak saatte 200 cheeseburger hazırlanmaktadır. Eğer sarfedilen işçilik(emek) sonucunda saatte 150 cheeseburger üretiliyor ise bu işlemin etkinliği nedir? Çözüm: İşçilik Etkinliği (%) = (İşçilik Çıktısı/İşçilik Girdisi) * 100% = (150/200) *100%= 75% Standardı ile karşılaştırıldığında bu işlem cheeseburgerlerin hazırlanmasında 75% etkindir. )

3 O PTIONS FOR I NCREASING C ONTRIBUTION Sales$100,000$150,000$100,000$100,000 Cost of Goods – 80,000– 120,000– 80,000– 64,000 Gross Margin20,00030,00020,00036,000 Finance Costs– 6,000 – 6,000– 3,000– 6,000 Subtotal14,00024,00017,00030,000 Taxes at 25%– 3,500– 6,000– 4,250– 7,500 Contribution$ 10,500$ 18,000$ 12,750$ 22,500 Finance/ MarketingAccountingOM OptionOptionOption IncreaseReduceReduce SalesFinanceProduction CurrentRevenue 50%Costs 50%Costs 20%

4 Örnek 1. 3 çalışan haftada 600 sigorta poliçesi hazırlıyor. Bu çalışanlar günde 8 saat, haftada 5 gün çalışıyorlar. Bu çalışanların işçilik verimliliğini hesaplayınız. Çözüm: İşçilik(emek)Verimliliği = [Hazırlanan poliçe sayısı] / [Çalışma Saati] P işçilik (Verimlilik )= 600 poliçe / [(3 çalışan)(40 saat/çalışan)] P işçilik (Verimlilik) = 5 Poliçe/saat

5 Feedbackloop Feedback loop Outputs Goods and servicesProcesses The U.S. economic system transforms inputs to outputs at about an annual 2.5% increase in productivity per year. The productivity increase is the result of a mix of capital (38% of 2.5%), labor (10% of 2.5%), and management (52% of 2.5%). T HE E CONOMIC S YSTEM Inputs Labor, capital, management Figure 1.7

6 Örnek 2. Bir işçi grubu, her birinin üretim maliyeti 10$ (diğer masraflar eklenmeden önce) olan ürünlerden 400 adet üretmektedir. Muhasebe bu iş için gerçek maliyetin şu şekilde olduğunu belirtmektedir: İşçilik için 400$, Malzeme için 1000$ Genel masraflar için 300$ Çok faktörlü verimliliği hesaplayınız. Çözüm: Çok Faktörlü Verimlilik (MFP) = [Standart maliyet tutarı] / [İşçilik masrafı + Malzeme masrafı + Genel masraflar] P mf = [400 Adet x $10 ] / [$400+$1000+$300] P mf = $4 000 / $1 700 P mf = 2.35

7 Örnek 3. Azim pano şirketinin günde 8 saat çalışan 4 işçisi (günlük maaş bordrosu maliyeti 640$) bulunmaktadır, ayrıca bu şirketin günlük 400$ genel giderleri vardır. Azim günde 8 pano üretmektedir. Şirket yakın zamanda bilgisayarlı sisteme geçmiş ve günde 14 pano üretme kapasitesine ulaşmıştır. İşçi sayısı, günlük çalışma saatleri ve maaşları aynı olmasına karşın günlük genel giderler 800$'a çıkmıştır. Eski sistemle işçilik verimliliği: [8 pano/gün] / [32 işçi saati/gün] = 0.25 pano/işçi saati Yeni sistemle işçilik verimliliği: [14 pano/gün] / [32 işçi saati/gün] = 0.4375 pano/işçi saati

8 Örnek 3- devamı… Eski sistemle çok faktörlü verimlilik: [8 pano/gün] / [640 + 400 MU/gün] = 0.0077 pano/$ Yeni sistemle çok faktörlü verimlilik: [14 pano/gün] / [640 + 800 MU/gün] = 0.0097 pano/$ İşçilik verimliliği 0.25'ten 0.4375'e çıkmıştır. Değişim oranı 1.75 veya %75 işçilik verimliliğinde artış şeklindedir. Çok faktörlü verimlilik 0.0077'den 0.0097'ye çıkmıştır. Değişim oranı 0.0097/0.0077 = 1.259 veya %25.9 çok faktörlü verimlilikte artış şeklindedir.

9 Örnek 4. a.Verimlilik; işçilik, anapara, enerji, malzeme kullanımı gibi çeşitli şekillerde ölçülebilir. Modern Lumper şirketi başkanı ve yetiştiricilerine satmak üzere elma kasası üreticisi Ali Çalışkan, mevcut ekipmanı ile her 100 kütük için 240 kasa üretebilmektedir, şuan günde 100 kütük alınmaktadır ve herbir kütük işlenmek için 3işçilik-saat gerektirmektedir. Ali Çalışkan, aynı maliyetle daha kaliteli kütük satın alabilen profesyonel bir satınalamcıyı işe almak istemektedir. Bu durumda, üretimini 260 kasa/100 kütük oranında arttırabilir, bu da işçilik – saati günde 8 saat arttıracaktır. Eğer satınalmacı işe alınırsa verimlilik üzerindeki etkisi ne olacaktır?( kasa/işçilik-saat cinsinden)

10 Çözüm: a. aa) Mevcut İşçilik Verimliliği = 240 kasa / (100 kütük * 3 saat) = 0,8 kasa/işçilik-saat ab) Satınalmacı ile İşçilik Verimliliği = 260 kasa / [(100 kütük * 3 saat) + 8 saat] = 0,844 kasa / işçilik-saat. Mevcut verimlilik baz alınırsa, artış %5,5 (0,844/0,8 = 1,055 ya da %5,5) olmaktadır.

11 b.Ali Çalışkan verimliliğe çok faktörlü açıdan bakmaya karar vermiştir. Bu nedenle; işçiliği, anaparayı, enerji ve malzeme kullanımını ve para birimini ortak payda olarak kullanmaya karar vermiştir. Şuanki toplam işçilik-saat toplamı 300 saat/gün’dür ve 308 saat/gün’e çıkacaktır. Anapara ve enerji harcamaları günlük 350$ ve 150$ olarak sabit kalacaktır. Günlük 100 kütük için olan malzeme gideri 1000$’dır ve sabit kalacaktır. Saatlik ortalama 10$ ödediği için, Çalışkan verimlilik artışını saptamak istemektedir.

12 b. Mevcut sistemin verimliliği = 240 kasa / 4500 = 0,0533 Önerilen sistemin verimliliği = 260 kasa / 4580 = 0,0567 Mevcut verimlilik baz alınarak, artış 0,047 olmaktadır. Bu da 0,0567 / 0,0533 = 1,064 ya da %6,4 olmaktadır. Mevcut SistemSatınalmacı ile olan Sistem İşçilik300 saat@10$ = 3000$308 saat@10$ = 3080$ Malzeme100 kütük/gün 10001000 Anapara350 Enerji150 Toplam Gider 4500$4580$

13 Örnek5. Sergio Farmerson ünlü Boston tesislerinde bilardo topları üretmektedir. Son zamanlarda masraflardaki artış nedeniyle etkinliğe olan ilgisi artmıştır. Sergio şirketinin verimliliğini tespit etmek istemektedir. Şirketinin %3 verimlilik artışı gösterip gösteremediğini bilmek istemektedir. Elinde, geçen yılın herhangi bir ayına ve sonraki yılın aynı ayına ait aşağıdaki veriler bulunmaktadır. Her bir kategori için verimlilik değişimini gösterip, karşılaştırmada standart olan işçilik saatindeki iyileşmeyi gösteriniz. Sergio maliyetin aşağıdaki gibi olduğunu belirlemiştir: İşçilik10$/saat Çam Sakızı 5$/kg AnaparaAylık yatırımın %1'i Enerji0,50$/kw Verimlilikteki değişimi, geçen yıldaki bir ay ile bu yılın aynı aynın verilerini kullanarak çok faktörlü bazda gösteriniz. Önceki YılBu Yıl Toplam Üretim1000 İşçilik (saat)300275 Çam Sakızı (kg)5045 Anapara Yatırım ($)1000011000 Enerji (kw)30002850

14 Çözüm: a. b. KaynakÖnceki YılBu YılDeğişimYüzde Değişim İşçilik1000/300 = 3,331000/275 = 3,640,310,31/3,33 = %9,3 Çam Sakızı1000/50 = 201000/45 = 22,222,222,22/20 = %11,1 Anapara1000/10000 = 0,11000/11000 = 0,09-0,01-0,01/0,1 = -%10 Enerji1000/3000 = 0,331000/2850 = 0,350,020,02/0,33 = %6,1 Önceki YılBu Yıl Üretim1000 adet İşçilik saat@10$3000$2750$ Çam Sakızı @5$250$225$ Anapara maliyeti/ay100$110$ Enerji@0,50$1500$1425$ TOPLAM 4850$4510$ Verimliliktekii yüzde değişim = (1000/4850 – 1000/4510) / 1000 / 4850 = -0,0752 daha az kaynak = %7,5 gelişme

15 Örnek 6: Üretim sürecinin, işçilik ve malzeme ile birlikte girdileriniı içeren haftalık çıktısı aşağıda verilmiştir. Ürün başına standart envanter değeri 125$'dır. Genel masraflar haftalık 1500$'a ek olarak işçilik giderlerinin 0,5 katıdır. Haftalık 40 saat ve saatlik 16$ ücret varsayımında bulununuz. Malzeme masrafı her metre için 10$'dır. Ortalama çok faktörlü verimliliği hesaplayınız. Hafta 1234 Çıktı 412364392408 # İşçi Sayısı 6556 Malzeme (metre) 2840255027202790

16 Çözüm: Hafta 1 = 412 ($125) = 1.444 [6*40*$16]+[2840*$10]+ [0.5*6*40*$16] + $1500 Hafta 2 = 364 ($125) = 1.431 5*40*$16 + 2550*$10 + 0.5*5*40*16 MU + $1500 Hafta 3 = 392($125) = 1.463 5*40*$16 + 2720*$10 + 0.5*5*40*$16 +$1500 Hafta 4 = 408 ($125) = 1.457 6*40*$16 + 2790*$10+ 0.5*6*40*$16 + $1500 Ortalama = [1.444 + 1.431 + 1.463 + 1.451] / 4 = 1.447

17 Örnek 7: Doğu Akdeniz Üniversitesinde her kredi için dönemlik öğrenci harcı 100$'dır. KKTC okula ek olarak öğrenci harcı kadar destek sağlamaktadır. 3 kredilik ortalama bir dersi alan öğrenci sayısı 50'dir. Her bir dersin işçilik masrafı 4000$, malzeme masrafı ise öğrenci başına 20$'dır. Genel masraflar ise ders başına 25000$'dır. Çok faktörlü verimliliği hesaplayınız? Eğer öğretim üyeleri ortalama olarak, 50 öğrencinin her bir 3 kredilik dersi için 16 hafta boyunca haftada 14 saat çalışıyorlarsa, işçilik verimliliği oranı nedir? Çözüm: Çok faktörlü verimlik, çıktı değerinin girdi değerine oranıdır. Çıktı Değeri = (50 öğrenci/ders)*(3 kredi/öğrenci)*(100$ harç + 100$ devlet desteği/kredi) Çıktı Değeri = 30000$/ders Girdi Değeri = (İşçilik + Malzeme + Genel Masraflar) Girdi Değeri = [4000$ + (20$/öğrenci * 50 öğrenci) + 25000$] / ders = 30000$/ders Çok Faktörlü Verimlilik = 30000$ / 30000$ = 1,00 İşçilik verimliliği, çıktı değerinin işçilik saatine oranıdır. Çıktının değeri bölüm a’ da olduğu gibidir, bu da ders başına 30000$’dır. Böylece, İşçilik Girdisi = (14 saat/hafta * 16 hafta/ders) = 224 saat/ders İşçilik Verimliliği = (30000 $/ders) / (224 saat/ders) = 133,93 $/saat