Gösterge Türleri ve Resim Sanatında Uygulamalar

... konulu sunumlar: "Gösterge Türleri ve Resim Sanatında Uygulamalar"— Sunum transkripti:

1 Gösterge Türleri ve Resim Sanatında Uygulamalar

2 Göstergebilim “Metinleri, resimleri, kentleri, yüzleri, hareketleri ve manzaraları okuyorum.” (Roland Barthes) Okumakyorumlamak Görünenin altındaki derin yapıyı ve sistemi incelemek. Görünen≠gizli Açık≠Örtük\Kapalı Ancak nasıl?Göstergebilim

3 "Bir gösterge, kendisinden başka bir şeye gönderme yapan, duyularımızla kavrayabileceğimiz fiziksel bir şeydir ve varlığı, kullanıcıların onu bir gösterge olarak kabul etmelerine bağlıdır." (J.Fiske, İletişim Çalışmalarına Giriş, 1996, s.63)

4 Sonuçta, gösterge, kendisi o şey olmadığı halde,
o şeyi çağrıştırarak iletişim kurmayı sağlayan araçtır, nesnedir, olgudur. (Japonca’da «Aşk»ın Simgesi)

5

6 KLIMT SONJA KNIPS (Portre)1898

7 Soyluluk İncelik Zenginlik

8 KLIMT ATHENA PALLAS 1898

9 Sıradan Olmayan Savaş Güç Dişilik

10 KLIMT IDYLL 1884

11 Annelik Özveri Dışlama Erkek / Kadın

12 Arcimboldo Giuseppe 1573 Yaz
Resim -Haz Kaynağı -Yaratı -Görsel bir nesne -Görsel bir metin -Görsel imgelerden oluşmuş bir bütün.

13 KLIMT KADININ FARKLI ÜÇ YAŞI 1905
Çocukluk Gençlik Yaşlılık Yaşam/ Ölüm

14 GÖSTERGE TÜRLERİ YAPAY NİTELİKLİ GÖSTERGELER (BELİRTKELER)
DOĞAL NİTELİKLİ GÖSTERGELER (BELİRTİLER) Varolan bağıntılar ya da neden-sonuç ilişkileri söz konusudur. Gözlem sonucu dolaysız algılanabilir. İnsan yaratımı olmadığından toplumsal nitelik taşımazlar. (Örn:bulut-yağmur ilişkisi) YAPAY NİTELİKLİ GÖSTERGELER (BELİRTKELER) İnsan yaratımıdır. Toplumsal anlaşma sonucu oluşurlar ve belli anlamlar aktarma amacı güderler. SAYMACA/UZLAŞIMSAL GÖSTERGELER GÖRÜNTÜ GÖSTERGELER Benzerlik ilişkisi vardır. Yansıtma ve öyküleme işlevi görürler. İnsan yapısıdır. Nedene bağlı oluşurlar. (Örn. Fotoğraf, resim gibi...) DİL-DIŞI GÖSTERGELER (SİMGELER) Belli bir ekinsel çevrede anlamlandırılabilir, değerkazanır. Soyut anlam aktarmak amacıyla kullanılan somut biçimlerdir. Biçimsel niteliği nedenlilik katar. DİLSEL GÖSTERGELER Bir gösteren (işitim imgesi) ve bir gösterilen (içerik) oluşur. Buyruntusaldır. Çağrışım söz konusudur. Çizgisel ve ayrık nitelik taşır.

15 Henri Matisse 1908 Akşam Sofrası
Görüntü Gösterge – İKON Belirttiği nesne var olmasa bile, kendisini anlamlı kılan özelliği taşıyacak bir göstergedir. -Ör: geometrik bir çizgiyi canlandıran kurşun kalemle çizilmiş bir çizgi. Görüntüsel gösterge belirttiği şeyi doğrudan temsil eder, canlandırır. Bu açıdan bir resim, desen, fotoğraf bu tür özellik taşır. Varlığına işaret ettiği bir nesne ile benzerlik ilişkisi içerisindedir. Henri Matisse 1908 Akşam Sofrası

16 Önbilginin önemi. Çokboyutlu okuma Çok anlamlılık
“Masum göz” ≠”Bilen göz” Önbilginin önemi. Çokboyutlu okuma Çok anlamlılık

17 Johannes (Jan) Vermeer--Hollanda Milkmaid (1658-1660) Officer and a laughing girl-1657-1659
Pencere ve ışık kullanımı Işık-Gölge Işığın kaynağına yöneliş Sarı Kullanımı Günlük yaşamdan kesit Pencereden gelen ışık ve kişinin aydınlanması

18 René Magritte 1933 -İnsan Yazgısı
Pencere: -dış dünyayı simgeler -fiziksel nesne -dışa açılma arzusunun simgesi Rönesans resimlerinde sık rastlanıyor. Dikdörtgen biçim Çerçeve etkisi Pencere  açıklık≠kapalılık = oda

19 Vittore Carpacio, Saint Augustin dans son cabinet,1502.
Dört duvar arası izlenimi .2 duvar .1 izleyen . 1 pencere Resim içinde resim izlenimi

20 Eyck Jan Van 1434 Arnolfini’nin Evliliği

21 2-b)Saymaca-Uzlaşımsal Göstergeler: 2-b-1) Dilsel Göstergeler:
-”Masa” (Türk) -”la table” (Fransız) -”Desk” (İngiliz)

22 2-b-2) Dil Dışı Göstergeler (Simgeler)
Yorumlayan olmasaydı kendisini gösterge yapan özelliği yitirecek olan bir göstergedir.

23 Örneğin Kılıç gerçeğin simgesi
Gül güzelliğin simgesi Aslan gücün simgesi

24 Peirce’in Gösterge Çeşitleri;
İKON BELİRTİ SİMGE İlişki Benzeme Sebep/Sonuç Saymaca Örnekler Fotoğraf Duman/Ateş Haç/ Bayrak Süreç Tanınabilir Düşüncede Canlandırılır. Öğrenilmek Zorundadır.