1 Dünya Ticaret Örgütü İleri Tarım Müzakereleri ve Türkiye T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı Anlaşmalar Genel Müdürlüğü.

... konulu sunumlar: "1 Dünya Ticaret Örgütü İleri Tarım Müzakereleri ve Türkiye T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı Anlaşmalar Genel Müdürlüğü."— Sunum transkripti:

1 1 Dünya Ticaret Örgütü İleri Tarım Müzakereleri ve Türkiye T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı Anlaşmalar Genel Müdürlüğü

2 2 Çok Taraflı Ticaret Sistemi II. Dünya Savaşı sonrasında Bretton Woods Kuruluşlarının (IMF ve DB) kurulması ve GATT’ın 1948 yılında de facto yürürlüğe girmesi II. Dünya Savaşı sonrasında Bretton Woods Kuruluşlarının (IMF ve DB) kurulması ve GATT’ın 1948 yılında de facto yürürlüğe girmesi GATT’ın temel ilkeleri (tarifeler yoluyla koruma-şeffaflık, en çok kayırılan ülke kuralı, ulusal muamele) GATT’ın temel ilkeleri (tarifeler yoluyla koruma-şeffaflık, en çok kayırılan ülke kuralı, ulusal muamele)

3 3 DTÖ’nün Kurulması-I Uruguay Raund Müzakereleri-8.tur (1986-1994) Uruguay Raund Müzakereleri-8.tur (1986-1994) 1994 Marakeş Konferansı sonucunda DTÖ’nün kurulması ve Uruguay Raund Anlaşmalarının yürürlüğe girmesi 1994 Marakeş Konferansı sonucunda DTÖ’nün kurulması ve Uruguay Raund Anlaşmalarının yürürlüğe girmesi Nihai Senet –1994 Nihai Senet –1994 Nihai senedin Türkiye tarafından onaylanması:26 Mart 1995 Nihai senedin Türkiye tarafından onaylanması:26 Mart 1995

4 4 DTÖ’nün Kurulması-II Mal ticareti ve ilave olarak hizmetler (GATS) ve fikri mülkiyet haklarına (TRIPS) ilişkin anlaşmalar Mal ticareti ve ilave olarak hizmetler (GATS) ve fikri mülkiyet haklarına (TRIPS) ilişkin anlaşmalar Anlaşmazlıkların Halli Mekanizması Anlaşmazlıkların Halli Mekanizması Ticaret Politikasının Gözden Geçirilmesi Mekanizması Ticaret Politikasının Gözden Geçirilmesi Mekanizması DTÖ’de ülke grupları siyasi temelli değil: GÜ- GYÜ-EAGÜ DTÖ’de ülke grupları siyasi temelli değil: GÜ- GYÜ-EAGÜ

5 5 TARIM ANLAŞMASI

6 6 Tarım Anlaşması Tarım ürünlerine, Tarım ürünlerine,  iç destekler,  ihracat sübvansiyonları ve  pazara giriş alanlarında disiplin İleri Tarım Müzakereleri (20. Madde) İleri Tarım Müzakereleri (20. Madde)

7 7 İç Destekler-I Uruguay Raund sonucunda İç destekler, ticaret ve üretim üzerindeki etkilerine göre sınıflandırılmıştır. (kırmızı,yeşil ve mavi) İç destekler, ticaret ve üretim üzerindeki etkilerine göre sınıflandırılmıştır. (kırmızı,yeşil ve mavi) Yasak destekler  GÜ’ler için 6 yılda %20; GYÜ’ler için 10 yılda %13.3 indirilmesi öngörülmüştür. Yasak destekler  GÜ’ler için 6 yılda %20; GYÜ’ler için 10 yılda %13.3 indirilmesi öngörülmüştür.

8 8 İç Destekler-II Türkiye’nin indirim kapsamına giren iç destek uygulaması bulunmamaktadır. (de minimis) Türkiye’nin indirim kapsamına giren iç destek uygulaması bulunmamaktadır. (de minimis)  Mavi ve yeşil kutu destekler indirimden muaf tutulmuştur.

9 9 İhracat Sübvansiyonları-I İhracat sübvansiyonlarında indirim İhracat sübvansiyonlarında indirim Uygulama dönemi: GÜ  1995-2000 Uygulama dönemi: GÜ  1995-2000 GYÜ  1995-2004 GYÜ  1995-2004  İndirim Taahhütleri: Miktar Değer Miktar Değer GÜ  % 21 % 36 GÜ  % 21 % 36 GYÜ  % 14 % 24 GYÜ  % 14 % 24

10 10 İhracat Sübvansiyonları-II TÜRKİYE 44 üründe ihracat sübvansiyonu taahhüdü 44 üründe ihracat sübvansiyonu taahhüdü 01.01.2004 itibariyle son indirimler yapılmıştır. 01.01.2004 itibariyle son indirimler yapılmıştır. Yıllık ortalama ihracat sübvansiyonu 30 milyon ABD $ Yıllık ortalama ihracat sübvansiyonu 30 milyon ABD $

11 11 Pazara Giriş Uruguay Raund’da Tarife İndirimleri Uruguay Raund’da Tarife İndirimleri GÜ: 6 yılda; GYÜ:10 yılda; Minimum  %15 Minimum  %10 Minimum  %15 Minimum  %10 Ortalama  %36 Ortalama  %24 Ortalama  %36 Ortalama  %24 Tarım ürünlerinin tamamı konsolide edilmiştir. Tarım ürünlerinin tamamı konsolide edilmiştir.

12 12 Türkiye-Tarife İndirimleri Türkiye tüm tarifelerini ad valorem olarak konsolide etmiş ve tarifeleştirme yapmamıştır. Türkiye tüm tarifelerini ad valorem olarak konsolide etmiş ve tarifeleştirme yapmamıştır. 2000-2002 itibarıyla konsolide edilen ürünlerin yarısında uygulanan tarifeler bağlı tarifelere çok yakın veya eşittir. 2000-2002 itibarıyla konsolide edilen ürünlerin yarısında uygulanan tarifeler bağlı tarifelere çok yakın veya eşittir.

13 13 DOHA KALKINMA GÜNDEMİ

14 14 Doha Kalkınma Gündemi  Müzakerelerin Kasım 2001 tarihinde yapılan IV.Bakanlar Konferansı ile başlaması  Müzakerelerin 1 Ocak 2005 itibariyle tamamlanması hedefi  Eylül 2003 Cancun Bakanlar Konferansının sonuçsuz kalması

15 15 Müzakereye Açılan Konular  Tarım  Sanayi ürünlerinde pazara giriş  Hizmetler  TRIPS  Çevre  Ticaretin Kolaylaştırılması  DTÖ Kuralları  Anlaşmazlıkların Halli  Uygulama Konuları

16 16 Cancun Bakanlar Konferansı ve Sonrası Cancun Bakanlar Konferansı’nın karar alınamadan sona ermesi Cancun Bakanlar Konferansı’nın karar alınamadan sona ermesi 15 Aralık 2003 tarihli Genel Konsey Kararı 15 Aralık 2003 tarihli Genel Konsey Kararı Danışma sürecinin başlaması Danışma sürecinin başlaması Robert Zoellick ve Pascal Lamy’nin girişimleri Robert Zoellick ve Pascal Lamy’nin girişimleri Temmuz 2004 sonunda çerçeve metne ulaşılması Temmuz 2004 sonunda çerçeve metne ulaşılması

17 17 1 Ağustos 2004 tarihli Genel Konsey Kararı  Ç er ç eve mahiyette  Müzakereler açısından temel  Esas konular  (Tarım, Tarım Dışı Ü r ü nlerde Pazara Giriş, Hizmetler, Ticaretin Kolaylaştırılması) Hizmetler, Ticaretin Kolaylaştırılması)  Diğer m ü zakere alanları  M ü zakere s ü reci: VI. Bakanlar Konferansı (13-18 Aralık 2005, Hong-Kong ) (13-18 Aralık 2005, Hong-Kong )

18 18 Müzakerelerin Genel Seyri Mini Bakanlar Konferansları Mini Bakanlar Konferansları Kenya (Mart, 2005) Paris (Mayıs, 2005) APEC Zirvesi (Haziran, 2005) Dalian (Temmuz, 2005) Hedef: Hedef: - İlk yaklaşım (First approximation) kağıdının yayımlanması - İlk yaklaşım (First approximation) kağıdının yayımlanması - Hong-Kong Bakanlar Konferansının başarıyla tamamlanması - Doha Kalkınma Raund’unun 2006 yılı sonunda tamamlanması olarak belirlenmiştir.

19 19 İLERİ TARIM MÜZAKERELERİ

20 20 DTÖ İleri Tarım Müzakereleri-I DTÖ Tarım Anlaşması 20. Madde DTÖ Tarım Anlaşması 20. Madde Başlangıç: Mart 2000-Cenevre Başlangıç: Mart 2000-Cenevre Doha Bakanlar Konferansı’nda, “kalkınma gündemi müzakereleri”ne dahil edildi. Doha Bakanlar Konferansı’nda, “kalkınma gündemi müzakereleri”ne dahil edildi. DTÖ Tarım Komitesi Özel Oturumları DTÖ Tarım Komitesi Özel Oturumları Merkezde DTÖ Koordinasyon Üst Kurulu ve Ulusal Çalışma Grubu Merkezde DTÖ Koordinasyon Üst Kurulu ve Ulusal Çalışma Grubu

21 21 DTÖ İleri Tarım Müzakereleri-II  Müzakere modaliteleri için belirlenen ilk tarih: Mart 2003 / başarılamadı Müzakerelerde durgunluk dönemi Müzakerelerde durgunluk dönemi Eylül 2003 – Cancun Bakanlar Konferansı /sonuç alınamadı Eylül 2003 – Cancun Bakanlar Konferansı /sonuç alınamadı Gruplar: G-10, G-20, NI 5, G-33, Cairns,vs. Gruplar: G-10, G-20, NI 5, G-33, Cairns,vs.

22 22 DTÖ İleri Tarım Müzakereleri-III Müzakerelerde arayış dönemi Müzakerelerde arayış dönemi Danışma süreci Danışma süreci 1 Ağustos 2004 tarihli Genel Konsey Kararı (Çerçeve Metin) 1 Ağustos 2004 tarihli Genel Konsey Kararı (Çerçeve Metin) Müzakereler Çerçeve Metin temelinde devam ediyor Müzakereler Çerçeve Metin temelinde devam ediyor

23 23 Ağustos 2004 Genel Konsey Kararları İç Destekler İç Destekler  Kırmızı kutu desteklerin indirilmesi, çoktan çok indirim  “ de minimis” oranının indirilmesi  Mavi kutu desteklerin kapsamının genişletilmesi ve miktarının sınırlandırılması  Yeşil kutu kriterlerinin gözden geçirilmesi

24 24 Ağustos 2004 Genel Konsey Kararları İhracat Rekabeti İhracat Rekabeti  İhracat sübvansiyonlarının kaldırılması  180 günü aşan ihracat kredilerinin yasaklanması  İhracat yapan Ticari Devlet Teşekkülleri ve Gıda Yardımı konularının tekrar gözden geçirilmesi

25 25 Ağustos 2004 Genel Konsey Kararları Pazara Giriş Pazara Giriş  Amaç: yüksek tarifelerin yüksek oranda indirilmesi  Tarife indirimlerinde GÜ ve GYÜ’ler için tek tip formül: “bant yaklaşımı”  EAGÜ’lere indirimden muafiyet  Diğer konular: tarife kota yönetimi, tarifelerin basitleştirilmesi

26 26 Ağustos 2004 Genel Konsey Kararları Özel ve Lehte Muamele Hükümleri Özel ve Lehte Muamele Hükümleri  GYÜ’ler için “özel ürünler” esnekliği  GYÜ’ler için “özel korunma önlemleri mekanizması” GÜ ve GYÜ’ler için “hassas ürün esnekliği” GÜ ve GYÜ’ler için “hassas ürün esnekliği”

27 27 Türkiye’nin Pozisyonu Türkiye’nin müzakere önerisi – Şubat 2001 Türkiye’nin müzakere önerisi – Şubat 2001 Aynı zamanda tam üyelik hedefi doğrultusunda politikaların AB ile uyumlaştırılması Aynı zamanda tam üyelik hedefi doğrultusunda politikaların AB ile uyumlaştırılması G-33 grubu üyeliği G-33 grubu üyeliği

28 28 Türkiye’nin Müzakere Önerisi Pazara giriş: GYÜ’ler, tek koruma araçları olan tarifelerde yüksek indirime gitmemeli Pazara giriş: GYÜ’ler, tek koruma araçları olan tarifelerde yüksek indirime gitmemeli İç destekler: Yüksek iç destek uygulayan ülkeler, bu desteklerini kaldırmalı veya esaslı indirime tabi tutmalı İç destekler: Yüksek iç destek uygulayan ülkeler, bu desteklerini kaldırmalı veya esaslı indirime tabi tutmalı İhracat rekabeti: Gelişmiş ülkeler, ihracat sübvansiyolarını kaldırmalı veya esaslı indirime tabi tutmalı İhracat rekabeti: Gelişmiş ülkeler, ihracat sübvansiyolarını kaldırmalı veya esaslı indirime tabi tutmalı

29 29 Önümüzdeki Dönem 2005 Aralık ayı Hong Kong Bakanlar Konferansı 2005 Aralık ayı Hong Kong Bakanlar Konferansı Pazara giriş bağlamında GYÜ’lerden de beklenti Pazara giriş bağlamında GYÜ’lerden de beklenti Yeşil kutunun muhafazası ortak kanaat Yeşil kutunun muhafazası ortak kanaat İhracat sübvansiyonlarının kaldırılacağı kesin tarihin saptanması, önümüzdeki müzakere sürecinin en önemli gündem maddelerinden İhracat sübvansiyonlarının kaldırılacağı kesin tarihin saptanması, önümüzdeki müzakere sürecinin en önemli gündem maddelerinden

30 30 Türkiye’nin Beklentileri-I Hassas ürünlerde minimum ve ortalamada belli bir oranda indirim sağlayan UR formülü Hassas ürünlerde minimum ve ortalamada belli bir oranda indirim sağlayan UR formülü GYÜ’lere ihtiyaçları çerçevesinde belirleyecekleri “özel ürünlerde” indirim yapmama veya minimum indirime gitme esnekliği GYÜ’lere ihtiyaçları çerçevesinde belirleyecekleri “özel ürünlerde” indirim yapmama veya minimum indirime gitme esnekliği GYÜ’ler için tüm ürünlerde özel korunma önlemleri mekanizması GYÜ’ler için tüm ürünlerde özel korunma önlemleri mekanizması

31 31 Türkiye’nin Beklentileri-II GÜ’ler ihracat sübvansiyonlarını ve iç destekleri önemli oranda indirmedikleri sürece GYÜ’lerin tarife indirimine gitmemesi GÜ’ler ihracat sübvansiyonlarını ve iç destekleri önemli oranda indirmedikleri sürece GYÜ’lerin tarife indirimine gitmemesi İç desteklerdeki %10’luk “de minimis” oranının korunması İç desteklerdeki %10’luk “de minimis” oranının korunması

32 32 MÜZAKERE SONUÇLARININ MUHTEMEL ETKİLERİ

33 33 İthalat Boyutu Mevcut durum: Türkiye’nin temel koruma aracı tarifeler Mevcut durum: Türkiye’nin temel koruma aracı tarifeler Müzakere sonucu: Tarifelerin düşürülmesi sonucunda ithalat baskısında artış Müzakere sonucu: Tarifelerin düşürülmesi sonucunda ithalat baskısında artış Türkiye’nin pozisyonu: GYÜ’lerce daha düşük tarife indirimi ve ilave esneklikler Türkiye’nin pozisyonu: GYÜ’lerce daha düşük tarife indirimi ve ilave esneklikler

34 34 İhracat Boyutu Mevcut durum: GÜ’lerin, özellikle et ve süt ürünleri piyasasına yüksek desteklerinin GYÜ’lerin üretim ve ihracatları üzerinde olumsuz etkisi Mevcut durum: GÜ’lerin, özellikle et ve süt ürünleri piyasasına yüksek desteklerinin GYÜ’lerin üretim ve ihracatları üzerinde olumsuz etkisi Müzakere sonucu: Liberalizasyon sonucunda bu yüksek desteklerin azalması ile GÜ pazarlarına giriş imkanınında artış Müzakere sonucu: Liberalizasyon sonucunda bu yüksek desteklerin azalması ile GÜ pazarlarına giriş imkanınında artış Türkiye’nin pozisyonu: GÜ’lerin iç desteklerinin azaltılması ve ihracat sübvansiyonlarının tamamen kaldırılması Türkiye’nin pozisyonu: GÜ’lerin iç desteklerinin azaltılması ve ihracat sübvansiyonlarının tamamen kaldırılması

35 35 TEŞEKKÜRLER ZİYA DEMİRDÜZEN DIŞ TİCARET UZMANI DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI ANLAŞMALAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ dtodaire@dtm.gov.tr