EKSTRAPULMONER TÜBERKÜLOZ

... konulu sunumlar: "EKSTRAPULMONER TÜBERKÜLOZ"— Sunum transkripti:

1 EKSTRAPULMONER TÜBERKÜLOZ
Tbc yaklaşık 7000 yıldan beri bilinmekte MÖ 4000 yıllarına ait iskelet kalıntılarında Tbc bulundu MS l700 yıllarında Avrupa’da salgın yapmış ve İngiltere’ deki ölümlerin dörtte birinden sorumlu 1882’ de R. KOCH hastalığın nedenini buldu 1882’de P. ERLICH basilin ARB olduğunu buldu

2 EPİDEMİYOLOJİ Gelişmiş ülkelerde tbc ileri yaşlarda, gelişmekte olan ülkelerde genç yaşlarda görülmekte WHO’ya göre, dünyada her yıl milyon yeni olgu var Her yıl tbc nedeniyle 3 milyon ölüm olmakta 2000’li yıllardan itibaren 4 milyon/yıl ABD’de yıllık insidans ’de 13

3 EPİDEMİYOLOJİ Ülkemizde kapsamlı bir insidans çalışması yok
Sadece Verem Savaş Dispanserleri verilerine göre yıllık insidans 27/ yıllarında 8 coğrafik bölgede kişiyi kapsayan prevalans çalışmasında tbc prevalansı binde 3.58 Bu oranın o zamanki rakamsal karşılığı

4 EPİDEMİYOLOJİ Sivas İlinde yılları arasındaki bir retrospektif insidans çalışmasında 881 hasta tespit edilmiş Kadın % Erkek %57.5 yaş ortalaması 40  21 yıl TB n % Akciğer 423 76 Diğer 133 24

5 Hastaların yıllara göre dağılımı ve yıllık insidansı
(1/ ) Yıllar TB (n) VSD kayıtlarıyla insidans Tüm ilde İnsidans 1999 340 19,0 44,3 2000 299 12,4 39,0 2001 242 14,2 31,5

6 MİKOBAKTERİLER Temelde birçok tür içeren, diğer bakterilerden ARB boyanması ve yavaş üremesiyle ayrılan, Mycobacteriaceae ailesinden bakteriler Temelde İnsan patojenleri ve İnsan non-patojenleri olmak üzere ikiye ayrılırlar Hücre duvarlarında balmumu yapısında olan ve temelde mycolic asit olarak adlandırılan uzun zincirli hidrokarbonlar var

7 MİKOBAKTERİLER İNSAN PATOJENLERİ : İNSAN NON-PATOJENLERİ :
MEMELİ TBC BASİLİ YAVAŞ BÜYÜYEN -M.tuberculosis M.gordonae -M.bovis M.gastrii -M.africanum M.terrae complex YAVAŞ BÜYÜYEN POTANSİYEL PATOJEN M.flavescens -M.avium-intracellulare HIZLI BÜYÜYEN -M.scrofulaceum M.smegmatis -M.kansasii -M.ulcerans -M.marinum -M.simiae -M.szulgai HIZLI BÜYÜYEN POTANSİYEL PATOJEN -M.fortuitum complex

8 MİKOBAKTERİLER Balmumu tabakası, -ARB boyanmada
-Hücre içine madde alımındaki seçicilikte -Patogenezde önemli rol oynar -Rutin boyalar bu bariyeri geçemez -Karbol fuksin boyasını ısı yardımıyla alır ve % 3’lük HCl içeren Etil alkol ile muamele edilmesiyle aldığı boyayı bırakmaz

9 MİKOBAKTERİLER Eğer zeminin zıt bir boya (metilen mavisi) ile boyanırsa; -Basiller mavi zemin üstünde pembe renkli görünür Mikobakteriler kimyasal ve fiziksel ajanlara karşı oldukça dirençlidirler; -Güneş ışığında iki saatte inaktive olurlar -l00 derecede l dk içinde inaktive olurlar Ortalama jenerasyon zamanı 24 saat

10 MİKOBAKTERİLER Tüberküloz Mikobakteriler -M. tuberculosis (en virulan)
-M. bovis -M. africanum M. tuberculosis, Aerop, mikroskopik olarak düz veya çubuklar halinde l-4  uzunluğunda ve 0,3-0,6  çapında hareketsiz ve sporsuz bir bakteri

11 BULAŞMA VE BULAŞICILIK
Yiyecek ve içeceklerle bulaşma nadir Gerçek bulaşma hasta bireyin öksürme, hapşırma, konuşma gibi hareketleriyle basillerin havaya yayılması ve buharlaşmasıyla daha küçük partiküllerin oluşması, bu partiküllerin sağlam kişiler tarafından solunum yoluyla alınmasıyla olur Hemen tüm vakalar, havada asılı bulunan 1-5  çapındaki 1-2 basil içeren partiküllerin alınması sonucu oluşur

12 TÜBERKÜLOZU KOLAYLAŞTIRAN NEDENLER
Çocuklar Yaşlılar Uzun süreli immünsüpresif ilaç kullanımı Endemik bölgede yaşamak Hamilelik KOAH Kaşeksi oluşturan durumlar Alkolizm Diabet AIDS Çok sigara içme İmmün sistem baskılanması Kronik Böbrek yetmezliği

13 AIDS ve TÜBERKÜLOZ HIV infeksiyonu günümüzde tüberküloz sorununa yeni boyutlar getirdi ABD’de normal populasyonda 9,4/l olan tüberküloz insidansı, AIDS’li hastalarda 3960/l00.000 HIV infeksiyonunun yaygın olduğu l0 Afrika ülkesinde hasta sayısı son yıllarda % l00 arttı AIDS’lilerde etken Mycobacterium avium complex

14 EKSTRAPULMONER TÜBERKÜLOZ
Tüberküloz her doku ve organı tutabilir Akciğer dışında yerleşen ve Ekstrapulmoner Tüberküloz sinsi olarak ilerleyerek primer infeksiyondan yıllar sonra bile ortaya çıkabilir Yada hızla ilerleyerek akut bir tablo oluşturabilir Tüberkülozun endemik olduğu bölgelerde pek çok hastalığın ayırıcı tanısında düşünülmeli

15 EKSTRAPULMONER TÜBERKÜLOZ
Centers for Disease Control (CDC)’nin 1986’da 3942 tüberkülozlu olguyu irdelediği çalışmada; -EPTB oranı %17.5 olarak belirlenmiş -EPTB formlarının dağılımı; %30,9 tüberküloz lenfadenopati %23 tüberküloz plörezi %11.9 genitoüriner tüberküloz %7.3 kemik-eklem tüberküloz %7.3 miliyer tüberküloz %4.6 tüberküloz menenjit %3.3 periton tüberküloz %9.8 diğer formlar

16 EKSTRAPULMONER TÜBERKÜLOZ
PATOGENEZ (1) EPTB, pulmoner odaktan; 1)Direkt (örn. Subplevral odaktan plevral aralığa veya tüberküloz nodülünden perikard veya peritona yayılım), 2)İntralüminal (örn. pulmoner sekresyonların solunum sistemi veya gastrointestinal sistem ile yayılımı), 3)Lenfohematojen yolla yayılır (en sık yayılım)

17 EKSTRAPULMONER TÜBERKÜLOZ
PATOGENEZ (2) Normal seyrinde tüberküloz basili genellikle primer odaktan bir hafta içinde hematojen yolla en iyi kanlanan doku ve organ alanlara gider (Akciğer apeksi, böbrekler, uzun kemiklerin epifizi, vertebra cisimleri vb.) Hücresel bağışıklık geliştiğinde odaklardaki infeksiyon geriler ve asemptomatik kalır

18 EKSTRAPULMONER TÜBERKÜLOZ
EKSTRAPULMONER TÜBERKÜLOZDA KLİNİK (1) Genel semptomlar Tuttuğu organ veya dokuya özel semptomlar 1) Genel semptomlar olguların 1/3’ünde var, HIV(+)’lerde %92 En sık semptomlar; -Halsizlik (%34) -Ateş (%31) -Kilo kaybı (%31) -Dispne (%13)

19 EKSTRAPULMONER TÜBERKÜLOZ
EKSTRAPULMONER TÜBERKÜLOZDA KLİNİK (2) ppd pozitifliği (%75), akciğer grafi bulgusu ve eskiden geçirilmiş tüberküloz veya aktif tüberkülozlu ile yakın ilişki öyküsü önemlidir Olguların %20-25’inde ppd negatifliği ve %50’sinde akciğer grafisinin normal olması tanıyı zorlaştırır Şikayetlerin başlaması ile tanı arasında geçen süre bir hafta-4 yıl arasında değişebilir

20 RENAL TÜBERKÜLOZ Tbc basillerinin kan yoluyla yayılması sonucu oluşur
Renal kortekse gelen basiller eğer doku direnci normalse tahrip edilirler. Eğer basillerin virulansı fazla ve doku direnci düşükse klinik Renal tüberküloz ortaya çıkar Böbreğin harabiyeti için l5-20 yıl geçmesi gerekebilir Kaliks veya pelvis tutulunca klinik ortaya çıkar Tbc foküsleri glomerüllere yakın olarak gözükürler

21 RENAL TÜBERKÜLOZ Böbrek ve üreterlerde makroskopik ve mikroskopik kalsifikasyonlar olur Gross olarak böbrekler normal gözükse de dikkatle incelendiğinde sarı renkli yumuşak lokalize bir kabarıklık bulunur İleri dönemde parankim tamamen kazeöz madde veya fibröz doku tarafından istila edilmiştir Perinefritik abse nadir de olsa gelişebilir

22 RENAL TÜBERKÜLOZ Klinik bulgular (1) Çoğu hasta 20-40 yaşları arasında
Erkeklerde iki kat daha fazla %20 klinik semptom olmayabilir -Hematüri -Künt ve müphem böğür ağrısı -Pıhtı veya taş geçişine bağlı üreteral kolik -Ateş -Gece terlemesi başlıca semptomlar

23 RENAL TÜBERKÜLOZ Klinik bulgular (2)
Hastalarda tedaviye cevap vermeyen, tekrarlayan sistit %l0 vakada makroskopik hematüri %50 vakada mikroskopik hematüri vardır Şu durumlarda Renal tbc araştırılmalı; l-Uygun tedaviye cevap vermeyen, verse bile tekrarlayan sistit 2-Steril piyüri 3-Makroskopik veya mikroskopik hematüri 4-Kronik, drene olan skrotal sinüs 5-Mevcut veya geçirilmiş tbc öyküsü

24 RENAL TÜBERKÜLOZ Laboratuvar bulguları %90 idrar analizleri anormal
En sık rastlanan bulgu steril piyüri Hematüri ve proteinüri de eşlik eder İdrar ARB %60 pozitif M. Smegmatis ARB boyanabilir Pozitif idrar ARB, kültürle doğrulanmalı İdrar ARB yaklaşık %90 pozitif (mümkünse beş, en az üç kez idrar ARB kültürü yapılmalı) Kobay inokulasyonu

25 RENAL TÜBERKÜLOZ Radyolojik yöntemler ve bulgular
l- PA Akciğer Grafisi: 2-Direkt Üriner Sistem Grafisi: 3-IVP (İntravenöz Piyelografi): Erken safhada IVP normal, lezyon ilerlemişse %90 değişiklikler l- Fokal kalsifikasyon (Sıklıkla tbc) 5-Tesbih şeklinde üreter 2- Üreteral darlık 6-Hidronefroz 3-Üreterlerin düz bir hal alması 7-Parankim kavitasyonu 4-Tirbüşon şeklinde üreter 8-Otonefrektomi

26 RENAL TÜBERKÜLOZ Diğer radyolojik yöntemler Voiding sistogram
Perkütan anterograd piyelografi Arteriyografi Üreteroskopi Sistoskopi USG CT

27 RENAL TÜBERKÜLOZ IVP:Kalikslerde genişleme ve multiple dolum defektleri (ok) CT: Kalikslerde kalkül (ok) ve debris MR: Sol üst kalikslerdwe belirgin, alt kalikslerde dilatasyon

28 RENAL TÜBERKÜLOZ Ayırıcı Tanı
l- Kronik nonspesifik sistit ve piyelonefrit 2-Medüller sünger böbrek 3-İnvaziv transizyonel Kanser 4-Renal amiloidoz 5-Schistosoma haematobium infestasyonu 6-Coccidiomycosis infeksiyonları

29 ERKEK GENİTAL TÜBERKÜLOZ
Olguların % 80’inde Renal tbc ile birlikte Renal odaktan; -Prostat -Veziküla seminalis -Epididimis, -Testis -Ddiğer organlar yayılır En sık orşit/epididimit Skrotal kitle, abse ,sinus gelişimi önemli Kronik drene olan scrotal sinüs genelde var Oligospermi sıktır ve tedaviye çok zor cevap verir

30 ERKEK GENİTAL TÜBERKÜLOZ
                               Prostat CT (Kontrastlı): Prostat kalsifikasyonu (ok başı), etrafta diffüz granülasyon dokusu

31 KADIN GENİTAL TÜBERKÜLOZ
Olguların çoğu (%94) hematojen yolla oluşmuş endosalpenks tbc’siyle başlar Buradan %50 endometriuma, % 30overlere, %5-l5 servikse ve %l0 vajene yayılır En önemli sorun infertilite Abdominal ağrı ve menstrüel disfonksiyon en sık semptomlar Gebelik ile birlikteyse sıklıkla ektopik Teşhis mentrüel kanama ve operasyonla alınan materyellerden yapılan ARB boyama ve ARB kültürlerle konabilirse de daha çok operasyon sırasında dokuların gözlenmesiyle

32 KADIN GENİTAL TÜBERKÜLOZ
                               Kadın genital CT (Kontrastlı): Overde multiloküle kitle (tubo-ovarian tüberküloz absesi)

33 TÜBERKÜLOZ ARTRİT Mikobakteriler, Brucella, Sporotrichosis schenckii, Coccidioides immitis, Blastomyces dermatidis, Candida spp ve Borrelia burgdoferi Kronik Monoartrit yapar Eklemdeki infeksiyon yavaş ilerler Vücut ağırlığını taşıyan eklem tbc’ si daha çok 60 yaşından küçüklerde Vücut ağırlığını taşımayan eklem tbc’ si ise daha çok 60 yaşından büyüklerde M. cansasii ve M. marinum gibi non-tbc basiller de artrit yapabilir

34 TÜBERKÜLOZ ARTRİT DİZ 24 KALÇA 20 EL BİLEĞi 20 AYAK BİLEĞİ 12
İNTERFALANGİEL DİRSEK OMUZ

35 TÜBERKÜLOZ PLÖREZİ Çocuk ve gençlerde primer infeksiyondan birkaç ay sonra, yaşlılarda akciğerdeki kavitesinin plevral boşluğa açılması ile gelişir Yaşlılarda %30 akciğer tbc’si ile birlikte Çoğu olguda < 1 ay süren non-spesifik semptomlar Plöretik ağrı, hafif irritan öksürük ve dispne Olguların %90’ında plevral effüzyon tek taraflı, orta derecede ( ml) ve sıklıkla sağda %10-30 milier tbc ile birlikte, sıklıkla bilateral

36 VERTEBRAL TÜBERKÜLOZ İskelet tbc’sinin % 25-50’si omurgayı tutar
Omurga tbc’si ya komşuluk yolu, yada hematojen yolla oluşur İlk odak, vertebranın anterior-süperior veya anterior- inferior bölgesi Buradan diğer vertebraya ve intervertebral diske yayılır En sık tutulan alt torasik vertebralar Başlangıçta sırt ağrısı, ilerleyen dönemlerde paralizi ve deformiteler gelişir

37 VERTEBRAL TÜBERKÜLOZ Hastaların yarısında paraspinal soğuk abseler gelişir Abse materyeli sıkı ligamentöz yapılar tarafından sıkıştırılır; -Lokalize kitle -Supraklaviküler bölgede soğuk abse -Kasıkta soğuk abse -Anal bölgede soğuk abse -Posterior iliak bölgede soğuk abse -Popliteal fossada soğuk abse -Barsaklara açılarak batında gaz görünümü Hastaların yarısında alt ekstremitelerde paralizi gelişir Tüm olgularda iltihabi dokudan yapılan mikroskopiler %50, patolojik incelemeler %75 oranında pozitif

38 VERTEBRAL TÜBERKÜLOZ Düz vertebra grafisi (AP): Vetebrada çökme (vertebra tbc) Spinal MR: Vertebrada sinyal artışı (vertebra tbc)

39 VERTEBRAL TÜBERKÜLOZ Spinal MR: T4 de sinyal azalması, vertebral çökme (vertebra tbc) Spinal MR: Bilateral paraspinal abse (vertebra tbc)

40 MİLİER TÜBERKÜLOZ Sıklıkla çocuklukta görülmekle birlikte son zamanlarda erişkinlerde daha sık Amerika’da yeni saptanan olguların %30’u >65 yaş Endemik bölgelerde ateş 10 günden fazla devam ediyorsa mutlaka düşünülmeli Klasik milier tüberkülozda olguların 2/3’ünde plevral effüzyon (%23-33), peritonit ve menenjit (%17-22) ile birlikte

41 MİLİER TÜBERKÜLOZ Akut milier tbc: Basillerin tipik doku reaksiyonu verdiği tip Kriptik milier tbc: Uzamış bir hastalık tablosu, bir-iki adet klinik bulgu ve sıklıkla gerilemiş histolojik doku cevabıyla birlikte Non-reaktif milier tbc: Histolojik olarak çok sayıda basillerin olduğu, küçük organize doku cevabının olduğu, sıklıkla septik veya tifoidal klinikle seyreden tip

42 TÜBERKÜLOZ PERİKARDİT
Perikarda komşu bölgedeki lenf bezinden yayılmayla (sık) Hematojen yayılma (az) Akut idiopatik perikarditle karışabilir Konjestif kalp yetmezliği gelişebilir %40 perikard effüzyonu gelişir Hemodinamik durum iyi ise perikardiyosentez yapılmalı

43 TÜBERKÜLOZ PERİKARDİT
Plevral effüzyon birlikte ise tanısal materyal olarak kullanılabilir Perikard sıvısında ortalama l hücre/ml (mononükleer) ARB kültürü % 50 pozitif Steroidler, mortaliteyi ve perikardiektomi operasyonunu azaltır Tedaviye rağmen mortalite yüksek (%40)

44 TÜBERKÜLOZ MENENJİT Az gelişmiş ülkelerin majör problemi
Hastalarda yakın zamanda temas sıklıkla var Günümüzde olguların %75’i yaş arasında Gelişmekte olan ülkelerde olguların çoğu çocuk

45 TÜBERKÜLOZ MENENJİT Genelde 2-8 hafta süren; Semptomlar;
-Halsizlik -Yorgunluk -İrritabilite -Davranış değişikliği -Düşük dereceli ateş -Kilo kaybı Semptomlar; -Baş ağrısı -Bulantı -Kusma -Apati/davranış bozukluğu –Ateş -Meningismus -Kafa çifti tutulumu -Koma

46 TÜBERKÜLOZ MENENJİT İlk başvuruda hastaların %70’inde diplopi var
Klinik olarak Üç evreye ayrılabilir; Birinci evre: Başağrısı, ateş, kusma, kabızlık, fotofobi, apati İkinci evre: Birinci evreden iki hafta sonra ense sertliği, kernig, brudzinski, DTR’de artma Üçüncü evre: Hastalar uyaranlara cevapsız, tbc menenjitin hemiparezi, kafa çifti felçleri, hidrosefali gibi komplikasyonlar var

47 TÜBERKÜLOZ MENENJİT Patogenez
Basiller, kan yoluyla serebral kortekse ulaştıktan sonra; -Burada olgunlaşarak kazeöz lezyonlar oluşturur -Rüptüre olmadan kitle ile beyin tümörünü taklid edebilir -Bu odaklar zamanla travma, sistemik bir infeksiyon hastalığı sonucu aktive olup tbc menenjit oluşturabilir Basiller bazen meninkslere komşu organlardan yayılır

48 TÜBERKÜLOZ MENENJİT Tanı İyi bir fizik muayene ve anamnez
Göz dibi mutlaka incelenmeli (tüberkülom?) Ayırıcı tanı LP ile, kesin tanı, BOS ‘ta bakteriyi göstermek -BOS basıncı: artmış -Görünüm: ksantokromik -Glikoz: düşük -Protein: artmış -Hücre sayısı: 0-l500/ml (ağırlıklı lenfosit) -BOS’ta örümcek ağı pozitif

49 TÜBERKÜLOZ MENENJİT Kranial CT (kontrastlı): Multiple tüberkülomlar (Tbc meningoensefalit)

50 TÜBERKÜLOZ MENENJİT Prognoz Hastalığın bulunduğu evre önemli
Mortalite: Evre I’de %9 Evre II’de %25 Evre III’de %70-73 Komplikasyonlar -Hidrosefali -Spinal blok -Beyin apsesi -Spinal kord tüberkülozu -Kafa çifti felçleri

51 GİS TÜBERKÜLOZU Ağızdan anüse kadar herhangi bir yerde görülebilir
En sık ileo-çekal bölgede Primer GİS tüberkülozu: Basilin süt-peynir gibi yiyeceklerle doğrudan alınması ile Sekonder GİS tüberkülozu: Balgamın yutulmasıyla Miliyer yayılım sırasında gelişebilir Kadınlarda genital organ tüberkülozuna sekonder gelişebilir

52 GİS TÜBERKÜLOZU İlio-çekal bölgede sık, çünkü:
l-Bu bölgede fizyolojik stazın artması 2-Bu bölgenin lenf dokusundan zengin olması 3-Bu bölgeye kadar absorbsiyonun çoğunlukla bitmiş olması 4-Bu bölgede basil-mukoza serbest temasının olması

53 GİS TÜBERKÜLOZU Klinik
Hastalarda karın ağrısı, zayıflama ve kronik ishal var Özofagus tbc komşu lenf bezinden yayılarak darlık ve fistül gelişebilir Mide ve duedonal tutulumda ülserler İntestinal tutulumda; Kanama, perforasyon, tıkanma, fistül, malabsorbsiyon, peritonit, intraabdominal abse ve massif kanama olabilir

54 GİS TÜBERKÜLOZU Tanı Radyolojik yöntemler
-Baryumlu grafi: İnce barsakta yer yer dilatasyon, kuştüyü görünümü, çekumda lokalize dolma defekti, mukozal kalınlaşma sonucunda baryumun şerit halinde geçişi, baryumun bu bölgeden irritasyon nedeniyle hızla geçmesi Endoskopiyle alınan biyopsi materyelinden histopatolojik inceleme Kültür

55 GİS TÜBERKÜLOZU Ayırıcı Tanı -Crohn hastalığı -Sarkoidoz
-Lenfoma -Periapendisiyal abse -Ülseratif kolit -Lenfogranüloma venereum -Kolon Ca -Kolon Divertikülü -Ameboma

56 GRANÜLOMATÖZ HEPATİT Mikobakteriler granülomatöz hepatitin sık nedenleri arasında Genellikle asemptomatik Genellikle Alkalen fosfataz ve bilirübinler artar ama transaminazlar artmaz Fokal veya multiple abselerle seyredebilir

57 TÜBERKÜLOZ PERİTONİT Plastik (az) ve Seröz olmak üzere iki tipi var
Patogenez: -Abdominal lenf nodlarının rüptürü -İntestinal fokustan -Fallop tüplerinden -Milier yayılım

58 TÜBERKÜLOZ PERİTONİT Generalize semptomlar sık
Peritoneal mayi eksuda karakterinde ve hücre/ml Peritoneal mayi ARB kültürü % 25 oranında pozitif Teşhis amacıyla peritoneal biyopsi de kullanılabilir Tanıda peritoneal mayi ADA (adenozin deaminaz) aktivitesi oldukça duyarlı ve özgül

59 TÜBERKÜLOZ LENFADENİT
Ekstrapulmoner tbc’nin en sık formu Tbc insidansının yüksek olduğu bölgelerde çocukluk döneminde, düşük olduğu bölgelerde yaş grubunda daha sık Sıklıkla genç yetişkin kadınlarda HIV negatif olgularda genelde tek taraflı ve servikal yerleşimli HIV pozitif olgularda generalize ve majör sistemik semptomlarla birliktedir. Ppd tüberkülin testi tüm olgularda pozitif

60 TÜBERKÜLOZ LENFADENİT
Ayırıcı Tanı l- Akut piyojenik infeksiyonlar 7- Sarkoidoz 2- Fungal infeksiyonlar 8- Hodgkin Hastalığı 3- Kedi tırmığı hastalığı 9- Lenfosarkom 4- Bruselloz l0-Tiroid Kanseri 5- İnfeksiyoz mononükleozis 11- Toksoplazmozis 6- Lösemi Kronik ÜSYE

61 TÜBERKÜLOZDA HIZLI TANI YÖNTEMLERİ
Sıvı besiyerleri: Petrognani, Middlebrook 7Hl0-7Hll-7Hl2 BACTEC Sistemi: Sıvı besiyerlerine radyoaktif karbon katılmakta ve üremekte olan basillerin ortaya çıkardığı radyoaktif 14C’e bağlı CO2, radyometrik yolla saptanarak kültür sonuçları en erken 2, en geç 43, ortalama l4 günde alınabilir Mikobakteriel antijenin immünoassay yöntemiyle tesbiti: Klinik örneklerde mikobakteriel antijenler RIA, ELISA, lateks agg ve hemagglutinasyon yöntemleriyle gösterilebilir

62 TÜBERKÜLOZDA HIZLI TANI YÖNTEMLERİ
4. Özel DNA ve RNA problarıyla mikobakteriel antijenin tesbiti 5. Seroloji: ELISA yöntemiyle kanda mikobakterilere özgü IgG sınıfı antikorların gösterilmesine gidilmiştir 6. PCR (Polimeraz Zincir Reaksiyonu): Prensip olarak küçük miktarlardaki DNA’nın çoğaltılmak suretiyle belirlenmesi esasına dayanır 7. Klinik örneklerde tüberkülostearik asit araştırılması 8. Kan izolatör sistemleri 9. Klinik örneklerde ADA bakılması