HATTUŞA.

... konulu sunumlar: "HATTUŞA."— Sunum transkripti:

1 HATTUŞA

2

3 Boğazkale İlçesi , Sungurlu İlçesine bağlı bir bucak merkezi iken ; 1987 yılında yörenin turistik durumu dikkate alınarak ilçeye dönüştürülmüş ve Çorum’a bağlanmıştır.İlçe olmadan önce ; Boğazköy ismini taşıyan yerleşim yeri, Çorum İlinin 82 km güneybatısındadır. Hattuşa 1834 yılında Fransız mimar Charles Texier tarafından keşfedilmiştir. Bu sadece Hattuşa’nın keşfi değil, tamamen unutulmuş olan Hititlerin keşfi olarak da algılanabilir.  ’te Ernest Chantre’nin birkaç sondaj yapmasına ve ilk çivi yazılı tabletleri yayınlamasına kadar ki dönemde pek çok bilim adamı ve gezgin Hattuşa’yı ziyaret etmiştir. Müze-i Hümayun Müdürü Osman Hamdi Bey’in desteğini alan aynı müzenin konservatörü Theodor Makridi Bey, 1906 yılında ilk büyük çaplı kazıyı başlatır, zamanın çiviyazısı uzmanı Assiriyolog Hugo Winckler’i de kazı heyetine alarak, burasının Hitit başkenti Hattuşa olduğunu tespit ederler yılları arasında ve 2.  Dünya Savaşı nedeniyle verilen aradan sonra 1952’de yeniden başlatılan kazılar, kesintisiz olarak Alman Arkeoloji Enstitüsü tarafından sürdürülmektedir.

4 Hititlerin kökeni hakkında elimizde çok az bilgi vardır
Hititlerin kökeni hakkında elimizde çok az bilgi vardır. Dilleri Hint-Avrupa dil grubuna ait Hititlerin, Kafkaslar üzerinden İç Anadolu'ya göç etmiş oldukları olasılığı vardır. Göçün MÖ. 3. binin ikinci yarısında olduğu düşünülmektedir. Kesin bir tarih vermek kolay değil, çünkü ne kanlı bir istila, ne de büyük çaplı bir göç söz konusudur. Anlaşıldığı kadarıyla Hitit grupları dalga dalga Anadolu'ya gelir ve kısmen yerli Hatti nüfusla karışır. Aşağı yukarı aynı tarihlerde başka Hint-Avrupalı göçmenler de Anadolu'ya gelir: Luviler güney ve batı Anadolu'ya, Palalar ise kuzey ve kuzeybatı Anadolu'ya yerleşirler.

5 Hititler, Hattilerden ülkenin adı olarak "Hatti ülkesi" adını alırlar
Hititler, Hattilerden ülkenin adı olarak "Hatti ülkesi" adını alırlar. Dillerini ise, Kaniş/Neşa şehrinden esinlenerek Nesice olarak adlandırırlar. Hattuşa/Boğazköy'e yerleşen ilk Hitit Büyük Kralı Anitta gibi Kuşar'lı idi. Bu şehrin yeri henüz bulunamamıştır. Ancak kral "Hattuşa'lı" anlamına gelen Hattuşili adını alır. Onun krallığı döneminde, Asur ticaret ağının çöküşü ile Anadolu'dan kaybolan çiviyazısı yeniden kullanılmaya başlanır. Böylece Anadolu'da pek çok verinin çiviyazılı kil tabletlere işlenmesine yol açan bir yazı geleneği doğar: Hititlerin resmi yazışma ve anlaşmaları yanında yasalar, kült kuralları, kehanetler ve Eski Doğu edebiyatı günümüze ulaştı. 1906'dan beri kazılmakta olan Hattuşa arşivleri yaklaşık kil tablet parçasıyla başlıca buluntu kaynağını oluşturur; ancak İç Anadolu'da diğer merkezlerde de- Tabigga/Maşat Höyük (Tokat ili), Şapinuva/Ortaköy (Çorum ili), Sarissa/Kuşaklı (Sivas ili) çiviyazılı kil tablet arşivleri bulunmuştur.

6 Eski Hitit şehri, kendinden önceki Hatti şehriyle aynı alanı kaplar: Büyükkale üzerinde Büyük Kral'ın sarayı vardı ve buranın kuzeybatısındaki yamaçtan vadinin aşağısına kadar, batı tarafında kuvvetli bir surla korunan şehir uzanıyordu. Ayrıca Kuzey Şehir ile Büyükkaya'nın da kısa süre sonra surla çevrilerek şehre katıldığını gösteren birçok kanıt var. Böylece surla çevrili şehrin boyutları 0,9 x 1,2 km. kadardı. En geç Hitit Imparatorluk döneminde güneydeki yükseltiler üzerinden 3,3 km. uzunluğunda yeni bir surun inşasıyla şehrin büyüklüğü iki katına çıkarılır. Bu alanda, aralarında birçok tapınak bulunan çok sayıda büyük yapı inşa edilir ve kral sarayı Büyükkale'de köklü bir tadilat yapılır. Hattuşa hem siyasi başkent, hem de ülkenin kült merkezi, bir diğer adıyla "bin tanrılı şehir" idi. M.Ö cıvarında Büyük İmparatorluğun yıkılması ile başkent gücünü ve böylece siyasi, ekonomik ve dini merkez rolünü de yitirir. Şehrin yavaş yavaş terkedildiği anlaşılıyor. Böylece İç Anadolu'da Tunç Çağı son bulur ve Demir Çağı başlar. Terk edilmiş başkentin harabelerinde, Erken Demir Çağında yeni bir başlangıcın izleri vardır. Dışarıdan gelenlerin kurduğu köy yerleşimi, gelecek yüzyıllarda gelişerek, MÖ 7./6. yüzyılda yerel bir merkez haline gelir. Daha sonraları Galat/Hellenistik, Roma ve Bizans dönemi yerleşimlerine sahne olan yerde 18. yüzyılda Boğazköy adıyla kurulan Türk köyü, şimdi Boğazkale adıyla ilçe olmuştur.

7 Annita M.Ö. 1720 Hattusili I. M.Ö – 1540 Mursili I. M.Ö – 1530 Hantili I.  Zidata I.   Ammuna  Huzzija I.   Telibinuum M.Ö. 1500 Tahuwailium M.Ö. 1485 Alluwamnaum M.Ö. 1480 Hantili II. M.Ö. 1465 Zidata II. M.Ö. 1450 Huzzija II. M.Ö. 1440 Muwattalli I. M.Ö. 1430 Tudhalija I. M.Ö – 1400 Arnuwanda I. M.Ö – 1375 Tudhalija II. M.Ö – 1355 Suppiluliuma I. M.Ö – 1320 Arnuwanda II. M.Ö – 1318 Mursili II. M.Ö – 1290 Muwatalli II. M.Ö – 1272 Mursili III. M.Ö – 1265 Hattusili II. M.Ö – 1240 Tudhalija III. M.Ö – 1215 Arnuwanda III. M.Ö. 1215 Suppiluliuma II. M.Ö. 1190

8

9 Hattuşa’nın genel görünüşü

10

11 Aslanlı Kapı

12

13 Sfenksli Kapı

14 Sfenkli Kapı Yer Kapı

15 Yer Kapı

16 Yer Kapı

17 Yer Kapı

18 Yer Kapı Rampasına ulaşan basamaklar

19 Kral Kapısı

20 Kral Kapısı

21 Kral Kapısı Plan ve Restitüsyon çizimi

22 Hititlerde Kapı Planları

23 Kentin Yol Döşemesi

24 Akropol Plan ve Restitüsyon

25 Hattuşa’nın üç boyutlu modellemesi

26 Büyük Tapınak Plan

27 Büyük Tapınak

28 Tapınak

29 Tapınak

30 Oda Mezar

31 Yapı Kalıntıları

32

33 Çivi yazılı tabletler

34 Yazılıkaya’dan Hattuşa’nın görünüşü