Öğretim İlke ve Yöntemleri

... konulu sunumlar: "Öğretim İlke ve Yöntemleri"— Sunum transkripti:

1 Öğretim İlke ve Yöntemleri
Öğretim Modelleri

2 Öğretim Modelleri İşbirlikli Öğrenme (Lev Vygotsky)
Öğrencilerin heterojen küçük gruplar oluşturarak bir problemi çözmek ya da bir görevi yerine getirmek üzere ortak bir amaç uğruna birlikte çalışma yoluyla bir konuyu öğrenme yaklaşımıdır. İşbirliğine dayalı öğretimin en önemli faydası öğrenciler arasında işbirliği, görev paylaşımı, uzlaşma, sorumluluk alma ve arkadaşlık bağlarını geliştirmesidir.

3 Öğretim Modelleri İşbirlikli Öğrenme (Lev Vygotsky)
İşbirlikli öğrenmede amaç öğrencilerin yarışması ve rekabet etmesi değil, başarıya birlikte ulaşmalarıdır. İşbirlikli öğrenme basit küme çalışması, birinin anlatıp diğerinin dinlemesi, birilerinin çaba gösterip diğerlerinin bundan yararlanması değildir. İşbirlikli öğrenmede öğrencilerin grup amaçları doğrultusunda bireysel sorumluluklarını yerine getirerek ekip olarak ortak hareket etmeleri söz konusudur.

4 Öğretim Modelleri İşbirlikli Öğrenme (Lev Vygotsky)
İşbirliğine dayalı öğretimin temel özellikleri şunlardır; İşbirlikçi öğretimde öğretmenin rolü heterojen grupların oluşması, grupların işbirliği, verimin arttırılması ve ürünlerin değerlendirilmesindeki tüm aşamaları planlamak, öğrencileri yönlendirmek ve öğretim materyallerini hazırlamaktır. İşbirlikçi öğrenme grupları oluşturulurken takımlar arası eşit başarı fırsatı için öğrenciler arasında farklı yetenek, cinsiyet, başarı ve kişisel özellikler bakımından heterojen gruplar belirlenmelidir. Öğrenme 4-5 kişilik heterojen küçük takımlar içinde gerçekleştirilir. Öğrenciler arası yarış yerine takımlar arası yarışma söz konusudur.

5 Öğretim Modelleri İşbirlikli Öğrenme (Lev Vygotsky)
İşbirliğine dayalı öğretimin temel özellikleri şunlardır; Öğrenmede öğrenciler arası etkileşim önemlidir. Bu etkileşimler öğrenciler arası sosyalleşme, dayanışma, görev paylaşımı, olumlu bağlılık, takım ruhu, sorumluluk almaya önemli katkılar sağlar. Bireylerin başarısı ya da başarısızlığı değil takımın başarısı vardır. Özsaygı ve öz yeterlilik duygularını geliştirir. Öğrencilere başkalarının bakış açılarından empati, hoşgörülü olma, fikirlere saygılı olma becerileri kazandırır. Sınıfın yapısı (oturma düzeni) işbirliğini geliştirme amacıyla düzenlenmelidir. Öğrencinin öğrenmeye güdülenmelerini ve dikkatlerini sürdürmeyi sağlar.

6 Öğretim Modelleri İşbirlikli Öğrenme (Lev Vygotsky)
İşbirliğine dayalı öğretimin teknikleri şunlardır; Takım-Oyun-Turnuva Tekniği Öğrenciler heterojen gruplara ayrılır, öğrenilecek konuyla ilgili birlikte çalışarak turnuvaya hazırlanır, turnuvaya her gruptan bir birey katılır ve elde ettiği puan grubun puanına eklenir. Öğrenci Takımları – Başarı Grupları Tekniği Öğrenciler heterojen gruplara ayrılır, öğrenilecek konuyla ilgili birlikte çalışarak hazırlanır, takım çalışmaları bitince her öğrenci sınava alınır, öğrencilerin bireysel aldıkları puanlar grubun puanını oluşturur.

7 Öğretim Modelleri İşbirlikli Öğrenme (Lev Vygotsky)
İşbirliğine dayalı öğretimin teknikleri şunlardır; Ayrılıp-Birleştirme Tekniği (jigsaw) Öğrencilerden heterojen gruplar oluşturulur, öğrenilecek konular küçük parçalara ayrılır, her gruptan ilgili parçayı hazırlayacak olanlar yeni bir grup oluşturur, yeni gruplar ilgili parçayı çalışır, çalışma bitince her üye kendi ilk grubuna döner, kendi grubundaki arkadaşlarına konuyu öğretir, her üye sınav olur, bireysel puanlar grup puanını oluşturur. Karşılıklı Sorgulama/Tartışma Grubu Tekniği Öğretmen konuyu sunar, öğrenciler 2-3’lü gruplara ayrılır, birbirlerine konuyla ilgili sorular sorar ve cevaplar verirler.

8 KPSS-2009’dan uyarlanmıştır
Ortak ürün ya da grup ödülü Olumlu bağlılık Bireysel değerlendirilebilirlik Yüz yüze etkileşim Sürecin değerlendirilmesi Eşit başarı fırsatı Bu becerileri kazandırmaya olanak sağlayan yöntem, teknik ya da yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir? Çoklu zeka Sunuş yoluyla öğretim Tam öğrenme Davranışçılık İşbirlikli öğrenme

9 KPSS-2010 Öğretmen, sosyal bilgiler dersinde “Bölgelerimizi Tanıyalım” konusunu işleyecektir. Öğrencilerini yedişerli gruplara ayırır. Grup içinde her üyenin bir coğrafi bölgeyi seçmesini ister. Her gruptan yanı bölgeyi alan öğrenciler bir araya gelerek uzmanlık gruplarını oluştururlar. Öğrenciler 15 dakika bu gruplarda çalıştıktan sonra ilk gruplarına dönerler ve her üye öğrendiğini sırayla grup içindeki arkadaşlarına anlatır. Bu durumda öğretmenin kullandığı işbirliğine dayalı öğrenme tekniği ve kullanım amacı aşağıdakilerden hangisinde doğru işleştirilmiştir? Öğrenme tekniği Amaç Takım-oyun-turnuva Okul içi ve dışındaki kaynaklardan yararlanma Karşılıklı sorgulama Eleştirel ve yaratıcı düşünme becerileri geliştirme Takım destekli bireyselleştirme Öğrencilere karar verme ve seçme becerisi kazandırma Öğrenci takımları Gruplar arası yarışmaya özendirme Ayrılıp-birleşme Öğrencilere birbirlerinden sorumlu oldukları bilincini kazandırma

10 KPSS-2010

11 KPSS-2010 Bir öğretmen, öğrencilerine “genetiğiyle oynanmış bitkilerin sağlığımız üzerindeki etkileri” ile ilgili konuyu anlatır ve öğrencilerini gruplara ayırır. Grup üyelerinin birbirlerine konuyla ilgili soru sormalarını ve cevap vermelerini ister. Öğrencilerine “…. siz neler yapardınız?”, “…. benzerlik ve farklılıkları nelerdir?” gibi bazı soru köklerini ipucu olarak vererek onları konu hakkında daha derin düşünmeye yönlendirir. Dersin sonunda grupların çalışmalarını sınıfta paylaşmalarını ister. Bu öğretmenin iş birliğine dayalı öğrenme tekniklerinden hangisini uyguladığı söylenebilir? Öğrenci takımları, başarı grupları Ayrılık-birleşme (jigsaw) Takım destekli bireyselleştirme Karşılıklı sorgulama Takım-oyun-turnuva

12 KPSS-2010 Bir öğretmen, öğrencilerine “genetiğiyle oynanmış bitkilerin sağlığımız üzerindeki etkileri” ile ilgili konuyu anlatır ve öğrencilerini gruplara ayırır. Grup üyelerinin birbirlerine konuyla ilgili soru sormalarını ve cevap vermelerini ister. Öğrencilerine “…. siz neler yapardınız?”, “…. benzerlik ve farklılıkları nelerdir?” gibi bazı soru köklerini ipucu olarak vererek onları konu hakkında daha derin düşünmeye yönlendirir. Dersin sonunda grupların çalışmalarını sınıfta paylaşmalarını ister. Aşağıdakilerden hangisi bu öğretmenin iş birliğine dayalı öğrenmeyi kullanmasında en az öneme sahiptir? Öğrencilere liderlik rolünün ne olduğunu öğretmek Öğrencilere bireysel sorumluluk duygusu kazandırmak Öğrencilerin grup sürecinin ne olduğunu anlamalarını sağlamak Öğrencilere karşılıklı bağımlılık duygusu kazandırmak Öğrencilerinin birbirlerini eleştirmelerine fırsat vermek

13 KPSS-2012

14 Öğretim Modelleri Probleme Dayalı Öğrenme (John Dewey)
Probleme dayalı öğrenme; gerçek hayattan alınmış ya da tasarlanmış bir problemle ilk kez öğrenme sürecinde karşılaştıkları ve öğrencilerin hedefteki bilgiyi problemi çözerken ulaştıkları bir yaklaşımdır. Öğretmen bilgiyi aktaran değil, öğrencilere problem durumları veren ve öğrencilerin problem çözmesine rehberlik eden ya da yol gösterendir. Probleme dayalı öğrenme ile amaç öğrencilerin gerçek problemler eşliğinde öğrenmeyi öğrenmektir.

15 Öğretim Modelleri Probleme Dayalı Öğrenme (John Dewey)
Probleme dayalı öğrenmenin temel adımları şunlardır; Problemin farkına varılması Problemin tanımlanması Olası çözümlerin/hipotezlerin oluşturulması Veri toplama Verilerin analiz edilmesi ve değerlendirilmesi Sonuç ve genellemeler varma, raporlaştırma

16 Öğretim Modelleri Probleme Dayalı Öğrenme (John Dewey)
Probleme dayalı öğrenmenin uygulanması; Probleme dayalı öğrenmeyle işlenecek konunun kavramları, öğrenme hedefleri ve konunun işleneceği süre belirlenir. Öğrenciler bireysel veya 5-7 kişilik gruplara ayrılır. Hazırlanan problem senaryoları öğrencilere verilir ve öğrencilerin problemi incelemeleri ve tanımaları sağlanır. Öğrencilerden araştırma yaparak ve grup üyeleriyle tartışarak probleme ilişkin çözüm önerileri getirmeleri beklenir. Probleme ilişkin getirilen çözüm öneriler diğer gruplarla tartışılır. Elde edilen tüm bilgiler öğretmen rehberliğinde ortaya konulur.

17 Öğretim Modelleri Probleme Dayalı Öğrenme (John Dewey)
Probleme dayalı öğrenmede dikkat edilmesi gerekenler; Öğrencilere verilecek problem çözümü belirsiz ve kritik öneme sahip açık uçlu, tek bir problem olmalıdır. Çalışılacak problem öğrencileri vazgeçirecek düzeyde olmamalıdır. İçerik ve uygulamalar öğrencilerin ilgisini çekmelidir. Öğretmen derste sadece yol gösterici olmalıdır. Problem çözümünde öğrencilere düşünmeleri ve tartışmaları için yeterli zaman verilmelidir. Öğrencilerin kendi başına düşünme ve problem çözme becerilerini geliştirmek için rahat, gerilimsiz ve korkusuz bir ortam sağlanmalıdır.

18 KPSS-2006 Problem çözme becerisini geliştirmede aşağıdakilerden hangisi başlangıç aşaması olarak ele alınmalıdır? Çözüm önerileri üretilmesi Çözüm önerilerinden en uygun olanın denenmesi Problemle ilgili bilgi toplanması Problemin parçalarının neler olduğunun belirlenmesi Problemin tanımlanması

19 KPSS-2007 Aşağıdakilerden hangisi “probleme dayalı öğrenme” yaklaşımının temel özelliklerinden biri değildir? Hem öğrenme ürünü hem de süreç önemlidir. Öğretmen ve öğrenci birlikte öğrenirler. Bilgi derinlemesine çalışılarak anlamlandırılır. Öğrenci, alt düzey düşünme becerilerini kullanır. Eğitim programı esnek bir biçimde hazırlanır.

20 KPSS-2010

21 KPSS-2011

22 KPSS-2012

23 KPSS-2013

24 Öğretim Modelleri Öğretim Durumları Modeli (Robert Gagne)
Gagne’ye göre öğrenme dışsal uyaranların bilişsel süreçlerle yapılandırılmasına bağlı bir işlemdir. Öğrenme öğretim materyali, pekiştirme, tekrar gibi iç faktörlerin etkileşimine bağlıdır. Ayrıca bilişsel stratejiler içerisinde bireyin duygusal özelliklerini tanımlayan ilgi, beklenti, tutum ve değerlerde önemli bir etkendir. Gagne’nin yaklaşımı bilişsel öğrenme kuramlarının özgün bir sentezi şeklindedir.

25 Öğretim Modelleri Öğretim Durumları Modeli (Robert Gagne)
Gange’nin öğretim modeli aşağıdaki varsayımlara dayanmaktadır: Birbirinden farklı öğrenme türleri vardır Öğrenme, birbirine dayalı aşamalı ve birikimli bir süreçtir. Farklı öğrenme ürünleri (zihinsel beceriler, sözel bilgiler, psikomotor beceriler, tutumlar ve blişsel stratejiler-problem çözme) farklı öğretme-öğrenme stratejilerinin bir arada kullanılmasını gerektirir Öğrenci kendi deneyimleri yoluyla yaparak ve yaşayarak öğrenir.

26 Öğretim Modelleri Öğretim Durumları Modeli (Robert Gagne)
Gange’nin öğretim modelinin uygulama adımları şunlardır; Dikkati çekme Öğrenciyi hedeften haberdar etme Motivasyonu harekete geçirme Ön koşul öğrenmelerin hatırlanmasını sağlama Uyarıcı materyali sunma-Kodlama Öğrenmeye rehberlik etme Performansı ortaya çıkarma-Dönüt sağlama Performansı değerlendirme Hatırlama ve transferi güçlendirme

27 KPSS-2007

28 KPSS-2008 Gagne’ye göre öğrenme ürünleri sözel bilgi, zihinsel beceri, bilişsel strateji, tutum ve psikomotor beceriler olarak sınıflandırılmaktadır. Zihinsel beceriler “nasıl”ı bilmeyle ilgilidir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi zihinsel becerilere örnek olarak verilebilir? Tutumlu olmayı isteme Kareyle dikdörtgeni ayırt etme Düzgün yazı yazma Sınava hazırlanmada etkili bir yol bulma Türkiye’nin coğrafi bölgelerini söyleme