DİLİN İŞLEVLERİ.

... konulu sunumlar: "DİLİN İŞLEVLERİ."— Sunum transkripti:

1 DİLİN İŞLEVLERİ

2 1. GÖNDERGESEL İŞLEV İleti (mesaj), dilin göndergeyi olduğu gibi ifade etmesi amcıyla düzenlenerek oluşturulmuşsa dil göndergesel işlevde kullanılır. ÖRNEK:Türkiye’nin başkenti Ankara’dır. Kozan , Adana’nın ilçesidir. Alpaslan ,1071 Malazgirt Zaferi’yle Anadolu’nun kapılarını Türklere açtı

3 2. HEYECANA BAĞLI İŞLEV İleti, göndericinin iletinin konusu karşısında
duygu ve heyecanlarını dile getirme amacıyla oluşturulmuşsa dil heyecana bağlı işlevde kullanılır. ÖRNEK: Eyvah! Bizi gördü, şimdi ne yapacağız. Sen beni salak mı zannediyorsun! Ne mi yaparım? Yumruğu vurdum mu görürsün!

4 3. ALICIYI HAREKETE GEÇİRME İŞLEVİ
İleti , alıcıyı harekete geçirmek üzere düzenlenmişse dil “alıcıyı harekete geçirme işlevi”nde kullanılır. ÖRNEK: Buraya gelir misin? Kapıyı aç. Ellerini kaldır, kımıldama!

5 4. KANALI KONTROL İŞLEVİ İleti ,kanalın iletiyi iletmeye uygun olup olmadığını öğrenmek amacıyla düzenlenmişse “kanalı kontrol işlevi’nde kullanılır. ÖRNEK: Beni anladınız,değil mi? Şimdi bana kapıyı açmayacak mısın? Söylediklerim anlaşıldı mı?

6 5. DİL ÖTESİ İŞLEV İleti , dille ilgili bilgiler vermek üzere düzenlenmişse “dil ötesi işlev”de kullanılır. ÖRNEK: Varlıkları tanıtan kelimelere isim denir. Fiil cümleleri iş oluş hareket bildirir. Yapım eki almış sözcüklere türemiş sözcük denir.

7 6. ŞİİRSEL İŞLEV İletinin iletisi kendinde ise yani dil, anlam aktarmaktan çok,çağrışım için kullanılıyorsa “şiirsel işlev”de kullanılır. ÖRNEK: Kalbimi astım çamaşır ipine mandalla Yağmur yağdı ıslandı, Rüzgar esti sallandı, Güneş doğdu aydınlandı. Baktım olacak gibi değil; Ben de aldım yerine koydum. (H. Umut)

8 Hazırlayan: Hamza UMUT
NOT: Bazı metinlerde birkaç işlev birlikte kullanılabilir. Hazırlayan: Hamza UMUT FATİH ANADOLU LİSESİ EDEBİYAT ÖĞRETMENİ