BANKACILIK İŞLEMLERİNDE UYGULANACAK ESASLAR prof. Dr

... konulu sunumlar: "BANKACILIK İŞLEMLERİNDE UYGULANACAK ESASLAR prof. Dr"— Sunum transkripti:

1 BANKACILIK İŞLEMLERİNDE UYGULANACAK ESASLAR prof. Dr
BANKACILIK İŞLEMLERİNDE UYGULANACAK ESASLAR prof. Dr. İsmaİL YILMAZ ASLAN

2 THH Yararları; pratik ve hızlı yaratıcı bir çözüm yolu Sorunlar
Taraf teşkili Banka ile tüketici arasında müşterilik ilişkisi var mı? Talepler somut olmalı Her bir dosya ayrı bir sorundur, ayrı yazılarla takip edilmeli Savunma yapma fırsatı verilmeden karar verilmemeli Talep ile bağlılık vardır ne talep edilmiş ise ona karar verilir İmzasız karar olmamalı İcra takibine itirazın iptali davalarına bakma yetkisi THH de değildir (İİK)

3 BANKACILIK İŞLEMLERİNDE UYGUANACAK ESASLAR
BDDK tarafından, FİNANSAL TÜKETİCİLERDEN ALINACAK ÜCRETLERE İLİŞKİN USÛL VE ESASLAR HAKKINDA YÖNETMELİK, 3 Ekim 2014 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. AMAÇ: kuruluşlar tarafından finansal tüketicilere sunulan ürün veya hizmetlere ilişkin olarak faiz veya kâr payı dışında alınacak her türlü ücret, komisyon ve masraf türleri ile bunlara ilişkin usûl ve esasları belirlemek.

4 BANKACILIK İŞLEMLERİNDE UYGULANACAK ESASLAR
“Kuruluş”: Bankalar, tüketici kredisi veren finansal kuruluşlar ve kart çıkaran kuruluşları ifade etmektedir. 6502 sayılı TKHK’da tüketici “Ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket eden gerçek veya tüzel kişi” olarak tanımlanmıştır. “Finansal tüketici”: TKHK’da tanımlanan tüketicilerden, kuruluşlarca kendisine ürün veya hizmet sunulan tüketicidir. Bu durumda ticari ve mesleki amaçlarla hareket edenler bu kanun ve yönetmelik kapsamı dışında kalacaklardır.

5 Tüketici (4077 sayılı TKHK) Tüketici (6502 sayılı TKHK)
TÜKETİCİ TANIMI Tüketici (4077 sayılı TKHK) Tüketici (6502 sayılı TKHK) Bir mal veya hizmeti ticari veya mesleki olmayan amaçlarla edinen, kullanan veya yararlanan gerçek ya da tüzel kişiyi, Ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket eden gerçek veya tüzel kişiyi,

6 DİKKAT: Yeni Kanunun Tüketici İşlemi tanımı daha geniştir.
Mal veya hizmet piyasalarında tüketici ile satıcı-sağlayıcı arasında yapılan her türlü hukuki işlemi, Mal veya hizmet piyasalarında kamu tüzel kişileri de dâhil olmak üzere ticari veya mesleki amaçlarla hareket eden veya onun adına ya da hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişiler ile tüketiciler arasında kurulan, eser, taşıma, simsarlık, sigorta, vekâlet, bankacılık ve benzeri sözleşmeler de dâhil olmak üzere her türlü sözleşme ve hukuki işlemi, DİKKAT: Yeni Kanunun Tüketici İşlemi tanımı daha geniştir. Kanun kapsamına tüketici işlemleri ve tüketiciye yönelik uygulamalar girer

7 YÖNETMELİĞİN KAPSAMI Bankalar faizleri belirlemekte İlgili mevzuat çerçevesinde serbesttirler. İlgili mevzuat TTK, Bankalar Kanunu ve Merkez Bankası Düzenlemeleridir. Faizlerle ilgili olarak özel kanunlar da bulunmaktadır. Dolayısıyla uygulanacak akdi faiz ve temerrüt faizleri hakkında kanunda açıkça yer alan sınırlamalar dışındaki konularda TKHK uygulanmaz. Yönetmelikte Belirtilmemiş olmakla beraber kredi ve mevduat faizleriya da faiz yerine geçen kar payı gibi asli edimler bu yönetmelik kapsamında değildir.

8 YÖNETMELİĞİN KAPSAMI “İlgili mevzuat çerçevesinde finansal tüketicilerin menkul kıymet ve sigortacılık işlemleri ile çek, senet ve teminat mektubu işlemleri karşılığında kuruluşların talep edebilecekleri ücretler işbu Yönetmelik kapsamında değildir.” Bazı işlemler, ticari ve mesleki amaçlı olup olmadığına bakılmaksızın yönetmelik kapsamı dışında bırakılmıştır;

9 TEMEL İLKELER; SÖZLEŞMENİN ESASLARI
Yönetmelik m.5(1); “Kuruluşlar ile finansal tüketiciler arasında düzenlenen sözleşmeler ve yapılan bilgilendirmeler en az on iki punto büyüklüğünde, anlaşılabilir bir dilde, açık, sade ve okunabilir bir şekilde düzenlenir ve bunların bir nüshası kâğıt üzerinde veya kalıcı veri saklayıcısı vasıtasıyla finansal tüketiciye verilir. Yönetmelik m.5(2); “Kâğıt üzerinde düzenlenecek sözleşmelerde, ‘Sözleşmenin bir nüshasını elden aldım.’ şeklindeki ibarenin finansal tüketici tarafından yazılmasının sağlanması zorunludur.” Böylece, sözleşmenin bir nüshasının tüketiciye verildiği ispat edilmiş sayılacaktır.

10 TÜKETİCİNİN ONAYI m.5(3);
m.4(1-j); “Onay: Yazılı olarak, kalıcı veri saklayıcısı yoluyla veya kaydı tutulan telefon kullanılarak veya Kurumca uygun görülecek yöntemlerden herhangi biri ile ulaştırılan önerinin finansal tüketici tarafından açıkça kabul edilmesini ya da finansal tüketici tarafından ulaştırılan önerinin kuruluşlar tarafından kabul edilmesini, ifade eder” Verilen ürün veya hizmetlerin karşılığı olarak ücret talep edebilmek için her bir ürün ve hizmet için AYRI AYRI olmak üzere tüketiciden onay almak gerekmektedir. m.5(3); “Sözleşmeler kapsamında ücret alınabilecek her bir ürün veya hizmet için finansal tüketicinin onayının alınması zorunludur. Kuruluşlar tarafından finansal tüketicinin onayının alındığı ispat edilemediği takdirde, onay alınmamış sayılır. ”

11 ONAY; BİLGİLENDİRME  KABUL
TELEFONA GÖNDERİLEN BİR MESAJ İLE ÜCRET BİLDİRİLMESİ TÜKETİCİNİN ÜCRETİ ÖDEMEYİ KABUL ETTİĞİNE DAİR AÇIK MESAJ YAZILI SÖZLEŞME + BİLGİLENDİRME FORMU BELGEYİ OKUDUĞUNU VE BURADA GÖSTERİLEN ÜRÜN VE HİZMETLER KARŞILIĞINDA BELİRTİLEN ÜCRETİ ÖDEMEYİ KABUL ETTİĞİNİ BELİRTEN AÇIK İFADE

12 Md. 5(4): BİLGİLENDİRME FORMU HAZIRLANMASI ZORUNLUDUR
Bilgilendirme formu sözleşmenin ayrılmaz bir parçasıdır. Sunulacak ürün veya hizmetlerin ücret tarifesini ve bilgi verilmesi gereken diğer hususları göstermek üzere sözleşmeye ilişkin her bir ürün veya hizmetin asgari olarak; Adı ya da tanımı, Vadesi ya da süresi, Tahsil edilecek faiz, Kâr payı veya ücret kalemleri ile bunların tahsil yöntemi, Geçerli olduğu süre, Geçerlilik süresi sonunda yapılacak değişikliğin tutarı, Oranı ya da değişikliğin hangi esasa göre yapılacağı Taraflarca imzalanmış bir nüshasının tüketiciye verilmesi zorunludur. İspat yükü kuruluşlara aittir.

13 Sigorta Sözleşmesi Yönetmelik md.5(5); “Kuruluşlar tarafından sunulan ürün veya hizmetlere ilişkin sigorta sözleşmelerinin, ürün veya hizmetlere ilişkin sözleşmelerden ayrı olarak düzenlenmesi zorunludur.” Sigorta sözleşmelerinin diğer sözleşmelerle birleştirilmesi yasaktır. (sigorta mevzuatı )

14 Ürün Veya Hizmet Ücretlerinin Sınıflandırılması
YÖNETMELİK EK 1 1. Bireysel Krediler; Tahsis Ücreti, Ekspertiz Ücreti, Taşınır ve Taşınmaz Rehin Tesis Ücreti 2. Mevduat/Katılım Fonu; Hesap İşletim Ücreti, Para Çekme Ücreti 3. Para Transferleri; Elektronik Fon Transferi Ücreti, Havale Ücreti, Swift Ücreti 4. Kredi Kartları; Yıllık Üyelik Ücreti, Ek Kart Yıllık Üyelik Ücreti, Kart Yenileme Ücreti, Nakit Avans Çekim Ücreti 5. Diğer; Kiralık Kasa Ücreti, Kampanyalı Ürün veya Hizmetler Ücreti, Fatura Ödeme Ücreti, Arşiv-Araştırma Ücreti, Onaya Bağlı Bildirim Ücreti, Başka Kuruluş ATM'sinden Yapılan İşlem Ücreti, Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Yapılan Ödemeler, Üçüncü Kişilere Yapılan Ödemeler

15 Ürün Veya Hizmet Ücretlerinin Sınıflandırılması
Bu Yönetmelik ve ekinde yer alanların dışında herhangi bir ürün veya hizmet için ücret alınması YASAKTIR !!! Yönetmeliğin 6. Maddesinin (2). Fıkrasına göre, bu sınıflandırmada yer almayan, yeni bir ürün veya hizmet grubunun belirlenmesi veya yeni bir ücret kaleminin oluşturulabilmesi için ilgili kuruluş tarafından Kuruldan (BDDK) izin alınması zorunludur. Kurul gerekli gördüğü hallerde Ek-1’deki listeyi değiştirmeye yetkilidir. Ek-1’deki listenin Kurul tarafından değiştirilmesi durumunda, kuruluşlar değişikliğin yapıldığı tarihi takip eden ayın sonuna kadar yeni sınıflandırmaya intibak etmekle yükümlüdür.

16 Ücretlerin Değiştirilmesi (Yönetmelik md. 7)
Bir takvim yılı içinde ücretlerde, Türkiye İstatistik Kurumunca bir önceki yılsonu itibariyle açıklanan yıllık tüketici fiyatları endeksi artış oranının 1,2 katı ve üzerinde artış yapılabilmesi için finansal tüketiciden onay alınması, Bunun altında artış öngören değişikliklerin ise finansal tüketiciye en az otuz gün önce yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı yoluyla veya kaydı tutulan telefon vasıtasıyla bildirilmesi zorunludur. Bu bildirim üzerine finansal tüketicinin kendisine bildirim yapıldığı tarihten itibaren onbeş gün sonrasına kadar ürünün veya hizmetin kullanımından vazgeçme hakkı vardır. Bu hakkın kullanılması hâlinde uygulanacak ücret artışının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren ilave ücret alınamaz. Kuruluşlar, vazgeçme hakkını kullanan finansal tüketiciye uyuşmazlık konusu ürün veya hizmeti vermeyi durdurabilir. Finansal tüketicinin ürünü kullanmaya veya hizmeti almaya devam etmesi hâlinde, değişikliğin kabul edildiği varsayılır

17 Ücretlerin Değiştirilmesi (Yönetmelik md. 7)
YÖNETMELİK METNİ GÖRÜŞÜMÜZ; Onayın nasıl alınacağına dair bir açıklık yoktur. Şimdiye kadarki Yargı kararları dikkate alındığında hemen hemen hepsinin özünde tüketicinin ücretlerle ilgili olarak yeterince bilgilendirilmemiş olması bulunmaktadır. Özellikle telefonla bilgilendirme yapıldığında bunun tüketicinin gözünden kaçma ihtimali çok yüksektir. Böyle bir durumda tüketicinin onbeş gün gibi kısa bir sürede itiraz etmeyip hizmeti kullanmaya devam etmesi halide değişikliği zımnen kabul etmiş sayılması ve itiraz edememesi mevcut Yargı kararlarına aykırıdır. %20 ÜZERİ ARTIŞ %20’DEN AZ TÜKETİCİNİN ONAYI TÜKETİCİ’YE BİLDİRİM

18 Onay Yükümlülüğünün İstisnası
Aslında burada da onay alınması söz konusu, sadece mahiyeti itibarıyla süreklilik arzetmeyen işleri diğerlerinden ayırmak için getirilmiştir. “Kuruluşlar tarafından süreklilik arz etmeyen para transferleri, fatura tahsilâtı gibi anlık işlem ve hizmetlerden ücret tahsil edilmeden önce, işlemin gerçekleştirildiği alanın yapısına uygun bir şekilde finansal tüketicinin onayının alınması hâlinde yukarıda belirtilen bildirim ve onay alma yükümlülükleri uygulanmaz.”

19 Ücretlerin İadesi (Yönetmelik Md. 8)
“Tahsil edilen ücretlerin, kuruluşların karar birimleri veya adli, idari ve yetkili diğer makamların kararları neticesinde finansal tüketiciye iadesinin gerekmesi hâlinde, iadesi gereken tutar ve tahsil yöntemi hakkında kalıcı veri saklayıcısı yoluyla veya kaydı tutulan telefon ile finansal tüketiciye bilgilendirme yapılır. Kuruluşlar iadesine karar verilen tutarın finansal tüketicinin bildireceği hesaba ücretsiz şekilde gönderilmesine veya finansal tüketicinin talebine istinaden nakden ödenmesine imkân sağlayacak sistemi kurmakla yükümlüdür.” Halihazırda, idari ve adli veya diğer yetkili makamların kararı gereğince alınan ücretlerin iadesi gerektiğinde kuruluşların bunu iade etmesi hukuken bir zorunluluktur. Bu sistem, ücretin iadesini talep eden tüketicinin zora koşulmasını, uğraştırılmasını engellenmek amacıyla öngörülmüştür. İCRA ?

20 Bilgilendirme ve Ücretlendirme Md. 9(1)
“ Finansal tüketicilerden alınacak faiz, kâr payı, ücret ve diğer kesintilere ilişkin güncel bilgiler açık, anlaşılır ve kolay erişilebilir bir şekilde kuruluşların internet sitelerinde karşılaştırmaya uygun bir biçimde yer alır. Bu bilgilerde değişiklik olması hâlinde internet sitesi eşzamanlı olarak güncellenir. Kuruluşlar, kredi ürünlerinin kullanılması hâlinde ortaya çıkacak faiz, kâr payı oranı ve ücret bilgilerini detaylı bir şekilde gösteren hesaplama araçlarını internet sitelerinde sunmakla yükümlüdür.” ŞEFFAFLAŞMA, TÜKETİCİNİN KARAR ALMASINI KOLAYLAŞTIRIR. REKABETE HASSAS BİLGİLERİN RAKİPLERCE GÖRÜLMESİ ???

21 Bilgilendirme ve Ücretlendirme Md. 9(2)
Kuruluşlar finansal tüketicinin onayını almaksızın yaptığı bildirimlerden ücret alamaz. İlgili mevzuat gereği belirli bir şekilde yapılması zorunlu olan bildirim ve işlemlerden maliyetleri kadar ücret alınabilir. Bunların dışında kalan onaya bağlı bildirimler sözleşmede yer verilmesi kaydıyla ücretlendirilebilir 1) Mevzuat gereği zorunlu olarak yapılan bildirimler; sadece maliyeti kadar ücret alınabilir. 2)Tüketicinin onayı ile yapılan bildirimler; ücret alınabilir. Bunlar bir sözlşemeye dayanabileceği gibi sözleşme olmasa bile tüketicinin onayı ile yapılmış ise bunlardan ücret alınabilir.

22 Bilgilendirme ve Ücretlendirme Md. 9
9(3); “Gerçekleştirilen işlemlere ilişkin olarak işlem anında verilecek işlem fişi, sözleşme ve bilgilendirmeye ilişkin diğer evrak ayrıca ücretlendirilemez.” 9(4); “Finansal tüketicilerin sözleşme, işlem fişi ve benzeri dokümanların bir örneğini talep etmeleri hâlinde, kuruluşlarca ilgili dokümanın düzenlenme tarihinden sonraki ilk yıl için herhangi bir ücret alınamaz. İlgili dokümanın düzenlenme tarihinden itibaren bir yılın üzerinde sürenin geçmesi hâlinde, finansal tüketiciye bilgi verilmek suretiyle, yapılan işlemle orantılı olacak şekilde makul bir ücret alınabilir.” İşlem tarihinden itibaren bir yıllık süre içinde talep edilirse ücret istenemeyecektir. Bir yıl geçtikten sonra dokuman talep edilmesi halinde ise ücret istenebilecektir. Ancak istenebilecek ücretin yapılan işlemle orantılı ve makul olması gerekmektedir.

23 Bilgilendirme ve Ücretlendirme Md. 9(5)
“Bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden sonra düzenlenecek yazılı sözleşme ve bilgilendirme form içeriklerinin bir örneğine kuruluşların internet sitelerinde ücretsiz erişim imkânı sağlanır.” Burada kast edilen yönetmeliğin yürülüğünden sonra akdedilecek sözleşme ve bilgilendirme formları değildir. Akdedilen bir sözleşmenin internetten yayınlanması müşteri mahremiyetine aykırı olacaktır. Bu itibarla bu hükmün amacının kuruluşlar tarafından hazırlanan tip sözleşme örnekleri ve tip bilgilendirme formlarının ilan edilmesidir. Böylece tüketici evindeki rahat ortamında, akdedeceği sözleşmeleri inceleme olanağına kavuşmuş olacaktır.

24 Bilgilendirme ve Ücretlendirme (Md. 9)
Aynı maddenin (6). fıkrasına göre, BDDK, bilgilendirmelerde veya onay alınmasında kullanılan yöntemlerin etkin olmadığı kanaatine varırsa, her bir ürün veya hizmet bazında belirlenecek yöntemlerin kullanılmasını zorunlu tutabilir. Aynı maddenin (7). fıkrasına göre, gerçekleştirilen işlemlerde ücret bilgisine işlem fişi üzerinde açıkça yer verilmesi zorunludur. Böylece tüketici ödediği ücretleri hem görebilecek hem de gerektiğinde bunu ispat edebilecektir.

25 Bilgilendirme ve Ücretlendirme (Md. 9)
“Kuruluşlar bu Yönetmeliğe konu ücretlerin azami ve asgari güncel tutarları ile oranlarını Kurumca belirlenecek kanallarda ve yöntemle ilân etmekle yükümlüdür.” Bu hüküm de şeffaflığın sağlanarak tüketicinin işlem yapacağı kuruluşu diğerleri ile karşılaştırarak seçebilmesi olanağını sağlamayı amaçlamaktadır. Ancak aşırı şeffaflık bazen ücretlerin aynılaşmasına sebep olarak kuruluşlar arası rekabeti sınırlayabilir ve böylece tüketicinin seçme hakkını ortadan kaldırabilir. Özellikle rakiplerin birbirlerinin uygulayacağı asgari ücretleri bilmesi halinde birbirleri ile rekabetten kaçınmaları çok kolaylaşacaktır. Asgari ücretlerin ilan edilmesinin tüketicinin herhangi bir şekilde lehine olmayacağından, azami ücretlerin yayınlanmasının bu kanunun amacının gerçekleşmesi açısından yararlı ve yeterli olacaktır.

26 ÇEŞİTLİ İŞLEMLERİN ÜCRETLENDİRİLMESİ

27 TÜKETİCİ VE KONUT FİNANSMANI KREDİLERİNE İLİŞKİN ÜCRETLER
Sistem İşletimi ve Operasyonel Ücretler İpotek ve Ekspertiz Ücretleri Reddedilen Kredilerden Alınan Ücretler Refinansman ve Erken Ödeme Ücreti Borcu Yoktur Yazısı Ücreti Hesap İşletim Ücreti ve Nakit Avans Ücreti

28 BANKA VE KREDİ KARTI ÜCRETLERİ
Ücretsiz Kart Çıkarma Yükümlülüğü Banka Kartı ve Sanal Kartlar Ücretli Kartlar Hareketsiz Kartlar Kart İptal Hakkı Diğer Ücretsiz Kart Hizmetleri

29 DİĞER ÜCRETLER PARA TRANSFER İŞLEM ÜCRETLERİ
MEVDUAT VE KATILIM FONU İŞLEMLERİ ATM KULLANIMI VE KİRALIK KASA HİZMETİ KAMPANYA VE ÖZEL HİZMETLERDE ÜCRETLENDİRME

30 TÜKETİCİ VE KONUT FİNANSMANI KREDİLERİNE İLİŞKİN ÜCRETLER
Tüketici şikayetlerinin en fazla olduğu konuların başında tüketici kredileri ve konut finansman kredilerinde çeşitli adlar altında alınan ücretler gelmektedir. Daha sonra kartlarla, mevduat işlemleri gibi diğer konular hakkındaki şikayetler gelmektedir. BDDK bu nedenle tüketicilerden en fazla şikayet gelen belirli konulardaki ücretler hakkında özel düzenlemeler yapmıştır. Yönetmeliğin 10. Maddesinde tüketici kredileri ve konut finansmanından alınan ücretler detaylı olarak düzenlenmiş, ücret alınabilecek ve alınamayacak konular ve şartları açık ve net olarak düzenlenmiştir.

31 Sistem İşletimi ve Operasyonel Ücretler
Yönetmeliğin 10. Maddesinin (1). fıkrasına göre; “Finansal tüketicilere kullandırılacak krediler için kredi ihtiyacının karşılanmasına olanak sağlayan sistemin işletilmesi ve operasyonel süreçlerin yönetilmesi amacıyla alınan tahsis ücreti dışında, istihbarat ücreti, kredi işlem fişi ücreti, ödeme planı değiştirme ücreti, değişken taksitli ödeme planı ücreti gibi her ne ad altında olursa olsun başkaca bir ücret alınamaz. Kredi tahsis ücreti, kullandırılan kredi anaparasının binde beşini geçemez. Kurul, gerekli gördüğü hallerde bu sınırı artırmaya ve azaltmaya yetkilidir.”

32 Sistem İşletimi ve Operasyonel Ücretler
Sadece kredi tahsis ücreti alınabilecektir !!! Görüldüğü gibi bankalar tarafından tüketiciye kullandırılan kredilerde “kredi tahsis ücreti” dışında başka hiç bir ad altında tüketiciden ücret alınamayacaktır. Böylece alınacak ücretin tek kaleme düşürülerek kafa karışıklığı yaratılması, kredinin gerçek maliyetinin hesaplanmasının önlenmesi ve hatta mukayese olanaklarının kısıtlanması söz konusu olmayacaktır. BDDK, kredi tahsis ücretinin alınmasını kredi sisteminin işletilmesi ve operasyonel süreçlerin yönetilmesi amacıyla bağlantılandırmış ve alınabilecek bu ücrete de bir üst sınır getirmiştir. Kredi tahsis ücreti ana paranın binde beşini geçemeyecektir.

33 İpotek ve Ekspertiz Ücretleri
. Bu hüküm ipotek ve ekspertiz işlemlerinde sadece gerçek maliyetin talep edilmesini amaçlamaktadır. Fakat hükmün ifadesi açık olmadığı için bu hizmetleri dışarıdan almayan bankalar aleyhine bir durum yaratılmış gibi anlaşılmaktadır. Yönetmeliğin 10. Maddesinin (2). Fıkrasına göre; “Taşınır ve taşınmazlara ilişkin rehin, ipotek ve ekspertiz işlemlerinde yalnızca üçüncü kişilere ödenen ücretler alınabilir.”

34 İpotek ve Ekspertiz Ücretleri
. YALNIZCA GERÇEK MALİYET ALINABİLİR !!!! Dışarıdan bu hizmeti almayan bankaların tüketicilerden ekspertiz ücreti talep edebilmesi bu hükme göre mümkün değildir. Söz konusu maliyetlerin faizlerin içinde bulunduğu varsayımıyla bu hüküm getirilmiştir. Bu nedenle bankalar bu hizmetleri dışarıdan almaya yönelecek ve söz konusu ücretin talep edilebilirliği bakımından diğer rakipleriyle eşit şartlarda olmak isteyeceklerdir.

35 Reddedilen Kredilerden Alınan Ücretler
. Yönetmeliğin 10. Maddesinin (3). Fıkrasına göre; “Reddedilen kredi taleplerinden bir kamu kurum ve kuruluşuna veya üçüncü kişilere ödenen ücretler hariç olmak üzere herhangi bir ücret alınamaz.” Böylece reddedilen kredilerle ilgili olarak da gerçek maliyet bazlı bir ücretlendirme kabul edilmiş bunun sınırı olarak da üçüncü kişilere ödenen ücretler gösterilmiştir.

36 Reddedilen Kredilerden Alınan Ücretler
YALNIZCA DIŞARIDAN ALINAN HİZMET İÇİN ÜCRET TALEP EDİLEBİLECEKTİR. Kuruluşlar tarafından yapılan hizmetler için ücret talep edilemeyecektir. Hizmet için üçüncü bir kişi kullanılmış veya kamu kurum, kuruluşlarına ödeme yapılmış ise bu bedeller talep edilebilecektir. Kuruluşları dışarıdan hizmet almaya yöneltebilecek bir hüküm.

37 Refinansman ve Erken Ödeme Ücreti
Yönetmeliğin 10. Maddesinin (4). fıkrasına göre; “Konut finansmanı sözleşmelerinde faiz oranı veya kâr payının sabit olarak belirlenmesi hâlinde, krediyi tahsis eden kuruluş nezdinde sözleşmede yer verilmek suretiyle, bir veya birden fazla taksit ödemesinin vadesinden önce yapılması ile kredinin faiz oranı veya kâr payında finansal tüketici lehine mutabık kalınarak değişiklik yapılması hâllerinde, Kanunun 37 nci maddesinde yer alan erken ödeme tazminatı haricinde hiçbir ücret alınamaz. Tahsil edilebilecek erken ödeme tazminatı ise yapılacak faiz veya kâr payı indirimi tutarını aşamaz.”

38 Refinansman ve Erken Ödeme Ücreti
. Sadece erken ödeme tazminatı talep edilebilir. Refinansman ücreti veya başka adlar altında ücretler alınması hükme göre yasaktır. Değişken faizli kredilerde ise erken ödeme tazminatı alınması da yasaktır. Tazminat miktarı, faiz veya kar payı indirim tutarını aşamaz.

39 Refinansman ve Erken Ödeme Ücreti
Sabit faizli bir kredi alan tüketici daha sonra faizlerin düşmesi nedeniyle başka bankalardan daha düşük faizli kredi alıp kendi bankasındaki krediyi kapatma eğilimi göstermektedir. Bu durumda bazı bankalar müşterisini kaybetme riskiyle karşılaşmamak için aynı olanakları tüketicilere sunmaktadırlar yani eski krediyi kapatarak daha düşük faizli olan yeni bir kredi açmaktadırlar. Bu işlem sırasında da tüketicinin gerçek maliyeti anlamayacağı şekilde çeşitli adlar altında ücretler almaktaydılar. Bu durum tüketicinin aldatılmasına ve şikayetlere yol açmaktaydı.

40 Refinansman ve Erken Ödeme Ücreti
Yargıya yansıyan şikayetler sonucunda Yargıtay bankanın bir krediyi açıp kapaması nedeniyle tüketiciden erken ödeme ücreti dışında refinansman ücreti ya da başka adlar altında ücretler alınmasını yasaya aykırı görmekteydi. BDDK da yaptığı bu düzenleme ile refinansman ücreti veya başka bir ücret alınmasını yasaklamış ve sadece Kanunun da müsade ettiği erken ödeme tazminatının alınabilmesine olanak tanımıştır.

41 Refinansman ve Erken Ödeme Ücreti
BDDK tüketicinin aldatılmasını önlemek amacıyla yeni bir sınırlama daha getirmiş bulunmaktadır. Hükme göre; “Tahsil edilebilecek erken ödeme tazminatı yapılacak faiz veya kâr payı indirimi tutarını aşamaz”. Böylece tüketici kedni lehine bir iş yaptığı düşüncesi ile hareket ederken aslında kazandığından daha fazla ödemiş olmayacaktır. Böyle bir sınırlamanın amaca uygun ve yerinde olduğu düşünülmektedir. Değişken faizli olan kredilerde ise erken ödeme tazminatı alınması da yasaktır.

42 Borcu Yoktur Yazısı Ücreti
Yönetmeliğin 10. Maddesinin (5). fıkrasına göre; “Finansal tüketicilerin ilgili kuruluşlardan borçlarının bulunmadığına dair talep ettikleri bilgi yazıları için bir defaya mahsus olmak üzere ücret alınamaz.” Tüketici tarafından borcu olmadığına dair yazının talep edilebilmesi sözleşmenin ifasının gereğidir. Bunun için ücret talep edilmesi adil olmayacaktır. Ancak tüketicinin aynı talepte birden fazla sefer bulunması durumunda sözleşmenin kuruluşu sırasında kurum tarafından öngörülerek sözleşmeye yansıtılması mümkün olmayacak ek hizmetlerin ortaya çıkması nedeniyle makul bir ücret talep edilebilmesi gerekir.

43 Hesap İşletim Ücreti ve Nakit Avans Ücreti
Yönetmeliğin 10. Maddesinin (6), (7) ve (8). Fıkralarında tüketicinin onayı olmadan hesap açılıp açılamayacağı ve hesaba ücret tahakkuk ettirilip ettirilemeyeceği gibi hususlar düzenlenmiştir. (6). Fıkraya göre; “Kredili mevduat hesaplarından kullandırılan krediler ile kredi kartlarından yapılan taksitli nakit avans işlemleri için ücret tahsil edilemez”. Kredili mevduat hesaplarından faiz dışında bir ücret tahsil edilmesi yasaklanmıştır. Nitekim bu hesabın amacı zaten gerektiğinde kredi kullanabilmek olduğuna göre kredi veren kuruluşların kullanılan kredinin faizi dışında ayrıca ücret almaları hesabın mahiyetine uygun değildir.

44 Hesap İşletim Ücreti ve Nakit Avans Ücreti
Yönetmelik hükmü kredi kartlarından taksitli nakit avans kullanılması durumunda da faiz dışında ek ücretler istenebilmesini yasaklamıştır. Bu işlemin mahiyeti bakımından ayrıca bir ücret gerektirecek hizmet sunulmadığına göre ilgili kuruluşların da kredi faizi dışında bir ücret talep etmemeleri gerekir.

45 Hesap İşletim Ücreti ve Nakit Avans Ücreti
(7). fıkraya göre; “Belirli süreli kredi sözleşmesine ilişkin bir hesap açılması ve bu hesaptan sadece kredi ile ilgili işlemler yapılması durumunda, bu hesaba ilişkin herhangi bir ücret alınamaz. Bu hesap, finansal tüketicinin aksine yazılı talebi olmaması hâlinde kredinin ödenmesi ile kapanır.” (8). fıkraya göre; “Finansal tüketicinin onayı olmaksızın, belirli süreli kredi sözleşmesi ile ilişkili bir kredili hesap sözleşmesi yapılamaz ve kredi tahsilâtları bu hesaptan gerçekleştirilemez.” Ayrıca kredi tahsilatlarının bu hesaptan yapılamayacağı ibaresi BDDK tarafından eklenerek kanunun zımnen ifade etmek istediği husus da böylece açıklığa kavuşturulmuştur.

46 BANKA VE KREDİ KARTI ÜCRETLERİ
.

47 Ücretsiz Kart Çıkarma Yükümlülüğü
6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 31. Maddesinin (3). fıkrasına göre Kart çıkaran kuruluşlar, yıllık üyelik ücreti ve benzeri ad altında herhangi bir ücret tahsil etmedikleri bir kredi kartı türü de sunmak zorundadırlar. Yönetmeliğin 11. Maddesinin (1). fıkrası da aynı hükmü tekrar etmiş ve uygulamanın usul ve esaslarını biraz daha detaylandırmıştır. Buna göre; “Finansal tüketiciler tarafından yapılan ücretsiz kredi kartı başvurularının kuruluşlarca reddedilmesi hâlinde, bu başvuruya istinaden yıllık üyelik ücreti olan kredi kartı verilemez.”  Böylece kuruluşların tüketiciyi ücretli kartlara yönlendirmeleri ve ücretsiz kart için yapılmış başvuruları sanki ücretli kartlar için yapılmış gibi davranmalarının önüne geçilmek istenmiştir.

48 Ücretsiz Kart Çıkarma Yükümlülüğü
Aynı hükme göre; “Kart çıkaran kuruluşlar yıllık üyelik ücreti bulunmayan kredi kartı limiti belirlerken, yıllık üyelik ücreti bulunan kredi kartı değerlendirme kriterlerini aynen uygulamakla yükümlüdür. Finansal tüketicilerin yıllık üyelik ücreti bulunan kredi kartını limiti aynı kalmak kaydıyla yıllık üyelik ücreti bulunmayan kredi kartı ile değiştirme talepleri, kart çıkaran kuruluşlar tarafından yerine getirilmek zorundadır.” Böylece kart çıkaran kuruluşların tüketicileri limit tahsisinde farklı davranmak suretiyle ücretli kartlara yönlendirmeye çalışmalarının önü kapatılmış bulunmaktadır.

49 Ücretsiz Kart Çıkarma Yükümlülüğü
Yapılan bu düzenleme ve yasaklamalar dışında kart çıkaran kuruluşların ücretli ve ücretsiz kartlara verecekleri bonus, puan, hediye mil vs gibi teşviklerin de aynı olması gerekmemektedir. Şu anda olduğu gibi kart çıkaran kuruluşların birbirleri ile rekabet edebilmeleri için farklı özellikleri olan farklı kartlar çıkarmalarının önünde herhangi bir engel bulunmamaktadır.

50 Banka Kartı ve Sanal Kartlar
Yönetmeliğin 11. maddesinin (3). fıkrasına göre; (3) Banka kartları ile sanal kredi kartlarından yıllık üyelik ücreti alınamaz. Gerekçesi nedir bilinmemekle birlikte kuruluşlarca sunulan her bir hizmetin ücretlendirilmesinin mümkün olduğunu düşünüyoruz. Bir kuruluş, kullanmak isteyen müşterilerine banka kartı ya da sanal kart hizmeti sunuyorsa bunun için ücret talep edip etmeyeceği hususunun kendisinin bileceği bir şey olması gerekir. Ancak BDDK bu kartlardan herhangi bir ücret alınmamasını emretmiş bulunmaktadır.

51 Ücretli Kartlar Yönetmeliğin 11. Maddesinin (4). fıkrasına göre; “Birinci ve ikinci fıkrada yer verilen kartlar dışındaki kredi kartları özelliklerine göre yıllık olarak belirlenen tutar kadar ücretlendirilebilir. Asıl karta bağlı olarak sunulan her bir ek kredi kartının yıllık üyelik ücreti, asıl kartın yıllık üyelik ücretinin yüzde ellisini geçemez.” Ek kartlar için böyle bir sınırlama getirilmiş olmasının gerekçesini anlamak zordur. Ek kart da asıl kartla aynı hizmeti verdiğine göre ücretinin niçin aynı olamayacağı belli değildir.

52 Ücretli Kartlar Aynı hükmün (5). Fıkrası  gayet isabetli bir şekilde “Kredi kartı yıllık üyelik ücreti, ancak finansal tüketiciyi borçlandırıcı nitelikteki ilk kullanımı müteakip ve yıllık olarak tahakkuk ettirilebilir.” Öte yandan söz konusu kartlara ilişkin kullanım ücretinin yıllık olarak tahakkuk ettirileceği hüküm altına alınmıştır. Dolayısıyla önceden olduğu gibi kimi kuruluşların 6 ay, kimilerinin 1 yıllık ücret tahahhuk ettirmesinin önüne geçilmiş ve karmaşa önlenmiştir. Böylece kuruluş tarafından verildiği halde hiç kullanılmayan yani kredi kartı hizmetini fiilen kullanmayan tüketiciye ücret tahakkuk ettirilmesi bu hükümle yasaklanmıştır.

53 Hareketsiz Kartlar Yönetmelik hareketsiz kartlarla ilgili olarak ortaya çıkan sorunlara da çeşitli çözümler getirmektedir. Gerçekten daha önceki uygulamalarda tüketiciler hiç kullanmadıkları kartlarla ilgili olarak işletilen kart ücretleri nedeniyle ciddi sorunlarla karşılaşıyorlardı. Kullanmadığı karta işletilen ücreti ödemeyen  tüketici hakkında kanuni takip yollarına başvurulması, veya açılan kredili hesaptan para çekilmesi ve kredili hesap borcu da ödenmediği için fahiş faizler, icra ve mahkeme masrafları ile şişmiş ciddi rakamlar ortaya çıkabiliyordu. Bu nedenle BDDK hareketsiz kartlarla ilgili bazı tedbirler almış bulunmaktadır.

54 Hareketsiz dönemde tüketiciye kart ücreti tahakkuk ettirilemeyecektir.
Hareketsiz Kartlar Yönetmeliğin Maddesinin (6). fıkrasına göre;  “Kesintisiz olarak, en az yüzseksen gün süreyle hareket görmeyen kredi kartları hareketsiz kart kabul edilir ve bu kartlara hareketsiz kaldığı müddetçe yıllık üyelik ücreti yansıtılamaz. Kuruluşlar, finansal tüketiciye yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı aracılığıyla veya kaydı tutulan telefon ile önceden bilgi vermek suretiyle bu nitelikteki kredi kartlarını kapatma hakkına sahiptir.” Hüküm ile önce hareketsiz kart tanımlanmış sonra hareketsiz kartlarla ilgili olarak hareketsiz kalınan dönemde kart ücreti yansıtılamayacağı prensibi kabul edilmiş böylece kartı kullanmadığı sürece tüketiciden ücret alınmasının önüne geçilmiştir. Buna karşılık kart çıkaran kuruluşa da bu gibi kartları kapatma olanağı tanınmıştır. Kart çıkaran kuruluş tüketiciye bilgi vererek bu kartları kapatma hakkına sahiptir. Hareketsiz dönemde tüketiciye kart ücreti tahakkuk ettirilemeyecektir.

55 Hareketsiz Kartlar Yönetmeliğin 11. maddesinin (7). Fıkrasına göre; “Hareketsiz kartlarda tahsil edilemeyen kredi kartı yıllık üyelik ücretleri, tahakkuk tarihinden itibaren en fazla son oniki aylık dönem için sonradan tahsil edilmek üzere bekletilebilir. Bu dönem zarfında yıllık üyelik ücretlerinin tahsili için icra takibi yapılamaz. Bu ücretler için faiz veya kâr payı işletilemez ve Kredi Kayıt Bürosu ile Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi bildirimleri yapılmaz. Anılan oniki aylık dönem sonunda kredi kartı yıllık üyelik ücretlerinin tahsil edilememesi hâlinde ise bu ücretler iptal edilir. Finansal tüketici kredi kartı yıllık ücretinin tahsili amacıyla kredilendirilemez.”

56 Hareketsiz Kartlar Yönetmeliğin takip eden hükmüne göre kart çıkaran kuruluşlar bir kartla ilgili olarak tahakkuk etmiş kart ücreti var iken kart sonradan hareketsiz kart haline gelmiş ise bu gibi ücretleri de hareketsizlik dönemi içinde tüketiciye yansıtamayacaklardır. Ancak bu gibi ücretleri tahakkuk tarihinden itibaren on iki ay tahsil için bekletmek mümkündür. Bu süre içinde de kart hareket görmüyorsa artık bu ücret dahi talep edilemeyecektir.

57 Hareketsiz Kartlar Yukarıda da belirttiğimiz gibi tüketiciler kullanmadıkları kart ücretleri ile ilgili olarak icra takiplerine maruz kalıp birikmiş büyük miktarlarda borçlarla karşılaşıyorlar ve adları da kredisini ödemeyen kişiler arasında listelere giriyordu. Bu nedenle yukarıda getirilen hem icra takibini yasaklayan hem de kredibilitesi düşük kişilerin yer aldığı listelere isimlerinin girmesinin yasaklanması yerinde bir düzenleme olmuştur. Özellikle kart ücretinin ödenmesi amacıyla kredilendirilmenin önüne geçilmesi gayet yerindedir.

58 Kart İptal Hakkı 11. maddenin (2). Fıkrasına göre ; “Finansal tüketicinin kredi kartı iptal talepleri, ilgili kredi kartıyla ilişkilendirilen herhangi bir borç bakiyesi bulunduğu gerekçe gösterilerek reddedilemez. Bu şekilde iptal edilen kredi kartlarının borç geri ödeme dönemlerinde yıllık üyelik ücreti tahsil edilemez.” 11. Maddenin (2). Fıkrası kart çıkaran kuruluşların tüketicinin kart iptal taleplerini çeşitli gerekçelerle reddetmeleri, iptal ettikleri kartın bakiye borcu devam ettiği sürece kart ücreti tahakkuk ettirmeleri gibi şikayet konusu olan uygulamaları bir düzene sokmuş bulunmaktadır.

59 Kart İptal Hakkı Çünkü çoğu tüketicinin bir kartın tüm borcunu bir kerede ödeyip kartı iptal ettirecek gücü yoktur. Bu nedenle yapılan düzenleme gayet yerindedir. Ayrıca bu şekilde iptal edilen bir kart artık kullanılmadığına göre tüketiciden hala ücret talep edilmesi herhangi bir hizmet karşılığı olmayan bir ücret talebi anlamına gelmektedir. Tüketicinin kartın iptalini istediği durumlarda borcun tamamı ödenmeden kartın iptal edilemeyeceği yönündeki uygulama tüketicinin kartını asla iptal edememesine sebep olacak cinsten bir uygulamadır.

60 Diğer Ücretsiz Kart Hizmetleri
Hesap özeti gönderimi Sanal kart oluşturma ve kullanımı Bir takvim yılı içerisinde kayıp, çalıntı ve benzeri nedenler dolayısıyla gerçekleştirilen iki adete kadar kart yenileme karşılığında ücret alınamaz Yönetmeliğin 11. Maddesinin (8). fıkrasına göre kartlarla ilgili belirli hizmetler için ücret alınması yasaklanmıştır. Bunlar sözleşmenin ifası için gerekli ve kuruluşlar için de sözleşme yapılmadan önce öngörülebilir olan sözleşmenin ifası ile ilgili maliyet kalemleridir.

61 PARA TRANSFER İŞLEM ÜCRETLERİ
Para transfer işlemleri Yönetmeliğin 12. Maddesinde detaylı olarak düzenlenmiştir. Buna göre; “(1) Finansal tüketicinin hesabının bulunduğu kuruluşun işlem alanlarından herhangi birini kullanmak suretiyle kendi hesabına para yatırması ile hesabın bulunduğu şubeden finansal tüketici adına üçüncü kişilerin para yatırması işlemlerinden ücret alınamaz.” Bu durumda tüketici kendi hesabına para yatıracak ise Kuruluşun herhangi bir şubesinden veya başka işlem alanlarından para yatırabilir bunun için kendisinden bir ücret talep edilemez. Tüketicinin hesabına hesabın bulunduğu şubeden para yatıran üçüncü kişiden de ücret alınmayacaktır, ancak başka şubelerden para yatıran üçüncü kişilerden bir ücret talep edilebilecektir.

62 PARA TRANSFER İŞLEM ÜCRETLERİ
KENDİ HESABINA HER ŞUBEDEN ÜCRETSİZ TRANSFER YAPABİLİR. TÜKETİCİ TÜKETİCİNİN HESABININ BULUNDUĞU ŞUBEDEN ÜCRETSİZ TRANSFER YAPABİLİR. FAKAT DİĞER ŞUBELERDEN YAPILAN TRANSFERLER İÇİN ÜCRET TALEP EDİLEBİLİR. 3. KİŞİ

63 PARA TRANSFER İŞLEM ÜCRETLERİ
“(2) Gelen veya giden elektronik fon transfer sistemi işlemlerinde, finansal tüketicinin hatası nedeniyle para iadesi gereken durumlarda, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına ödenen masraflar dışında finansal tüketiciden herhangi bir ücret alınamaz. Havalenin iadesi, reddi, devri ya da havale işlemine dair bilgi değişikliği işlemlerinden bir kamu kurum ve kuruluşuna veya üçüncü kişilere ödenen ücretler dışında ücret alınamaz.” “(3) Düzenli veya rutin işlem saatleri dışında yapılan para transferleri, banka ve kredi kartı veya ön ödemeli kartlardan yapılan para transfer işlemleri ile özel nitelikli işlemlerin ücretleri, finansal tüketici ile banka arasında düzenlenen sözleşme ile belirlenir.” “(4) Kuruluşlarda herhangi bir hesabı bulunmayan finansal tüketicilerin gerçekleştirdiği para transfer işlemlerinde, bu işlemler gerçekleşmeden önce finansal tüketiciye ilgili ücrete dair bilgi verilir. İşlem tutarı ve ücret bilgisi işlem fişi üzerinde açıkça gösterilir.”

64 MEVDUAT VE KATILIM FONU İŞLEMLERİ
Yönetmeliğin 13. maddesine göre; “(1) Hesap işletim ücreti, finansal tüketicinin hesap sayısına bağlı olmaksızın müşteri bazında ilgili kuruluşun belirlediği dönemlerde tahakkuk ve tahsil edilebilir. Hesabın yıl içerisinde kapatılması hâlinde, hesabın açık olduğu döneme tekabül eden ücret alınabilir. Hesap açma ve kapama işlemleri ile hesap cüzdanı yazdırma işlemlerinden herhangi bir ücret alınamaz.” . MÜŞTERİ BAZLI OLARAK TEK BİR HESAP İŞLETİM ÜCRETİ TAHAKKUK ETTİRİLEBİLECEKTİR. TÜKETİCİNİN HER HESABINA AYRI HESAP İŞLETİM ÜCRETİ TAHAKKUK ETTİRMEK YASAKTIR. HESAP YIL İÇERİSİNDE KAPATILIRSA SADECE AÇIK OLDUĞU DÖNEME İLİŞKİN ÜCRET ALINABİLİR. HESAP AÇMA VE KAPAMA İLE HESAP CÜZDANI YAZDIRMA İŞLEMLERİNDEN ÜCRET ALINAMAZ.

65 MEVDUAT VE KATILIM FONU İŞLEMLERİ
Yönetmeliği 13. Maddesinin  (2). Fıkrasına göre;  “Kesintisiz olarak, en az yüzseksen gün süreyle hiçbir hesabı hareket görmeyen finansal tüketicilerden bu süre zarfında hesap işletim ücreti alınamaz. Tahsil edilemeyen hesap işletim ücreti, tahakkuk tarihinden itibaren en fazla son on iki aylık dönem için sonradan tahsil edilmek üzere bekletilebilir. Bu dönem zarfında hesap işletim ücretlerinin tahsili için icra takibi yapılamaz, anılan oniki aylık dönem sonunda hesap işletim ücretlerinin tahsil edilememesi hâlinde ise bu ücretler iptal edilir. Finansal tüketici, hesap işletim ücretinin tahsili amacıyla kredilendirilemez.” Hareketsiz kredi kartlarına ücret yansıtılması ile ilgili yukarıda incelemiş olduğumuz hükme paralel bir hüküm hareketsiz hesaplar için de öngörülmüştür.

66 ATM KULLANIMI VE KİRALIK KASA HİZMETİ
Müşterilerine ek bir hizmet sunan bankalar veya kuruluşların bu hizmet ile ilgili olarak ücret talep etmeleri normal ve hukuki bir şeydir. Önemli olan bu konuda müşteri ile açık ve net bir anlaşma sağlanmış olmasıdır. Nitekim yukarıda ek bedel isteme başlığı altında belirttiğimiz mevzuata göre de ücret talep edilebilmesi gerekmektedir. Bankalar aralarındaki yoğun rekabet nedeniyle ATM’lerini kullanan kendi müşterilerinden ücret almamaktadırlar. Ancak bu durum ATM hizmetlerinin müşterilere sunulmuş ek hizmet olduğu gerçeğini değiştirmemektedir. Yönetmeliğin 14. maddesi ATM kullanımı için banka veya kuruluşların kendi müşterilerinden ücret almasını yasaklamıştır.

67 ATM KULLANIMI VE KİRALIK KASA HİZMETİ
Yönetmeliğin 14. maddesinin (1) fıkrası bunu açık olarak hüküm altına almıştır. Buna göre; “(1) Finansal tüketicinin hesabının bulunduğu kuruluşa ait ATM’lerden kendi hesabı için para yatırma, bakiye sorgulama ve ilgili kuruluş tarafından belirlenen limit dâhilinde yapılan para çekme işlemlerinden ücret alınamaz.” Limiti aşan para çekme işlemleri ile burada sayılmayan diğer işlemlerden ücret alınabilecektir.

68 ATM KULLANIMI VE KİRALIK KASA HİZMETİ
. ÖNCEDEN BU KONU İLE İLGİLİ SÖZLEŞME YAPILMALIDIR. Yönetmeliğin 14. Maddesinin (2). fıkrasına göre; “Başka kuruluş ATM’si vasıtası ile gerçekleştirilen işlemlerden alınabilecek ücret, diğer kuruluşa işlem karşılığı ödenen tutar dikkate alınarak, finansal tüketici ile ilgili kuruluş arasında düzenlenen sözleşme çerçevesinde belirlenir veya işlem anında finansal tüketicinin onayı alınarak tahsil edilebilir.” İŞLEM SIRASINDA ONAY ALINMALIDIR.

69 ATM KULLANIMI VE KİRALIK KASA HİZMETİ
Yönetmelik 14. maddenin (3). fıkrasında kiralık kasalarla ilgili olarak da bir düzenleme getirmiştir. “(3) Kiralık kasa ziyaretine ilişkin herhangi bir ücret alınamaz. Kiralık kasa hizmetinin sona ermesi hâlinde kiralık kasaya ilişkin finansal tüketici tarafından gerçekleştirilen bir hasar, ödenmeyen kira bedelleri ve kiralık kasa sözleşmesinden doğan diğer borçlar dolayısıyla depozito ücretinden düşülerek kalan tutar derhal iade edilir.” .

70 KAMPANYA VE ÖZEL HİZMETLERDE ÜCRETLENDİRME
Yönetmeliğin 15. Maddesine göre; “(1) Kuruluşların birden fazla ürün veya hizmeti bir arada sunmalarına imkân veren ürün veya hizmet paketlerinde ürün veya hizmetlerin ayrı ayrı sunulmasında elde edilebilecek ücret toplamını aşmayacak şekilde ücret tahsil edilebilir. Ayrıca, kuruluşlar çeşitli ürün veya hizmetlerini finansal tüketici yararına özellikler barındıracak şekilde kampanya düzenleyebilirler. Bu kampanyalar kapsamında finansal tüketicinin talebine sunulan ürün veya hizmetlerden ücret tahsil edilebilir. Bunların dışında kuruluşlar finansal tüketicinin talebi ve bilgilendirilmesi suretiyle sundukları özellikli ürün veya hizmetlerden de finansal tüketici ile mutabık kalarak ücret tahsil edebilirler.”

71 KAMPANYA VE ÖZEL HİZMETLERDE ÜCRETLENDİRME
Söz konusu hükümde gayet yerinde bir düzenleme yapılarak kampanyaların önü açılmaktadır; şu kadar ki tüketicinin aleyhine olacak şekilde bazı hizmetlerin birleştirilmemesi gerekmektedir. Özellikle tek tek alınsa idi bu hizmetler için ödenecek ücret, topluca alındığında ödenecek olan ücretten daha fazla olmalıdır; yani toplulaştırma tüketiciye ücretlerde düşme olarak yansımalıdır. . HİZMETİN TEK TEK ALINMASI DURUMUNDA ÖDENECEK OLAN ÜCRETİN TOPLUCA ALINDIĞINDA ÖDENECEK ÜCRETTEN FAZLA OLMASI GEREKLİDİR.

72 KAMPANYA VE ÖZEL HİZMETLERDE ÜCRETLENDİRME
Yönetmeliğin 15. Maddesinin (2). Fıkrasına göre; “Kuruluşların finansal tüketicinin harcama, talimat gibi taahhütler karşılığı belirli bir ürün veya hizmetten faydalanmasını sağlayan uygulamalarında, ilgili taahhüdün yerine getirilememesi hâlinde peşin olarak verilen puan veya faydalanılan ürün veya hizmet bedelinin taahhütle karşılanamayan kısmı dışında herhangi bir ceza bedeli tahsil edilemez.” Böylece hasbelkader bir taahhüde giren tüketicinin bu taahhüdünü yerine getiremediği durumlarda fahiş ve adil olmayan bir şekilde ceza ödemesinin önü kapatılmıştır. Bu durumda Banka veya kuruluşların da zarar görmesi istenecek bir şey değildir. Yönetmelik ortalama bir çözüm ile iki menfaat arasında denge kurmuş görünmektedir.

73 YÜRÜRLÜK HÜKÜMLERİ . YAYIM TARİHİNDEN SONRA KURULAN SÖZLEŞMELERE YÖNETMELİK UYGULANACAKTIR. DAHA ÖNCEKİ TARİHLERE AİT SÖZLEŞMELER KURULDUKLARI DÖNEMDE BULUNAN YÖNETMELİK KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLECEKTİR. YÖNETMELİĞİN YÜRÜRLÜK TARİHİNDEN SONRAKİ İŞLEMLERE YÖNETMELİK HÜKÜMLERİ UYGULANIR.

74 DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ PROF. DR. İSMAİL YILMAZ ASLAN